xe lăn làm từ việc thu mua phế liệu

xe lăn làm từ việc thu mua phế liệu

Ở tuổi ngoài 60, Nguyễn Tiến Toàn bị tai biến, nhiều người e ngại gần xa về sự chẳng lành có thể xảy ra, tôi vội vàng chạy đến nhà thăm ông. Nguyễn Tiến Toàn ngồi trên chiếc xe lăn do mình sản xuất, để tiếp khách. Tôi đùa: “Cảm giác thế nào?”. Phát âm khá khó nhọc, nhưng ông vẫn liếng láu như thói quen: “Từ năm 30 tuổi, tôi đã nghĩ đến chiếc xe lăn. Bây giờ ngồi đây hơi buồn nhưng vẫn hạnh phúc!”. Đó là lần đầu tiên tôi nghe ông thổ lộ phát nguồn ý tưởng làm xe lăn.

Chuyện rằng, năm 1976, Nguyễn Tiến Toàn sau một thời gian làm phu khuân vác đã dành dụm được 3 chỉ vàng để đi thu mua phế liệu đồng,sắt ... Một hôm, ông chở vợ trên đường, thì gặp một người thương binh cũng di chuyển cùng chiều với một miếng ván gắn bốn cái bánh xe nhỏ.



“Tui ngừng xe lại, nhìn chăm chú người thương binh ấy. Trời ơi, con cá bơi trong nước, còn con người cũng phải bơi trong đời ư? Phải làm gì chứ!”. Đêm đó ông thức trắng, vẽ một kiểu xe lăn.

Sáng hôm sau, ông mang bản thiết kế đi hỏi khắp các tiệm cơ khí, họ đều lắc đầu vì không mường tượng được cần làm những thứ gì để thành sản phẩm. Nguyễn Tiến Toàn đành tự mình tìm kiếm vật tư… Dọ dẫm lắp ráp hơn ba tháng, Nguyễn Tiến Toàn có được một chiếc xe lăn nên hình nên dạng, nhưng để sản xuất không phải bằng thao tác tạm bợ thì ông vẫn đau đáu tìm giải pháp!

Thế nhưng, những năm đất nước vừa thống nhất vẫn đầy rẫy khó khăn. Công việc làm ăn liên tục gặp trở ngại, hai lần bị trắng tay, năm 1985, Nguyễn Tiến Toàn dắt vợ con sang Campuchia với khát vọng tìm cơ hội mới. Hành lý mà ông mang theo khi rời xa căn nhà cũ, chỉ có mấy bộ đồ và…một chiếc xe lăn. Hơn một năm lầm lũi đất khách, nghèo vẫn nghèo, khổ vẫn khổ, tài sản duy nhất ngày hồi hương vẫn là… một chiếc xe lăn.

Dự định theo lại nghề buôn bán thu mua phế liệu inox,nhôm,đồng,sắt .... Nguyễn Tiến Toàn được Cục Quân y gợi ý, nếu có xe lăn thì sẽ đổi cho những thùng conex. Vừa thực hiện được ước mơ vừa có cơ hội kiếm tiền, Nguyễn Tiến Toàn lao vào đánh vật với những chiếc xe lăn. Ngày 2-12-1986, Nguyễn Tiến Toàn đã giao lô hàng đầu tiên là 40 chiếc xe lăn nhãn hiệu Kiến Tường cho Cục Quân y.

2. Một đặc điểm nổi bật của Nguyễn Tiến Toàn mà ai quen biết ông cũng nhận ra, đó là sự hào hiệp. Vì vậy, với một sản phẩm giàu tính nhân ái như xe lăn, thì tôi không tin ông có thể làm giàu bằng chính cơ sở Kiến Tường. Nguyễn Tiến Toàn cũng không hề giấu giếm, ông cho biết, sau 3 năm mang xe lăn đến đổi, thì Cục Quân y cũng hết phế liệu. Chiếc xe lăn Kiến Tường được bán rộng rãi ra xã hội. Nói chung, doanh thu tạm đủ để duy trì hoạt động, và chính ông chủ cũng không nghĩ bản thân sẽ “một vốn bốn lời” từ sản phẩm này.

Đầu năm 1991, Nguyễn Tiến Toàn gặp một khách hàng đặc biệt, khiến ông có một quyết định khác. Một cô gái đến cơ sở Kiến Tường để hỏi mua một chiếc xe lăn cho người cha tật nguyền. Sau khi biết giá bán, cô ngập ngừng rất lâu rồi quay đi với một câu nói ái ngại: “Cháu chưa đủ tiền, khi nào cháu dành dụm đủ tiền, sẽ quay lại mua!”.

Cô gái nghèo ấy tất tả bước qua phố đông, không thể biết người sản xuất xe lăn phía sau bỗng ứa nước mắt. Nguyễn Tiến Toàn đã khóc, vì cuộc đời có quá nhiều người bất hạnh, mà sức mình có hạn. Ông không có cách nào để giảm chi phí sản xuất, vật tư đã cố định như thế, không thể giảm lương công nhân.

“Tui nghĩ, phải kinh doanh thêm lĩnh vực nữa, để hỗ trợ cho chiếc xe lăn. Phải có nguồn thu bù lỗ thì mới có thể bán rẻ hoặc biếu tặng cho những người khốn khó!”. Và nhiều cây xăng đã ra đời, Nguyễn Tiến Toàn lấy doanh thu của dịch vụ xăng dầu để nuôi cơ sở Kiến Tường. Và cũng từ đó, giá bán mỗi sản phẩm Kiến Tường rẻ hơn, phù hợp với túi tiền của người lao động bình thường. Thậm chí, hộ nghèo đi mua xe lăn thì được giảm giá đến phân nửa.

Nhà thơ Thu Bồn, khi chứng kiến bao nhiêu thương binh và người khuyết tật có thể di chuyển mạnh dạn trên chiếc xe lăn, đã viết bài thơ tặng Nguyễn Tiến Toàn:

“Chiếc xe lăn đi vào đời

Như số phận dành cho ai đó sau cuộc chiến trở về

Chiếc xe lăn qua tia nhìn em bé, qua những uẩn khúc của cuộc đời.

Đồng hành với chiếc xe lăn.

Có bao nhiêu bàn chân đi tìm hạnh phúc

Đi đào bới thức ăn ở tận miền xa…

Chiếc xe lăn xinh xắn chào mời

Cuộc lăn bánh về một miền nhân ái”