- Tham gia
- 30/8/2013
- Bài viết
- 620
Chào mọi người,
Hiện tại, mình nhận được khá nhiều phản hồi về box fanfic và phần lớn là phàn nàn về chất lượng fic trong box ngày càng đi xuống. Vì thế, để tiếp thêm "lửa" và định hướng cho những bạn mới viết fic và có ý định viết fic, mình quyết định chia sẻ với mọi người những suy nghĩ và trải nghiệm mà mình học được kể từ khi hoạt động trên diễn đàn và tham khảo được từ những diễn đàn khác.
Như các bạn đã biết, trên diễn đàn, mình hoạt động chủ yếu với tư cách là một đọc giả chứ không phải tác giả. Vì thế sẽ có những quan điểm và chia sẻ chưa thật khách quan, đúng đắn. Mình hy vọng có thể nhận được những góp ý, chia sẻ từ mọi người để topic hoàn thiện hơn.
Đồng thời, mình xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến những tác giả và member đã chia sẻ kinh nghiệm và giúp đỡ mình hoàn thiện bài viết này.
Sau đây, mình đi vào vấn đề chính luôn nhé
Các bạn còn nhớ quan điểm viết văn của Bác Hồ chứ? Trước khi viết, mỗi người phải trả lời các câu hỏi:
1. Viết để làm gì?
Chúng ta khi đặt bút viết hay làm bất cứ thứ gì đều có mục đích và nguyên nhân của nó.
Có người viết vì đam mê, vì tình yêu với nguyên tác và nhân vật.
Có người viết vì sở thích viết lách và thỏa mãn tâm hồn nghệ thuật của bản thân.
Có người viết để giải tỏa tâm lý.
Có người viết để hoàn thiện khả năng diễn đạt, dùng từ, đặt câu...
Tuy mỗi người đều có một lý do riêng, nhưng mình nghĩ phần lớn đều xuất phát từ chữ "Yêu" và mong muốn chia sẻ tác phẩm của mình với những người có cùng sở thích.
Vậy nên, khi đã đặt bút viết thì đừng hời hợt với "đứa con" của chính mình, cũng đừng "dễ dãi" với bản thân. Phải đặt ra mục tiêu cao hơn và không ngừng cố gắng.
"Viết vì "Yêu" nên xin đừng hờ hững..."
2. Viết cho ai?
Nếu bạn viết chỉ để thỏa mãn bản thân và vì tình yêu đối với nhân vật, cốt truyện thì bạn có thể thoải mái viết những gì mình thích, làm những gì mình muốn.
Nhưng khi bạn quyết định chia sẻ nó trên diễn đàn thì "viết" không chỉ là chuyện của riêng bản thân các bạn nữa. Lúc này, các bạn nên gạt bỏ cái "tôi" cá nhân sang một bên và càng phải khắt khe với chính mình hơn nữa. Không những chăm chút nội dung mà còn phải chú ý trình bày hình thức và nâng cao chất lượng fic. Tùy thuộc vào đối tượng đọc fic mà lựa chọn nội dung, thể loại cho phù hợp.
"Một khi đã chia sẻ, càng phải khắt khe với chính mình..."
3. Viết cái gì?
Sau khi xác định được mục đích và đối tượng. Điều quan trọng nhất cần làm lúc này là lên nội dung cho fic. Đây cũng có thể xem như yếu tố cốt lõi, ảnh hưởng trực tiếp đến thành công của fic.
- Hãy cho fic một cái tên:
Tựa fic là một trong những ấn tượng đầu tiên thu hút sự chú ý của người đọc và thể hiện phần nào nội dung chủ đạo của fic. Vì thế, ít nhiều bạn nên dành chút thời gian mà nghĩ về nó. Có hai cách đặt tên fic: một là chọn sẵn nhan đề rồi từ đó xây dựng nội dung xoay quanh nhan đề đó, hai là xây dựng plot trước rồi từ đó lựa chọn nhan đề phù hợp với nội dung... Ngoài ra còn có kiểu đặt tên fic "lừa tình", nội dung và nhan đề không liên quan đến nhau
Người đọc tìm đến fanfic chính vì tình yêu đối với nguyên tác nên những tác phẩm có bối cảnh sát với truyện gốc sẽ được ủng hộ nhiều hơn những tác phẩm xây dựng trên một bối cảnh hoàn toàn mới. Vì thế, khi bạn quyết định viết fic AU, thì cần chắc chắn rằng, bối cảnh đó phải thật sự thu hút và ấn tượng.
- Xây dựng tuyến nhân vật cho fic:
Nhân vật là một yếu tố không thể thiếu trong mỗi tác phẩm. Nắm rõ tính cách nhân vật là điều vô cùng cần thiết. Bạn nên chọn cho fic một nhân vật "chính nhất" và nội dung fic chủ yếu sẽ xoay quanh nhân vật "chính nhất" ấy.
Nội dung fic đơn giản hay phức tạp, quen thuộc hay mới mẻ phần lớn đều phụ thuộc vào khả năng sáng tạo và lối tư duy plot (cốt truyện) của mỗi người. Những bạn chưa có đủ sự sáng tạo thì càng phải cố gắng, không được phép dễ dãi với chính bản thân mình. Phải không ngừng hoàn thiện, phát triển plot.
Một plot hay là một plot logic, có mâu thuẫn, có cao trào. Một fic có nội dung cứ bằng bằng, đều đều, không có điểm nhấn thì không thể nào thu hút sự chú ý và gây ấn tượng với người đọc lâu dài được.
