Tại sao dầu máy nén khí bị nóng quá mức

Dầu máy nén khí bị nóng quá mức là một vấn đề phổ biến và có thể gây ra nhiều hư hỏng nghiêm trọng cho máy nén khí nếu không được xử lý kịp thời. Dưới đây là các nguyên nhân chính và tác hại của nó:

I. Các nguyên nhân chính khiến dầu máy nén khí bị nóng quá mức:

1. Nhiệt độ môi trường quá cao:
   • Nếu máy nén khí đặt ở nơi có nhiệt độ xung quanh cao (ví dụ: gần các thiết bị tỏa nhiệt, phòng kín, không có thông gió tốt), hệ thống làm mát sẽ khó tản nhiệt hiệu quả, dẫn đến dầu bị nóng.
   • Thiếu thông gió hoặc khí nóng bị tái tuần hoàn cũng là nguyên nhân.

1. Dầu máy nén khí bị bẩn, cũ, hoặc không đúng chủng loại:
   • Dầu bẩn/quá hạn sử dụng: Dầu máy nén khí có chức năng bôi trơn, làm mát và làm kín. Khi dầu bị bẩn hoặc đã quá thời gian sử dụng, khả năng tản nhiệt và bôi trơn của nó bị giảm sút nghiêm trọng, dẫn đến tăng ma sát và sinh nhiệt.
   • Thiếu dầu: Lượng dầu trong máy quá ít sẽ không đủ để làm mát toàn bộ hệ thống, khiến dầu còn lại nhanh chóng bị nóng lên.
   • Dầu không đúng chủng loại/kém chất lượng: Sử dụng loại dầu không phù hợp với yêu cầu của nhà sản xuất hoặc dầu kém chất lượng sẽ làm giảm khả năng bôi trơn và tản nhiệt, khiến máy nóng lên.
   • Dầu bị keo hóa/đọng nước: Dầu bị keo hóa do cặn bẩn hoặc bị lẫn nước sẽ làm tắc nghẽn các đường dầu và két giải nhiệt, cản trở quá trình làm mát.

1. Lỗi hệ thống làm mát:
   • Két giải nhiệt (radiator/cooler) bẩn hoặc tắc: Bụi b bẩn, cặn dầu hoặc keo dầu bám đầy trên các lá tản nhiệt của két giải nhiệt sẽ làm giảm khả năng trao đổi nhiệt, khiến dầu không được làm mát đầy đủ.
   • Quạt làm mát yếu hoặc hỏng: Quạt làm mát có nhiệm vụ đẩy không khí qua két giải nhiệt để làm mát dầu. Nếu quạt hoạt động kém hiệu quả (quay yếu, hỏng) hoặc bị hỏng, quá trình tản nhiệt sẽ bị ảnh hưởng.
   • Van hằng nhiệt (thermostatic valve) bị hỏng: Van hằng nhiệt có tác dụng điều chỉnh lưu lượng dầu đi qua két giải nhiệt. Nếu van bị kẹt hoặc hỏng, dầu nóng sẽ không được đưa đến két để làm mát hoặc lượng dầu đi qua két không đủ, dẫn đến nhiệt độ dầu tăng cao.
   • Đường ống dẫn dầu bị tắc: Các đường ống dẫn dầu bị tắc do cặn bẩn cũng có thể cản trở lưu thông dầu, gây nóng máy.
2. Lọc dầu/lọc gió bị bẩn hoặc tắc:
   • Lọc dầu bị tắc: Lọc dầu bẩn sẽ cản trở dòng chảy của dầu, làm giảm lưu lượng dầu đến các bộ phận cần bôi trơn và làm mát, gây nóng dầu.
   • Lọc gió bị tắc: Lọc gió bẩn sẽ hạn chế lượng khí đi vào máy nén, làm máy phải hoạt động nặng hơn để đạt được áp suất yêu cầu, sinh ra nhiều nhiệt hơn.
3. Máy nén khí hoạt động quá tải hoặc liên tục:
   • Khi máy nén khí phải hoạt động ở áp suất cao liên tục hoặc vượt quá công suất thiết kế, các bộ phận bên trong sẽ sinh ra nhiều nhiệt hơn, làm tăng nhiệt độ dầu.
4. Lỗi cơ học bên trong đầu nén:
   • Ma sát quá mức: Các bộ phận bên trong đầu nén như vòng bi, trục vít bị mòn hoặc hỏng hóc có thể gây ra ma sát lớn, sinh nhiệt và truyền vào dầu.
   • Không đồng tâm: Lắp đặt không đồng tâm giữa các bộ phận cũng có thể gây ma sát và tăng nhiệt.

II. Tác hại của dầu máy nén khí bị nóng quá mức:

• Giảm tuổi thọ dầu: Nhiệt độ cao làm dầu nhanh bị oxy hóa, phân hủy và mất đi các đặc tính bôi trơn, làm mát ban đầu. Dầu sẽ nhanh bị đen, tạo cặn keo.
• Hư hỏng các bộ phận máy: Dầu quá nóng không thể bôi trơn hiệu quả, làm tăng ma sát giữa các chi tiết máy, dẫn đến mài mòn nhanh chóng các bộ phận quan trọng như đầu nén, vòng bi, phớt, van... Điều này có thể gây ra hỏng hóc nghiêm trọng và chi phí sửa chữa cao.
• Giảm hiệu suất hoạt động của máy: Khi nhiệt độ dầu cao, máy nén khí phải làm việc vất vả hơn, tiêu thụ nhiều năng lượng hơn để đạt được hiệu suất mong muốn, nhưng thực tế lại cung cấp lưu lượng khí nén thấp hơn.
• Ngừng máy đột ngột: Để bảo vệ các bộ phận bên trong, máy nén khí thường có cảm biến nhiệt độ. Khi nhiệt độ dầu hoặc nhiệt độ đầu nén vượt quá ngưỡng an toàn (thường khoảng 110-115 độ C tùy hãng), máy sẽ tự động dừng hoạt động, gây gián đoạn sản xuất.
• Nguy cơ cháy nổ: Trong một số trường hợp cực đoan, nhiệt độ dầu quá cao có thể dẫn đến nguy cơ cháy dầu, gây nguy hiểm cho người và tài sản.

Để đảm bảo máy nén khí hoạt động ổn định và bền bỉ, cần thường xuyên kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ và khắc phục kịp thời các nguyên nhân gây nóng dầu.