- Tham gia
- 25/11/2012
- Bài viết
- 351
(kenhsinhvien.vn) Hàng trăm chiếc răng được khai quật tại hố hắc ín La Brea ở California đã làm thay đổi hình ảnh loài động vật biểu tượng của Kỷ Băng hà.
Dưới tán lá hoa râm, mèo răng kiếm ăn thịt động vật ăn cỏ sống trong rừng trong khi bạo sói đuổi theo bò rừng trên thảo nguyên rộng lớn của California ở thế Canh Tân. Theo nghiên cứu răng, mèo răng kiếm của Tây Hoa Kỳ nhiều khả năng là loài sống trong rừng chuyên săn những động vật như heo vòi và hươu. Ảnh minh hoạ: Mauricio AntÓ.
Khoảng 10.000 năm trước, mèo răng kiếm Smilodon fatalis là loài săn mồi đáng gờm sống ở khu vực ngày nay là Tây Hoa Kỳ. Hơn 3000 hoá thạch của nó đã được khai quật từ bùn chua của hố hắc ín La Brea ở California. Các nhà khoa học nghiên cứu về chúng từ lâu đã hình dung Smilodon là một loài săn mồi giống sư tử, rượt theo bò rừng và ngựa ngoài thảo nguyên rộng lớn.
Nhưng giờ đây, hàng trăm chiếc răng từ La Brea được phân tích đang vẽ nên một bức tranh hoàn toàn khác về nỗi kinh hãi thời tiền sử này, loài động vật có thể nặng tới 600 pao và sở hữu răng nanh dài 7 in.
“Những bức vẽ ấn tượng bạn thấy về mèo nanh kiếm săn bò rừng thực chất không còn đúng nữa,” nhà khảo cổ Larisa DeSantis tại Đại học Vanderbilt cho biết. Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Current Biology, cung cấp chứng cứ cho thấy Smilodon ngược lại có thể là loài sống trong rừng chuyên săn động vật ăn cỏ.
“[Smilodon] có thể đã ăn những con vật như lợn vòi và hươu, chứ không phải ngựa hay bò rừng,” DeSantis cho biết.
Nghiên cứu tổng quát của nhóm cũng giúp giải thích nguyên nhân những loài săn mồi nhỏ hơn như sói Mỹ và sói xám có thể sinh tồn đến ngày nay, trong khi những loài ăn thịt lớn hơn như mèo nanh kiếm, bạo sói và sư tử Mỹ đều đã tuyệt chủng từ 10.000 đến 12.000 năm trước.
Nhóm của cô cho rằng, mấu chốt nằm ở chế độ ăn linh hoạt sau khi nhiều loài ăn cỏ tiền sử lớn của Bắc Mỹ biến mất, như lười đất lớn, voi mamut, voi răng mấu và lạc đà. Chẳng hạn, những công trình nghiên cứu trước đây nhận thấy sói Mỹ nhỏ hơn 20% sau sự kiện tuyệt chủng của những loài ăn cỏ, và diện mạo răng mới của chúng cho thấy loài này cũng điều chỉnh lối sống để thích nghi với thực tại mới.
“Khi những loài săn mồi lớn và con mồi lớn tuyệt chủng, chúng không chỉ thu nhỏ lại, mà còn cơ bản thay đổi chế độ ăn và bắt đầu ăn xác thối, trở thành kẻ săn mồi cơ hội như ta biết ngày nay,” DeSantis cho biết.
Nghiên cứu răng
Các nhà khoa học đã nghiên cứu hơn 700 hoá thạch răng thu thập từ La Brea từng thuộc về nhiều loài ăn cỏ khác nhau cũng như của mèo nanh kiếm, sư tử Mỹ, bạo sói, báo đốm, sói Mỹ và sói xám. Nhóm xem xét cả vết mòn hiển vi, thứ cho biết loại thức ăn mà loài đã ăn, cũng như tỷ lệ của hai đồng vị cacbon có trong men răng.
