@Lu Pago không học lịch sử trên trường. Pago thích đọc sách thôi. :3 Quan trọng ở chỗ tự do học thuật. Còn về chính trị và kinh tế cùng ý thức. Thứ nhất, muốn kinh tế phát triển, thị trường phải tự do, chính phủ hạn chế nhúng tay vào. Chính trị muốn phát triển thì tư tưởng không được một chiều, phải tự do. Ý thức muốn phát triển thì người ta phải biết rõ mình là gì, muốn gì và cần gì. Ba cái này ảnh hưởng nhau, khỏi chứng minh. Còn về sự phát triển của Nhật, Pa nghĩ ảnh hưởng nhất nằm ở quyển sách Pa vừa giới thiệu cho Lu đấy. Còn nói tới Việt Nam hiện nay và từ lúc CS vào miền Nam, đơn giản, như Pa và Lu thấy, cho đến bây giờ, nó không đáp ứng được sự tự do nào cả. Đến khi nào tư tưởng áp đặt trong giáo dục kết thúc, tư nhân tự do lập trường, tự do viết sách, tự do học thuật, không còn hai từ "phản động" như bây giờ thì may ra mới có đường phát triển.