DiendanISO123
Thành viên
- Tham gia
- 2/10/2025
- Bài viết
- 9
Bạn đang băn khoăn không biết nên chọn ISO 22000 hay HACCP cho doanh nghiệp của mình? Bạn không chắc chắn tiêu chuẩn nào phù hợp với quy mô, ngành nghề và mục tiêu của bạn? Việc lựa chọn giữa hai tiêu chuẩn này phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau. Diễn Đàn ISO cung cấp một hướng dẫn chi tiết và dễ hiểu, giúp bạn xác định nhu cầu, đánh giá nguồn lực và lựa chọn tiêu chuẩn phù hợp nhất với doanh nghiệp của mình. Chúng tôi sẽ giúp bạn vượt qua những khó khăn và đưa ra quyết định đúng đắn!
Định nghĩa về HACCP và ISO 22000
Trước khi đi vào so sánh ISO 22000 và HACCP thì chúng ta cần hiểu rõ được hai tiêu chuẩn này là gì.
HACCP – Hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn
Khái niệm HACCP, là từ viết tắt của cụm từ (Hazard Analysis and Critical Control Points,) Phân tích mối nguy và Điểm kiểm soát tới hạn. Lịch sử hình thành HACCP được phát triển vào những năm 1960 bởi một nhóm các nhà khoa học và kỹ sư từ Công ty Pillsbury. Mục đích của họ là sản xuất các sản phẩm thực phẩm “không tạo ra sự hư hỏng” cho các phi hành gia của NASA. Nhưng tiêu chuẩn HACCP đầu tiên được ban hành vào cuối những năm 80 bởi Ủy ban Cố vấn Quốc gia Hoa Kỳ về Tiêu chí Vi sinh cho Thực phẩm (NACMCF) 1. Sau lần sửa đổi đầu tiên vào năm 1992, nó đã được Ủy ban Codex Alimentarius2 thông qua và được công bố là tiêu chuẩn HACCP quốc tế đầu tiên.
Kể từ đó, HACCP đã trở thành tiêu chuẩn được ngành công nghiệp thực phẩm và các cơ quan quản lý áp dụng rộng rãi và thành công để giúp ngăn ngừa và kiểm soát các nguy cơ liên quan đến các mối nguy tiềm ẩn có thể gây mất an toàn thực phẩm.
Có sự khác biệt nào giữa “HACCP” và “hệ thống HACCP” không?
Đối với những người không tham gia vào ngành công nghiệp thực phẩm, HACCP và hệ thống HACCP nghe có vẻ giống nhau, nhưng trên thực tế thì chúng khác nhau.
HACCP là một công cụ đánh giá mối nguy theo ngành cụ thể, tập trung vào việc ngăn ngừa các mối nguy hơn là kiểm tra các sản phẩm cuối cùng. Công cụ này có thể được áp dụng trong toàn bộ chuỗi thực phẩm từ sản xuất sơ cấp đến tiêu thụ cuối cùng.
Điều này khác với hệ thống HACCP, một Hệ thống An toàn Thực phẩm được công nhận trên toàn cầu. Hệ thống cho phép xác định và kiểm soát các mối nguy có thể xảy ra trong quá trình sản xuất thực phẩm. Nó tập trung vào việc ngăn ngừa các mối nguy tiềm ẩn bằng cách giám sát và kiểm soát chặt chẽ từng điểm kiểm soát quan trọng của quá trình sản xuất thực phẩm. Mặc dù hệ thống ban đầu bao gồm ba nguyên tắc, trong những năm qua nó đã được sửa đổi và nhiều thay đổi đã được thực hiện để đơn giản hóa và làm cho việc thực hiện nó dễ dàng hơn. Khái niệm ban đầu về HACCP chưa bao giờ thay đổi.
ISO 22000 – Hệ thống Quản lý An toàn Thực phẩm
Bộ tiêu chuẩn ISO 22000 là hệ thống quản lý an toàn thực phẩm – yêu cầu đối với các tổ chức trong chuỗi thực phẩm. ISO 22000 do Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế ban hành lần đầu năm 2005, được xây dựng dựa trên nền tảng của tiêu chuẩn HACCP. Phiên bản mới nhất của ISO 22000 được cập nhật năm 2018
ISO 22000 quy định các yêu cầu đối với FSMS kết hợp các yếu tố chính sau đây để đảm bảo an toàn thực phẩm dọc theo chuỗi thực phẩm:
– Giao tiếp tương tác. Truyền thông trong chuỗi thực phẩm là cần thiết để đảm bảo rằng tất cả các mối nguy liên quan đến an toàn thực phẩm được xác định và kiểm soát đầy đủ ở mỗi bước trong chuỗi thực phẩm. Điều này ngụ ý thông tin liên lạc giữa các tổ chức, cả thượng nguồn và hạ nguồn trong chuỗi thức ăn.
– Hệ thống quản lý. ISO 22000 có thể được áp dụng độc lập với các tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác. Việc thực hiện nó có thể phù hợp hoặc tích hợp với các yêu cầu hệ thống quản lý liên quan hiện có, trong khi các tổ chức có thể sử dụng (các) hệ thống quản lý hiện có để thiết lập hệ thống quản lý an toàn thực phẩm phù hợp với các yêu cầu của ISO 22000.
– Các nguyên tắc HACCP và các chương trình tiên quyết. ISO 22000 tích hợp các nguyên tắc của hệ thống Phân tích mối nguy và Điểm kiểm soát tới hạn (HACCP) và bằng các yêu cầu có thể kiểm tra được, nó kết hợp kế hoạch HACCP với các chương trình tiên quyết (PRP). Các chương trình tiên quyết bao gồm tất cả các điều kiện và hoạt động cơ bản cần thiết để duy trì môi trường hợp vệ sinh trong toàn bộ chuỗi thực phẩm phù hợp cho việc sản xuất, xử lý và cung cấp các sản phẩm cuối cùng an toàn.
Sự khác biệt giữa HACCP và ISO 22000
Bên cạnh việc HACCP là một hệ thống an toàn thực phẩm và ISO 22000 là một tiêu chuẩn hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, sự khác biệt giữa hai tiêu chuẩn này bao gồm:
ISO 22000 cho phép các chuyên gia bên ngoài xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm cho bất kỳ công ty nào và điều này bao gồm việc thực hiện và xác minh tất cả hoặc một phần các hoạt động liên quan đến hệ thống.
ISO 22000 cũng đề cập đến các thực hành tốt trong các lĩnh vực và các quy tắc vệ sinh chung do Codex Alimentarius xuất bản.
Bên cạnh truyền thông nội bộ, thông tin liên lạc với bên ngoài cũng là điều kiện để thiết lập, triển khai và cập nhật FSMS theo ISO 22000.
ISO 22000 yêu cầu phân tích rủi ro để đánh giá từng mối nguy an toàn thực phẩm được xác định.
ISO 22000 yêu cầu tài liệu về PRP.
HACCP sử dụng khái niệm truyền thống chia các biện pháp kiểm soát thành hai nhóm: các điều kiện tiên quyết và các biện pháp được áp dụng tại các điểm kiểm soát tới hạn (CCP). Trong trường hợp của ISO 22000, các khái niệm này được tổ chức lại theo một thứ tự hợp lý bằng cách thêm một nhóm các biện pháp kiểm soát có tên là các chương trình tiên quyết về hoạt động (oPRPs).
ISO 22000 yêu cầu hệ thống giám sát và lập kế hoạch các hành động khắc phục đối với các PRP đang hoạt động, cũng như đối với CCP.
ISO 22000 yêu cầu phân tích và cải tiến theo kết quả của việc giám sát các oPRP và kế hoạch HACCP.
ISO 22000 cũng yêu cầu xem xét và xác định các thông số kỹ thuật, công thức và xuất xứ đối với đầu vào và sản phẩm cuối cùng.
ISO 22000 phân tách và làm rõ các hoạt động xác minh và hoạt động xác nhận.
Kiểm soát chất gây dị ứng là một chương trình tiên quyết bắt buộc trong ISO 22000; tuy nhiên nó không được đề cập trong HACCP.
ISO 22000, các thuật ngữ mới đã được phát triển, chẳng hạn như “sản phẩm có khả năng không an toàn” và thuật ngữ “thu hồi” đối với các hoạt động thu hồi sản phẩm.
ISO 22000 yêu cầu liên tục cải tiến và cập nhật hệ thống quản lý.
Định nghĩa về HACCP và ISO 22000
Trước khi đi vào so sánh ISO 22000 và HACCP thì chúng ta cần hiểu rõ được hai tiêu chuẩn này là gì.
HACCP – Hệ thống phân tích mối nguy và kiểm soát điểm tới hạn
Khái niệm HACCP, là từ viết tắt của cụm từ (Hazard Analysis and Critical Control Points,) Phân tích mối nguy và Điểm kiểm soát tới hạn. Lịch sử hình thành HACCP được phát triển vào những năm 1960 bởi một nhóm các nhà khoa học và kỹ sư từ Công ty Pillsbury. Mục đích của họ là sản xuất các sản phẩm thực phẩm “không tạo ra sự hư hỏng” cho các phi hành gia của NASA. Nhưng tiêu chuẩn HACCP đầu tiên được ban hành vào cuối những năm 80 bởi Ủy ban Cố vấn Quốc gia Hoa Kỳ về Tiêu chí Vi sinh cho Thực phẩm (NACMCF) 1. Sau lần sửa đổi đầu tiên vào năm 1992, nó đã được Ủy ban Codex Alimentarius2 thông qua và được công bố là tiêu chuẩn HACCP quốc tế đầu tiên.
Kể từ đó, HACCP đã trở thành tiêu chuẩn được ngành công nghiệp thực phẩm và các cơ quan quản lý áp dụng rộng rãi và thành công để giúp ngăn ngừa và kiểm soát các nguy cơ liên quan đến các mối nguy tiềm ẩn có thể gây mất an toàn thực phẩm.
Có sự khác biệt nào giữa “HACCP” và “hệ thống HACCP” không?
Đối với những người không tham gia vào ngành công nghiệp thực phẩm, HACCP và hệ thống HACCP nghe có vẻ giống nhau, nhưng trên thực tế thì chúng khác nhau.
HACCP là một công cụ đánh giá mối nguy theo ngành cụ thể, tập trung vào việc ngăn ngừa các mối nguy hơn là kiểm tra các sản phẩm cuối cùng. Công cụ này có thể được áp dụng trong toàn bộ chuỗi thực phẩm từ sản xuất sơ cấp đến tiêu thụ cuối cùng.
Điều này khác với hệ thống HACCP, một Hệ thống An toàn Thực phẩm được công nhận trên toàn cầu. Hệ thống cho phép xác định và kiểm soát các mối nguy có thể xảy ra trong quá trình sản xuất thực phẩm. Nó tập trung vào việc ngăn ngừa các mối nguy tiềm ẩn bằng cách giám sát và kiểm soát chặt chẽ từng điểm kiểm soát quan trọng của quá trình sản xuất thực phẩm. Mặc dù hệ thống ban đầu bao gồm ba nguyên tắc, trong những năm qua nó đã được sửa đổi và nhiều thay đổi đã được thực hiện để đơn giản hóa và làm cho việc thực hiện nó dễ dàng hơn. Khái niệm ban đầu về HACCP chưa bao giờ thay đổi.
ISO 22000 – Hệ thống Quản lý An toàn Thực phẩm
Bộ tiêu chuẩn ISO 22000 là hệ thống quản lý an toàn thực phẩm – yêu cầu đối với các tổ chức trong chuỗi thực phẩm. ISO 22000 do Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế ban hành lần đầu năm 2005, được xây dựng dựa trên nền tảng của tiêu chuẩn HACCP. Phiên bản mới nhất của ISO 22000 được cập nhật năm 2018
ISO 22000 quy định các yêu cầu đối với FSMS kết hợp các yếu tố chính sau đây để đảm bảo an toàn thực phẩm dọc theo chuỗi thực phẩm:
– Giao tiếp tương tác. Truyền thông trong chuỗi thực phẩm là cần thiết để đảm bảo rằng tất cả các mối nguy liên quan đến an toàn thực phẩm được xác định và kiểm soát đầy đủ ở mỗi bước trong chuỗi thực phẩm. Điều này ngụ ý thông tin liên lạc giữa các tổ chức, cả thượng nguồn và hạ nguồn trong chuỗi thức ăn.
– Hệ thống quản lý. ISO 22000 có thể được áp dụng độc lập với các tiêu chuẩn hệ thống quản lý khác. Việc thực hiện nó có thể phù hợp hoặc tích hợp với các yêu cầu hệ thống quản lý liên quan hiện có, trong khi các tổ chức có thể sử dụng (các) hệ thống quản lý hiện có để thiết lập hệ thống quản lý an toàn thực phẩm phù hợp với các yêu cầu của ISO 22000.
– Các nguyên tắc HACCP và các chương trình tiên quyết. ISO 22000 tích hợp các nguyên tắc của hệ thống Phân tích mối nguy và Điểm kiểm soát tới hạn (HACCP) và bằng các yêu cầu có thể kiểm tra được, nó kết hợp kế hoạch HACCP với các chương trình tiên quyết (PRP). Các chương trình tiên quyết bao gồm tất cả các điều kiện và hoạt động cơ bản cần thiết để duy trì môi trường hợp vệ sinh trong toàn bộ chuỗi thực phẩm phù hợp cho việc sản xuất, xử lý và cung cấp các sản phẩm cuối cùng an toàn.
Sự khác biệt giữa HACCP và ISO 22000
Bên cạnh việc HACCP là một hệ thống an toàn thực phẩm và ISO 22000 là một tiêu chuẩn hệ thống quản lý an toàn thực phẩm, sự khác biệt giữa hai tiêu chuẩn này bao gồm:
ISO 22000 cho phép các chuyên gia bên ngoài xây dựng hệ thống quản lý an toàn thực phẩm cho bất kỳ công ty nào và điều này bao gồm việc thực hiện và xác minh tất cả hoặc một phần các hoạt động liên quan đến hệ thống.
ISO 22000 cũng đề cập đến các thực hành tốt trong các lĩnh vực và các quy tắc vệ sinh chung do Codex Alimentarius xuất bản.
Bên cạnh truyền thông nội bộ, thông tin liên lạc với bên ngoài cũng là điều kiện để thiết lập, triển khai và cập nhật FSMS theo ISO 22000.
ISO 22000 yêu cầu phân tích rủi ro để đánh giá từng mối nguy an toàn thực phẩm được xác định.
ISO 22000 yêu cầu tài liệu về PRP.
HACCP sử dụng khái niệm truyền thống chia các biện pháp kiểm soát thành hai nhóm: các điều kiện tiên quyết và các biện pháp được áp dụng tại các điểm kiểm soát tới hạn (CCP). Trong trường hợp của ISO 22000, các khái niệm này được tổ chức lại theo một thứ tự hợp lý bằng cách thêm một nhóm các biện pháp kiểm soát có tên là các chương trình tiên quyết về hoạt động (oPRPs).
ISO 22000 yêu cầu hệ thống giám sát và lập kế hoạch các hành động khắc phục đối với các PRP đang hoạt động, cũng như đối với CCP.
ISO 22000 yêu cầu phân tích và cải tiến theo kết quả của việc giám sát các oPRP và kế hoạch HACCP.
ISO 22000 cũng yêu cầu xem xét và xác định các thông số kỹ thuật, công thức và xuất xứ đối với đầu vào và sản phẩm cuối cùng.
ISO 22000 phân tách và làm rõ các hoạt động xác minh và hoạt động xác nhận.
Kiểm soát chất gây dị ứng là một chương trình tiên quyết bắt buộc trong ISO 22000; tuy nhiên nó không được đề cập trong HACCP.
ISO 22000, các thuật ngữ mới đã được phát triển, chẳng hạn như “sản phẩm có khả năng không an toàn” và thuật ngữ “thu hồi” đối với các hoạt động thu hồi sản phẩm.
ISO 22000 yêu cầu liên tục cải tiến và cập nhật hệ thống quản lý.
