Lối Sống Xanh Ecolar
Thành viên
- Tham gia
- 18/11/2025
- Bài viết
- 0
Trong canh tác nông nghiệp hiện đại, câu chuyện không chỉ dừng lại ở việc làm sao để cây đạt năng suất cao nhất trong một vụ mùa, mà còn là bài toán về sức khỏe lâu dài của đất đai. Sau nhiều thập kỷ thâm canh, đất trồng tại nhiều vùng đang dần kiệt quệ, chai cứng và mất đi hệ sinh thái tự nhiên vốn có. Chính tại thời điểm này, giải pháp sử dụng các loại phân bón có nguồn gốc sinh học đang trở thành xu hướng tất yếu để phục hồi sự sống cho đất.
Tại Ecolar, việc thấu hiểu và ứng dụng đúng các giải pháp dinh dưỡng tiên tiến luôn được xem là nền tảng vững chắc cho một nền nông nghiệp xanh. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích toàn diện về loại phân bón đặc biệt này, giúp bà con nông dân và những người làm vườn có cái nhìn thấu đáo nhất để áp dụng hiệu quả vào thực tiễn sản xuất.
Theo các quy định hiện hành về quản lý phân bón (QCVN 01-189:2019/BNNPTNT), để được công nhận là dòng phân này, sản phẩm bắt buộc phải đáp ứng hai tiêu chí cốt lõi: hàm lượng chất hữu cơ phải đạt trên 15% và mật độ vi sinh vật tuyển chọn phải đạt mức tối thiểu là $1 \times 10^6$ CFU/g (đơn vị hình thành khuẩn lạc trên mỗi gam).
Khác với phân bón hữu cơ truyền thống vốn chỉ dựa vào quá trình ủ hoai tự nhiên và hệ vi sinh vật bản địa ngẫu nhiên, dòng phân vi sinh này là kết quả của công nghệ sinh học cao. Các chủng vi sinh vật được đưa vào (như vi khuẩn, nấm, xạ khuẩn) đã được các nhà khoa học tuyển chọn kỹ lưỡng với những đặc tính ưu việt: khả năng phân giải mạnh, đối kháng bệnh tốt và sức sống bền bỉ. Do đó, đây không chỉ là nguồn cung cấp mùn cho đất mà còn là "nhà máy" sản xuất dinh dưỡng ngay tại vùng rễ cây, giúp cây trồng tiếp cận dưỡng chất một cách chủ động.
Thứ nhất, loại phân này hoạt động theo cơ chế sinh học, khác hoàn toàn với cơ chế hóa học. Nếu phân hóa học tan nhanh và cung cấp ion dinh dưỡng ngay lập tức cho cây, thì phân vi sinh cần thời gian để các vi sinh vật hồi sinh, nhân mật số và bắt đầu quá trình phân giải chất hữu cơ hoặc cố định đạm. Do đó, nếu người trồng kỳ vọng cây xanh tốt bùng phát ngay sau vài ngày bón là điều không thể. Sự kiên nhẫn và hiểu biết về chu trình sinh trưởng của vi sinh vật là vô cùng cần thiết.
Thứ hai, việc hiểu rõ đặc tính giúp người nông dân tránh được những rủi ro khi phối trộn. Vi sinh vật là cơ thể sống, chúng rất nhạy cảm với các loại hóa chất bảo vệ thực vật, đặc biệt là thuốc trừ nấm và thuốc trừ khuẩn. Việc sử dụng sai thời điểm hoặc phối trộn tùy tiện có thể tiêu diệt toàn bộ lượng vi sinh vật có lợi trong phân, biến sản phẩm trở về dạng hữu cơ thông thường với giá trị thấp hơn nhiều.
Cuối cùng, thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm trôi nổi không đạt chuẩn về mật độ vi sinh. Việc tìm hiểu kỹ các thông số kỹ thuật và nguồn gốc xuất xứ sẽ giúp người sản xuất chọn được những sản phẩm uy tín, đảm bảo mật độ vi sinh vật sống thực tế, từ đó tối ưu hóa chi phí đầu tư và công sức chăm sóc.
3.1 Ưu điểm
Lợi ích lớn nhất và rõ rệt nhất chính là khả năng cải tạo đất vượt trội. Hàm lượng hữu cơ cao giúp đất trở nên tơi xốp, tăng cường độ thoáng khí và khả năng giữ ẩm. Cấu trúc đất được cải thiện tạo môi trường lý tưởng để rễ cây hô hấp và len lỏi sâu vào tầng đất canh tác.
Tiếp theo là khả năng cung cấp dinh dưỡng một cách chủ động và bền vững. Các chủng vi sinh vật trong phân sẽ liên tục hoạt động để chuyển hóa các chất khó tiêu trong đất thành dạng dễ tiêu (quá trình khoáng hóa), cố định đạm từ không khí, giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả mà không cần bón quá nhiều phân khoáng.
Về mặt bảo vệ thực vật, sự hiện diện của các vi sinh vật đối kháng (như nấm Trichoderma, vi khuẩn Bacillus subtilis) giúp ức chế sự phát triển của các mầm bệnh hại rễ, giảm thiểu tình trạng vàng lá thối rễ, lở cổ rễ hay tuyến trùng. Đây là cơ chế phòng bệnh từ xa vô cùng hiệu quả.
Cuối cùng, đây là giải pháp thân thiện tuyệt đối với môi trường. Việc sử dụng loại phân này không gây tồn dư độc tố trong nông sản, bảo vệ nguồn nước ngầm khỏi ô nhiễm nitrat và là nền tảng cốt lõi cho các mô hình canh tác nông nghiệp hữu cơ, GlobalGAP.
3.2 Hạn chế
Hạn chế lớn nhất nằm ở tốc độ tác dụng. Do phụ thuộc vào hoạt động sống của vi sinh vật nên hiệu quả thường đến chậm hơn so với phân bón hóa học. Cây trồng cần thời gian để phản ứng tích cực, do đó dòng phân này không phù hợp để xử lý các tình huống cây cần dinh dưỡng cấp tốc để phục hồi sau suy kiệt nặng.
Yếu tố bảo quản cũng là một thách thức không nhỏ. Vì chứa các vi sinh vật sống, phân bón này rất nhạy cảm với điều kiện môi trường. Nhiệt độ quá cao (trên 40 độ C) hoặc ánh nắng trực tiếp có thể làm chết vi sinh vật, làm giảm đáng kể chất lượng phân bón trước khi được đưa xuống đất.
Ngoài ra, hàm lượng dinh dưỡng đa lượng (N-P-K) trong phân hữu cơ vi sinh thường thấp hơn nhiều so với phân vô cơ. Do đó, để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho các loại cây trồng thâm canh năng suất cao, khối lượng phân bón sử dụng phải lớn, dẫn đến chi phí vận chuyển và công bón phân gia tăng so với việc chỉ dùng vài bao phân hóa học.
Tối ưu hóa hiệu suất sử dụng phân bón: Trong đất luôn tồn tại một lượng lớn dinh dưỡng bị "khóa" chặt trong keo đất hoặc đá mẹ. Các chủng vi sinh vật giúp hòa tan các khoáng chất bị cố định này (đặc biệt là Lân và Kali), giúp cây trồng tận dụng lại nguồn dinh dưỡng tồn dư từ các vụ trước, tránh lãng phí tài nguyên.
Cân bằng hệ sinh thái vi sinh vật đất: Đất canh tác lâu năm thường bị mất cân bằng hệ vi sinh, với sự chiếm ưu thế của các nhóm nấm bệnh. Việc bổ sung phân hữu cơ vi sinh giúp tái thiết lập lại sự cân bằng này, gia tăng mật độ vi sinh vật có lợi, tạo ra "hàng rào sinh học" bảo vệ rễ cây ngay từ bên ngoài.
Nâng cao sức chống chịu của cây trồng: Các chất kích thích sinh trưởng thực vật (hormone như Auxin, Gibberellin) do vi sinh vật tiết ra trong quá trình hoạt động giúp bộ rễ phát triển sâu và rộng hơn. Nhờ đó, cây trồng tăng khả năng chịu hạn, chịu mặn và chống đổ ngã tốt hơn trong điều kiện thời tiết bất lợi.
Góp phần bảo vệ môi trường sinh thái: Việc tận dụng các phế phẩm nông nghiệp để sản xuất phân bón giúp giảm áp lực rác thải, hạn chế đốt rơm rạ gây ô nhiễm không khí và giảm thiểu sự rửa trôi hóa chất xuống nguồn nước, bảo vệ đa dạng sinh học.
Nhóm cố định đạm (Nitrogen-fixing): Chứa các vi sinh vật như Rhizobium, Azotobacter, Azospirillum... Các vi khuẩn này có khả năng đặc biệt là lấy khí Nitơ tự do từ không khí và chuyển hóa thành dạng đạm Amoni ($NH_4^+$) hoặc Nitrat ($NO_3^-$) mà rễ cây có thể hấp thụ được. Sử dụng nhóm này giúp giảm đáng kể lượng phân đạm urê cần bón, tiết kiệm chi phí.
Nhóm phân giải lân (Phosphate-solubilizing): Chứa các chủng vi khuẩn như Bacillus megaterium, Pseudomonas... Chúng tiết ra các axit hữu cơ để hòa tan các hợp chất Lân khó tan trong đất, giúp cây trồng hấp thụ Lân hiệu quả hơn. Nhóm này đặc biệt quan trọng ở các vùng đất phèn hoặc đất đồi gò bị cố định Lân mạnh.
Nhóm phân giải Cellulose: Chứa các chủng nấm hoặc vi khuẩn có khả năng phân hủy mạnh các chất xơ (rơm rạ, xác bã thực vật) thành mùn. Nhóm này rất hữu ích trong việc xử lý rác thải nông nghiệp ngay tại ruộng, giúp đất nhanh chóng tơi xốp và chống ngộ độc hữu cơ cho rễ lúa.
Nhóm ức chế vi sinh vật gây bệnh (Biocontrol): Chứa các vi sinh vật đối kháng mạnh như nấm Trichoderma, xạ khuẩn Streptomyces. Chúng cạnh tranh dinh dưỡng, không gian sống hoặc tiết ra kháng sinh để tiêu diệt các nấm bệnh gây hại rễ cây trồng, đóng vai trò như "thuốc trừ bệnh sinh học".
Nhóm vi sinh tổng hợp (Đa chức năng): Đây là xu hướng phổ biến hiện nay, kết hợp nhiều chủng vi sinh vật có các chức năng khác nhau vào cùng một sản phẩm để mang lại hiệu quả toàn diện: vừa cung cấp dinh dưỡng, vừa cải tạo đất và phòng trừ bệnh hại.
Về bản chất và thành phần: Phân bón vi sinh (hay còn gọi là chế phẩm vi sinh) có thành phần chính là các vi sinh vật sống, chất mang (như bột than bùn, bột sắn, nước) chỉ đóng vai trò là nơi trú ngụ cho vi sinh vật chứ không cung cấp dinh dưỡng hữu cơ đáng kể cho cây. Trong khi đó, phân bón hữu cơ vi sinh có nền tảng là chất hữu cơ (trên 15%) đã được ủ hoai, vừa cung cấp thức ăn cho vi sinh vật, vừa cung cấp mùn và dinh dưỡng đa lượng cho cây trồng.
Về mật độ vi sinh vật: Phân bón vi sinh thường yêu cầu mật độ vi sinh vật rất cao (thường $\ge 1,5 \times 10^8$ CFU/g) vì mục đích chính là cấy giống vi sinh vào đất hoặc tẩm hạt giống. Ngược lại, phân bón hữu cơ vi sinh yêu cầu mật độ thấp hơn ($\ge 1 \times 10^6$ CFU/g) nhưng lại yêu cầu bắt buộc về hàm lượng hữu cơ để cải tạo lý tính của đất.
Về cách sử dụng: Phân bón vi sinh thường được dùng với liều lượng nhỏ để trộn giống, hồ rễ hoặc bón bổ sung. Còn phân bón hữu cơ vi sinh được dùng để bón lót hoặc bón thúc với khối lượng lớn (tấn/ha) nhằm mục đích cải tạo kết cấu đất và cung cấp dinh dưỡng nền tảng.
Điều kiện bảo quản: Vi sinh vật là cơ thể sống, chúng rất dễ bị tiêu diệt bởi nhiệt độ cao và tia tử ngoại. Do đó, phân bón cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Tuyệt đối không để phân bón gần bếp lửa, hóa chất hoặc phơi ngoài nắng gắt trong thời gian dài.
Thời điểm bón phân: Thời điểm tốt nhất để bón là khi đất đã được làm ẩm hoặc bón đón mưa. Độ ẩm đất khoảng 60-70% là lý tưởng để vi sinh vật hoạt động. Tránh bón khi đất quá khô hạn (vi sinh vật sẽ chết khát hoặc ngủ đông dạng bào tử) hoặc ngập úng (gây thiếu khí chết vi sinh vật hiếu khí). Nên bón vào chiều mát hoặc sáng sớm.
Nguyên tắc "4 Đúng" và cách ly: Không được trộn chung hoặc bón cùng lúc phân hữu cơ vi sinh với các loại thuốc trừ nấm bệnh hóa học, thuốc trừ sâu, vôi bột hoặc phân bón hóa học có tính oxy hóa mạnh. Các chất này sẽ tiêu diệt hệ vi sinh vật có lợi ngay lập tức. Nếu bắt buộc phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, nên bón cách ly ít nhất 7-10 ngày trước hoặc sau khi dùng thuốc.
Liều lượng sử dụng: Cần tuân thủ khuyến cáo của nhà sản xuất. Tuy nhiên, với phân hữu cơ vi sinh, việc bón thừa thường không gây hại ngộ độc như phân vô cơ, nhưng sẽ gây lãng phí kinh tế. Nên bón lót tập trung vào vùng rễ hoạt động để đạt hiệu quả cao nhất.
Giải pháp bền vững nhất cho nhà nông hiện nay là kết hợp khéo léo giữa nền tảng phân bón hữu cơ sinh học để nuôi đất, cải tạo hệ rễ và sử dụng phân bón hóa học NPK một cách tiết chế, hợp lý để đảm bảo năng suất mùa vụ. Đồng thời, việc tận dụng tối đa tác dụng của phân hữu cơ sẽ giúp khắc phục các nhược điểm phân vô cơ (như làm chai cứng đất). Ecolar cam kết luôn đồng hành cùng người nông dân trong hành trình này, mang đến những giải pháp dinh dưỡng tối ưu, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp Việt Nam xanh, sạch và thịnh vượng cho thế hệ tương lai.
#Ecolar #Loisongxanhbenvung
#Ecolar #Loisongxanhbenvung
Tại Ecolar, việc thấu hiểu và ứng dụng đúng các giải pháp dinh dưỡng tiên tiến luôn được xem là nền tảng vững chắc cho một nền nông nghiệp xanh. Bài viết này sẽ đi sâu phân tích toàn diện về loại phân bón đặc biệt này, giúp bà con nông dân và những người làm vườn có cái nhìn thấu đáo nhất để áp dụng hiệu quả vào thực tiễn sản xuất.
- Phân bón hữu cơ vi sinh là gì?
Theo các quy định hiện hành về quản lý phân bón (QCVN 01-189:2019/BNNPTNT), để được công nhận là dòng phân này, sản phẩm bắt buộc phải đáp ứng hai tiêu chí cốt lõi: hàm lượng chất hữu cơ phải đạt trên 15% và mật độ vi sinh vật tuyển chọn phải đạt mức tối thiểu là $1 \times 10^6$ CFU/g (đơn vị hình thành khuẩn lạc trên mỗi gam).
Khác với phân bón hữu cơ truyền thống vốn chỉ dựa vào quá trình ủ hoai tự nhiên và hệ vi sinh vật bản địa ngẫu nhiên, dòng phân vi sinh này là kết quả của công nghệ sinh học cao. Các chủng vi sinh vật được đưa vào (như vi khuẩn, nấm, xạ khuẩn) đã được các nhà khoa học tuyển chọn kỹ lưỡng với những đặc tính ưu việt: khả năng phân giải mạnh, đối kháng bệnh tốt và sức sống bền bỉ. Do đó, đây không chỉ là nguồn cung cấp mùn cho đất mà còn là "nhà máy" sản xuất dinh dưỡng ngay tại vùng rễ cây, giúp cây trồng tiếp cận dưỡng chất một cách chủ động.
- Vì sao người trồng nên tìm hiểu kỹ trước khi chọn phân bón hữu cơ vi sinh?
Thứ nhất, loại phân này hoạt động theo cơ chế sinh học, khác hoàn toàn với cơ chế hóa học. Nếu phân hóa học tan nhanh và cung cấp ion dinh dưỡng ngay lập tức cho cây, thì phân vi sinh cần thời gian để các vi sinh vật hồi sinh, nhân mật số và bắt đầu quá trình phân giải chất hữu cơ hoặc cố định đạm. Do đó, nếu người trồng kỳ vọng cây xanh tốt bùng phát ngay sau vài ngày bón là điều không thể. Sự kiên nhẫn và hiểu biết về chu trình sinh trưởng của vi sinh vật là vô cùng cần thiết.
Thứ hai, việc hiểu rõ đặc tính giúp người nông dân tránh được những rủi ro khi phối trộn. Vi sinh vật là cơ thể sống, chúng rất nhạy cảm với các loại hóa chất bảo vệ thực vật, đặc biệt là thuốc trừ nấm và thuốc trừ khuẩn. Việc sử dụng sai thời điểm hoặc phối trộn tùy tiện có thể tiêu diệt toàn bộ lượng vi sinh vật có lợi trong phân, biến sản phẩm trở về dạng hữu cơ thông thường với giá trị thấp hơn nhiều.
Cuối cùng, thị trường hiện nay có rất nhiều sản phẩm trôi nổi không đạt chuẩn về mật độ vi sinh. Việc tìm hiểu kỹ các thông số kỹ thuật và nguồn gốc xuất xứ sẽ giúp người sản xuất chọn được những sản phẩm uy tín, đảm bảo mật độ vi sinh vật sống thực tế, từ đó tối ưu hóa chi phí đầu tư và công sức chăm sóc.
- Ưu điểm và hạn chế của phân bón hữu cơ vi sinh
3.1 Ưu điểm
Lợi ích lớn nhất và rõ rệt nhất chính là khả năng cải tạo đất vượt trội. Hàm lượng hữu cơ cao giúp đất trở nên tơi xốp, tăng cường độ thoáng khí và khả năng giữ ẩm. Cấu trúc đất được cải thiện tạo môi trường lý tưởng để rễ cây hô hấp và len lỏi sâu vào tầng đất canh tác.
Tiếp theo là khả năng cung cấp dinh dưỡng một cách chủ động và bền vững. Các chủng vi sinh vật trong phân sẽ liên tục hoạt động để chuyển hóa các chất khó tiêu trong đất thành dạng dễ tiêu (quá trình khoáng hóa), cố định đạm từ không khí, giúp cây trồng hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả mà không cần bón quá nhiều phân khoáng.
Về mặt bảo vệ thực vật, sự hiện diện của các vi sinh vật đối kháng (như nấm Trichoderma, vi khuẩn Bacillus subtilis) giúp ức chế sự phát triển của các mầm bệnh hại rễ, giảm thiểu tình trạng vàng lá thối rễ, lở cổ rễ hay tuyến trùng. Đây là cơ chế phòng bệnh từ xa vô cùng hiệu quả.
Cuối cùng, đây là giải pháp thân thiện tuyệt đối với môi trường. Việc sử dụng loại phân này không gây tồn dư độc tố trong nông sản, bảo vệ nguồn nước ngầm khỏi ô nhiễm nitrat và là nền tảng cốt lõi cho các mô hình canh tác nông nghiệp hữu cơ, GlobalGAP.
3.2 Hạn chế
Hạn chế lớn nhất nằm ở tốc độ tác dụng. Do phụ thuộc vào hoạt động sống của vi sinh vật nên hiệu quả thường đến chậm hơn so với phân bón hóa học. Cây trồng cần thời gian để phản ứng tích cực, do đó dòng phân này không phù hợp để xử lý các tình huống cây cần dinh dưỡng cấp tốc để phục hồi sau suy kiệt nặng.
Yếu tố bảo quản cũng là một thách thức không nhỏ. Vì chứa các vi sinh vật sống, phân bón này rất nhạy cảm với điều kiện môi trường. Nhiệt độ quá cao (trên 40 độ C) hoặc ánh nắng trực tiếp có thể làm chết vi sinh vật, làm giảm đáng kể chất lượng phân bón trước khi được đưa xuống đất.
Ngoài ra, hàm lượng dinh dưỡng đa lượng (N-P-K) trong phân hữu cơ vi sinh thường thấp hơn nhiều so với phân vô cơ. Do đó, để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng cho các loại cây trồng thâm canh năng suất cao, khối lượng phân bón sử dụng phải lớn, dẫn đến chi phí vận chuyển và công bón phân gia tăng so với việc chỉ dùng vài bao phân hóa học.
- Công dụng nổi bật của phân bón hữu cơ vi sinh
Tối ưu hóa hiệu suất sử dụng phân bón: Trong đất luôn tồn tại một lượng lớn dinh dưỡng bị "khóa" chặt trong keo đất hoặc đá mẹ. Các chủng vi sinh vật giúp hòa tan các khoáng chất bị cố định này (đặc biệt là Lân và Kali), giúp cây trồng tận dụng lại nguồn dinh dưỡng tồn dư từ các vụ trước, tránh lãng phí tài nguyên.
Cân bằng hệ sinh thái vi sinh vật đất: Đất canh tác lâu năm thường bị mất cân bằng hệ vi sinh, với sự chiếm ưu thế của các nhóm nấm bệnh. Việc bổ sung phân hữu cơ vi sinh giúp tái thiết lập lại sự cân bằng này, gia tăng mật độ vi sinh vật có lợi, tạo ra "hàng rào sinh học" bảo vệ rễ cây ngay từ bên ngoài.
Nâng cao sức chống chịu của cây trồng: Các chất kích thích sinh trưởng thực vật (hormone như Auxin, Gibberellin) do vi sinh vật tiết ra trong quá trình hoạt động giúp bộ rễ phát triển sâu và rộng hơn. Nhờ đó, cây trồng tăng khả năng chịu hạn, chịu mặn và chống đổ ngã tốt hơn trong điều kiện thời tiết bất lợi.
Góp phần bảo vệ môi trường sinh thái: Việc tận dụng các phế phẩm nông nghiệp để sản xuất phân bón giúp giảm áp lực rác thải, hạn chế đốt rơm rạ gây ô nhiễm không khí và giảm thiểu sự rửa trôi hóa chất xuống nguồn nước, bảo vệ đa dạng sinh học.
- Các loại phân bón hữu cơ vi sinh phổ biến hiện nay
Nhóm cố định đạm (Nitrogen-fixing): Chứa các vi sinh vật như Rhizobium, Azotobacter, Azospirillum... Các vi khuẩn này có khả năng đặc biệt là lấy khí Nitơ tự do từ không khí và chuyển hóa thành dạng đạm Amoni ($NH_4^+$) hoặc Nitrat ($NO_3^-$) mà rễ cây có thể hấp thụ được. Sử dụng nhóm này giúp giảm đáng kể lượng phân đạm urê cần bón, tiết kiệm chi phí.
Nhóm phân giải lân (Phosphate-solubilizing): Chứa các chủng vi khuẩn như Bacillus megaterium, Pseudomonas... Chúng tiết ra các axit hữu cơ để hòa tan các hợp chất Lân khó tan trong đất, giúp cây trồng hấp thụ Lân hiệu quả hơn. Nhóm này đặc biệt quan trọng ở các vùng đất phèn hoặc đất đồi gò bị cố định Lân mạnh.
Nhóm phân giải Cellulose: Chứa các chủng nấm hoặc vi khuẩn có khả năng phân hủy mạnh các chất xơ (rơm rạ, xác bã thực vật) thành mùn. Nhóm này rất hữu ích trong việc xử lý rác thải nông nghiệp ngay tại ruộng, giúp đất nhanh chóng tơi xốp và chống ngộ độc hữu cơ cho rễ lúa.
Nhóm ức chế vi sinh vật gây bệnh (Biocontrol): Chứa các vi sinh vật đối kháng mạnh như nấm Trichoderma, xạ khuẩn Streptomyces. Chúng cạnh tranh dinh dưỡng, không gian sống hoặc tiết ra kháng sinh để tiêu diệt các nấm bệnh gây hại rễ cây trồng, đóng vai trò như "thuốc trừ bệnh sinh học".
Nhóm vi sinh tổng hợp (Đa chức năng): Đây là xu hướng phổ biến hiện nay, kết hợp nhiều chủng vi sinh vật có các chức năng khác nhau vào cùng một sản phẩm để mang lại hiệu quả toàn diện: vừa cung cấp dinh dưỡng, vừa cải tạo đất và phòng trừ bệnh hại.
