Hồi tố là gì

Hồi tố được hiểu là một dạng hiệu lực mang tính pháp luật của văn bản quy phạm pháp luật. Về nguyên tắc chung thì những hành vi, những quan hệ xã hội diễn ra trong thời gian nào thì sẽ chịu sự điều chỉnh của văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực tại thời gian đó.

Hồi tố là gì?​

Hồi tố là một thuật ngữ được sử dụng rất nhiều trong lĩnh vực pháp lý và kế toán. Tuy nhiên trong hệ thống pháp luật Việt Nam, không có khái niệm cụ thể hồi tố là gì. Theo tử điển Tiếng Việt, “hồi tố” mang ý nghĩa là trở về trước. Như vậy, có thể hiểu khái quát, hồi tố là trở về trước.

Trong lĩnh vực pháp lý, hồi tố được hiểu là một dạng hiệu lực pháp luật của văn bản quy phạm pháp luật, về nguyên tắc thì những hành vi, những quan hệ xã diễn ra trong thời gian nào thì sẽ chịu sự điều chỉnh của văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực tại thời gian đó.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp vì mục đích nhân đạo mà quy định của pháp luật có hiệu lực hồi tố (còn gọi là hiệu lực trở về trước). Cụ thể Điều 152 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định về hiệu lực trở về trước của văn bản quy phạm pháp luật như sau:

1. Chỉ trong trường hợp thật cần thiết để bảo đảm lợi ích chung của xã hội, thực hiện các quyền, lợi ích của tổ chức, cá nhân được quy định trong luật, nghị quyết của Quốc hội, văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan trung ương mới được quy định hiệu lực trở về trước.

2. Không được quy định hiệu lực trở về trước đối với các trường hợp sau đây:

a) Quy định trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà vào thời điểm thực hiện hành vi đó pháp luật không quy định trách nhiệm pháp lý;

b) Quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn.

3. Văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt không được quy định hiệu lực trở về trước.

Nội dung khác: Everest - công ty quy tụ luật sư giỏi

Những trường hợp không áp dụng hồi tố​

Theo quy định cụ thể tại Khoản 2 Điều 152 Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015 không áp dụng hồi tố trong các trường hợp sau:

– Quy định trách nhiệm pháp lý mới đối với hành vi mà vào thời điểm thực hiện hành vi đó pháp luật không quy định trách nhiệm pháp lý

Theo Điều 2 Bộ luật hình sự, chỉ người nào phạm một tội đã được Bộ luật hình sự quy định mới phải chịu trách nhiệm hình sự. Theo Điều 7 Bộ luật hình sự thì điều luật áp dụng đối với một hành vi phạm tội là điều luật đang có hiệu lực thi hành khi hành vi ấy được thực hiện.

Ví dụ: Bộ luật hình sự 2015 có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018 cho nên mọi hành vi phạm tội xảy ra từ ngày 01/01/2018 trở về sau đều bị xử lí theo quy định pháp luật hiện hành.Đối với những hành vi nào mà Bộ luật hình sự trước đó không quy định là tội phạm thì không được phép đưa ra truy tố xét xử.

– Quy định trách nhiệm pháp lý nặng hơn

Mục đích của việc không áp dụng nguyên tắc hồi tố là tránh tình trạng “ex post facto” nhằm đặt bị cáo vào tình thế bất lợi.

– Văn bản quy phạm pháp luật của Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân các cấp, chính quyền địa phương ở đơn vị hành chính – kinh tế

Trường hợp áp dụng hiệu lực hồi tố

Vì những lý do nhân đạo mà những quy định của pháp luật hiện hành khoan hồng hơn, có lợi hơn với người phạm tội so với luật cũ. Đồng thời do sự cần thiết bảo vệ lợi ích Nhà nước của xã hội và lợi ích của công dân thì được phép áp dụng hiệu lực hồi tố.

Cụ thể, trong trường hợp luật xoá bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng, quy định một hình phạt nhẹ hơn, một tình tiết giảm nhẹ mới hoặc mở rộng phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, xóa án tích và các quy định khác có lợi cho người phạm tội, thì được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành.

Tìm hiểu thêm: luật sư tư vấn hình sự miễn phí

Hiệu lực hồi tố​

Hiệu lực hồi tố là một dạng hiệu lực pháp luật của văn bản quy phạm pháp luật. Trong đó, hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật được coi là tính bắt buộc thi hành của văn bản trong một giai đoạn nhất định, trên một không gian nhất định và với những chủ thể pháp luật nhất định.

Nguyên tắc áp dụng văn bản pháp luật:

– Văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng từ thời điểm bắt đầu có hiệu lực.

– Văn bản quy phạm pháp luật được áp dụng đối với hành vi xảy ra tại thời điểm mà văn bản đó đang có hiệu lực.

– Trong trường hợp quy định của văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực trở về trước thì áp dụng theo quy định đó.

Do đó, hiệu lực hồi tố được hiểu là hiệu lực trở về trước của một hoặc nhiều quy phạm pháp luật hình sự. Đối với hành vi được pháp luật hình sự quy định, là tội phạm so với quy phạm pháp luật hình sự tại thời điểm có hiệu lực thi hành.

Hồi tố là một dạng hiệu lực pháp luật của văn bản quy phạm pháp luật. Nó được coi là tính bắt buộc thì thi hành của văn bản trong một giai đoạn nhất định. Trên một không gian nhất định và với những chủ thể pháp luật nhất định.

Xem thêm: https://everest.org.vn/mau-hop-dong-vay-tien-moi-nhat/