Những chiếc hộp xốp đựng đồ ăn một lần được xem là tiện lợi, giá thành “cực rẻ” chỉ vài trăm đồng được xài tràn lan chính là một trong những nguyên nhân làm ảnh hưởng đến sức khỏe của người xài.
Hầu như quán cơm, nhà hàng nào cũng đóng gói thức ăn đem về cho khách bằng đồ xốp cơm chuyên dụng. Sở dĩ như vậy là vì hộp cơm xốp các loại so với hộp nhựa, khay đựng hay túi nilon đều có ưu điểm là: tiện lợi, rẻ, chỉ xài một lần là bỏ mà không cần rửa.
Nhiều người đã quên dần việc đi mua đồ ăn phải mang cặp lồng vì hàng quán nào, từ sang trọng đến vỉa hè, cũng rất sẵn các hộp đựng xài một lần. Đặc biệt, hộp cơm xốp thường được dùng để đựng xôi nóng, cơm văn phòng... Nhằm phục vụ đa số nhân viên công sở.
Điều đáng nói là giá thành một chiếc hộp xốp 1 ngăn, 2 ngăn vô cùng rẻ, chỉ khoảng 500 - 600 đồng/chiếc. Mức giá này có thể nói là không mua nổi một chiếc kẹo.
Chị Nga (chủ một cửa hàng bán xôi) trên phố Bà Triệu (Hà Nội) cho biết, mỗi ngày chị bán hàng trăm suất xôi cho khách mang về.
"Tôi bán hàng chục năm nay rồi và chỉ dùng hộp cơm xốp để chứa xôi. Khách hàng cũng không có ý kiến gì cả vì đựng từ đồ xốp rất tiện lợi, giữ nhiệt và rẻ. Loại hộp này tôi nhập vào với giá thành 50.000 đồng/100 chiếc. Ngoài ra còn có loại rẻ hơn nhưng tôi không nhập", chị Nga cho hay.
Hiện nay, đồ xốp đựng thực phẩm còn được thiết kế đa dạng hơn với loại 2, 3 ngăn. Các loại hộp này được giao bán online rất phổ biến cũng chỉ với giá thành 60.000 đồng/100 chiếc.
Câu hỏi đặt ra là với mức giá quá rẻ như vậy thì việc sử dụng đồ xốp đựng đồ ăn có an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng không?
Theo các chuyên gia, tuyệt đối không được xài hộp xốp để chứa đồ ăn, đặc biệt là đồ ăn có độ nóng cao.
VTV từng dẫn lời Tiến sỹ hóa chất Trần Thị Ngọc Lan, trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP.HCM, cho biết, nhựa làm hộp xốp là nhựa từ poly siren giãn nở, trong quá trình chế biến dù thế nào cũng còn tồn dư lại, dù là lượng nhỏ, hoạt chất siren. Khi cho thực phẩm nóng, dầu mỡ hoặc những đồ ăn có tính chua vào hộp cơm xốp, chất này sẽ thoát ra ngoài bám thức ăn. Siren bản thân là một chất độc có thể gây ung thư và các bệnh về thần kinh như: giảm trí nhớ, mất tập trung, giảm thính giác, thị giác.
Về vấn đề này, trao đổi với Zing.vn, TS Lâm Quốc Hùng (Trưởng phòng giám sát ngộ độc thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm) cảnh báo, không nên xài đồ xốp sản xuất từ nhựa PS đựng đồ ăn nóng trên 70 độ C trở lên. Hộp xốp chứa thực phẩm là đồ xài một lần, tạm thời, không sử dụng để trữ thực phẩm trong thời gian dài, không dùng loại hộp này để đựng nước sôi, thực phẩm nhiều dầu mỡ, thực phẩm chua như dưa muối, xà lách trộn giấm hoặc chanh...
Theo ông Hùng, bình thường dầu mỡ không phân cực, nhưng khi đun nóng dễ tạo hiện tượng thủy phân khiến các chất độc hại tồn dư thôi nhiễm ra đồ ăn, đặc biệt thường thấy nhất ở hộp xốp là hai chất styrene và ethylbenzene. Tùy mức độ thôi nhiễm, hai chất này có thể gây các bệnh lý như rối loạn chức năng gan, thận, đột biến gen, gây loạn sản tổ chức tế bào (ung thư).
Mặc dù hộp xốp chỉ có 5% là nhựa (95% còn lại là không khí), nhưng nếu nguyên liệu sử dụng không tinh khiết mà dùng loại nhựa tái chế, người sử dụng có thể bị thôi nhiễm chì, cadmium. Ngoài ra, quá trình tái chế đốt nhựa cháy ở nhiệt độ cao cũng có thể sản sinh dioxin ô nhiễm sang người dùng.
