1/Chức năng của thu nhập
a/ Thước đo giá trị của lao động.
Tiền lương là giá cả sức lao động, là biểu hiện bằng tiền của giá trị sức lao động, vì thế tiền lương phải là thước đo giá trị sức lao động, phản ánh giá trị sức lao động. Thực hiện chức năng này đòi hỏi việc xác định tiền lương phải dựa trên cơ sở giá trị sức lao động và xác định đúng giá trị sức lao động.
b/Duy trì và phát triển sức lao động.
Trong quá trình lao động, sức lao động của con người bị tiêu hao. Tái sản xuất sức lao động chính là khôi phục lại sức lao động đã mất để duy trì quá trình lao động tiếp theo của con người phải tiêu phí một số tư liệu sinh hoạt nhất định, nếu không thực hiện được chức năng này thì sức lao động hay khả năng làm việc của người lao động ngày càng bị giảm sút, sức khỏe người lao động ngày càng suy sụp và sẽ gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất.
c/Kích thích lao động.
Tiền lương là nguồn thu chủ yếu của người lao động trong các doanh nghiệp, tổ chức. Vì vậy, trên phương diện quản lý, tiền lương được ví như một đòn bẩy kinh tế để kích thích người lao động.
Để thực hiện được chức năng này, nghĩa là tiền lương vừa phải đủ để người lao động có thể bù đắp được các chi phí của họ; vừa phải thực hiện tốt việc trả lương để có thể phân biệt được người nào làm tốt và người nào làm không tốt. Tiền lương có hai mặt đối lập: tích cực (kích thích sản xuất) và tiêu cực (kìm h.ãm sản xuất). Khi mặt tích cực của tiền lương bị hạn chế thì mặt tiêu cực sẽ nổi lên và ngược lại.
d/Chức năng tích lũy
Tiền lương không chỉ được người lao động tiêu dùng trong quá trình làm việc mà còn được tích lũy để phòng những bất trắc có thể xảy ra khi người lao động không thể làm được nhưng vẫn phải tiêu dùng.
e/Chức năng xã hội của thu nhập.
Xem thêm: luận văn kế toán chi phí sản xuất , đơn xin việc
3/Các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập
Các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập
a/ Môi trường bên ngoài
– Thị trường lao động:
Tình hình cung cầu lao động, thất nghiệp trên thị trường lao động là yếu tố bên ngoài quan trọng nhất ảnh hưởng đến mức tiền lương mà người sử dụng sức lao động sẽ đưa ra để thu hút và gìn giữ những người lao động có trình độ. Sự thay đổi cơ cấu đội ngũ lao động, các định chế về giáo dục và đào tạo cũng ảnh hưởng đến mức tiền lương của doanh nghiệp.
– Sự khác biệt về tiền lương theo vùng địa lý mà tổ chức đang hoạt động.
– Mong đợi của xã hội, văn hóa, phong tục, tập quán
Các mong đợi của xã hội, văn hóa, phong tục, tập quán tại nơi doanh nghiệp đang kinh doanh cũng cần được lưu tâm xem xét khi xác định mức tiền lương vì tiền lương phải phù hợp với chi phí sinh hoạt vùng địa lý.
– Các tổ chức công đoàn
Công đoàn là một tổ chức có thế lực mạnh mà các cấp quản trị phải thảo luận với họ về các tiêu chuẩn được sử dụng để xếp lương, các mức chênh lệch về tiền lương, các hình thức trả lương… Nếu doanh nghiệp được công đoàn ủng hộ thì các kế hoạch đề ra rất dễ giành được thắng lợi
– Luật pháp và quy định của Chính phủ
Các điều khoản về tiền lương, tiền công và các phúc lợi được quy định trong Bộ Luật Lao động đòi hỏi các tổ chức phải tuân thủ khi xác định và đưa ra các mức tiền lương
– Nền kinh tế
Tình trạng của nền kinh tế đang suy thoái hay tăng trưởng nhanh sẽ tạo cho doanh nghiệp có khuynh hướng hạ thấp hoặc tăng lương cho người lao động. Bởi vì, trong điều kiện kinh tế suy thoái nguồn cung về lao động tăng lên, còn trong điều kiện nền kinh tế tăng trưởng thì việc làm được tạo ra và cầu về lao động lại tăng lên.
b/Môi trường tổ chức
– Chính sách
Quan điểm, triết lý của tổ chức trong việc trả lương ảnh hưởng lớn đến phân phối tiền lương của doanh nghiệp: Tổ chức đặt mức lương cao, thấp hay theo các mức lương trên thị trường.
