Chấn thương cột sống

Mục tiêu

1. Trình bày được các hình thái chấn thương cột sống.
2. Mô tả được các triệu chứng lâm sàng và cận lâm sàng của chấn thương cột sống.

1. Đại cương

Chấn thương cột sống nói chung chiếm khoảng 4-6% so với tất cả cácchấn thương. Trong thực tế khám chấn thương cột sống là khám tổn thương ởđốt sống, đĩa đệm, dây chằng. Tủy sống là phần nằm trong ống sống thường bịchấn thương gián tiếp do các tổn thương ở cột sống đã nêu ở trên.

2. Nguyên nhân, cơ chế vị trí tổn thương

2.1. Nguyên nhân

Chấn thương cột sống thường do các tai nạn giao thông, ngã từ trên caoxuống, sập hầm, đánh nhau và các tai nạn trong thể thao, như đua mô tô, ôtô...

2.2. Cơ chế

Trong chấn thương cột sống có hai cơ chế nổi bật, cơ chế trực tiếp và cơchế gián tiếp.

+ Cơ chế trực tiếp: bị vật cứng đập trực tiếp vào cột sống hoặc bị té ngữalàm ưỡn quá mức hay gập quá mức cột sống.

+ Cơ chế gián tiếp: ép theo trục dọc cột sống từ trên xuống hoặc từ dướilên. Ví dụ ngã từ trên cao xuống lộn đầu xuống trước, vật rơi từ trêncao đè xuống bả vai, ngã ngồi. Cơ chế chấn thương gián tiếp còn đượcđề cập đến trong trường hợp xoay hoặc ưỡn cột sống quá mức.

2.3. Các vị trí thương tổn

Có thể gặp bất cứ vị trí nào trên cột sống nhưng thường gặp là ở nhữngđiểm yếu nơi tiếp giáp giữa đoạn đốt sống di động và đoạn đốt sống ít di độngnhư D12 - L1 và C5 - C6. Thông thường hay gặp tổn thương một đốt sống,nhưng có khi cũng gặp tổn thương 2 - 3 đốt sống liền nhau hoặc không liềnnhau.

3. Giải phẫu bệnh và sinh lý bệnh

3.1. Giải phẫu bệnh

3.1.1. Vỡ thân đốt sống (H.28.1):

Hay gặp thân đốt sống bị di lệch có mảnh rời gây thương tổn mô tủy.

3.1.2. Trật khớp cột sống

Hay xảy ra ở cột sống cổ và đoạn chuyển tiếp lưng thắt lưng, hậu quả làống sống bị hẹp nhiều gây giập mô tủy. Trật khớp cột sống còn gây nên nhữngthương tổn ở các rễ thần kinh, ở đĩa đệm, các dây chằng phía sau thân đốtsống như dây chằng liên gai, các động mạch và tĩnh mạch cột sống.
...
4.Phân loại tổn thương
5.Triệu chứng
6.Nguyên tắc điều trị
7.Dự phòng
Câu hỏi
.....