Cấu trúc một plot thường có những mục sau:
Có hai kiểu xây dựng plot:
Nên định hình trước mở đầu và kết thúc. Nếu không thể định hình trước một kết thúc rõ ràng thì ít nhất cũng phải xác định nó là HE/SE hay OE. Bởi kết truyện là một phần vô cùng quan trọng, một kết thúc hay có thể khiến reader phần nào xí xóa những điểm chưa ổn trong fic. Ngược lại, một cái kết không tốt sẽ gây hụt hẫng và ức chế cho người đọc. Trong trường hợp bạn bí ý tưởng thì có thể viết sẵn một cái kết. Nó như một cái đích, định hướng cho plot của bạn đi đúng đường.
Cách viết này thích hợp với phần lớn Author, đặc biệt là những Au mới vào nghề. Các bạn có thể dễ dàng triển khai nội dung và đặt bút viết vì đã có sẵn một nền tảng và định hướng rõ ràng, chỉ cần thổi hồn vào đó thì fic sẽ hoàn thiện.
Chú ý: Dàn ý càng chi tiết càng tốt, tránh lặp lại tình tiết, chỉ viết những chi tiết thật sự cần thiết và loại bỏ những chi tiết thừa thãi.
* Viết tới đâu, nghĩ tới đó:
Bạn không cần xây dựng một plot rõ ràng, cụ thể mà để mạch văn phát triển một cách tự nhiên. Việc này cũng giống như trò chơi xếp hình, sau khi đặt những nền móng đầu tiên rồi mới đi tìm những mảnh ghép phù hợp để hoàn thiện hình ghép.
Để viết tốt plot kiểu này, đòi hỏi khả năng viết của bạn phải có một độ "cứng" nhất định và lối tư duy nội dung của bạn phải thực sự tốt. Những fic viết theo lối này, nếu thành công thì thường là những tác phẩm vô cùng ấn tượng.
Game Viết Nối Tiếp mà BTGT tổ chức cũng chính là một hình thức viết plot kiểu này.
4. Viết như thế nào?
Chỉ viết khi bạn thật sự hiểu về những vấn đề được nêu đến trong fic. Đặc biệt là những kiến thức chuyên ngành, thuật ngữ chuyên ngành. Nếu thật sự phải viết về chúng thì hãy dành chút thời gian để tìm kiếm tư liệu, nghiên cứu kỹ lưỡng về những gì sẽ viết hoặc trao đổi với một người nào đó hiểu biết về lĩnh vực trên. Trước khi viết, ít nhất cũng phải nắm được những điểm cơ bản và mấu chốt của chúng. Nếu bạn chỉ viết theo bản năng và phỏng đoán thì những người có kiến thức chuyên môn khi đọc fic sẽ cảm thấy rất buồn cười, đôi khi họ sẽ khó chịu và phản bác lại bạn. Hãy cho mọi người thấy, bạn là một tác giả có tâm và fic thật sự được đầu tư kỹ lưỡng.
- Không ngừng trau dồi vốn từ của bản thân:
Đối với một fic dài, việc lặp lại một số tình tiết cũng như không gian, thời gian là điều không thể tránh khỏi. Vì thế, để không tạo cảm giác nhàm chán cho đọc giả, thì những sự vật, sự việc ấy phải được diễn tả theo nhiều cách khác nhau. Và nếu Au biết cách vận dụng thì "từ vựng" chính là một trong những chìa khóa tạo nên sự khác biệt ấy.
Khi sử dụng những từ mà bản thân không hiểu nghĩa hoặc không rõ về nó thì cần tra từ điển để hiểu từ đó cũng như văn cảnh sử dụng để tránh lỗi dùng từ.
- Không ngừng trải nghiệm:
Trải nghiệm thực tế là một yếu tố vô cùng quan trọng, có thể nói nó là một trong những yếu tố tiên quyết ảnh hưởng đến thành công của fic. Rõ ràng, viết về những việc thân thuộc với các bạn hay những thứ mà các bạn đã trải qua sẽ dễ dàng và chân thật hơn so với những thứ chưa từng trải nghiệm rất nhiều. Với những thứ không thể trải nghiệm trong cuộc sống thường nhật, bạn có thể tìm hiểu về chúng qua sách báo, phim ảnh hoặc qua một người nào đó...
Ví dụ: Đối với một người mù, họ trải nghiệm cuộc sống xung quang bằng xúc giác, thính giác, qua lời kể của người khác và bằng trái tim. Không gian và thời gian trong mắt họ là một thứ gì đó rất mơ hồ.
Một tác giả viết fic khi chưa có trải nghiệm và tìm hiểu tư liệu cũng vậy. Mọi thứ sẽ vô cùng khó khăn và thiếu cái nhìn khách quan, tất cả chỉ là những phỏng đoán mơ hồ, không chân thật.
- Tập quan sát và ghi nhớ ngay cả những chi tiết nhỏ nhất:
Hãy tập cho mình thói quen quan sát những thứ xung quanh bạn, ghi nhớ những hình ảnh về chúng. Đến khi viết, bạn có thể hồi tưởng lại khung cảnh ấy, cảm giác ấy. Nó sẽ vô cùng có ích đấy.
- Đọc có ý thức, có chọn lọc:
Đọc là một phần của viết, nó ảnh hưởng rất nhiều đến văn phong và suy nghĩ của mỗi người. Muốn viết tốt thì phải đọc nhiều, đọc cho đúng. Tuyệt đối không nên đọc những thứ gọi là "teen story" vì nó sẽ ảnh hưởng xấu tới văn phong của bạn và khiến bạn dễ tính với fic của chính bản thân mình. Khi mới bắt đầu, bạn nên tìm đọc những tác phẩm văn học Phương Tây, vì ăn phong của họ khá là phóng khoáng và đơn giản. Tiếp đến là văn học Nhật vì chúng có nhân văn và chiều sâu. Cuối cùng là văn học Trung Quốc vì nó rất hoa mỹ.
