Việt Nam trong thời đại công nghệ AI: Cơ hội và thách thức quốc gia

1. Chiến lược quốc gia và đầu tư lớn​

Chính phủ Việt Nam đã ban hành Chiến lược quốc gia về R&D và ứng dụng AI đến năm 2030, với mục tiêu trở thành trung tâm AI trong ASEAN và xây dựng 10 thương hiệu AI danh tiếng toàn cầu () – đồng thời, nhiều tập đoàn quốc tế như Nvidia, Qualcomm và FPT đã đầu tư trung tâm AI tại Việt Nam :

Ngoài ra, dự án Project ViGen nhằm xây dựng bộ dữ liệu mở tiếng Việt được thực hiện bởi Meta, NIC và AI for VN Foundation cũng đang góp phần nâng cao năng lực phát triển LLM nội địa

2. Thách thức nhân lực và cơ sở đào tạo​

Việt Nam cần chuyển từ số lượng sang chất lượng. Nhiều trường đại học vẫn thiên về số lượng sinh viên AI mà thiếu giảng viên trình độ cao, hạ tầng và phương pháp thực học chưa đủ mạnh để đáp ứng chuẩn quốc tế

FPT University và các đại học top Việt Nam đang tích cực mời chuyên gia AI từ nước ngoài, xây học bổng và liên kết để nâng cao chất lượng đào tạo

3. Cơ hội thúc đẩy đổi mới, khởi nghiệp và sản xuất​

• AI và bán dẫn: Ước tính đến 2030, AI mang lại tối đa 12 % GDP, khoảng 79 tỷ USD nếu áp dụng rộng – đồng thời nhu cầu 100.000 chuyên gia AI trong 5 năm tới
• Hạ tầng R&D: FPT xây dựng trung tâm AI trị giá hơn 174 triệu USD với hàng ngàn GPU H‑100 của Nvidia
• Khởi nghiệp AI: VIC 2025 và Project ViGen thúc đẩy phát triển sản phẩm AI gắn với văn hóa – sáng tạo nội dung, dữ liệu tiếng Việt
• Ứng dụng thực tiễn: Sinh viên Việt sáng tạo dự án AI cứu nạn UAV “Aero ResQ” được Intel Global Impact vinh danh

4. Khuyến nghị để phát triển bền vững​

1. Chính sách giáo dục AI: Đầu tư giảng viên chất lượng, cải thiện chương trình, thúc đẩy phương pháp dạy học thực tế (project‑based learning).
2. Đào tạo nhân lực cao cấp: Thu hút chuyên gia Việt kiều AI, triển khai học bổng và hướng dẫn nghiên cứu quốc tế
3. Liên kết doanh nghiệp: Phát triển trung tâm R&D với Nvidia, Qualcomm, FPT; nâng cấp hạ tầng GPU và Big‑Data.
4. Dữ liệu mở & văn hóa: Thúc đẩy LLM tiếng Việt như VinaLLaMA, ViGen; bảo đảm dữ liệu văn hóa bản địa.
5. Khởi nghiệp AI xã hội: Khuyến khích dự án liên quan IoT, chăm sóc sức khỏe, cứu nạn, nông nghiệp thông minh.
6. Quản trị và đạo đức AI: Tăng cường khung pháp lí AI, bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư.