Thơ có cần vần không?

Có rất nhiều định nghĩa về THƠ nhưng mình thích định nghĩa này:

”Thơ là hình thức nghệ thuật dùng từ trong ngôn ngữ làm chất liệu biểu tả cảm xúc trữ tình, hoặc tình cảm xúc động trước hiện tượng xảy ra trong cuộc sống mà người viết muốn gây cảm xúc cho người đọc một cách nhanh chóng mà không thể dùng các hình thức khác để thể hiện.“

Có lẽ dấu hiệu truyền thống giúp người đọc nhận ra Thơ ngay lập tức chính là VẦN ĐIỆU. Chính âm thanh và vần điệu của các từ trong Thơ làm cho Thơ có tính nhạc. Thơ còn có Cấu tứ tức là cấu trúc và ý tưởng gộp lại. Cách sắp xếp các câu thơ, bài thơ, luật sử dụng trong bài thơ, vần điệu và tính nhạc đều là một phần của cấu tứ.

Tuy nhiên, thời hiện đại Vần điệu không còn quyết định Thơ. Kể cả Cấu trúc. Nhiều bài thơ hiện đại đã không còn vần điệu và cấu trúc rõ nét như trong thơ truyền thống.

Nhưng đó vẫn là Thơ vì nó đã dùng ngôn từ để cảm xúc cho người đọc một cách nhanh chóng. Nói nôm na là nó đã tạo ra Dư âm trong trái tim người đọc.

Chọn có vần hay không vần cho bài thơ cụ thể là do quan điểm và ý muốn truyền đạt cảm xúc của người làm thơ.

Xin trích 1 ví dụ trong Thơ Nguyễn Đình Thi để các bạn tham khảo.

1. SÁNG MÁT TRONG
Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Cỏ mòn thơm mãi dấu chân em.
Gió thổi mùa thu vào Hà Nội
Phố dài xao xác heo may
Nắng soi ngõ vắng
thềm cũ lối ra đi lá rụng đầy…

2. ĐẤT NƯỚC
Sáng mát trong như sáng năm xưa
Gió thổi mùa thu hương cốm mới
Tôi nhớ những ngày thu đã xa
Sáng mát lạnh trong lòng Hà Nội
Những phố dài xao xác heo may
Người ra đi đầu không ngoảnh lại
Sau lưng thềm nắng lá rơi đầy…


Ảnh: Nhà thơ Nguyễn Đình Thi và người tình Madeleine Riffaud (ST trên mạng)

Theo mình: cần. Cho dễ thuộc dễ nhớ. Vần nghe cũng rất hay. Và để làm thơ cho vần khó hơn nhiều so với phang ngang ngang

Cần chứ. Với mình là mình nghĩ cần. Câu vần nó tạo nên sự đồng điệu và hợp nhất. Không biết sao? Mình thấy như "thơ" là cốt lõi của "lời"trong âm nhạc.

@tinhteco Yeeee ...mà thơ không vần, ngang ngang. Khó hơn đấy bạn, bạn biết cụ Văn Cao chứ. Những tác phẩm của cụ được cụ phổ thành nhạc từ những câu thơ....nhiều bài không theo vần và thể loại thơ nào cả. Hứng thú thì bạn hãy tìm tham khảo. Chứ mình không trích ra đây đâu

leduy nói:

@tinhteco Yeeee ...mà thơ không vần, ngang ngang. Khó hơn đấy bạn, bạn biết cụ Văn Cao chứ. Những tác phẩm của cụ được cụ phổ thành nhạc từ những câu thơ....nhiều bài không theo vần và thể loại thơ nào cả. Hứng thú thì bạn hãy tìm tham khảo. Chứ mình không trích ra đây đâu

Xem tiếp...

Văn Cao thì mình biết bài thơ qua lời hát Mùa xuân đầu tiên, cơ mà vẫn có vần

Làm nhớ đến bài Nhớ rừng

Mình thì nghĩ tùy theo cảm xúc người làm thơ. Bài thơ không vần hay có vần quan trọng nó có nghĩa và cảm xúc

Thơ vần thì gọi là vần thơ
Không vần điệu gọi là thơ hay ko thì tùy mà

Tui hổng biết làm thơ nhưng hay đọc nhứng vần thơ tình lãng mạn..

Mình nghĩ nếu thơ có vần thì sẽ giúp tác phẩm trở nên nhịp nhàng, dễ thuộc hơn, nhưng đối với một số bài thì việc sự dụng từ ngữ để miêu tả cũng đủ gây ấn tượng ,lôi cuốn cho người đọc.Nói chung là tùy đối tượng !?

Để liên kết những câu thơ.không nhất thiết phải có vần.đọc vẫ suôn sẻ.
Vì tiếng việt có những hình thức liên kết câu khác. Như điệp ngữ. Như đối xứng ...CV câu thơ vẫn hay. Mình rất thích những câu thơ trong bài thơ tây tiến của Quang dũng.


Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm,
Heo hút cồn mây, súng ngửi trời.
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống,
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.

Anh bạn dãi dầu không bước nữa,
Gục lên súng mũ bỏ quên đời!
Chiều chiều oai linh thác gầm thét,
Đêm đêm Mường Hịch cọp trêu người

Những câu thơ hầu như không có vần. Nhưng rất dễ nhớ. Rất dễ thuộc.
Để viết thơ không có vần luật. Thì phải tuân theo âm luật. Cái này thể hiện rất rõ trong thơ đường luật. Hay song thất lục bát.dù không có vần. Nhưng nếu đúng âm thì câu thơ vẫn rất dễ đọc. Rất dễ thuộc.
Còn nói về thơ tự do.mình rất thích Nồng Nàn Phố. Các bạn thử gõ google.tìm tác giả ấy. Sẽ có nhiều bài thơ rất hay.



Anh ngủ thêm đi anh
Em phải dậy lấy chồng
Mùa thu vừa rụng lá
Lòng em đã sang đông.

Đừng cười và đừng khóc
Đừng tin và đừng nghi
Hãy bình thường mà sống
Em lấy… kẻo lỡ thì

Anh bảo rằng rất yêu
Rất thương và rất nhớ
Rất cần nhưng không thể
Cưới em? Chuyện trong thơ

Thơ nếu không vần thì cần nhịp điệu

Mọi người dạo này có thấy sách giáo khoa mới của bậc tiểu học lạ không? Ngày trước thì toàn bài thơ, bài văn hay và ý nghĩa vậy, giờ thì nội dung thấy vô nghĩa sao sao ý

Nó cũng như món ăn vậy! Có người bảo rằng thơ chỉ cần có "hồn" và cảm xúc là được!
Có người lại bảo rằng phải có cả cảm xúc và vần điệu câu từ chau chuốt mới là thơ.
Còn tôi thì đương nhiên rồi, thơ phải có vần mới "thẩm" được!

Cám ơn về bài viết ạ

Thơ không nhất thiết phải có vần, nhưng có vần thì dễ nhớ, dễ đọc lại và lưu truyền hơn. Với các nhà thơ tên tuổi có tác phẩm được dạy trong các SGK thì học sinh sẽ nhớ những tác phẩm có vần hơn