- Xây dựng nét văn phong của riêng mình:
"Giọng điệu là thái độ, tình cảm, lập trường tư tưởng, đạo đức của nhà văn đối với hiện tượng được miêu tả thể hiện trong lời văn quy định cách xưng hô, gọi tên, dùng từ, sắc điệu tình cảm, cách cảm thụ xa gần, thân, sơ, thành kính hay suồng sã, ngợi ca hay châm biếm. Ngoài ra, giọng điệu còn phản ánh lập trường xã hội, thái độ tình cảm và thị hiếu thẩm mĩ của tác giả, có vai trò rất lớn trong việc tạo nên phong cách nhà văn và tác dụng truyền cảm cho người đọc.Thiếu một giọng điệu nhất định, nhà văn chưa thể viết ra được tác phẩm, mặc dù đã có đủ tài liệu và sắp xếp trong hệ thống nhân vật”.
Mỗi tác giả khác nhau sẽ có giọng văn riêng của mình. Đó là một giọng điệu nhất quán xuyên suốt toàn bộ tác phẩm và dường như không đổi qua các sáng tác khác nhau của tác giả đó.
Văn phong là thiên phú và cũng là kỹ thuật. Để viết tốt, không thể chỉ dựa vào tài năng mà còn cần phải có kỹ thuật viết. Bạn có óc thẩm mỹ tốt nhưng không biết cách diễn đạt, dùng từ, đặt câu thì những tư tưởng nghệ thuật đó rất khó biểu đạt trọn vẹn ra bên ngoài. Và bạn mãi mãi chỉ có thể là hòn ngọc thô ráp không được mài giũa.
Những bạn không có tài năng thiên phú thì lại càng cần có một kỹ thuật viết tốt. Kỹ thuật này có thể được cải thiện và tích lũy trong quá trình giao tiếp, ảnh hưởng của môi trường sống, học Văn, đọc sách...
Ví dụ: Trong fic "Tan nắng"
Cùng tả nắng nhưng 3 Author lại có 3 cách viết khác nhau, 3 cảm nhận khác nhau:
Nắng trong văn của Hải Anh ảm đạm, chóng tàn và mang màu chết chóc.
Nắng trong văn của Vương Niệm nhàn nhạt, yếu ớt, lạnh lẽo.
Nắng trong văn của Hiên Ny mới mẻ, ấm áp và đong đầy sức sống.
Văn phong chính là yếu tố tạo ra nét riêng của tác phẩm, ý tưởng có thể trùng lặp còn văn phong thì không. Vì thế mình nghĩ, ít nhiều gì, mỗi người nên tìm ra một nét văn phong cho riêng mình.
- Sử dụng thành thạo dấu câu:
"Dấu câu" một khi được sử dụng đúng cách có thể tạo nhịp điệu, nhấn nhá cho câu văn, tăng sức biểu đạt cho tác phẩm. Vì thế, đừng bao giờ xem nhẹ dấu câu và sử dụng chúng một cách bừa bãi.
- Đọc lại dàn ý plot, soát lỗi logic:
Nói cách khác, đây là bước tỉa tót lại các nhánh các cành của "cây nội dung".
Lúc này, bạn phải tự đặt ra một loạt câu hỏi như: Tình tiết này đã ổn chưa? Có phi thực tế không? Đã giải quyết, tháo gỡ được nút thắt và mâu thuẫn trong câu chuyện hay chưa? Có cần phải thêm thắt hay lược bớt tình tiết nào hay không? Có lựa chọn thay thế nào tốt hơn không?
Chia sẻ và trao đổi plot với những người có kinh nghiệm viết lách cũng là một trong những phương pháp hữu hiệu để hoàn thiện plot.
Hoặc post fic lên những diễn đàn để chia sẻ và nhận được góp ý về nội dung để có những điều chỉnh phù hợp.
- Tiếp đến là lựa chọn góc nhìn/ ngôi kể cho tác phẩm:
Bạn sẽ viết fic dưới góc nhìn của ai? Ngôi thứ nhất, thứ hai hay thứ ba? Kể với giọng điệu như thế nào thì phù hợp với nội dung và thể loại sở trường của bạn. Đây là yếu tố vô cùng quan trọng, lựa chọn được một cách viết phù hợp sẽ khiến mọi thứ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Trong câu chuyện kể ở ngôi thứ nhất, nhân vật trong truyện là người kể chuyện. Trong câu chuyện ở ngôi thứ hai, người đọc trở thành nhân vật trong câu chuyện. Và trong câu chuyện ở ngôi thứ ba, một người ngoài cuộc là người kể lại câu chuyện. (Ngôi thứ hai rất hiếm khi được dùng.)
Ví dụ: Trên Đường Sương Gió của Rika_DC.
Ba chap đầu của fic được viết theo ngôi thứ nhất, nhân vật viết nên câu chuyện của chính mình. Ưu điểm của ngôi kể này là chúng ta có thể khắc họa nội tâm nhân vật một cách cụ thể và chân thật. Tuy nhiên nó có nhược điểm là giọng văn thường khô cứng và không thật khách quan, mang cái nhìn cảm tính và nó thường phù hợp khi viết Oneshot.
Các chap tiếp theo, Rika kể theo ngôi thứ ba. Ưu điểm là giọng văn mượt và bay bổng hơn, các biến cố, tình tiết truyện được diễn tả một cách linh hoạt và khách quan. Vì thế, nó thích hợp với longfic - thể loại có nội dung nặng và nhiều tuyến nhân vật.
Để có thể làm được như vậy, các bạn phải vận dụng chính xác và hài hòa các phương thức biểu đạt trong fic: tự sự, trần thuật, miêu tả, biểu cảm... Đây là các phương thức không thể thiếu trong bất cứ tác phẩm nào.
Trong đây, mình sẽ đi sâu vào miêu tả và biểu cảm.
