[Lưu trữ] Đạo Fic và những vấn đề liên quan

IceAisi

Tự kỉ *Nam mô*
Thành viên thân thiết
Tham gia
7/10/2011
Bài viết
186
Dạo gần đây *Mà cũng không hẳn là dạo này mà từ lâu cũng có* KSV xuất hiện những trường hợp đạo fic đáng bị lên án. Những người đạo fic còn hành động phũ bỏ trách nhiệm của mình trốn tránh. Theo ý nghĩa cá nhân của mình thì cái hành động ấy thật sử mình dùng hai chữ "coi thường". Nghe có vẻ nặng nề nhưng đó là do những người như thế phải khiến người khác bực mình, mất lòng tin.
Vì để tránh những hiện tượng ấy xảy ra mình sẽ Share bài viết của ss Ony ^^

Tác giả: Ony.

Nguồn: https://conan.forum-viet.net/t3718-topic#45957

ĐẠO FIC VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ LIÊN QUAN
Tình cờ lướt qua một forum, bạn vô tình tìm được một fanfic hay.. bạn muốn re-post lại fic đó sang một forum khác để share cho những người khác cùng đọc, trường hợp đó, bạn sẽ làm gì?
- Copy lại, ghi nguồn và tác giả đã lấy rồi post như bình thường.
- Xin phép tác giả bài viết, đợi hồi âm sau đó post lên forum mình muốn post với một văn bản dài lê thê những lời hứa với tác giả về việc post bài.


Cho dù đáp án bạn chọn là gì thì chắc hẳn ai cũng đã một lần nghe đến cụm từ đạo fic? Vậy đạo fic là gì? Đạo fic là một hình thức thùa nhận những fic thuộc sở hữu của người khác là của mình. Thay đổi nguyên bản hay chỉ đơn giản nhất là chưa có sự đồng ý của tác giả đã đem fic đi nơi khác để chia sẻ lung tung. Có nhiều hình thức đạo fic, cũng có nhiều khái niệm về đạo văn nhưng chưa có ai có thể đưa ra một chuẩn mực cụ thể như thế nào là đạo fic. Mình dựa vào những hình thức đạo fic từng gặp và kinh nghiệm cá nhân chia thành từng loại sau đây:

I/Chưa có sự xin phép
Đạo fic trong trường hợp này là nhẹ nhất, đơn giản chỉ là chưa có sự đồng ý của tác giả/ dịch giả đã đêm bài viết về các trang mạng xã hội, các blog cá nhân để re-post. Sau đó ghi link nguồn đã lấy "cho có" (Sự thật có nhiều bài chỉ ghi nguồn vào diễn đàn chứ không hề có link dẫn topic cụ thể, thậm chí chỉ ghi sưu tầm hoặc google là xong..)
Đây chỉ là một hình thức nhỏ trong đạo fic, và nghiêng về Per nhiều hơn. Nhừng vì vài lí do vẫn đưa vào đây, vì các trường hợp đạo fic, ít hay nhiều, gián tiếp hay trực tiếp thì cũng đều phạm vào tác quyền mà. Nên vẫn đưa vào như lỗi chung nhất.

II/Thay đổi nguyên bản một cách có chủ ý
Nặng hơn trường hợp trên, là thay đổi bài có chủ đích, trong mục này được chia ra thành những loại nhỏ như sau:
+ Đạo phong cách viết và nội dung: Thường thì loại này rất hiếm khi gặp, và cũng là một hình thức khó phát hiện và đẳng cấp nhất trong đạo văn. Từng tác giả một đều có phong cách viết riêng, không hề khó phân biệt tác giả này với tác giả khác. Một người yêu thích phong cách ấy có thể học hỏi và diễn đạt lại phong cách ấy theo cách của riêng mình, trường hợp này là sáng tạo phong cách. Còn yêu thích nó nhưng bắt chước theo cách viết, copy lại những từ "đắt" mà chỉ thấy ở tác giả đó mới có, hay cách dùng câu từ và cả những đặc biệt mà chỉ tác giả đó mới thấy cũng được tính là đạo văn. Hay cứ hiểu đơn giản, cứ copy một từ của một tác giả mà không xin phép, là đạo văn. Tương tự với nội dung bài viết, mỗi fic viết ra đều có một nội dung, nội dung thì thường có thể trùng lặp ở ý tưởng cũng không sao. Nhưng nếu tình tiết trong fic và cả nội dung giống từa tựa với một fic nào đó (sự thật là đã có tham khảo qua fic nào đó) thì được tính là đạo fic.

+Thay đổi tên tác giả fic, nội dung nguyên bản: Với hình thức này, thường gặp và không hề hiếm thấy. Khi re-post một fic, vào mục author và thay đổi mục ấy thành fic của mình, đó là một hình thức đạo văn trắng trợn nhất. Ngoài ra còn có các hình thức như lấy một đoạn văn của người nào đó, bỏ vào của mình, thay đổi một câu văn, hay copy ở mỗi fic một ít đem vào xào ra thành một fic. Hình thức này là đạo fic được cấm ở mọi forum.