Biến thể rất nhỏ của hai loại nguyên tử cacbon này tích tụ trong cây cỏ ở nhiều tỷ lệ khác nhau từ môi trường rừng đến môi trường thoáng đãng. Loài ăn cỏ ăn những loại thực vật đó sẽ đưa manh mối hoá học từ sinh cảnh ưa thích của chúng vào cơ thể, và sẽ được chuyển sang cho bất kỳ loài ăn thịt nào săn chúng. Điều này nghĩa là di cốt của loài ăn thịt có thể tiết lộ chúng săn con mồi sống trong rừng hay ở môi trường thoáng đãng hơn.
Những nghiên cứu trước đây đã xem xét tỷ lệ đồng vị cacbon và nito trong vết tích của một loại protein là collagen được tìm thấy trong xương của loài săn mồi ở La Brea. Những bài báo đó đi đến kết luận rằng những loài săn mồi lớn nhất, gồm có Smilodon, bạo sói và sư tử Mỹ, đều có thể đã săn mồi ở môi trường thoáng đãng.
“Tất cả dữ kiện đến thời điểm này đều cho thấy chúng tranh nhau những con mồi tương tự,” DeSantis cho biết. Do đó một số chuyên gia đề xuất sự cạnh tranh nguồn thức ăn có thể là một phần nguyên nhân gây tuyệt chủng. Nhưng phương pháp men răng hiện nay được coi là “tiêu chuẩn vàng” cho các loại kiểm tra đồng vị này.
“Men răng đáng tin hơn collagen,” nhà khảo cổ Julie Meachen tại Đại học Des Moines cho biết. Đó là vì men răng ít có khả năng bị thay thế trong quá trình hoá thạch hay nằm lâu dưới mặt đất.
Và “khi xem xét men răng, chúng tôi có được một hình dung hoàn toàn khác,” DeSantis cho biết. “Chúng tôi nhận thấy mèo nanh kiếm, sư tử Mỹ và báo đốm thực chất có những đặc trưng của họ nhà mèo, săn mồi ở hệ sinh thái rừng và ẩn nấp để mai phục con mồi.”
Trái lại, những loài họ nhà chó như bạo sói, sói Mỹ và sói xám đều là những loài săn mồi ở môi trường thoáng đãng hơn.
“Những loài họ mèo và họ chó có khác biệt về tập tính,” cô nói.
Tối ưu hoá để sinh tồn
Kết quả này cho thấy sự canh tranh về con mồi thật ra là rất ít giữa các loài ăn thịt lớn nhất của khu vực này ở thế Canh Tân, nhất là giữa mèo nanh kiếm và bạo sói.
Nghiên cứu mới này rất quan trọng “vì đó là bài báo đầu tiên cho thấy Smilodon và bạo sói thật ra có lựa chọn con mồi rất khác nhau,” Meachen cho biết. “Smilodon săn mồi trong môi trường khép kín hơn là hợp lý, vì chúng không thể đuổi theo con mồi ở những khoảng cách xa. Dựa vào hình thái cơ thể, thì mèo nanh kiếm là loài săn mồi mai phục.”
Bài báo “giúp chúng ta hiểu thêm về Smilodon fatalis và nơi lai vãng ưa thích của chúng,” nhà khảo cổ Christopher Shaw cho biết. Các chứng cứ khác cho thấy Smilodon đôi lúc có ăn thịt bò rừng ở La Brea, nhưng có lẽ điều này không gây mâu thuẫn như ta tưởng.
“Vào một thời điểm nào đó, có một phân loài của bò rừng đã thích nghi và sinh sống ở môi trường rừng thưa thân gỗ và có thể đã trở thành con mồi lý tưởng,” Shaw nói.
Quan trọng là, nghiên cứu bổ sung thêm bằng chứng cho thấy sở thích săn mồi chuyên biệt cao có thể gây ra tận diệt cho các loài như Smilodon và bạo sói, trong khi sói Mỹ có thể linh hoạt sống sót qua sự thay đổi sinh thái và săn những con mồi nhỏ như chuột hoặc thỏ, cũng như ăn xác thối.