- Miêu tả: "Miêu tả trong văn chương, tiểu thuyết là phương thức không thể không có. Nó giúp cho câu chuyện của bạn mềm mại hơn, bay bổng hơn, gợi mở hơn. Nó cũng góp phần thể hiện trí tưởng tượng của người viết, trí tưởng tượng càng phong phú thì các hình ảnh được miêu tả càng giàu, càng đẹp. Miêu tả rất quan trọng, nhưng chỉ chọn những chi tiết miêu tả đắt giá chứ đừng tả lan man, dài dòng. Hãy sử dụng tính từ, các phép so sánh để làm giàu ngôn ngữ miêu tả của bạn. Nên hướng đến vẻ đẹp duy mỹ khi miêu tả con người, cảnh vật trong fic. Mỗi khi chuyển đổi phân cảnh nên có một vài câu giới thiệu về bối cảnh về không gian và thời gian để định hướng cho người đọc."
- Biểu cảm: Cũng giống với miêu tả, biểu cảm là một phương thức vô cùng quan trọng. Nó mang đến cảm xúc cho nhân vật, cho cốt truyện, cho người đọc. Một fic không tạo ra được bất cứ hiệu ứng cảm xúc nào thì cho dù nội dung hay đến mấy cũng sẽ không hoàn chỉnh...
- Lời thoại: Lời thoại phải nhất quán với tính cách nhân vật. Giữa các câu thoại nên chèn thêm những câu miêu tả cử chỉ, hành động và suy nghĩ nội tâm để tránh tình trạng reader vào fic chỉ thấy toàn gạch đầu dòng.
Khi viết thoại, bạn cần phải hóa thân vào nhân vật, nghĩ xem nhân vật đó trong hoàn cảnh này sẽ nói gì, làm gì... Điều này phụ thuộc vào độ hiểu nhân vật và sự tinh tế của tác giả.
- Điều chỉnh sau khi viết:
Các bạn nên đọc lại tác phẩm để hạn chế những lỗi không đáng có như lỗi type, lỗi diễn đạt, dùng từ, đặt câu.
- Trình bày fic:
Trình bày fic cũng là một yếu tố quan trọng giúp fic ghi điểm trong mắt người đọc. Vì vậy đừng bao giờ trình bày qua loa, đại khái.
- Hãy là một Author thông minh và khéo léo:
Tiếp thu góp ý có chọn lọc, không được để những yếu tố ngoại cảnh bên ngoài chi phối. Ghi nhận những góp ý có tính xây dựng nhưng chỉ sửa nội dung khi nó thật sự phi logic và đi ngoài tầm kiểm soát của bạn.
Bên trên là tất cả những gì mình nghĩ thật sự cần khi viết fic.
Các bạn nếu thấy khả thi thì có thể áp dụng thử xem nhé
Hy vọng sớm thấy được "cây fic" của các bạn.
PS: Tất cả những gì nêu trên đều dựa theo cảm tính và những gì mình tham khảo từ những Au khác nên không thể tránh khỏi thiếu sót. Vì thế các bạn cứ thẳng thắn góp ý và cho ý kiến nhé ^^
Nếu mọi người gặp khó khăn trong cách viết hoặc muốn trao đổi gì đó thì cũng có thể liên hệ với mình ^^ Nếu giúp được gì thì mình sẽ cố hết sức.
Nguồn thông tin:
+ Các thành viên trong BTGT
+ Ss Gió, vnfiction
+ Minh moon (Bloger)
Hiện tại, mình nhận được khá nhiều phản hồi về box fanfic và phần lớn là phàn nàn về chất lượng fic trong box ngày càng đi xuống. Vì thế, để tiếp thêm "lửa" và định hướng cho những bạn mới viết fic và có ý định viết fic, mình quyết định chia sẻ với mọi người những suy nghĩ và trải nghiệm mà mình học được kể từ khi hoạt động trên diễn đàn và tham khảo được từ những diễn đàn khác.
Như các bạn đã biết, trên diễn đàn, mình hoạt động chủ yếu với tư cách là một đọc giả chứ không phải tác giả. Vì thế sẽ có những quan điểm và chia sẻ chưa thật khách quan, đúng đắn. Mình hy vọng có thể nhận được những góp ý, chia sẻ từ mọi người để topic hoàn thiện hơn.
Đồng thời, mình xin gửi lời cảm ơn chân thành và sâu sắc đến những tác giả và member đã chia sẻ kinh nghiệm và giúp đỡ mình hoàn thiện bài viết này.
Sau đây, mình đi vào vấn đề chính luôn nhé
Các bạn còn nhớ quan điểm viết văn của Bác Hồ chứ? Trước khi viết, mỗi người phải trả lời các câu hỏi:
- Viết để làm gì?
- Viết cho ai?
- Viết cái gì?
- Viết như thế nào?
1. Viết để làm gì?
Chúng ta khi đặt bút viết hay làm bất cứ thứ gì đều có mục đích và nguyên nhân của nó.
Có người viết vì đam mê, vì tình yêu với nguyên tác và nhân vật.
Có người viết vì sở thích viết lách và thỏa mãn tâm hồn nghệ thuật của bản thân.
Có người viết để giải tỏa tâm lý.
Có người viết để hoàn thiện khả năng diễn đạt, dùng từ, đặt câu...
Tuy mỗi người đều có một lý do riêng, nhưng mình nghĩ phần lớn đều xuất phát từ chữ "Yêu" và mong muốn chia sẻ tác phẩm của mình với những người có cùng sở thích.
Vậy nên, khi đã đặt bút viết thì đừng hời hợt với "đứa con" của chính mình, cũng đừng "dễ dãi" với bản thân. Phải đặt ra mục tiêu cao hơn và không ngừng cố gắng.
"Viết vì "Yêu" nên xin đừng hờ hững..."