Một số doanh nghiệp muốn đứng đầu trong việc trả lương cao hơn các công ty khác. Các doanh nghiệp này muốn thu hút nhân tài, bởi vì họ cho rằng trả lương cao hơn các tổ chức khác sẽ thu hút được nhân lực với chất lượng cao. Trả lương cao cũng thúc đẩy người lao động làm việc tốt hơn, năng suất lao động tăng và vì thế chi phí lao động của một đơn vị sản phẩm sẽ giảm.
Một số doanh nghiệp khác lại áp dụng mức lương thịnh hành trên thị trường, nghĩa là mức lương trung bình mà hầu hết các doanh nghiệp khác đang trả cho người lao động. Vì họ cho rằng với mức lương đó vẫn thu hút được người lao động có trình đô lành nghề phù hợp với yêu cầu công việc, đồng thời vẫn duy trì được vị thế cạnh tranh của công ty bằng cách không nâng giá sản phẩm hoặc dịch vụ của mình.
Có doanh nghiệp lại áp dụng chính sách trả lương thấp hơn mức lương hiện hành trên thị trường vì: hoặc là tổ chức đang gặp khó khăn về tài chính; hoặc là ngoài tiền lương người lao động còn nhận được các khoản trợ cấp khác. Những các công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng: trả lương thấp không có nghĩa là tiết kiệm được chi phí, ngược lại doanh nghiệp sẽ tốn kém hơn bởi vì người lao động làm việc không có năng suất và những người lao động giỏi sẽ rời bỏ doanh nghiệp.
– Tổ chức công đoàn
Công đoàn đại diện cho người lao động, tổ chức công đoàn có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền và lợi ích của người lao động. Doanh nghiệp có tổ chức công đoàn hay không cũng tác động đến công tác phân phối tiền lương.
– Cơ cấu tổ chức, quy mô, ngành nghề kinh doanh
– Khả năng chi trả
Các tổ chức kinh doanh thành công thường có khuynh hướng trả lương cao hơn mức lương trung bình của thị trường lao động bên ngoài và ngược lại.
c/ Bản thân công việc
Công việc là một yếu tố chính có ảnh hưởng quyết định đến tiền lương của người lao động. Khi xác định mức lương, các công ty rất chú trọng đến giá trị thực của từng công việc cụ thể. Các đặc trưng chung nhất cần được phân tích và đánh giá đối với mỗi công việc gồm: Kỹ năng, trách nhiệm, sự cố gắng và điều kiện làm việc.
– Kỹ năng
Cá nhân người lao động là yếu tố có tác động rất lớn đến việc trả lương. Mức tiền lương, tiền công tùy thuộc vào mức độ hoàn thành công việc của người lao động, trình độ – kinh nghiệm, thâm niên công tác, sự trung thành, tiềm năng.
– Mức độ hoàn thành công việc: Người lao động giỏi, có thành tích xuất sắc, năng suất cao thường được trả lương cao hơn.
– Trình độ – kinh nghiệm: hầu hết các doanh nghiệp trên thế giới đề dựa vào yếu tố này để tuyển chọn và xem xét mức lương. Tuy nhiên không phải là mọi kinh nghiệm đều là những kinh nghiệm hay. Do vậy khi xem xét cần phải cẩn trọng.
– Thâm niên: Người lao động có thâm niên cao trong nghề thường được nhận mức lương cao hơn.
– Sự trung thành: Thành viên trung thành, làm việc lâu năm, đặc biệt là trong những giai đoạn khó khăn và thăng trầm của tổ chức là yếu tố cần xem xét khi xác định mức lương, thưởng.
– Tiềm năng: Với đặc điểm của nền kinh tế hiện nay trên toàn thế giới, các doanh nghiệp có xu hướng rất chú trọng tới tiềm năng. Họ là những người chưa có kinh nghiệm hoặc chưa có khả năng làm được những công việc khó ngay, nhưng trong tương lai họ có tiềm năng thực hiện được. Những sinh viên tốt nghiệp đại học loại giỏi có thể được trả lương cao bởi bì họ có tiềm năng trở thành các nhà quản trị giỏi.
Xem đầy đủ: các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập
a/ Thước đo giá trị của lao động.
Tiền lương là giá cả sức lao động, là biểu hiện bằng tiền của giá trị sức lao động, vì thế tiền lương phải là thước đo giá trị sức lao động, phản ánh giá trị sức lao động. Thực hiện chức năng này đòi hỏi việc xác định tiền lương phải dựa trên cơ sở giá trị sức lao động và xác định đúng giá trị sức lao động.
b/Duy trì và phát triển sức lao động.