Meachen cho biết, sói Mỹ “có thể thay đổi con mồi và cả chiến lược săn mồi để tối đa hoá cơ hội sống sót.”
Khoảng 10.000 năm trước, mèo răng kiếm Smilodon fatalis là loài săn mồi đáng gờm sống ở khu vực ngày nay là Tây Hoa Kỳ. Hơn 3000 hoá thạch của nó đã được khai quật từ bùn chua của hố hắc ín La Brea ở California. Các nhà khoa học nghiên cứu về chúng từ lâu đã hình dung Smilodon là một loài săn mồi giống sư tử, rượt theo bò rừng và ngựa ngoài thảo nguyên rộng lớn.
Nhưng giờ đây, hàng trăm chiếc răng từ La Brea được phân tích đang vẽ nên một bức tranh hoàn toàn khác về nỗi kinh hãi thời tiền sử này, loài động vật có thể nặng tới 600 pao và sở hữu răng nanh dài 7 in.
“Những bức vẽ ấn tượng bạn thấy về mèo nanh kiếm săn bò rừng thực chất không còn đúng nữa,” nhà khảo cổ Larisa DeSantis tại Đại học Vanderbilt cho biết. Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Current Biology, cung cấp chứng cứ cho thấy Smilodon ngược lại có thể là loài sống trong rừng chuyên săn động vật ăn cỏ.
“[Smilodon] có thể đã ăn những con vật như lợn vòi và hươu, chứ không phải ngựa hay bò rừng,” DeSantis cho biết.
Nghiên cứu tổng quát của nhóm cũng giúp giải thích nguyên nhân những loài săn mồi nhỏ hơn như sói Mỹ và sói xám có thể sinh tồn đến ngày nay, trong khi những loài ăn thịt lớn hơn như mèo nanh kiếm, bạo sói và sư tử Mỹ đều đã tuyệt chủng từ 10.000 đến 12.000 năm trước.
Nhóm của cô cho rằng, mấu chốt nằm ở chế độ ăn linh hoạt sau khi nhiều loài ăn cỏ tiền sử lớn của Bắc Mỹ biến mất, như lười đất lớn, voi mamut, voi răng mấu và lạc đà. Chẳng hạn, những công trình nghiên cứu trước đây nhận thấy sói Mỹ nhỏ hơn 20% sau sự kiện tuyệt chủng của những loài ăn cỏ, và diện mạo răng mới của chúng cho thấy loài này cũng điều chỉnh lối sống để thích nghi với thực tại mới.
“Khi những loài săn mồi lớn và con mồi lớn tuyệt chủng, chúng không chỉ thu nhỏ lại, mà còn cơ bản thay đổi chế độ ăn và bắt đầu ăn xác thối, trở thành kẻ săn mồi cơ hội như ta biết ngày nay,” DeSantis cho biết.
Nghiên cứu răng
Các nhà khoa học đã nghiên cứu hơn 700 hoá thạch răng thu thập từ La Brea từng thuộc về nhiều loài ăn cỏ khác nhau cũng như của mèo nanh kiếm, sư tử Mỹ, bạo sói, báo đốm, sói Mỹ và sói xám. Nhóm xem xét cả vết mòn hiển vi, thứ cho biết loại thức ăn mà loài đã ăn, cũng như tỷ lệ của hai đồng vị cacbon có trong men răng.
Biến thể rất nhỏ của hai loại nguyên tử cacbon này tích tụ trong cây cỏ ở nhiều tỷ lệ khác nhau từ môi trường rừng đến môi trường thoáng đãng. Loài ăn cỏ ăn những loại thực vật đó sẽ đưa manh mối hoá học từ sinh cảnh ưa thích của chúng vào cơ thể, và sẽ được chuyển sang cho bất kỳ loài ăn thịt nào săn chúng. Điều này nghĩa là di cốt của loài ăn thịt có thể tiết lộ chúng săn con mồi sống trong rừng hay ở môi trường thoáng đãng hơn.