2. Viết cho ai?
Nếu bạn viết chỉ để thỏa mãn bản thân và vì tình yêu đối với nhân vật, cốt truyện thì bạn có thể thoải mái viết những gì mình thích, làm những gì mình muốn.
Nhưng khi bạn quyết định chia sẻ nó trên diễn đàn thì "viết" không chỉ là chuyện của riêng bản thân các bạn nữa. Lúc này, các bạn nên gạt bỏ cái "tôi" cá nhân sang một bên và càng phải khắt khe với chính mình hơn nữa. Không những chăm chút nội dung mà còn phải chú ý trình bày hình thức và nâng cao chất lượng fic. Tùy thuộc vào đối tượng đọc fic mà lựa chọn nội dung, thể loại cho phù hợp.
"Một khi đã chia sẻ, càng phải khắt khe với chính mình..."
3. Viết cái gì?
Sau khi xác định được mục đích và đối tượng. Điều quan trọng nhất cần làm lúc này là lên nội dung cho fic. Đây cũng có thể xem như yếu tố cốt lõi, ảnh hưởng trực tiếp đến thành công của fic.
- Hãy cho fic một cái tên:
Tựa fic là một trong những ấn tượng đầu tiên thu hút sự chú ý của người đọc và thể hiện phần nào nội dung chủ đạo của fic. Vì thế, ít nhiều bạn nên dành chút thời gian mà nghĩ về nó. Có hai cách đặt tên fic: một là chọn sẵn nhan đề rồi từ đó xây dựng nội dung xoay quanh nhan đề đó, hai là xây dựng plot trước rồi từ đó lựa chọn nhan đề phù hợp với nội dung... Ngoài ra còn có kiểu đặt tên fic "lừa tình", nội dung và nhan đề không liên quan đến nhau
- Theo chia sẻ của một số Author mình biết, tựa fic dài "4 chữ" là vừa đẹp, không dài, không ngắn, vừa đủ cô đọng.
- Ngoài ra, tên fic nên đặt theo lối thuận nghịch, đặt hai yếu tố đối lập cạnh nhau để thu hút sự chú ý.
- Fic hiện đại nên đặt tên fic thuần Việt, đồng nhất, tránh sử dụng đan xen từ mượn Hán Việt.
- Tránh đặt tên nhan đề quá khó hiểu, nhan đề có "Hoàng tử/ Công chúa băng giá/ Tổng giám đốc/ Boss..." bởi chúng sặc mùi teenstory.
- AU: Bối cảnh hoàn toàn mới, không gian và thời gian không hề liên quan đến nguyên tác.
- Non-AU: Bối cảnh bám sát nguyên tác. Tuyến nhân vật giữ nguyên tính cách, vai trò, nghề nghiệp so với nguyên tác. Các bạn có thể chọn bối cảnh về cuộc chiến với BO, sau khi kết thúc cuộc chiến hoặc bất cứ mốc thời gian nào bạn thích...
Người đọc tìm đến fanfic chính vì tình yêu đối với nguyên tác nên những tác phẩm có bối cảnh sát với truyện gốc sẽ được ủng hộ nhiều hơn những tác phẩm xây dựng trên một bối cảnh hoàn toàn mới. Vì thế, khi bạn quyết định viết fic AU, thì cần chắc chắn rằng, bối cảnh đó phải thật sự thu hút và ấn tượng.
- Xây dựng tuyến nhân vật cho fic:
Nhân vật là một yếu tố không thể thiếu trong mỗi tác phẩm. Nắm rõ tính cách nhân vật là điều vô cùng cần thiết. Bạn nên chọn cho fic một nhân vật "chính nhất" và nội dung fic chủ yếu sẽ xoay quanh nhân vật "chính nhất" ấy.
- Trường hợp không OOC nhân vật: Đây là một lựa chọn khéo léo và đúng đắn. Đầu tiên, chưa cần biết nội dung thế nào, nhưng tính cách nhân vật đúng với nguyên tác sẽ thu được không ít cảm tình của người đọc. Đồng thời, bạn cũng không cần phải tốn quá nhiều thời gian và công sức trong việc suy nghĩ, sáng tạo ra một nhân vật hoàn toàn mới. Nếu các bạn đã quá ngán fanfic về Shin, Ran, Shiho... thì hãy tìm đến những nhân vật phụ có nét tính cách thú vị khác. Mình thấy dàn nhân vật trong DC, ai cũng có có những nét tính cách rất hay và đặc biệt.
- OOC nhân vật: Nhân vật có tính cách, nghề nghiệp, vai trò khác hoàn so với nguyên tác. Trường hợp này, để các nhân vật không bị mất điểm trong lòng người đọc thì các bạn cần xây dựng được tuyến nhân vật thật sự thu hút, có cá tính.
- Xây dựng nhân vật cũng chính là cho nhân vật suy nghĩ, hành động và ứng xử trong thế giới của fic. Mỗi nhân vật phải có những nét cá tính riêng, không trùng lặp.
- Không nên xây dựng nhân vật quá hoàn hảo vì sẽ tạo cảm giác không chân thật. Cũng không nên xây dựng một nhân vật hoàn toàn phản diện vì nó sẽ khiến fic mất đi chiều sâu.
- Thay vì miêu tả trực tiếp, hãy để các nhân vật bộc lộ mình dưới góc nhìn của các nhân vật khác.
- Nên xây dựng những nút thắt, chuyển biến trong tính cách nhân vật, có thể là chuyển biến trong tư tưởng, quan điểm hay một giá trị nào đó. Nếu nhân vật của bạn không thay đổi gì thì có nghĩa là fic không có tính vận động và thiếu sức sống.
- Hành động, suy nghĩ, cử chỉ, lời nói phải nhất quán với tính cách của nhân vật.
- Nên để nhân vật có chuyển biến từ xấu sang tốt để tạo cái nhìn lạc quan cho fic.
