Bệnh khớp gối là gì? Dấu hiệu nhận biết bệnh khớp gối

Bệnh khớp gối là một thuật ngữ chung chỉ các tình trạng tổn thương, viêm nhiễm, thoái hóa hoặc rối loạn chức năng tại vùng khớp đầu gối, một trong những khớp lớn và phức tạp nhất của cơ thể con người. Khớp gối đóng vai trò quan trọng như một bản lề linh hoạt, được hỗ trợ bởi hệ thống gân, cơ, dây chằng, sụn khớp và bao khớp, giúp duy trì sự thăng bằng và thực hiện các động tác hàng ngày như đứng, ngồi, đi lại hay chạy nhảy. Tuy nhiên, do phải chịu tải trọng lớn từ trọng lượng cơ thể và dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố như tuổi tác, chấn thương hoặc rối loạn chuyển hóa, khớp gối thường dễ gặp vấn đề. Việc hiểu rõ bản chất của bệnh khớp gối không chỉ giúp nhận diện sớm mà còn tránh các biến chứng ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Theo các chuyên gia y tế, bệnh có thể diễn tiến âm thầm hoặc đột ngột, đòi hỏi sự chú ý đến các biểu hiện ban đầu.

Bệnh khớp gối là gì?​

Khớp gối là cấu trúc khớp phức hợp, bao gồm xương đùi, xương chày, xương bánh chè và các thành phần mềm như sụn, màng hoạt dịch, dây chằng chéo trước/sau, dây chằng bên trong/bên ngoài. Chúng phối hợp để đảm bảo sự ổn định và linh hoạt trong vận động. Bệnh khớp gối xảy ra khi bất kỳ thành phần nào bị tổn thương, dẫn đến mất cân bằng chức năng. Các dạng phổ biến bao gồm viêm khớp gối, thoái hóa khớp gối, tổn thương dây chằng hoặc sụn chêm, thường bắt nguồn từ nguyên nhân cơ học hoặc bệnh lý toàn thân. Ví dụ, thoái hóa khớp gối là tình trạng sụn khớp mòn dần theo thời gian, khiến xương cọ xát trực tiếp, gây đau và hạn chế vận động. Trong khi đó, viêm khớp gối có thể do nhiễm khuẩn hoặc tự miễn, dẫn đến tích tụ dịch và sưng viêm. Theo các nguồn y tế đáng tin cậy, bệnh khớp gối ảnh hưởng đến hàng triệu người, đặc biệt ở nhóm tuổi trung niên và cao niên, với tỷ lệ tăng cao ở những người thừa cân hoặc có lịch sử chấn thương.

Về mặt sinh lý, khớp gối phải chịu lực lớn gấp 3-4 lần trọng lượng cơ thể khi đi bộ, và lên đến 8 lần khi chạy nhảy. Do đó, các yếu tố như lặp lại động tác sai tư thế hoặc thiếu dưỡng chất cho sụn khớp có thể làm suy yếu cấu trúc, dẫn đến bệnh lý. Ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, chia sẻ rằng trong y học cổ truyền, bệnh khớp gối thường liên quan đến tình trạng khí huyết ứ trệ hoặc phong hàn thấp nhiệt xâm nhập, khiến kinh lạc bị tắc nghẽn. Điều này giải thích tại sao bệnh có thể khởi phát từ các nguyên nhân nội tại như suy giảm chức năng gan thận hoặc ngoại tại như thời tiết lạnh ẩm. Tại Dược Bình Đông, các sản phẩm từ thảo dược tự nhiên như Bình Đông Khớp, với thành phần từ ngưu tất, đương quy và các vị thuốc bổ khí huyết, được nghiên cứu để hỗ trợ cải thiện tình trạng khớp gối một cách nhẹ nhàng, dựa trên kinh nghiệm truyền thống kết hợp y học hiện đại.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh khớp gối​

Để hiểu rõ hơn về bệnh khớp gối, cần nắm bắt các nguyên nhân chính gây ra tình trạng này, giúp giải thích tại sao các dấu hiệu xuất hiện. Nguyên nhân thường bao gồm yếu tố cơ học, bệnh lý và lối sống, dẫn đến tổn thương dần dần hoặc đột ngột tại khớp. Ví dụ, chấn thương cấp tính như ngã hoặc va chạm có thể làm rách dây chằng, trong khi thoái hóa mãn tính do tuổi tác làm mòn sụn khớp. Theo các nghiên cứu y khoa, béo phì là yếu tố nguy cơ cao vì tăng tải trọng lên khớp, gây viêm và thoái hóa sớm hơn.
Các nguyên nhân phổ biến bao gồm:

• Tuổi tác và thoái hóa tự nhiên: Khi tuổi tăng, sụn khớp giảm khả năng tái tạo, dẫn đến mỏng dần và dễ vỡ, gây đau do xương cọ xát.
• Chấn thương và vận động sai cách: Tai nạn thể thao hoặc làm việc nặng có thể làm đứt dây chằng hoặc rách sụn chêm, khiến khớp mất ổn định.
• Rối loạn chuyển hóa và bệnh lý toàn thân: Các bệnh như gout, viêm khớp dạng thấp hoặc tiểu đường làm tích tụ axit uric hoặc gây viêm tự miễn, ảnh hưởng đến màng hoạt dịch.
• Béo phì và thiếu dưỡng chất: Trọng lượng thừa tăng áp lực, trong khi thiếu canxi hoặc vitamin D làm yếu xương khớp.
• Yếu tố di truyền và môi trường: Một số người có cấu trúc khớp dễ tổn thương hơn, kết hợp với thời tiết lạnh ẩm có thể kích hoạt viêm.

Ông Nguyễn Thành Danh nhấn mạnh rằng, trong Đông y, các nguyên nhân này thường do can thận hư tổn, khiến khí huyết không thông, dẫn đến ứ trệ tại khớp. Các sản phẩm như Bình Đông Khớp từ Dược Bình Đông, với công thức từ thảo dược như xuyên khung và bạch chỉ, giúp hỗ trợ lưu thông khí huyết, giảm nguy cơ từ nguyên nhân nội tại một cách tự nhiên.

Dấu hiệu nhận biết bệnh khớp gối​

Việc nhận biết sớm dấu hiệu bệnh khớp gối rất quan trọng vì chúng thường bắt đầu nhẹ nhàng nhưng có thể tiến triển nặng nếu bỏ qua. Các dấu hiệu này xuất hiện do tổn thương cấu trúc khớp, gây viêm, tích dịch hoặc cọ xát xương, dẫn đến đau và hạn chế chức năng. Theo các chuyên gia, nếu dấu hiệu kéo dài hơn 2-3 tuần, cần kiểm tra y tế để xác định chính xác.
Dưới đây là các dấu hiệu điển hình, kèm giải thích tại sao chúng xảy ra:

• Đau vùng gối khi vận động: Đau tăng khi đi lại, lên cầu thang hoặc đứng lâu, do sụn mòn khiến xương cọ xát hoặc viêm dây chằng chịu lực.
• Sưng đỏ và nóng quanh khớp: Do tích tụ dịch viêm từ màng hoạt dịch bị kích thích, thường kèm cảm giác căng tức từ phản ứng miễn dịch.
• Cứng khớp, đặc biệt buổi sáng: Kéo dài trên 30 phút, do dịch khớp đông đặc qua đêm hoặc viêm làm giảm độ linh hoạt của bao khớp.
• Tiếng lạo xạo hoặc lục cục khi co duỗi: Phát sinh từ bề mặt sụn gồ ghề hoặc mảnh vụn khớp di chuyển, báo hiệu thoái hóa.
• Hạn chế biên độ vận động: Khó co duỗi hết tầm, do sưng hoặc tổn thương dây chằng làm mất ổn định khớp.
• Đau tăng về đêm hoặc khi nghỉ ngơi: Do áp lực tích tụ hoặc viêm mãn tính, không giảm hẳn dù không vận động.

Trong một số trường hợp, dấu hiệu nặng hơn như biến dạng khớp hoặc không đứng vững có thể chỉ ra tổn thương nghiêm trọng. Ông Nguyễn Thành Danh khuyên rằng, nhận biết sớm qua các biểu hiện này giúp can thiệp kịp thời. Tại Dược Bình Đông, các sản phẩm như Bình Đông Khớp được phát triển dựa trên kinh nghiệm Đông y, hỗ trợ giảm viêm và cải thiện vận động một cách an toàn, phù hợp cho những ai đang gặp dấu hiệu ban đầu.
Tóm lại, bệnh khớp gối không chỉ là vấn đề phổ biến mà còn ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt nếu không nhận diện kịp thời. Bằng cách chú ý đến các dấu hiệu và tham khảo ý kiến chuyên gia, bạn có thể bảo vệ sức khỏe khớp gối hiệu quả. Nếu gặp các biểu hiện bất thường, hãy đến cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán chính xác.