Những nghiên cứu trước đây đã xem xét tỷ lệ đồng vị cacbon và nito trong vết tích của một loại protein là collagen được tìm thấy trong xương của loài săn mồi ở La Brea. Những bài báo đó đi đến kết luận rằng những loài săn mồi lớn nhất, gồm có Smilodon, bạo sói và sư tử Mỹ, đều có thể đã săn mồi ở môi trường thoáng đãng.
“Tất cả dữ kiện đến thời điểm này đều cho thấy chúng tranh nhau những con mồi tương tự,” DeSantis cho biết. Do đó một số chuyên gia đề xuất sự cạnh tranh nguồn thức ăn có thể là một phần nguyên nhân gây tuyệt chủng. Nhưng phương pháp men răng hiện nay được coi là “tiêu chuẩn vàng” cho các loại kiểm tra đồng vị này.
“Men răng đáng tin hơn collagen,” nhà khảo cổ Julie Meachen tại Đại học Des Moines cho biết. Đó là vì men răng ít có khả năng bị thay thế trong quá trình hoá thạch hay nằm lâu dưới mặt đất.
Và “khi xem xét men răng, chúng tôi có được một hình dung hoàn toàn khác,” DeSantis cho biết. “Chúng tôi nhận thấy mèo nanh kiếm, sư tử Mỹ và báo đốm thực chất có những đặc trưng của họ nhà mèo, săn mồi ở hệ sinh thái rừng và ẩn nấp để mai phục con mồi.”
Trái lại, những loài họ nhà chó như bạo sói, sói Mỹ và sói xám đều là những loài săn mồi ở môi trường thoáng đãng hơn.
“Những loài họ mèo và họ chó có khác biệt về tập tính,” cô nói.
Tối ưu hoá để sinh tồn
Kết quả này cho thấy sự canh tranh về con mồi thật ra là rất ít giữa các loài ăn thịt lớn nhất của khu vực này ở thế Canh Tân, nhất là giữa mèo nanh kiếm và bạo sói.
Nghiên cứu mới này rất quan trọng “vì đó là bài báo đầu tiên cho thấy Smilodon và bạo sói thật ra có lựa chọn con mồi rất khác nhau,” Meachen cho biết. “Smilodon săn mồi trong môi trường khép kín hơn là hợp lý, vì chúng không thể đuổi theo con mồi ở những khoảng cách xa. Dựa vào hình thái cơ thể, thì mèo nanh kiếm là loài săn mồi mai phục.”
Bài báo “giúp chúng ta hiểu thêm về Smilodon fatalis và nơi lai vãng ưa thích của chúng,” nhà khảo cổ Christopher Shaw cho biết. Các chứng cứ khác cho thấy Smilodon đôi lúc có ăn thịt bò rừng ở La Brea, nhưng có lẽ điều này không gây mâu thuẫn như ta tưởng.
“Vào một thời điểm nào đó, có một phân loài của bò rừng đã thích nghi và sinh sống ở môi trường rừng thưa thân gỗ và có thể đã trở thành con mồi lý tưởng,” Shaw nói.
Quan trọng là, nghiên cứu bổ sung thêm bằng chứng cho thấy sở thích săn mồi chuyên biệt cao có thể gây ra tận diệt cho các loài như Smilodon và bạo sói, trong khi sói Mỹ có thể linh hoạt sống sót qua sự thay đổi sinh thái và săn những con mồi nhỏ như chuột hoặc thỏ, cũng như ăn xác thối.
Meachen cho biết, sói Mỹ “có thể thay đổi con mồi và cả chiến lược săn mồi để tối đa hoá cơ hội sống sót.”
Dịch bởi Kenhsinhvien.vn
(Theo National Geographic)
(Theo National Geographic)
