GMA Việt Nam
Thành viên
- Tham gia
- 29/7/2025
- Bài viết
- 11
1. Vì sao giấc ngủ lại quan trọng với trí nhớ trẻ?
Trong cuộc sống hiện đại, nhiều phụ huynh chú trọng đến việc học của con mà quên mất một yếu tố nền tảng: giấc ngủ.
Giấc ngủ không chỉ giúp cơ thể nghỉ ngơi mà còn là thời điểm não bộ hoạt động mạnh mẽ nhất để củng cố trí nhớ, xử lý thông tin và phục hồi năng lượng.
Nhiều nghiên cứu thần kinh học cho thấy:
Trong khi trẻ ngủ, não vẫn “làm việc” – tổ chức lại những gì trẻ đã học, loại bỏ điều không cần thiết và lưu giữ thông tin quan trọng vào trí nhớ dài hạn.
Nếu con thiếu ngủ hoặc ngủ không sâu, quá trình này bị gián đoạn – khiến trí nhớ suy giảm, khả năng tập trung giảm sút và việc học trở nên nặng nề hơn.
Giấc ngủ không chỉ giúp cơ thể nghỉ ngơi mà còn là thời điểm não bộ hoạt động mạnh mẽ nhất để củng cố trí nhớ, xử lý thông tin và phục hồi năng lượng.
Nhiều nghiên cứu thần kinh học cho thấy:
Trong khi trẻ ngủ, não vẫn “làm việc” – tổ chức lại những gì trẻ đã học, loại bỏ điều không cần thiết và lưu giữ thông tin quan trọng vào trí nhớ dài hạn.
Nếu con thiếu ngủ hoặc ngủ không sâu, quá trình này bị gián đoạn – khiến trí nhớ suy giảm, khả năng tập trung giảm sút và việc học trở nên nặng nề hơn.
2. Khoa học nói gì về mối liên hệ giữa giấc ngủ và trí nhớ?
Giấc ngủ là giai đoạn não bộ củng cố và ổn định thông tin. Khi trẻ học bài, thông tin đầu tiên được lưu ở trí nhớ ngắn hạn trong vùng Hippocampus – nơi xử lý ký ức tạm thời.
Trong lúc ngủ, hippocampus phát lại (replay) những hoạt động ban ngày và chuyển dữ liệu sang vỏ não (neocortex) để lưu trữ dài hạn.
Đây chính là bước biến kiến thức từ “học tạm” thành “học thật”.
Cụ thể, giấc ngủ ảnh hưởng đến ba loại trí nhớ quan trọng của trẻ:
Trong lúc ngủ, hippocampus phát lại (replay) những hoạt động ban ngày và chuyển dữ liệu sang vỏ não (neocortex) để lưu trữ dài hạn.
Đây chính là bước biến kiến thức từ “học tạm” thành “học thật”.
Cụ thể, giấc ngủ ảnh hưởng đến ba loại trí nhớ quan trọng của trẻ:
| Trí nhớ ngắn hạn | Ghi nhớ thông tin tạm thời (số, từ vựng, kiến thức vừa học) | Con quên ngay sau khi học, học trước quên sau |
| Trí nhớ làm việc (working memory) | Giữ và xử lý thông tin khi làm bài, giải toán, đọc hiểu | Giảm tốc độ tư duy, khó theo kịp bài giảng |
| Trí nhớ dài hạn | Lưu giữ kiến thức lâu dài | Kiến thức không “đọng lại”, kết quả học tập giảm sút |
[td]
Loại trí nhớ
[/td][td]Chức năng
[/td][td]Ảnh hưởng khi trẻ thiếu ngủ
[/td]Vì vậy, để phát triển trí nhớ trẻ, giấc ngủ đóng vai trò then chốt trong mọi hoạt động học tập và phát triển trí tuệ.
3. Khi trẻ thiếu ngủ – điều gì xảy ra trong não?
Trẻ em trong độ tuổi 5–15 có hệ thần kinh đang phát triển mạnh. Thiếu ngủ không chỉ ảnh hưởng đến nhận thức mà còn làm mất cân bằng giữa hai bán cầu não.
