Thế nào là pháp điển hóa trong hệ thống hóa pháp luật?

Hiện nay, có nhiều văn bản pháp luật được ban hành nhưng vẫn chưa thể điều chỉnh được hết tất cả các vấn đề phát sinh trong các lĩnh vực. Để hệ thống pháp luật được trở nên hoàn thiện hơn thì pháp điển hóa là một hoạt động không thể thiếu. Vậy, thế nào là pháp điển hóa trong hệ thống pháp luật và nó mang lại lợi ích gì?

Pháp điển hóa là gì?​

Pháp điển hóa là một hình thức hệ thống hoá pháp luật do các cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiến hành. Các hoạt động trong pháp điển hóa bao gồm tập hợp, sắp xếp các quy phạm pháp luật, các chế định luật cũng như các văn bản quy phạm pháp luật theo một trình tự nhất định. Qua đó, nhằm hướng tới loại bỏ những mâu thuẫn, chồng chéo, các quy định lỗi thời, đồng thời bổ sung những quy định mới. Sau đó, trên cơ sở kế thừa và phát triển các quy phạm pháp luật cũ, mà điển hình là các bộ luật - pháp điển sẽ ban hành văn bản quy phạm pháp luật mới.

Bộ luật pháp điển hoá sẽ thay thế một loạt các văn bản quy phạm pháp luật đã lỗi thời, để điều chỉnh thường là một lĩnh vực lớn các quan hệ xã hội, nâng hiệu quả điều chỉnh pháp luật lên một bước cao mới. Trong quá trình phát triển hệ thống pháp luật, ở các nước, thường có những đợt pháp điển hoá, ban hành không phải chỉ là một bộ luật mà một loạt bộ luật mới, đáp ứng yêu cầu mới điều chỉnh pháp luật của đất nước.

Nội dung hấp dẫn khác: Everest - công ty luật uy tín tại tp Hồ Chí Minh

Pháp điển hóa trong hệ thống pháp luật​

Pháp điển hóa nội dung là việc xây dựng, soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật mới trên cơ sở rà soát, hệ thống hóa, tiếp thu nhiều quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành và sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế. Việc xây dựng Bộ luật hình sự, Bộ luật dân sự và các luật khác ... của nước ta được thực hiện dưới hình thức pháp luật này. Cách thức thực hiện hình thức pháp điển này cũng giống như hoạt động lập pháp thông thường của các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Pháp điển hóa hình thức là cách thức tập hợp, tổ chức các quy phạm pháp luật có hiệu lực ở nhiều văn bản khác nhau thành một bộ luật về từng đối tượng, có bố cục hợp lý, phù hợp để đi kèm với các văn bản quy phạm pháp luật. Thực hiện các sửa đổi và điều chỉnh cần thiết để các quy định này phù hợp với nhau. Về nguyên tắc, quá trình sửa đổi và điều chỉnh trong quá trình pháp điển hóa chỉ nhằm tạo ra sự hài hòa giữa các quy định và đảm bảo trật tự của bộ luật, chứ không phải để tạo ra các chính sách mà các luật và quy định mới được tôn trọng ở mức độ cao nhất có thể.

Có thể bạn cũng muốn xem thêm: Xem minds của công ty Luật Everest

Lợi ích của việc thực hiện pháp điển hóa​

Việc tìm kiếm, tra cứu, thỏa mãn nhu cầu sử dụng cũng như tìm hiểu các quy định của pháp luật trở nên tiện lợi hơn. Pháp điển hóa hóa là quá trình tổ chức các quy phạm pháp luật thành các đề mục với phạm vi nội dung được xác định rõ ràng, ổn định và có tính hệ thống cao. Theo Pháp lệnh pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật, Bộ pháp điển nước ta được phân chia theo chủ thể. Hiện tại, Bộ luật có 45 chủ đề, được đánh số từ 1 đến 45. Trong số đó, mỗi chủ đề đều chứa đựng những quy phạm pháp luật điều chỉnh những nhóm nhất định cũng như các mối quan hệ xã hội trong các lĩnh vực xác định.

Tính công khai, minh bạch của hệ thống pháp luật được đảm bảo và góp phần nâng cao sự tin tưởng của người dân vào hệ thống pháp luật.Các kết quả này được công bố và duy trì thường xuyên, liên tục trên Cổng thông tin điện tử pháp điển sau khi chính phủ phê chuẩn từng phần của Bộ quy tắc và được sử dụng miễn phí. Đây là cổng thông tin độc lập đăng tải các luật và quy định, có bản quyền thuộc sở hữu nhà nước, giao cho Bộ Tư pháp quản lý và duy trì hoạt động.

Tính thống nhất, tính đồng bộ của hệ thống quy phạm pháp luật được nâng cao thông qua hoạt động pháp điển hóa. Các quy định pháp luật hiện hành từ Thông tư trở lên (trừ Hiến pháp và các quy định thuộc bí mật nhà nước) phải được thực hiện theo những quy trình nhất định để đảm bảo các quy định hiện hành. Tính hợp pháp, thống nhất và khả năng áp dụng, phát hiện các quy định trái pháp luật, mâu thuẫn, chồng chéo, không phù hợp để có biện pháp xử lý kịp thời.

Quá trình xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật được thuận lợi hơn nhờ vào hoạt động pháp điển hóa trong hệ thống pháp luật. Một văn bản quy phạm pháp luật do cấp trên ban hành, tình trạng hiện hành của chính quyền cấp dưới với nhiều quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành khiến hệ thống pháp luật trở nên quá phức tạp, đồ sộ, chưa kể đến việc thường xuyên ban hành các văn bản của cơ quan hành pháp để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước của mình.

Tìm hiểu thêm nội dung khác: Cùng trò chuyện trên tumblr với công ty Luật Everest