Tháng mười về, trong những cơn mưa dầm trút nước. Mưa cuối mùa dầm dề bởi những cơn gió chướng mang lại. Những mùa bông mới bắt đầu. Mùa lau sậy trắng muốt rợp trời nhờ những cơn mưa chướng. Mùa bông bần, bông so đũa, những bông cờ mía, bông cỏ may phơ phất trong mưa… Tháng mười về mang con nước dâng cao, dòng nước ngậm đầy phù sa đỏ ngầu chảy tràn trong những mương vườn nhà. Những ngày nắng thu cuối cùng vàng hoe hoe, sắc nắng dịu dàng rải đầy trước sân thưa thắt. Rồi trời bỗng tối sầm lại, mây đen kịt trời và mưa như xuống. Con nước dâng đầy bì bọp lội mưa đi học, đầu ngón chân cái đỏ rần vì bấu vào đất do con đường trơn như mỡ. Lần từng bước ngang qua mấy chiếc cầu khỉ đến trường. Tháng mười, trời bắt đầu se se cái lạnh đầu mùa đông chỉ khẽ khàng chạm nhẹ trên da, miết vào áo trong vài giây rồi rời ra, chạy trốn khi bắt gặp cơn nắng thu còn vươn mùi thơm của những bông tràm vàng, rắc đầy trên ngõ nhỏ. Giàn mướp vàng màu hoa, lủng lẳng trái. Giàn đậu rồng tím sắc, lúc lỉu trái. Những hàng bông xuyến chi trở mình vàng trước sân. Sau hè hàng so đũa đã hòa mình trắng nhuốt. Tất cả hòa quyện vào nhau tạo nên bản sắc riêng tháng mười khác lạ so với những tháng khác trong năm. Bình yên của những ngày nắng dịu hiền và dữ dội, thâm trầm của những ngày mưa sa…
Tháng mười, mùa kiến dương mới lại bắt đầu. Những con kiến dương kéo về đậu đầy những gốc cây trâm bầu hoặc ô môi. Lũ trẻ quê lại có một trò chơi mới. Bắt kiến dương cột cánh cho nó bay tù tù vui tay. Những con kiến dương nuôi đầy trong keo. Lũ trẻ đi chặt mía về làm thức ăn cho chúng. Ngoại dặn chơi xong rồi thả đừng giết mang tội. Một trò chơi trẻ con trong kí ức cho những ngày tháng mười thiếu thốn xưa. Tháng mười hàng cau trước nhà rộp rịp mùa làm tổ mới, những vợ chồng nhà chim sắt mọi, dòng dọc thi nhau tha những bông lau sậy, cỏ may, cờ mía dậy động trong những sáng tháng mười thưa nắng. Tạo nên một sáng tháng mười trong trẻo, tinh khôi…
Tháng mười, còn đi qua trong nỗi lo vô hạn của người quê. Gió chướng mạnh, mưa nhiều nước lụt tràn bờ. Những vũng cá nuôi vỡ bờ thất mùa. Mùa trổ cờ bông lau của mía, trữ lượng đường sẽ kém. Những ruộng mì sẽ ngập nước và thối củ. Những giàn mướp, giàn đậu rồng thưa trái. Chiều choạng vạng cả nhà phải tranh thủ cơ nới di chuyển đồ đạc. Nước tràn ngập cả nhà lênh láng như một khúc sông. Ngoài trời mưa vẫn ào ào từng cơn…
Nhiều kí ức tạo nên những ngày tháng mười trong trí nhớ. Nhớ con chướng tháng mười mang mưa về trút nước. Những mùa trái ngọt trong vườn, những mùa bông rợp sắc trời điểm tô cho một vùng quê. Mùa tép bạc theo con nước đục ngầu ngậm dòng phù sa về. Mùa của sự tần tảo của mẹ thương con chẳng ngại. Lại nhớ mẹ ngồi huơ tay trên khuôn bếp sau hàng giờ dầm mưa chài tép. Thương mẹ. Có giọt thương, giọt nhớ tháng mười mang theo, khi sớm mai tháng mười đang chạm ngõ…
Nguyễn Hoàng Nhân
Tháng mười, mùa kiến dương mới lại bắt đầu. Những con kiến dương kéo về đậu đầy những gốc cây trâm bầu hoặc ô môi. Lũ trẻ quê lại có một trò chơi mới. Bắt kiến dương cột cánh cho nó bay tù tù vui tay. Những con kiến dương nuôi đầy trong keo. Lũ trẻ đi chặt mía về làm thức ăn cho chúng. Ngoại dặn chơi xong rồi thả đừng giết mang tội. Một trò chơi trẻ con trong kí ức cho những ngày tháng mười thiếu thốn xưa. Tháng mười hàng cau trước nhà rộp rịp mùa làm tổ mới, những vợ chồng nhà chim sắt mọi, dòng dọc thi nhau tha những bông lau sậy, cỏ may, cờ mía dậy động trong những sáng tháng mười thưa nắng. Tạo nên một sáng tháng mười trong trẻo, tinh khôi…
Tháng mười, còn đi qua trong nỗi lo vô hạn của người quê. Gió chướng mạnh, mưa nhiều nước lụt tràn bờ. Những vũng cá nuôi vỡ bờ thất mùa. Mùa trổ cờ bông lau của mía, trữ lượng đường sẽ kém. Những ruộng mì sẽ ngập nước và thối củ. Những giàn mướp, giàn đậu rồng thưa trái. Chiều choạng vạng cả nhà phải tranh thủ cơ nới di chuyển đồ đạc. Nước tràn ngập cả nhà lênh láng như một khúc sông. Ngoài trời mưa vẫn ào ào từng cơn…
Nhiều kí ức tạo nên những ngày tháng mười trong trí nhớ. Nhớ con chướng tháng mười mang mưa về trút nước. Những mùa trái ngọt trong vườn, những mùa bông rợp sắc trời điểm tô cho một vùng quê. Mùa tép bạc theo con nước đục ngầu ngậm dòng phù sa về. Mùa của sự tần tảo của mẹ thương con chẳng ngại. Lại nhớ mẹ ngồi huơ tay trên khuôn bếp sau hàng giờ dầm mưa chài tép. Thương mẹ. Có giọt thương, giọt nhớ tháng mười mang theo, khi sớm mai tháng mười đang chạm ngõ…
Nguyễn Hoàng Nhân
