"Thời vận không thông, mưu cầu vô ích" – Sự thật phũ phàng hay lời cảnh tỉnh?
Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng từng có giai đoạn nỗ lực hết mình mà kết quả vẫn chẳng đi đến đâu. Làm việc chăm chỉ, học hành nghiêm túc, thậm chí hy sinh rất nhiều… nhưng mọi thứ cứ trục trặc, thất bại nối tiếp thất bại. Những lúc như vậy, mình thường nhớ đến câu: “Thời vận không thông, mưu cầu vô ích.”
Thoạt nghe, câu nói này mang dáng dấp của sự buông xuôi. Nhưng càng sống lâu, mình càng thấy nó không phải là lời than vãn, mà là một dạng cảnh tỉnh – rằng ngoài năng lực và nỗ lực cá nhân, thời điểm và hoàn cảnh cũng đóng vai trò cực kỳ quan trọng.
Một người tài giỏi có thể bị "đóng băng" suốt nhiều năm chỉ vì không đúng thời. Một ý tưởng kinh doanh tuyệt vời có thể phá sản chỉ vì thị trường chưa sẵn sàng. Và ngược lại, có người chỉ “cưỡi sóng đúng lúc” là thành công vang dội, dù năng lực không quá xuất sắc.
Vậy câu hỏi đặt ra là:
Làm sao để phân biệt giữa “chưa cố gắng đủ” và “thời vận chưa đến”?
Khi nào nên kiên trì thêm, và khi nào nên tạm dừng để quan sát, chờ cơ hội khác?
Mình tin rằng, sống ở đời không thể phó mặc cho số phận, nhưng cũng không nên bất chấp tất cả trong khi trời chưa thuận. Biết mình, biết thời, và biết lùi để chờ cơ hội – có lẽ cũng là một dạng trí tuệ cần rèn luyện.
Khổng Tử quả tinh thông