+Chuyển ver: Chuyển ver đã có sự đồng ý của tác giả gốc là hợp lí, còn chưa được sự cho phép của tác giả đã chuyển tính là đạo cả nội dung và tâm huyết của author.

Bạn thường thắc mắc vì sao, đạo fic lại gây nên nhiều vấn đề nghiêm trọng như thế?

Thứ nhất: Đạo fic là không tôn trọng người viết.
Mỗi bài viết ra, dù là hay hay dở đều thuộc sở hữu của tác giả, vì fic là sản phẩm tinh thần, do chính tác giả làm ra. Những fic muốn viết/dịch thì phải bỏ ra không ít thời gian và công sức. Những fic như thế muốn viết hay dịch đều phải có một thời gian lên ý tưởng, viết, đọc và thường kéo dài rất lâu. Thời gian trung bình để viết xong một Shortfic là hai tháng tùy độ dài, nhiều nhất là trên năm năm với một Longfic. Một tác giả viết ra một chap trước khi đem lên post cho mọi người chắc hẳn phải tốn thời gian lựa chọn, tìm hiểu và cân nhắc rất nhiều khi post lên. Trước khi đem fic về làm của riêng, thì chắc hẳn ai cũng đã từng đọc qua nó, hưởng thụ thành quả lao động miệt mài của tác giả/dịch giả. Thử mườn tượng tình huống ngoài đời thật, khi lấy đồ của người khác thì phép lịch sự tối thiểu là hỏi mượn cơ mà? Hay author không phải là người? Không cứng đáng để được người khác tôn trọng?


Thứ hai: Đạo fic là một hình thức không tôn trọng chính mình..
Đạo fic là một hình thức " hình thành những ý tưởng hay ngôn từ mới khởi nguồn từ ý tưởng của ai đó" Như thế thì có khác gì là ăn cắp đâu? Ăn cắp là một hình thức mà ai cũng biết, chắc không cần phải nói gì thêm. Đạo fic là một hành vi cực kì xấu, dẫm đạp lên thành quả lao động và đam mê của người khác. Không tôn trọng người khác, chính là không tôn trọng chính mình. Không ai sống mà nhờ người khác hít thở dùm được, ăn bám người khác là hành vi đáng hổ thẹn, và tự hạ thấp danh dự của chính bản thân mình.


III/Vài lời khuyên khi re-post:
-Ghi rõ nguồn, link đã lấy bài viết, tra tận nguồn, không lấy văn từ những forum quá mơ hồ về link nguồn tác giả gốc. Trường hợp copy như thế vẫn có thể mang tiếng không đáng có.
-Xin phép tác giả trước khi re-post thể hiện sự tôn trọng tác giả.
-Khi mượn một tác phẩm để viết lại, cần copy rõ nguồn đã lấy, kèm theo những câu văn đã mượn của tác giả *tất nhiên là đã có xin phép* để thông báo rằng mình viết theo tác giả ấy, và văn phong của tác giả đã được có sự xin phép trước khi viết.
-Các trường hợp khác, cần có thái độ mềm mỏng khi nói chuyện, nếu làm sai, hãy xin lỗi tác giả và đừng giải thích, cãi bướng. Gây hiềm khích, mà chẳng được lợi gì cho chính mình.

IV/Những trường hợp không tính là đạo fic:
-Viết lại một lời bài hát, phỏng theo một bộ phim (với trường hợp bài hát chúng ta tính là songfic, bộ phim thì chỉ là phỏng theo, chỉ cần lúc viết, thông báo trong phần Disclaimer về tên bộ phim viết với mục đích phi lợi nhuận là đủ)
-Viết tiếp một fic còn dang dở, đã được sự đồng ý của tác giả.
-Yêu thích một fic, nhưng cái kết không gây hài lòng, viết tiếp tác phẩm đó *trường hợp này không tính là đạo văn* Nhưng vẫn nên nói qua với tác giả việc bạn sẽ viết thêm mấy chương tưởng tượng thêm fic nguyên bản. Nếu author đồng ý, là có thể viết.

V/Chú ý

1. Bài viết mang tính chất cá nhân, không hề mang tính đả kích, không là khái niệm chính xác, chỉ sử dụng để hiểu đơn giản nhất.
2. Cmt lịch sự, tôn trọng công sức nảy giờ tớ ngồi gõ, miễn tiếp gạch đá, cmt xây dựng bài viết tớ cám ơn.
3. Bài viết này tớ không quan trọng bản quyền, re-post nguyên bản, ghi nguồn rõ ràng là CFC thông báo dưới cho tớ thì tốt, không thì cũng không sao. Chỉ cần bạn ghi tác giả, nguồn cụ thể là được.
 
Hiệu chỉnh bởi quản lý:
@nguyenhonganhsone4ever : Thế thì mình mới Share về đây và mong mọi người chú ý hơn. Cái đấy ko tính là "Hiểu biết về KSV" mà đối với bất kì forum, mạng xã hội đều phải như thế =)) Đạo fic mà có ko cố tình và đã có hành động xin lỗi được tác giả bỏ qua thì ko sao =))
 
Mình thấy trong KSV có vài fic chỉ thay đổi tên nhân vật cho phù hợp với box Conan nhưng chủ topic ( không phải au nhé ) đã ghi rõ tên truyện gốc, tác giả gốc thì có tính là đạo không, vì việc xin per là không thể rồi?
 
@shinichikudo275 : Tại bạn này lần trước re-post fic em đổi lại tên ở ngoài bên trong có ghi tên chính + nguồn nhưng ko ghi tên tác giả với cả KSV cũng đã post fic đấy :)) cái đấy là ở dạng nhẹ
@myochan : Theo mình là cái đáy cũng là một dạng của đạo fic cũng đã từng có người ghi rõ ràng mà bị bắt gặp phanh phui kinh khủng mình nhớ ko nhầm thì vụ đó xảy ra vào năm trước thì phải :)) nó gây War ầm ĩ lên
 
@bébôngkute : vậy mình nói luôn trường hợp mà mình thắc mắc. như Fic " Vứt bỏ anh là điều dũng cảm nhất " ấy, chủ pic đã ghi rõ tác phẩm gốc, bạn ấy chỉ sửa tên nhân vật thì tính sao?
 
@myochan : Mình chưa đọc Fic đấy và cũng ít gặp trường hợp đấy những cái đấy cũng ko thể theo ý kiến cá nhân của mình được mà nó là từ những người khác nữa nếu khắt khe hơn có thể bị vào trường hợp đạo văn chứ ko phải fic nữa.
Mình thì ko khắt khe trong chuyện đấy nhiều lúc cũng muốn chuyển các fic bình thường thành conan để đọc nhưng mình cũng nghĩ chỉ là tự đọc chứ ko nên mạng lên mạng.
 
dùng tác phẩm gốc mà thay đổi tên nhân vật là đạo rồi còn gì
Bởi như thế đã thay đổi chủ ý mà tác giả của fic gốc đã viết
Năm kia có mấy vụ dùng fanfic Shinshi và thay đổi thành ShinRan đã gây xôn xao dư luận 1 thời đó
 
@Beat_Jumper_99 từ ngữ tiếng Việt là sản phẩm hình thành từ đời sống của người Việt . Không ai có quyền sở hữu nó cho riêng mình . Nó là sản phẩm đặc trưng cho dân tộc .
Author chỉ là người biết vận dụng những từ ngữ đó vào hợp chỗ / hợp tình huống cho tác phẩm mà thôi
Từ ngữ k phải của riêng ai , nữa là au .
 
Thế nếu au ở zing forum hay chỗ nào đó cuả fic abcxyz là mình thì khi post lên KSV cái fic abcxyz đó có cần ghi nguồn k? Ghi au là mình có bị coi là đạo văn k?
 
@mai_duc_trung_99 nếu au là cùng 1 người thì sao lại gọi là đạo
và cũng k phải dẫn nguồn , chỉ cần lúc ghi thủ tục ở trên fic ghi thêm ở những nơi post khác thì nick của au là gì
ở zing thì họ có yêu cầu điều này mà

nói nôm na : đạo văn/ đạo fic là việc lấy những thứ của ng khác và nhận về là của mình . Vậy thôi
Những thứ là của chính mình thì ai gọi là đạo
 
nói chung đạo là lấy của người ta bảo là của mình thế thôi :KSV@08:còn nếu từ đắt hay câu văn và abc thế nào tốt nhất là này " và " cộng thêm nguồn :KSV@05:
 
Nếu dựa theo nội dung 1 bộ phim rồi viết thành fic conan thì có bị coi là đạo fic hay không
 
Đạo văn,đạo fic,vậy chứ đạo ý tưởng là sao vậy các bạn? :KSV@13:
 
@Rika_DC :Chào em, đính chính lại chút. Cái mà Ss đề cập ở trên, chỗ chỉ cần lấy 1 từ mà không xin phép cũng đã là đạo văn. Thật ra đó chỉ là một câu Ss rất thích khi đọc những cmt trong topic đạo fic. Đúng như mọi người nói, thật ra học hỏi thì không gọi là đạo. Nên, chẳng cần trích nguồn hay cái gì đó đâu. Chỉ là nếu thích, thì em cứ viết một fic, và sử dụng những từ em học hỏi của người khác. Chẳng qua là sáng tạo từ thôi mà. Thế đấy ~ Nó chỉ là cường điệu trong mỗi bài viết thôi. Giải thích vậy đã được chưa?
 
thế cho Su hỏi : viết 1 fic mà dựa vào 1 fic của người khác viết ra thì có đạo fic không ? ví dụ như viết fic của mình mà không biết tựa tựa cái fic trc của người khác thế có phải đạo fic k ?
 
×
Quay lại
Top