Nội dung fic đơn giản hay phức tạp, quen thuộc hay mới mẻ phần lớn đều phụ thuộc vào khả năng sáng tạo và lối tư duy plot (cốt truyện) của mỗi người. Những bạn chưa có đủ sự sáng tạo thì càng phải cố gắng, không được phép dễ dãi với chính bản thân mình. Phải không ngừng hoàn thiện, phát triển plot.
Một plot hay là một plot logic, có mâu thuẫn, có cao trào. Một fic có nội dung cứ bằng bằng, đều đều, không có điểm nhấn thì không thể nào thu hút sự chú ý và gây ấn tượng với người đọc lâu dài được.
Cấu trúc một plot thường có những mục sau:
- Giới thiệu: giới thiệu nhân vật, bối cảnh không gian, thời gian...
- Hành động khởi đầu: điểm mà truyện bắt đầu có cao trào.
- Cao trào: những sự kiện dẫn đến cực điểm hoặc bước ngoặt.
- Cực điểm: Nơi mà tình tiết phát triển đến đỉnh điểm hoặc bước ngoặt của câu chuyện.
- Thoái trào: câu chuyện của bạn bắt đầu đi đến kết thúc.
- Kết thúc: Một cái kết thỏa mãn, nơi mà vấn đề được đặt ra trong câu chuyện đã được giải quyết – hoặc không.
- Giới thiệu: Mở đầu là không gian bầu trời giả lập cùng sự xuất hiện của nữ chính - Ran.
- Hành động khởi đầu: Ran bị Heiji và Kazuha bắt đi. Lần đầu gặp gỡ Shinichi.
- Cao trào: Trận chiến của ShinRan, HeiKaz với Zomebie. Ran dần tiếp nhận Shinichi.
- Cực điểm: Ran tiếp nhận tình cảm của Shinichi, nhưng đồng thời phát hiện ra rằng anh đã giết chết mẹ mình.
- Thoái triển: Cảnh H gần cuối fic Chiến dịch hủy diệt Zombie.
- Kết thúc: Đồng quy vu tận.
Có hai kiểu xây dựng plot:
- Lập dàn ý, khung xương chi tiết.
- Viết tới đâu, nghĩ tới đó.
Nên định hình trước mở đầu và kết thúc. Nếu không thể định hình trước một kết thúc rõ ràng thì ít nhất cũng phải xác định nó là HE/SE hay OE. Bởi kết truyện là một phần vô cùng quan trọng, một kết thúc hay có thể khiến reader phần nào xí xóa những điểm chưa ổn trong fic. Ngược lại, một cái kết không tốt sẽ gây hụt hẫng và ức chế cho người đọc. Trong trường hợp bạn bí ý tưởng thì có thể viết sẵn một cái kết. Nó như một cái đích, định hướng cho plot của bạn đi đúng đường.
Cách viết này thích hợp với phần lớn Author, đặc biệt là những Au mới vào nghề. Các bạn có thể dễ dàng triển khai nội dung và đặt bút viết vì đã có sẵn một nền tảng và định hướng rõ ràng, chỉ cần thổi hồn vào đó thì fic sẽ hoàn thiện.
Chú ý: Dàn ý càng chi tiết càng tốt, tránh lặp lại tình tiết, chỉ viết những chi tiết thật sự cần thiết và loại bỏ những chi tiết thừa thãi.
* Viết tới đâu, nghĩ tới đó:
Bạn không cần xây dựng một plot rõ ràng, cụ thể mà để mạch văn phát triển một cách tự nhiên. Việc này cũng giống như trò chơi xếp hình, sau khi đặt những nền móng đầu tiên rồi mới đi tìm những mảnh ghép phù hợp để hoàn thiện hình ghép.
Để viết tốt plot kiểu này, đòi hỏi khả năng viết của bạn phải có một độ "cứng" nhất định và lối tư duy nội dung của bạn phải thực sự tốt. Những fic viết theo lối này, nếu thành công thì thường là những tác phẩm vô cùng ấn tượng.
Game Viết Nối Tiếp mà BTGT tổ chức cũng chính là một hình thức viết plot kiểu này.
4. Viết như thế nào?
- Chuẩn bị:
Chỉ viết khi bạn thật sự hiểu về những vấn đề được nêu đến trong fic. Đặc biệt là những kiến thức chuyên ngành, thuật ngữ chuyên ngành. Nếu thật sự phải viết về chúng thì hãy dành chút thời gian để tìm kiếm tư liệu, nghiên cứu kỹ lưỡng về những gì sẽ viết hoặc trao đổi với một người nào đó hiểu biết về lĩnh vực trên. Trước khi viết, ít nhất cũng phải nắm được những điểm cơ bản và mấu chốt của chúng. Nếu bạn chỉ viết theo bản năng và phỏng đoán thì những người có kiến thức chuyên môn khi đọc fic sẽ cảm thấy rất buồn cười, đôi khi họ sẽ khó chịu và phản bác lại bạn. Hãy cho mọi người thấy, bạn là một tác giả có tâm và fic thật sự được đầu tư kỹ lưỡng.
- Không ngừng trau dồi vốn từ của bản thân:
Đối với một fic dài, việc lặp lại một số tình tiết cũng như không gian, thời gian là điều không thể tránh khỏi. Vì thế, để không tạo cảm giác nhàm chán cho đọc giả, thì những sự vật, sự việc ấy phải được diễn tả theo nhiều cách khác nhau. Và nếu Au biết cách vận dụng thì "từ vựng" chính là một trong những chìa khóa tạo nên sự khác biệt ấy.
Khi sử dụng những từ mà bản thân không hiểu nghĩa hoặc không rõ về nó thì cần tra từ điển để hiểu từ đó cũng như văn cảnh sử dụng để tránh lỗi dùng từ.
