Xơ vữa động mạch

Mục tiêu

1. Trình bày được hình thái các tổn thương xơ vữa động mạch.
2. Trình bày được các yếu tố nguy cơ của bệnh xơ vữa động mạch.
3. Trình bày được các đặc điểm chính của các bệnh lý mạch máu do xơ vữa hay gặp

1. Đại cương

ư Xơ vữa động mạch (XVĐM) là một tổn thương giải phẫu rất hay gặp ởthành động mạch.

ư Định nghĩa XVĐM là định nghĩa về mặt giải phẫu: đó là sự thay đổi lớpnội mạc của những động mạch có khẩu kính lớn và vừa, bao gồm sự hìnhthành tại chỗ các chất lipid, phức hợp glucid, máu và các sản phẩm củamáu, tổ chức xơ và các chất vôi hóa lắng đọng. Tất cả các yếu tố này sauđó sẽ làm thay đổi lớp áo giữa (OMS, 1958)

ư Có nhiều yếu tố nguy cơ gây XVĐM. XVĐM là một hiện tượng bệnh lýnặng nề do nó gây ra nhiều biến chứng.

ư Điều trị cơ bản là nội khoa. Điều trị ngoại khoa khi có các biến chứng

2. Hình thái học

Cần phải biết cấu trúc của thành động mạch bình thường và thành độngmạch bị xơ vữa:

2.1. Cấu trúc và sinh lý của thành động mạch bình thường (H. 14.1)

Thành động mạch gồm 3 lớp từ trong ra ngoài là: lớp nội mạc, lớp áo giữa và lớp áo ngoài (ngoại mạc).

2.1.1. Lớp nội mạc (intima)

Bao gồm các tế bào nội mô và vùng dưới nội mạc. Giữa lớp nội mạc và lớpáo giữa còn có lá đàn hồi trong. Lớp nội mạc có 2 chức năng cơ bản:

ư Tế bào nội mô tiếp xúc trực tiếp với dòng máu tuần hoàn và ngăn cản sựhình thành cục máu đông. Tế bào nội mô giữ vai trò cơ bản trong việcđiều hòa sự đông máu - cầm máu và sự tạo huyết khối (nó tổng hợp 2trong 3 thành phần của yếu tố VIII), nó bắt giữ heparin tuần hoàn vàduy trì một điện thế âm cần thiết trên bề mặt để ngăn chặn sự hìnhthành huyết khối.

ư Ngăn cản các phân tử lớn và các tế bào máu thấm qua.

2.1.2. Lớp áo giữa (média)

ư Lớp áo giữa đảm bảo chức năng huyết động của động mạch. Bao gồm cáclớp sợi cơ trơn đồng tâm.
ư Các tế bào cơ trơn của lớp áo giữa có 2 chức năng chính:
+ Ngoài tác dụng co thắt, nó còn đảm bảo tính vận mạch và trương lực động mạch.
+ Nó tổng hợp các thành phần của khung sợi lớp áo giữa
......
Các bạn có thể xem chi tiết tại đây