Một nghiên cứu của Đại học Harvard cho thấy:
Trẻ em thiếu ngủ 1 giờ mỗi đêm trong suốt một tuần có thể giảm tới 20–30% khả năng ghi nhớ và học tập so với trẻ ngủ đủ giấc.
- Não trái (logic, ngôn ngữ) hoạt động chậm hơn → con học Toán, Tiếng Việt, đọc viết kém hiệu quả.
- Não phải (hình ảnh, cảm xúc) bị quá tải → con dễ nhạy cảm, khó kiểm soát cảm xúc và phản ứng quá mức.
Một nghiên cứu của Đại học Harvard cho thấy:
Trẻ em thiếu ngủ 1 giờ mỗi đêm trong suốt một tuần có thể giảm tới 20–30% khả năng ghi nhớ và học tập so với trẻ ngủ đủ giấc.
4. Mất ngủ và cảm xúc – hai yếu tố gắn liền với trí nhớ trẻ
Trí nhớ không chỉ là hoạt động của não, mà còn gắn liền với trạng thái cảm xúc.
Khi con mệt, cáu gắt, buồn ngủ hoặc lo âu – não tiết ra cortisol, một loại hormone gây ức chế quá trình ghi nhớ.
Ngược lại, khi con vui vẻ và thư giãn, não tiết ra dopamine và serotonin – giúp kích hoạt sóng Alpha, tạo điều kiện lý tưởng cho việc lưu trữ thông tin.
Chính vì vậy, những đứa trẻ ngủ đủ và ngủ sâu thường có:
Khi con mệt, cáu gắt, buồn ngủ hoặc lo âu – não tiết ra cortisol, một loại hormone gây ức chế quá trình ghi nhớ.
Ngược lại, khi con vui vẻ và thư giãn, não tiết ra dopamine và serotonin – giúp kích hoạt sóng Alpha, tạo điều kiện lý tưởng cho việc lưu trữ thông tin.
Chính vì vậy, những đứa trẻ ngủ đủ và ngủ sâu thường có:
- Tâm trạng ổn định hơn.
- Hứng thú học tập cao hơn.
- Khả năng tập trung và ghi nhớ vượt trội hơn so với các bạn cùng tuổi.
5. Dấu hiệu nhận biết trẻ thiếu ngủ ảnh hưởng đến trí nhớ
Ba mẹ có thể quan sát những dấu hiệu sau để nhận biết con đang ngủ không đủ hoặc giấc ngủ kém chất lượng:
🔹 Buổi sáng thức dậy khó khăn, lờ đờ, không tỉnh táo.
🔹 Cả ngày uể oải, mất hứng thú học tập.
🔹 Học trước quên sau, ghi nhớ kém.
🔹 Dễ cáu gắt, phản ứng mạnh với lời nhắc.
🔹 Thường xuyên quên đồ, quên bài vở, khó tập trung khi học.
Nếu tình trạng này kéo dài, con sẽ giảm hiệu suất học tập, dễ mất tự tin và mệt mỏi về cảm xúc.
🔹 Buổi sáng thức dậy khó khăn, lờ đờ, không tỉnh táo.
🔹 Cả ngày uể oải, mất hứng thú học tập.
🔹 Học trước quên sau, ghi nhớ kém.
🔹 Dễ cáu gắt, phản ứng mạnh với lời nhắc.
🔹 Thường xuyên quên đồ, quên bài vở, khó tập trung khi học.
Nếu tình trạng này kéo dài, con sẽ giảm hiệu suất học tập, dễ mất tự tin và mệt mỏi về cảm xúc.
6. Làm thế nào để cải thiện giấc ngủ giúp phát triển trí nhớ trẻ?
Để giúp trẻ có giấc ngủ vàng cho trí nhớ, phụ huynh có thể áp dụng 5 nguyên tắc khoa học sau:
✅ Duy trì lịch ngủ cố định
- Cho con đi ngủ và thức dậy đúng giờ mỗi ngày, kể cả cuối tuần.