- Không ngừng trải nghiệm:
Trải nghiệm thực tế là một yếu tố vô cùng quan trọng, có thể nói nó là một trong những yếu tố tiên quyết ảnh hưởng đến thành công của fic. Rõ ràng, viết về những việc thân thuộc với các bạn hay những thứ mà các bạn đã trải qua sẽ dễ dàng và chân thật hơn so với những thứ chưa từng trải nghiệm rất nhiều. Với những thứ không thể trải nghiệm trong cuộc sống thường nhật, bạn có thể tìm hiểu về chúng qua sách báo, phim ảnh hoặc qua một người nào đó...
Ví dụ: Đối với một người mù, họ trải nghiệm cuộc sống xung quang bằng xúc giác, thính giác, qua lời kể của người khác và bằng trái tim. Không gian và thời gian trong mắt họ là một thứ gì đó rất mơ hồ.
Một tác giả viết fic khi chưa có trải nghiệm và tìm hiểu tư liệu cũng vậy. Mọi thứ sẽ vô cùng khó khăn và thiếu cái nhìn khách quan, tất cả chỉ là những phỏng đoán mơ hồ, không chân thật.
- Tập quan sát và ghi nhớ ngay cả những chi tiết nhỏ nhất:
Hãy tập cho mình thói quen quan sát những thứ xung quanh bạn, ghi nhớ những hình ảnh về chúng. Đến khi viết, bạn có thể hồi tưởng lại khung cảnh ấy, cảm giác ấy. Nó sẽ vô cùng có ích đấy.
- Đọc có ý thức, có chọn lọc:
Đọc là một phần của viết, nó ảnh hưởng rất nhiều đến văn phong và suy nghĩ của mỗi người. Muốn viết tốt thì phải đọc nhiều, đọc cho đúng. Tuyệt đối không nên đọc những thứ gọi là "teen story" vì nó sẽ ảnh hưởng xấu tới văn phong của bạn và khiến bạn dễ tính với fic của chính bản thân mình. Khi mới bắt đầu, bạn nên tìm đọc những tác phẩm văn học Phương Tây, vì ăn phong của họ khá là phóng khoáng và đơn giản. Tiếp đến là văn học Nhật vì chúng có nhân văn và chiều sâu. Cuối cùng là văn học Trung Quốc vì nó rất hoa mỹ.
- Xây dựng nét văn phong của riêng mình:
"Giọng điệu là thái độ, tình cảm, lập trường tư tưởng, đạo đức của nhà văn đối với hiện tượng được miêu tả thể hiện trong lời văn quy định cách xưng hô, gọi tên, dùng từ, sắc điệu tình cảm, cách cảm thụ xa gần, thân, sơ, thành kính hay suồng sã, ngợi ca hay châm biếm. Ngoài ra, giọng điệu còn phản ánh lập trường xã hội, thái độ tình cảm và thị hiếu thẩm mĩ của tác giả, có vai trò rất lớn trong việc tạo nên phong cách nhà văn và tác dụng truyền cảm cho người đọc.Thiếu một giọng điệu nhất định, nhà văn chưa thể viết ra được tác phẩm, mặc dù đã có đủ tài liệu và sắp xếp trong hệ thống nhân vật”.
Mỗi tác giả khác nhau sẽ có giọng văn riêng của mình. Đó là một giọng điệu nhất quán xuyên suốt toàn bộ tác phẩm và dường như không đổi qua các sáng tác khác nhau của tác giả đó.
Văn phong là thiên phú và cũng là kỹ thuật. Để viết tốt, không thể chỉ dựa vào tài năng mà còn cần phải có kỹ thuật viết. Bạn có óc thẩm mỹ tốt nhưng không biết cách diễn đạt, dùng từ, đặt câu thì những tư tưởng nghệ thuật đó rất khó biểu đạt trọn vẹn ra bên ngoài. Và bạn mãi mãi chỉ có thể là hòn ngọc thô ráp không được mài giũa.
Những bạn không có tài năng thiên phú thì lại càng cần có một kỹ thuật viết tốt. Kỹ thuật này có thể được cải thiện và tích lũy trong quá trình giao tiếp, ảnh hưởng của môi trường sống, học Văn, đọc sách...
Ví dụ: Trong fic "Tan nắng"
Cùng tả nắng nhưng 3 Author lại có 3 cách viết khác nhau, 3 cảm nhận khác nhau:
Nắng trong văn của Hải Anh ảm đạm, chóng tàn và mang màu chết chóc.
Nắng trong văn của Vương Niệm nhàn nhạt, yếu ớt, lạnh lẽo.
Nắng trong văn của Hiên Ny mới mẻ, ấm áp và đong đầy sức sống.
Văn phong chính là yếu tố tạo ra nét riêng của tác phẩm, ý tưởng có thể trùng lặp còn văn phong thì không. Vì thế mình nghĩ, ít nhiều gì, mỗi người nên tìm ra một nét văn phong cho riêng mình.
- Sử dụng thành thạo dấu câu:
"Dấu câu" một khi được sử dụng đúng cách có thể tạo nhịp điệu, nhấn nhá cho câu văn, tăng sức biểu đạt cho tác phẩm. Vì thế, đừng bao giờ xem nhẹ dấu câu và sử dụng chúng một cách bừa bãi.
- Đọc lại dàn ý plot, soát lỗi logic:
Nói cách khác, đây là bước tỉa tót lại các nhánh các cành của "cây nội dung".
Lúc này, bạn phải tự đặt ra một loạt câu hỏi như: Tình tiết này đã ổn chưa? Có phi thực tế không? Đã giải quyết, tháo gỡ được nút thắt và mâu thuẫn trong câu chuyện hay chưa? Có cần phải thêm thắt hay lược bớt tình tiết nào hay không? Có lựa chọn thay thế nào tốt hơn không?