- Phân biệt phân bón hữu cơ vi sinh và phân bón vi sinh
Về bản chất và thành phần: Phân bón vi sinh (hay còn gọi là chế phẩm vi sinh) có thành phần chính là các vi sinh vật sống, chất mang (như bột than bùn, bột sắn, nước) chỉ đóng vai trò là nơi trú ngụ cho vi sinh vật chứ không cung cấp dinh dưỡng hữu cơ đáng kể cho cây. Trong khi đó, phân bón hữu cơ vi sinh có nền tảng là chất hữu cơ (trên 15%) đã được ủ hoai, vừa cung cấp thức ăn cho vi sinh vật, vừa cung cấp mùn và dinh dưỡng đa lượng cho cây trồng.
Về mật độ vi sinh vật: Phân bón vi sinh thường yêu cầu mật độ vi sinh vật rất cao (thường $\ge 1,5 \times 10^8$ CFU/g) vì mục đích chính là cấy giống vi sinh vào đất hoặc tẩm hạt giống. Ngược lại, phân bón hữu cơ vi sinh yêu cầu mật độ thấp hơn ($\ge 1 \times 10^6$ CFU/g) nhưng lại yêu cầu bắt buộc về hàm lượng hữu cơ để cải tạo lý tính của đất.
Về cách sử dụng: Phân bón vi sinh thường được dùng với liều lượng nhỏ để trộn giống, hồ rễ hoặc bón bổ sung. Còn phân bón hữu cơ vi sinh được dùng để bón lót hoặc bón thúc với khối lượng lớn (tấn/ha) nhằm mục đích cải tạo kết cấu đất và cung cấp dinh dưỡng nền tảng.
- Lưu ý quan trọng khi sử dụng phân bón hữu cơ vi sinh
Điều kiện bảo quản: Vi sinh vật là cơ thể sống, chúng rất dễ bị tiêu diệt bởi nhiệt độ cao và tia tử ngoại. Do đó, phân bón cần được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. Tuyệt đối không để phân bón gần bếp lửa, hóa chất hoặc phơi ngoài nắng gắt trong thời gian dài.
Thời điểm bón phân: Thời điểm tốt nhất để bón là khi đất đã được làm ẩm hoặc bón đón mưa. Độ ẩm đất khoảng 60-70% là lý tưởng để vi sinh vật hoạt động. Tránh bón khi đất quá khô hạn (vi sinh vật sẽ chết khát hoặc ngủ đông dạng bào tử) hoặc ngập úng (gây thiếu khí chết vi sinh vật hiếu khí). Nên bón vào chiều mát hoặc sáng sớm.
Nguyên tắc "4 Đúng" và cách ly: Không được trộn chung hoặc bón cùng lúc phân hữu cơ vi sinh với các loại thuốc trừ nấm bệnh hóa học, thuốc trừ sâu, vôi bột hoặc phân bón hóa học có tính oxy hóa mạnh. Các chất này sẽ tiêu diệt hệ vi sinh vật có lợi ngay lập tức. Nếu bắt buộc phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, nên bón cách ly ít nhất 7-10 ngày trước hoặc sau khi dùng thuốc.
Liều lượng sử dụng: Cần tuân thủ khuyến cáo của nhà sản xuất. Tuy nhiên, với phân hữu cơ vi sinh, việc bón thừa thường không gây hại ngộ độc như phân vô cơ, nhưng sẽ gây lãng phí kinh tế. Nên bón lót tập trung vào vùng rễ hoạt động để đạt hiệu quả cao nhất.
- Kết
Giải pháp bền vững nhất cho nhà nông hiện nay là kết hợp khéo léo giữa nền tảng phân bón hữu cơ sinh học để nuôi đất, cải tạo hệ rễ và sử dụng phân bón hóa học NPK một cách tiết chế, hợp lý để đảm bảo năng suất mùa vụ. Đồng thời, việc tận dụng tối đa tác dụng của phân hữu cơ sẽ giúp khắc phục các nhược điểm phân vô cơ (như làm chai cứng đất). Ecolar cam kết luôn đồng hành cùng người nông dân trong hành trình này, mang đến những giải pháp dinh dưỡng tối ưu, góp phần xây dựng một nền nông nghiệp Việt Nam xanh, sạch và thịnh vượng cho thế hệ tương lai.
#Ecolar #Loisongxanhbenvung
#Ecolar #Loisongxanhbenvung