- Tránh thay đổi giờ giấc khiến nhịp sinh học của não bị rối loạn.
✅ Ngủ đủ giấc
- Trẻ 5–12 tuổi: 8–10 tiếng mỗi đêm.
- Trẻ vị thành niên (13–15 tuổi): 7–9 tiếng mỗi đêm.
✅ Tắt thiết bị điện tử trước khi ngủ ít nhất 1 giờ
Ánh sáng xanh từ màn hình ức chế hormone melatonin, làm chậm quá trình ngủ sâu.
✅ Tạo môi trường ngủ lý tưởng
- Không gian yên tĩnh, nhiệt độ mát (khoảng 26–27°C).
- Ánh sáng dịu nhẹ, gi.ường ngủ gọn gàng.
✅ Thư giãn trước khi ngủ
- Nghe nhạc nhẹ, đọc sách giấy hoặc tập 3 phút MemoKungfu – một phương pháp được GMA VN khuyến khích để ổn định sóng não Alpha, giúp trẻ thư giãn và ngủ sâu hơn.
7. Rèn luyện trí nhớ trẻ – bắt đầu từ giấc ngủ
Tại GMA Việt Nam, các chuyên gia luôn khẳng định rằng:
“Một bộ não khỏe mạnh bắt đầu từ giấc ngủ chất lượng. Khi con ngủ sâu – não mới thực sự học.”
Thông qua chương trình Memohack, GMA giúp trẻ:
“Một bộ não khỏe mạnh bắt đầu từ giấc ngủ chất lượng. Khi con ngủ sâu – não mới thực sự học.”
Thông qua chương trình Memohack, GMA giúp trẻ:
- Cân bằng hoạt động hai bán cầu não.
- Rèn luyện trí nhớ hình ảnh và khả năng tập trung.
- Điều hòa cảm xúc – giúp trẻ vui học, nhớ lâu, học nhẹ nhàng hơn.
8. Kết luận
Giấc ngủ chính là “người thầy thầm lặng” của trí nhớ trẻ.
Một đứa trẻ ngủ đủ, ngủ sâu sẽ có năng lượng tích cực, trí nhớ bền vững và khả năng học hỏi vượt trội.
Ba mẹ đừng quên:
Các kênh liên hệ với chúng tôi:
Call/Zalo: 0981 586 907 (Mr. Vũ Anh Tuấn)
Facebook: GMA VIỆT NAM - Học viện trí tuệ Thiên Tài
TikTok: GMA VIỆT NAM
Youtube: GMA VIỆT NAM
Website: GMA VIỆT NAM
GMA Việt Nam – Học Viện Trí Tuệ Thiên Tài
CS1: NO24 LK829 Khu đất dịch vụ Bờ Hội, La Khê, Hà Đông, Hà Nội
CS2: Số 21 Trần Kim Xuyến, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.
Một đứa trẻ ngủ đủ, ngủ sâu sẽ có năng lượng tích cực, trí nhớ bền vững và khả năng học hỏi vượt trội.
Ba mẹ đừng quên:
- Ngủ ngon là nền tảng của trí nhớ.
- Trí nhớ tốt là nền tảng của học tập.
- Và học tập hạnh phúc là nền tảng của một tương lai thông minh, tự tin và nhân ái.
Các kênh liên hệ với chúng tôi:
Call/Zalo: 0981 586 907 (Mr. Vũ Anh Tuấn)
Facebook: GMA VIỆT NAM - Học viện trí tuệ Thiên Tài
TikTok: GMA VIỆT NAM
Youtube: GMA VIỆT NAM
Website: GMA VIỆT NAM
GMA Việt Nam – Học Viện Trí Tuệ Thiên Tài
CS1: NO24 LK829 Khu đất dịch vụ Bờ Hội, La Khê, Hà Đông, Hà Nội
CS2: Số 21 Trần Kim Xuyến, Yên Hòa, Cầu Giấy, Hà Nội.