Chia sẻ và trao đổi plot với những người có kinh nghiệm viết lách cũng là một trong những phương pháp hữu hiệu để hoàn thiện plot.
Hoặc post fic lên những diễn đàn để chia sẻ và nhận được góp ý về nội dung để có những điều chỉnh phù hợp.
- Tiếp đến là lựa chọn góc nhìn/ ngôi kể cho tác phẩm:
Bạn sẽ viết fic dưới góc nhìn của ai? Ngôi thứ nhất, thứ hai hay thứ ba? Kể với giọng điệu như thế nào thì phù hợp với nội dung và thể loại sở trường của bạn. Đây là yếu tố vô cùng quan trọng, lựa chọn được một cách viết phù hợp sẽ khiến mọi thứ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.
Trong câu chuyện kể ở ngôi thứ nhất, nhân vật trong truyện là người kể chuyện. Trong câu chuyện ở ngôi thứ hai, người đọc trở thành nhân vật trong câu chuyện. Và trong câu chuyện ở ngôi thứ ba, một người ngoài cuộc là người kể lại câu chuyện. (Ngôi thứ hai rất hiếm khi được dùng.)
Ví dụ: Trên Đường Sương Gió của Rika_DC.
Ba chap đầu của fic được viết theo ngôi thứ nhất, nhân vật viết nên câu chuyện của chính mình. Ưu điểm của ngôi kể này là chúng ta có thể khắc họa nội tâm nhân vật một cách cụ thể và chân thật. Tuy nhiên nó có nhược điểm là giọng văn thường khô cứng và không thật khách quan, mang cái nhìn cảm tính và nó thường phù hợp khi viết Oneshot.
Các chap tiếp theo, Rika kể theo ngôi thứ ba. Ưu điểm là giọng văn mượt và bay bổng hơn, các biến cố, tình tiết truyện được diễn tả một cách linh hoạt và khách quan. Vì thế, nó thích hợp với longfic - thể loại có nội dung nặng và nhiều tuyến nhân vật.
- Thổi hồn vào fic:
Để có thể làm được như vậy, các bạn phải vận dụng chính xác và hài hòa các phương thức biểu đạt trong fic: tự sự, trần thuật, miêu tả, biểu cảm... Đây là các phương thức không thể thiếu trong bất cứ tác phẩm nào.
Trong đây, mình sẽ đi sâu vào miêu tả và biểu cảm.
- Miêu tả: "Miêu tả trong văn chương, tiểu thuyết là phương thức không thể không có. Nó giúp cho câu chuyện của bạn mềm mại hơn, bay bổng hơn, gợi mở hơn. Nó cũng góp phần thể hiện trí tưởng tượng của người viết, trí tưởng tượng càng phong phú thì các hình ảnh được miêu tả càng giàu, càng đẹp. Miêu tả rất quan trọng, nhưng chỉ chọn những chi tiết miêu tả đắt giá chứ đừng tả lan man, dài dòng. Hãy sử dụng tính từ, các phép so sánh để làm giàu ngôn ngữ miêu tả của bạn. Nên hướng đến vẻ đẹp duy mỹ khi miêu tả con người, cảnh vật trong fic. Mỗi khi chuyển đổi phân cảnh nên có một vài câu giới thiệu về bối cảnh về không gian và thời gian để định hướng cho người đọc."
- Biểu cảm: Cũng giống với miêu tả, biểu cảm là một phương thức vô cùng quan trọng. Nó mang đến cảm xúc cho nhân vật, cho cốt truyện, cho người đọc. Một fic không tạo ra được bất cứ hiệu ứng cảm xúc nào thì cho dù nội dung hay đến mấy cũng sẽ không hoàn chỉnh...
- Lời thoại: Lời thoại phải nhất quán với tính cách nhân vật. Giữa các câu thoại nên chèn thêm những câu miêu tả cử chỉ, hành động và suy nghĩ nội tâm để tránh tình trạng reader vào fic chỉ thấy toàn gạch đầu dòng.
Khi viết thoại, bạn cần phải hóa thân vào nhân vật, nghĩ xem nhân vật đó trong hoàn cảnh này sẽ nói gì, làm gì... Điều này phụ thuộc vào độ hiểu nhân vật và sự tinh tế của tác giả.
- Điều chỉnh sau khi viết:
Các bạn nên đọc lại tác phẩm để hạn chế những lỗi không đáng có như lỗi type, lỗi diễn đạt, dùng từ, đặt câu.
- Trình bày fic:
Trình bày fic cũng là một yếu tố quan trọng giúp fic ghi điểm trong mắt người đọc. Vì vậy đừng bao giờ trình bày qua loa, đại khái.
- Hãy là một Author thông minh và khéo léo:
Tiếp thu góp ý có chọn lọc, không được để những yếu tố ngoại cảnh bên ngoài chi phối. Ghi nhận những góp ý có tính xây dựng nhưng chỉ sửa nội dung khi nó thật sự phi logic và đi ngoài tầm kiểm soát của bạn.
Bên trên là tất cả những gì mình nghĩ thật sự cần khi viết fic.
Các bạn nếu thấy khả thi thì có thể áp dụng thử xem nhé
Hy vọng sớm thấy được "cây fic" của các bạn.
PS: Tất cả những gì nêu trên đều dựa theo cảm tính và những gì mình tham khảo từ những Au khác nên không thể tránh khỏi thiếu sót. Vì thế các bạn cứ thẳng thắn góp ý và cho ý kiến nhé ^^
Nếu mọi người gặp khó khăn trong cách viết hoặc muốn trao đổi gì đó thì cũng có thể liên hệ với mình ^^ Nếu giúp được gì thì mình sẽ cố hết sức.
Nguồn thông tin:
+ Các thành viên trong BTGT
+ Ss Gió, vnfiction
+ Minh moon (Bloger)
Hiệu chỉnh: