Quần áo treo đầy trước hiên nhà, nước lấy từ giếng trong sân mọc đầy cỏ dại, chỉ có 2 cảnh sát và một chú chó 3 chân canh chừng... là điều kiện sống bình dị của Tổng thống Uruguay, Jose Mujica, người có lối sống khác biệt với những nhà lãnh đạo còn lại trên thế giới.
Tổng thống Uruguay José Mujica.
Thay vì ở trong những ngôi nhà sang trọng do Nhà nước Uruguay cung cấp, Tổng thống Mujica lại chọn ở trong trang trại của vợ tại ngoại ô Thủ đô Montevideo.Lối sống khắc khổ này khiến ông Mujica được mệnh danh là tổng thống nghèo khổ nhất thế giới. Trên thực tế, ông Mujica, người không có con cái, quyên tặng khoảng 90% lương tháng, tương đương 12.000 USD cho các tổ chức từ thiện. “Tôi đã sống như vậy trong phần lớn cuộc đời. Tôi có thể sống tốt với những gì đang có”, nguyên thủ Uruguay chia sẻ khi ngồi trên một chiếc ghế cũ trong vườn.
Ông Mujica sống tại trang trại tồi tàn của vợ ở ngoại ô Montevideo.
Phần lớn đóng góp của ông nhằm giúp đỡ người nghèo và các doanh nghiệp nhỏ. Sau khi quyên tặng đa số tiền lương, số còn lại tương đương với mức thu nhập trung bình của người Uruguay là 775 USD mỗi tháng.Năm 2010, báo cáo kê khai tài sản hàng năm (yêu cầu bắt buộc với các quan chức Uruguay) cho thấy ông Mujica chỉ có tài sản duy nhất là một chiếc Volkswagen Beetle 1987 cũ trị giá 1.800 USD. Năm nay, tài sản của ông tăng lên 215.000 USD nhờ một nửa số tài sản của vợ bao gồm đất đai, máy kéo và một ngôi nhà. Con số này chỉ bẳng 2/3 số tài sản được kê khai của Phó Tổng thống Danilo Astori và 1/3 so với tài sản của người tiền nhiệm Tabare Vasquez.
Chiếc Volkswagen cũ là tài sản lớn duy nhất của ông Mujica.
Được bầu năm 2009, ông Mujica từng là một du kích Tupamaros trong những năm 1960 và 1970. Ông bị bắn 6 lần và ngồi tù 14 năm. Khi bị giam, ông phải sống trong tình trạng khắc khổ và bị cô lập, cho đến khi được thả tự do năm 1985 khi Uruguay trở về nền dân chủ.Tổng thống Mujica cho hay, những năm tháng trong tù là yếu tố định hình quan điểm sống bình dân của ông. “Tôi bị gọi là tổng thống nghèo khổnhất, nhưng tôi không cảm thấy thế", ông Mujica nói.“Người nghèo là những người chỉ làm việc để có một cuộc sống đắt đỏ và không bao giờ hài lòng với những gì đang có. Đây là vấn đề của tự do. Nếu bạn không có nhiều của cải thì bạn cũng không cần phải làm việc cả đời như một nô lệ để duy trì những thứ đó. Từ đó, bạn sẽ có nhiều thời gian hơn cho bản thân", tổng thống Uruguay chia sẻ quan điểm về sự nghèo khổ."Tôi có thể là một ông già điên và lập dị, nhưng đây là lựa chọn của riêng tôi”, ông Mujica cho hay.Nhà lãnh đạo Uruguay thể hiện quan điểm tương tự khi ông phát biểu tại Hội nghị Thượng đỉnh Rio+20 hồi tháng 6. "Chúng ta đã bàn bạc cả buổi chiều về sự phát triển bền vững và giúp nhiều người thoát khỏi đói nghèo. Tuy nhiên, chúng ta đang nghĩ gì? Chúng ta có nên chọn mô hình phát triển và tiêu thụ của các nước giàu?", ông Mujica đặt vấn đề về sự phát triển bền vững."Tôi xin hỏi các ngài: Điều gì sẽ xảy ra với hành tinh này nếu người Ấn Độ có tỷ lệ ô tô trên mỗi gia đình hơn người Đức? Khi đó sẽ còn lại bao nhiêu dưỡng khí cho chúng ta?. Liệu hành tinh này có đủ tài nguyên cho 7 hay 8 tỷ người cùng mức sống tiêu thụ. Đó sẽ là mức siêu tiêu thụ làm hại hành tinh chúng ta”, tổng thống bình dân phát biểu. Ông Mujica cũng buộc tội hầu hết các nhà lãnh đạo thế giới có sự ám ảnh mù quáng để đạt được tăng trưởng nhờ tiêu thụ.Mặc dù là người gần gũi với người dân, Tổng thống Uruguay cũng gặp không ít rắc rối trong đời sống chính trị. “Nhiều người có cảm tình với Tổng thống Mujica vì cách sống bình dị của ông ấy. Tuy nhiên, điều này không thể giúp ông ấy thoát khỏi việc bị chỉ trích về cách điều hành của chính phủ”, Ignacio Zuasnabar, một nhân viên thăm dò ý kiến cho hay.Phe đối lập Uruguay nói rằng, tình hình kinh tế, dịch vụ công, giáo dục và chăm sóc y tế không có dấu hiệu khả quan và lần đầu tiên, tỷ lệ ủng hộ ông Mujica giảm dưới 50% kể từ sau cuộc bầu cử năm 2009. Năm nay, ông cũng hứng chịu nhiều chỉ trích vì có 2 việc làm gây tranh cãi.Quốc hội Uruguay gần đây thông qua một dự luật hợp pháp hóa phá thai cho các sản phụ có thai đến 12 tuần tuổi. Không giống như những người tiền nhiệm, ông Mujica không phủ quyết dự luật này. Ngoài ra, ông cũng ủng hộ một cuộc tranh luận về hợp pháp hóa tiêu thụ cần sa, với một dự luật giúp nhà nước nắm độc quyền về thương mại.Tuy nhiên, ông Mujica không phải lo lắng quá nhiều về tỷ lệ ủng hộ, bởi theo luật Uruguay, ông không được phép tái tranh cử tổng thống năm 2014. Ngoài ra, ở tuổi 77, chẳng bao lâu nữa ông có thể rời xa chính trường hoàn toàn.