Xem thêm: hộp cơm giấy
Hầu như quán cơm, nhà hàng nào cũng đóng gói thức ăn đem về cho khách bằng đồ xốp cơm chuyên dụng. Sở dĩ như vậy là vì hộp cơm xốp các loại so với hộp nhựa, khay đựng hay túi nilon đều có ưu điểm là: tiện lợi, rẻ, chỉ xài một lần là bỏ mà không cần rửa.
Nhiều người đã quên dần việc đi mua đồ ăn phải mang cặp lồng vì hàng quán nào, từ sang trọng đến vỉa hè, cũng rất sẵn các hộp đựng xài một lần. Đặc biệt, hộp cơm xốp thường được dùng để đựng xôi nóng, cơm văn phòng... Nhằm phục vụ đa số nhân viên công sở.
Điều đáng nói là giá thành một chiếc hộp xốp 1 ngăn, 2 ngăn vô cùng rẻ, chỉ khoảng 500 - 600 đồng/chiếc. Mức giá này có thể nói là không mua nổi một chiếc kẹo.
Chị Nga (chủ một cửa hàng bán xôi) trên phố Bà Triệu (Hà Nội) cho biết, mỗi ngày chị bán hàng trăm suất xôi cho khách mang về.
"Tôi bán hàng chục năm nay rồi và chỉ dùng hộp cơm xốp để chứa xôi. Khách hàng cũng không có ý kiến gì cả vì đựng từ đồ xốp rất tiện lợi, giữ nhiệt và rẻ. Loại hộp này tôi nhập vào với giá thành 50.000 đồng/100 chiếc. Ngoài ra còn có loại rẻ hơn nhưng tôi không nhập", chị Nga cho hay.
Hiện nay, đồ xốp đựng thực phẩm còn được thiết kế đa dạng hơn với loại 2, 3 ngăn. Các loại hộp này được giao bán online rất phổ biến cũng chỉ với giá thành 60.000 đồng/100 chiếc.
Câu hỏi đặt ra là với mức giá quá rẻ như vậy thì việc sử dụng đồ xốp đựng đồ ăn có an toàn cho sức khỏe người tiêu dùng không?
Theo các chuyên gia, tuyệt đối không được xài hộp xốp để chứa đồ ăn, đặc biệt là đồ ăn có độ nóng cao.
VTV từng dẫn lời Tiến sỹ hóa chất Trần Thị Ngọc Lan, trường Đại học Khoa học Tự nhiên TP.HCM, cho biết, nhựa làm hộp xốp là nhựa từ poly siren giãn nở, trong quá trình chế biến dù thế nào cũng còn tồn dư lại, dù là lượng nhỏ, hoạt chất siren. Khi cho thực phẩm nóng, dầu mỡ hoặc những đồ ăn có tính chua vào hộp cơm xốp, chất này sẽ thoát ra ngoài bám thức ăn. Siren bản thân là một chất độc có thể gây ung thư và các bệnh về thần kinh như: giảm trí nhớ, mất tập trung, giảm thính giác, thị giác.
Về vấn đề này, trao đổi với Zing.vn, TS Lâm Quốc Hùng (Trưởng phòng giám sát ngộ độc thực phẩm, Cục An toàn thực phẩm) cảnh báo, không nên xài đồ xốp sản xuất từ nhựa PS đựng đồ ăn nóng trên 70 độ C trở lên. Hộp xốp chứa thực phẩm là đồ xài một lần, tạm thời, không sử dụng để trữ thực phẩm trong thời gian dài, không dùng loại hộp này để đựng nước sôi, thực phẩm nhiều dầu mỡ, thực phẩm chua như dưa muối, xà lách trộn giấm hoặc chanh...
Theo ông Hùng, bình thường dầu mỡ không phân cực, nhưng khi đun nóng dễ tạo hiện tượng thủy phân khiến các chất độc hại tồn dư thôi nhiễm ra đồ ăn, đặc biệt thường thấy nhất ở hộp xốp là hai chất styrene và ethylbenzene. Tùy mức độ thôi nhiễm, hai chất này có thể gây các bệnh lý như rối loạn chức năng gan, thận, đột biến gen, gây loạn sản tổ chức tế bào (ung thư).
Mặc dù hộp xốp chỉ có 5% là nhựa (95% còn lại là không khí), nhưng nếu nguyên liệu sử dụng không tinh khiết mà dùng loại nhựa tái chế, người sử dụng có thể bị thôi nhiễm chì, cadmium. Ngoài ra, quá trình tái chế đốt nhựa cháy ở nhiệt độ cao cũng có thể sản sinh dioxin ô nhiễm sang người dùng.
Xem thêm: hộp cơm giấy