- Tham gia
- 25/11/2012
- Bài viết
- 351
(kenhsinhvien.vn) Xoáy nước là những cơn lốc nước đáng sợ với khả năng hút mọi vật ở gần vào nó. Hãy cùng tìm hiểu hiện tượng xảy ra bên dưới bề mặt nước.
Dòng chảy nhanh trong đại dương và sông ngòi luôn đổi hướng. Xoáy nước hình thành khi nước chảy theo hai hướng khác nhau tiếp xúc với nhau theo cách bất thường. Nước không thể tiếp tục chảy ở tốc độ và hướng như ban đầu khi xuyên qua nhau, nên buộc phải chuyển dòng và xoáy quanh nhau.
Tuỳ thuộc vào thể tích nước và lực va chạm, xoáy nước có thể xuất hiện với nhiều kích thước. Một số xoáy nước hình thành và biến mất trong khoảng thời gian ngắn, trong khi một số thuỷ hệ duy trì xoáy nước hàng thế kỷ. Xoáy nước lớn hơn và nguy hiểm hơn được gọi là maelstrom. Maelstrom có khả năng nhấn chìm đến chết bất kỳ ai tiến lại quá gần.
Sống sót khỏi xoáy nước
Xoáy nước không có sức huỷ diệt như được thể hiện trong các tác phẩm hư cấu, ví dụ như trận chiến xoáy nước trong Pirates of the Caribbean (Hải tặc vùng Caribbean). Tuy nhiên xoáy nước vẫn nguy hiểm với người và thuyền nhỏ. Đa phần người ta sẽ không bị kẹt trong lực hút của xoáy nước nhưng đối với nhiều người, như người chèo thuyền kayak, biết được cách sống sót ra khỏi xoáy nước vẫn tốt hơn.
Theo nhà vô địch thế giới bộ môn chèo thuyền kayak Ken Whiting, bạn phải mặc đồ bảo hộ khi xuống nước, ví dụ như áo phao và mũ bảo hiểm. Những món đồ đó có thể bảo vệ bạn khỏi dòng nước dữ xung quanh xoáy nước. Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào của xoáy nước, tốt nhất không nên tiến vào vùng nước đó nữa.
Trong trường hợp đã đi vào xoáy nước, bạn không được di chuyển theo cùng một hướng với dòng nước mà nên hướng ra rìa ngoài của xoáy nước. Khi ở trên một con thuyền hoặc kayak, hãy cố ngăn nước tràn vào thuyền. Có vài trường hợp, xoáy nước có thể đánh bạn rơi khỏi thuyền.
Sức mạnh của xoáy nước khó mà dự đoán được qua vẻ ngoài của nó. Ảnh: Getty Images.
Những xoáy nước nổi tiếng trên thế giới
Saltstraumen
Ở Na Uy, phía nam thành phố Bodø, một eo biển nhỏ sở hữu một trong những dòng thuỷ triều mạnh nhất thế giới. Tại điểm giao của vịnh hẹp Skjerstad và vịnh hẹp Salten, nước có thể di chuyển 10 m/s để tạo ra xoáy nước khổng lồ rộng tới 10 m và sâu 5 m.
Old Sow
Old Sow nằm trong vùng biển giữa đảo Deer và đảo Moose ở Canada là một trong những xoáy nước lớn nhất ở phía tây bán cầu. Xoáy nước này có thể thay đổi kích thước trong vòng bán kính khoảng 76 m. Thường sẽ có một vài xoáy nước nhỏ hơn xung quanh nó.
Naruto
Nằm giữa Tokushima và Hyogo ở Nhật Bản, xoáy nước thuỷ triều Naruto có đường kính lên tới 20 m. Nước đi vào eo biển hẹp Naruto với tốc độ 12 dặm/giờ vào lúc triều lớn.
Corryvreckan
Xoáy nước này nằm giữa hai tảng đá ngoài khơi bờ biển phía tây Scotland, được tạo ra bởi đáy biển gồ ghề. Những hố sâu và đỉnh đá bazan làm tăng tốc độ nước chảy qua. Corryvreckan được coi là xoáy nước lớn thứ ba trên thế giới.
Moskstraumen
Ngoài biển Na Uy, nằm giữa đảo Mosken và khu vực phía nam đảo Moskenesøya là xoáy nước mạnh thứ hai thế giới. Xoáy nước này có đường kính khoảng 49 m lúc cực đại.
Dòng chảy nhanh trong đại dương và sông ngòi luôn đổi hướng. Xoáy nước hình thành khi nước chảy theo hai hướng khác nhau tiếp xúc với nhau theo cách bất thường. Nước không thể tiếp tục chảy ở tốc độ và hướng như ban đầu khi xuyên qua nhau, nên buộc phải chuyển dòng và xoáy quanh nhau.
