Tiêu Chuẩn Thiết Kế Đường Đô Thị: Cập Nhật Mới Nhất 2025

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn thiết kế đường đô thị là yếu tố then chốt để xây dựng hạ tầng giao thông an toàn, hiệu quả và bền vững. Bài viết này tổng hợp các quy định mới nhất về thiết kế đường ô tô, đường đô thị và giao thông đô thị, giúp các kỹ sư, nhà thầu và nhà quy hoạch nắm bắt thông tin chuẩn mực hiện hành.

1. Tiêu Chuẩn Thiết Kế Đường Đô Thị Mới Nhất​

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13592:2022 "Đường đô thị – Yêu cầu thiết kế" là văn bản pháp lý mới nhất, thay thế cho TCXDVN 104:2007. Tiêu chuẩn này quy định các yêu cầu kỹ thuật áp dụng cho xây dựng mới, cải tạo và nâng cấp công trình đường đô thị, đồng thời tích hợp với quy hoạch đô thị tổng thể.

Phạm vi áp dụng:​

• Đường bộ nằm trong phạm vi địa giới hành chính nội thành, nội thị xã và thị trấn.
• Phân loại theo chức năng: đường chính đô thị, đường phố gom, đường phố nội bộ.
• Tích hợp với các công trình hạ tầng khác như thoát nước, cây xanh, chiếu sáng, giao thông công cộng.

Yêu cầu thiết kế:​

• Đặt trong tổng thể không gian đô thị, bao gồm khu trung tâm và vùng phụ cận.
• Đảm bảo quy hoạch, thiết kế đường phố theo đúng chức năng hoặc yêu cầu đặc thù.
• Xem xét phương án phân kỳ đầu tư, tận dụng tối đa các công trình đã làm ở giai đoạn trước.
• Ưu tiên giải phóng mặt bằng hoặc có giải pháp quản lý chặt chẽ phạm vi đất dành cho đường đô thị ngay từ giai đoạn đầu tiên.
• Áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào thiết kế, xây dựng, quản lý đường đô thị, từng bước hiện đại hóa theo định hướng giao thông thông minh, chuyển đổi số, phát triển bền vững, giao thông xanh, ưu tiên phát triển giao thông công cộng, giao thông xe đạp, đi bộ và đảm bảo cho người khuyết tật tiếp cận sử dụng.
• Chú trọng tới các yêu cầu về mỹ học công trình, bảo đảm các yêu cầu về kiến trúc cảnh quan, môi trường trong đô thị.

2. Tiêu Chuẩn Thiết Kế Đường Ô Tô (TCVN 4054:2005)​

Tiêu chuẩn TCVN 4054:2005 "Đường ô tô – Yêu cầu thiết kế" quy định các yêu cầu kỹ thuật áp dụng cho xây dựng mới, cải tạo và nâng cấp đường ô tô, bao gồm cả đường đô thị.

Nội dung chính:​

• Phân loại đường theo cấp kỹ thuật, chức năng và lưu lượng xe.
• Yêu cầu về hình học đường, bao gồm bình đồ, trắc dọc, trắc ngang, bán kính cong, độ dốc, tĩnh không.
• Tiêu chuẩn về mặt đường, lớp kết cấu áo đường, móng đường, vật liệu sử dụng.
• Yêu cầu về thoát nước, an toàn giao thông, chiếu sáng, bảo vệ môi trường.
• Hướng dẫn thiết kế nút giao thông, cầu, hầm và các công trình phụ trợ khác.

3. Tiêu Chuẩn Thiết Kế Đường Giao Thông Đô Thị​

Để đảm bảo hiệu quả giao thông trong đô thị, cần tuân thủ các tiêu chuẩn thiết kế đường giao thông đô thị sau:

Phân loại đường đô thị:​

• Đường trục chính đô thị: Tốc độ thiết kế 60–80 km/h, thường có 4–6 làn xe, kết nối các khu vực lớn.
• Đường chính khu vực: Tốc độ 40–60 km/h, từ 2–4 làn xe, phục vụ giao thông nội bộ khu vực.
• Đường phân khu vực: Tốc độ 30–40 km/h, kết nối các nhóm nhà ở.
• Đường nội bộ: Tốc độ 20–30 km/h, chiều rộng tối thiểu 4m, phục vụ giao thông trong từng khu dân cư.

Yêu cầu kỹ thuật:​

• Chiều rộng làn xe:
  • Đường trục chính đô thị: Làn xe rộng 3,5m, tổng chiều rộng tối thiểu 14m cho 4 làn, có dải phân cách rộng ít nhất 2m nếu có từ 4 làn trở lên.
  • Đường chính khu vực: Làn rộng 3,25–3,5m, tách biệt làn xe cơ giới và xe thô sơ bằng vạch sơn hoặc dải phân cách.
  • Đường nội bộ: Chiều rộng tối thiểu 4m/làn, có thể giảm xuống 3m trong điều kiện hạn chế.
• Bán kính đường cong tại nút giao đô thị:
  • Tối thiểu 12m (tính theo bó vỉa).
  • Giảm xuống 5m trong khu vực cải tạo và 3m cho đường nội bộ.
• Tầm nhìn tối thiểu:
  • 110m cho đường có tốc độ 60 km/h.
• Hè phố và đường đi bộ:
  • Chiều rộng hè phố tối thiểu 3m.
  • Đường đi bộ qua đường phải rộng 4–6m tùy cấp đường, khoảng cách giữa các lối đi bộ từ 200–300m.
  • Cầu vượt hoặc hầm chui cần được bố trí tại các nút giao có lưu lượng trên 2000 xe/giờ và 100 người/giờ để đảm bảo an toàn.
• Hệ thống thoát nước:
  • Đường từ 4 làn trở lên phải có giếng thu nước mưa dọc dải phân cách.

Kết Luận​

Việc tuân thủ các tiêu chuẩn thiết kế đường đô thị, đường ô tô và giao thông đô thị là cần thiết để đảm bảo an toàn, hiệu quả và bền vững cho hệ thống hạ tầng giao thông. Các kỹ sư, nhà thầu và nhà quy hoạch cần nắm vững và áp dụng đúng các quy định hiện hành để xây dựng các công trình giao thông đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị hiện đại.