Trong quá trình lao động, sức lao động của con người bị tiêu hao. Tái sản xuất sức lao động chính là khôi phục lại sức lao động đã mất để duy trì quá trình lao động tiếp theo của con người phải tiêu phí một số tư liệu sinh hoạt nhất định, nếu không thực hiện được chức năng này thì sức lao động hay khả năng làm việc của người lao động ngày càng bị giảm sút, sức khỏe người lao động ngày càng suy sụp và sẽ gây ảnh hưởng xấu đến quá trình sản xuất.
c/Kích thích lao động.
Tiền lương là nguồn thu chủ yếu của người lao động trong các doanh nghiệp, tổ chức. Vì vậy, trên phương diện quản lý, tiền lương được ví như một đòn bẩy kinh tế để kích thích người lao động.
Để thực hiện được chức năng này, nghĩa là tiền lương vừa phải đủ để người lao động có thể bù đắp được các chi phí của họ; vừa phải thực hiện tốt việc trả lương để có thể phân biệt được người nào làm tốt và người nào làm không tốt. Tiền lương có hai mặt đối lập: tích cực (kích thích sản xuất) và tiêu cực (kìm h.ãm sản xuất). Khi mặt tích cực của tiền lương bị hạn chế thì mặt tiêu cực sẽ nổi lên và ngược lại.
d/Chức năng tích lũy
Tiền lương không chỉ được người lao động tiêu dùng trong quá trình làm việc mà còn được tích lũy để phòng những bất trắc có thể xảy ra khi người lao động không thể làm được nhưng vẫn phải tiêu dùng.
e/Chức năng xã hội của thu nhập.
Xem thêm: luận văn kế toán chi phí sản xuất , đơn xin việc
3/Các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập
Các nhân tố ảnh hưởng đến thu nhập
a/ Môi trường bên ngoài
– Thị trường lao động:
Tình hình cung cầu lao động, thất nghiệp trên thị trường lao động là yếu tố bên ngoài quan trọng nhất ảnh hưởng đến mức tiền lương mà người sử dụng sức lao động sẽ đưa ra để thu hút và gìn giữ những người lao động có trình độ. Sự thay đổi cơ cấu đội ngũ lao động, các định chế về giáo dục và đào tạo cũng ảnh hưởng đến mức tiền lương của doanh nghiệp.
– Sự khác biệt về tiền lương theo vùng địa lý mà tổ chức đang hoạt động.
– Mong đợi của xã hội, văn hóa, phong tục, tập quán
Các mong đợi của xã hội, văn hóa, phong tục, tập quán tại nơi doanh nghiệp đang kinh doanh cũng cần được lưu tâm xem xét khi xác định mức tiền lương vì tiền lương phải phù hợp với chi phí sinh hoạt vùng địa lý.
– Các tổ chức công đoàn
Công đoàn là một tổ chức có thế lực mạnh mà các cấp quản trị phải thảo luận với họ về các tiêu chuẩn được sử dụng để xếp lương, các mức chênh lệch về tiền lương, các hình thức trả lương… Nếu doanh nghiệp được công đoàn ủng hộ thì các kế hoạch đề ra rất dễ giành được thắng lợi
– Luật pháp và quy định của Chính phủ
Các điều khoản về tiền lương, tiền công và các phúc lợi được quy định trong Bộ Luật Lao động đòi hỏi các tổ chức phải tuân thủ khi xác định và đưa ra các mức tiền lương
– Nền kinh tế
Tình trạng của nền kinh tế đang suy thoái hay tăng trưởng nhanh sẽ tạo cho doanh nghiệp có khuynh hướng hạ thấp hoặc tăng lương cho người lao động. Bởi vì, trong điều kiện kinh tế suy thoái nguồn cung về lao động tăng lên, còn trong điều kiện nền kinh tế tăng trưởng thì việc làm được tạo ra và cầu về lao động lại tăng lên.
b/Môi trường tổ chức
– Chính sách
Quan điểm, triết lý của tổ chức trong việc trả lương ảnh hưởng lớn đến phân phối tiền lương của doanh nghiệp: Tổ chức đặt mức lương cao, thấp hay theo các mức lương trên thị trường.
Một số doanh nghiệp muốn đứng đầu trong việc trả lương cao hơn các công ty khác. Các doanh nghiệp này muốn thu hút nhân tài, bởi vì họ cho rằng trả lương cao hơn các tổ chức khác sẽ thu hút được nhân lực với chất lượng cao. Trả lương cao cũng thúc đẩy người lao động làm việc tốt hơn, năng suất lao động tăng và vì thế chi phí lao động của một đơn vị sản phẩm sẽ giảm.
Một số doanh nghiệp khác lại áp dụng mức lương thịnh hành trên thị trường, nghĩa là mức lương trung bình mà hầu hết các doanh nghiệp khác đang trả cho người lao động. Vì họ cho rằng với mức lương đó vẫn thu hút được người lao động có trình đô lành nghề phù hợp với yêu cầu công việc, đồng thời vẫn duy trì được vị thế cạnh tranh của công ty bằng cách không nâng giá sản phẩm hoặc dịch vụ của mình.