Tuỳ thuộc vào thể tích nước và lực va chạm, xoáy nước có thể xuất hiện với nhiều kích thước. Một số xoáy nước hình thành và biến mất trong khoảng thời gian ngắn, trong khi một số thuỷ hệ duy trì xoáy nước hàng thế kỷ. Xoáy nước lớn hơn và nguy hiểm hơn được gọi là maelstrom. Maelstrom có khả năng nhấn chìm đến chết bất kỳ ai tiến lại quá gần.
Sự hình thành xoáy nước
1. Thời tiết lộng gió Gió mạnh có thể khiến nước di chuyển theo nhiều hướng. 2. Vòng xoáy Khi xoáy nước xoay và tăng tốc, lực ly tâm sẽ đẩy nước ra ngoài và một cột không khí thế vào tại đó trong nước. 3. Thuỷ vực Xoáy nước có thể xảy ra ở mọi nơi có nước chảy, bao gồm lạch, suối, sông và biển. 4. Hiệu ứng Coriolis Do lực quay của Trái Đất, các xoáy nước lớn thường quay thuận chiều kim đồng hồ ở nam bán cầu và ngược chiều kim đồng hồ ở bắc bán cầu. 5. Hướng của dòng chảy Khi dòng chảy ngược chiều nhau ở cùng một thuỷ vực, điểm va chạm sẽ xuất hiện. Khi các dòng chảy đẩy nhau, nước sẽ xoay vòng. 6. Giáng lưu Người và thuyền nhỏ có thể bị kéo chìm tại tâm xoáy nước. Đó là bởi lực hấp dẫn tạo ra một vùng giáng lưu ở xoáy nước lớn. 7. Đáy biển gồ ghề Nếu đáy biển gồ ghề nhiều, các vật cản có thể buộc dòng nước phải đổi hướng và xoay vòng. Ảnh minh hoạ: Adrian Mann/ Future plc |
Sống sót khỏi xoáy nước
Xoáy nước không có sức huỷ diệt như được thể hiện trong các tác phẩm hư cấu, ví dụ như trận chiến xoáy nước trong Pirates of the Caribbean (Hải tặc vùng Caribbean). Tuy nhiên xoáy nước vẫn nguy hiểm với người và thuyền nhỏ. Đa phần người ta sẽ không bị kẹt trong lực hút của xoáy nước nhưng đối với nhiều người, như người chèo thuyền kayak, biết được cách sống sót ra khỏi xoáy nước vẫn tốt hơn.
Theo nhà vô địch thế giới bộ môn chèo thuyền kayak Ken Whiting, bạn phải mặc đồ bảo hộ khi xuống nước, ví dụ như áo phao và mũ bảo hiểm. Những món đồ đó có thể bảo vệ bạn khỏi dòng nước dữ xung quanh xoáy nước. Nếu thấy bất kỳ dấu hiệu nào của xoáy nước, tốt nhất không nên tiến vào vùng nước đó nữa.
Trong trường hợp đã đi vào xoáy nước, bạn không được di chuyển theo cùng một hướng với dòng nước mà nên hướng ra rìa ngoài của xoáy nước. Khi ở trên một con thuyền hoặc kayak, hãy cố ngăn nước tràn vào thuyền. Có vài trường hợp, xoáy nước có thể đánh bạn rơi khỏi thuyền.
Sức mạnh của xoáy nước khó mà dự đoán được qua vẻ ngoài của nó. Ảnh: Getty Images.
Những xoáy nước nổi tiếng trên thế giới
Saltstraumen
Ở Na Uy, phía nam thành phố Bodø, một eo biển nhỏ sở hữu một trong những dòng thuỷ triều mạnh nhất thế giới. Tại điểm giao của vịnh hẹp Skjerstad và vịnh hẹp Salten, nước có thể di chuyển 10 m/s để tạo ra xoáy nước khổng lồ rộng tới 10 m và sâu 5 m.
Old Sow
Old Sow nằm trong vùng biển giữa đảo Deer và đảo Moose ở Canada là một trong những xoáy nước lớn nhất ở phía tây bán cầu. Xoáy nước này có thể thay đổi kích thước trong vòng bán kính khoảng 76 m. Thường sẽ có một vài xoáy nước nhỏ hơn xung quanh nó.
Naruto
Nằm giữa Tokushima và Hyogo ở Nhật Bản, xoáy nước thuỷ triều Naruto có đường kính lên tới 20 m. Nước đi vào eo biển hẹp Naruto với tốc độ 12 dặm/giờ vào lúc triều lớn.
Corryvreckan
Xoáy nước này nằm giữa hai tảng đá ngoài khơi bờ biển phía tây Scotland, được tạo ra bởi đáy biển gồ ghề. Những hố sâu và đỉnh đá bazan làm tăng tốc độ nước chảy qua. Corryvreckan được coi là xoáy nước lớn thứ ba trên thế giới.
Moskstraumen
Ngoài biển Na Uy, nằm giữa đảo Mosken và khu vực phía nam đảo Moskenesøya là xoáy nước mạnh thứ hai thế giới. Xoáy nước này có đường kính khoảng 49 m lúc cực đại.
Dịch bởi Kenhsinhvien.vn
(Theo Live Science)
(Theo Live Science)
