Sinh viên - Học nhiều, hành ít

“Có thể những phát biểu của tôi khiến nhiều người không muốn nghe nhưng tôi muốn nói lên sự thật” - ông M.Yamaa, chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Nhật Bản tại VN, nói tại hội thảo “Đối sách chuẩn đầu ra với nhu cầu xã hội”.

Hội thảo do ĐHQG TP.HCM tổ chức sáng 8/12 với sự tham gia của khoảng 100 đại biểu từ trường ĐH, doanh nghiệp, trung tâm dự báo nhân lực TP.HCM cùng đại diện sinh viên từ các trường thành viên ĐHQG TP.HCM.

Yếu kỹ năng giao tiếp

Theo ông Masaki Yamaa, hầu hết công ty nước ngoài tại Việt Nam “mọi người đều nói giống nhau” về chất lượng sinh viên mới tốt nghiệp vào làm việc tại các công ty này.

“Đầu tiên, nhiều công ty, xí nghiệp nước ngoài không hài lòng về kỹ năng giao tiếp của nhân viên Việt Nam và kỹ năng làm việc nhóm của họ - ông Masaki nói - Về mặt kiến thức, theo tôi, người tốt nghiệp ĐH đương nhiên có kiến thức vì các bạn đã học bốn năm ở trường. Do vậy, làm việc tại các công ty là phải làm sao chuyển hóa, ứng dụng những kiến thức đó vào công việc. Tiếc là các bạn học được nhiều nhưng việc chuyển giao, ứng dụng đó các bạn chưa làm được vì không biết cách giao tiếp tốt với cấp trên của mình”.

Ông Masaki nói thêm: “Trong công việc chắc chắn sẽ nảy sinh nhiều vấn đề và không có khả năng làm việc nhóm thì không thể giải quyết được. Ở công ty của tôi, có vấn đề khi thảo luận bằng tiếng Anh thì các bạn không hiểu. Tôi để các bạn trao đổi với nhau bằng tiếng Việt thì nhiều bạn nói việc đó không phải lỗi do tôi. Cuối cùng không giải quyết được gì”.

Tương tự, ông Trần Thanh Liêm - Tổng công ty Điện lực TP.HCM - cũng cho rằng sinh viên về làm việc tại tổng công ty ông còn thiếu một số kỹ năng như diễn thuyết, trình bày và đặc biệt là yếu ngoại ngữ. Ông Liêm nói: “Các bạn có thể đọc được, viết được nhưng không nói được. Do đó chúng tôi khó tìm được người để cử đi dự hội thảo, hội nghị và học tập ở nước ngoài. Một kỹ năng nữa là làm việc nhóm. Các bạn làm việc cá nhân rất tốt nhưng khi làm việc nhóm có những bất đồng không giải quyết được. Các bạn cũng yếu về kỹ năng nghiên cứu, viết luận, nhìn nhận vấn đề khó khăn của cơ quan để giải quyết”.

Sinh viên băn khoăn

Đây là lần thứ ba ĐH Quốc gia TP.HCM tổ chức chương trình lắng nghe ý kiến doanh nghiệp nhưng là lần đầu tiên có sự tham dự của sinh viên. Đến từ Trường ĐH Bách khoa, nữ sinh viên Võ Trần Vy Khanh cho biết bạn sắp ra trường nên quan tâm nhiều đến việc doanh nghiệp muốn gì, cần gì và trường trang bị gì cho sinh viên.

“Nhiều hoạt động, kỹ năng, các chương trình giao lưu với doanh nghiệp nhắm đến sinh viên năm cuối là nhiều. Còn những sinh viên năm nhất, năm hai ở giai đoạn đại cương rất bỡ ngỡ. Tôi mong rằng nhà trường nên tổ chức các buổi định hướng nghề nghiệp cho sinh viên năm nhất, năm hai để khi lên năm ba, năm tư các bạn không bỡ ngỡ nữa” - Khanh đề xuất.

Trong khi đó bạn Lâm Thái Thành - Trường ĐH Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia TP.HCM - nói bạn đã ra trường và đi làm. Thành băn khoăn hiện nhiều doanh nghiệp không tạo điều kiện cho nhân viên vừa làm vừa học để nâng cao nghiệp vụ. “Đi học thì gia đình không chu cấp nữa, mà đi làm suốt thì bị cuốn vào dòng đời. Không vừa học vừa làm thì nhân viên không thể nâng cao trình độ, kỹ năng để phục vụ tốt hơn cho doanh nghiệp” - Thành băn khoăn.

TS Lê Thị Thanh Mai - trưởng ban công tác sinh viên ĐH Quốc gia TP.HCM - nhìn nhận thực tế nhiều chương trình, hoạt động nghề nghiệp thường nhắm đến cụm từ “sinh viên năm cuối”. “Rõ ràng như vậy hơi muộn cho các em - TS Mai nói - Chúng tôi sẽ mở rộng các chương trình, hoạt động nghề nghiệp cho sinh viên năm nhất, năm hai để các em định hướng rõ hơn, sớm hơn về nghề nghiệp của mình”.

TS Mai cũng đưa ra số liệu cho thấy tỉ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm sau một năm ở các trường thành viên ĐH Quốc gia TP.HCM trung bình chiếm 86,9%. Trong khi đó, số sinh viên tốt nghiệp mà doanh nghiệp có thể sử dụng được ngay “không cần đào tạo gì hết” là 53,6%.