Có doanh nghiệp lại áp dụng chính sách trả lương thấp hơn mức lương hiện hành trên thị trường vì: hoặc là tổ chức đang gặp khó khăn về tài chính; hoặc là ngoài tiền lương người lao động còn nhận được các khoản trợ cấp khác. Những các công trình nghiên cứu đã chỉ ra rằng: trả lương thấp không có nghĩa là tiết kiệm được chi phí, ngược lại doanh nghiệp sẽ tốn kém hơn bởi vì người lao động làm việc không có năng suất và những người lao động giỏi sẽ rời bỏ doanh nghiệp.
– Tổ chức công đoàn
Công đoàn đại diện cho người lao động, tổ chức công đoàn có vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quyền và lợi ích của người lao động. Doanh nghiệp có tổ chức công đoàn hay không cũng tác động đến công tác phân phối tiền lương.
– Cơ cấu tổ chức, quy mô, ngành nghề kinh doanh
– Khả năng chi trả
Các tổ chức kinh doanh thành công thường có khuynh hướng trả lương cao hơn mức lương trung bình của thị trường lao động bên ngoài và ngược lại.
c/ Bản thân công việc
Công việc là một yếu tố chính có ảnh hưởng quyết định đến tiền lương của người lao động. Khi xác định mức lương, các công ty rất chú trọng đến giá trị thực của từng công việc cụ thể. Các đặc trưng chung nhất cần được phân tích và đánh giá đối với mỗi công việc gồm: Kỹ năng, trách nhiệm, sự cố gắng và điều kiện làm việc.
– Kỹ năng
- Mức độ phức tạp của công việc: yêu cầu lao động trí óc và chân tay
- Yêu cầu về kiến thức giáo dục, đào tạo cần thiết cho công việc
- Khả năng ra quyết định, đánh giá
- Sự khéo léo tay chân, khả năng sáng tạo, tính linh hoạt… công việc đòi hỏi
- Khả năng quản lý, khả năng hội nhập mà công việc đòi hỏi
- Công việc đòi hỏi trách nhiệm với các vấn đề:
- Tiền, tài sản, trang thiết bị, máy móc, sự cam kết trung thành…
- Ra quyết định
- Giám sát công việc của người khác hoặc của người dưới quyền
- Kết quả tài chính
- Quan hệ với cộng đồng, với khách hàng và với các đối tượng khác bên trong và bên ngoài tổ chức
- Thông tin có độ tin cậy cao
- Mức độ phụ thuộc và độ chính xác, chất lượng của công việc.
- Yêu cầu về thể lực và trí lực
- Sự căng thẳng của công việc
- Quan tâm đến những điều kiện cụ thể, chi tiết
- Những mối quan tâm khác được yêu cầu khi thực hiện công việc
- Các điều kiện của công việc như: ánh sáng, tiếng ồn, độ rung chuyển, nồng độ bụi…
- Độc hại, ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động.
Cá nhân người lao động là yếu tố có tác động rất lớn đến việc trả lương. Mức tiền lương, tiền công tùy thuộc vào mức độ hoàn thành công việc của người lao động, trình độ – kinh nghiệm, thâm niên công tác, sự trung thành, tiềm năng.
– Mức độ hoàn thành công việc: Người lao động giỏi, có thành tích xuất sắc, năng suất cao thường được trả lương cao hơn.
– Trình độ – kinh nghiệm: hầu hết các doanh nghiệp trên thế giới đề dựa vào yếu tố này để tuyển chọn và xem xét mức lương. Tuy nhiên không phải là mọi kinh nghiệm đều là những kinh nghiệm hay. Do vậy khi xem xét cần phải cẩn trọng.
– Thâm niên: Người lao động có thâm niên cao trong nghề thường được nhận mức lương cao hơn.
– Sự trung thành: Thành viên trung thành, làm việc lâu năm, đặc biệt là trong những giai đoạn khó khăn và thăng trầm của tổ chức là yếu tố cần xem xét khi xác định mức lương, thưởng.
– Tiềm năng: Với đặc điểm của nền kinh tế hiện nay trên toàn thế giới, các doanh nghiệp có xu hướng rất chú trọng tới tiềm năng. Họ là những người chưa có kinh nghiệm hoặc chưa có khả năng làm được những công việc khó ngay, nhưng trong tương lai họ có tiềm năng thực hiện được. Những sinh viên tốt nghiệp đại học loại giỏi có thể được trả lương cao bởi bì họ có tiềm năng trở thành các nhà quản trị giỏi.
Xem đầy đủ: các yếu tố ảnh hưởng đến thu nhập
