Meika
Thành viên
- Tham gia
- 26/12/2023
- Bài viết
- 23
Emin Dôla (Emile Zola)
Cho tới nay, dù không được xếp vào hàng những nhà văn xuất sắc nhất, nhưng Dôla vẫn là một trong mấy nhà văn Pháp được đọc nhiều nhất ở Pháp và nước ngoài. Tuy thế, trong nghiên cứu, người ta mới chỉ nói nhiều đến tiểu thuyết của Dôla, bộ Gia đình Rugêng Maca. Thực ra, ở một số truyện ngắn và truyện vừa, Dôla chẳng những ít tự nhiên chủ nghĩa hơn, mà còn bộc lộ ra một nét khác của tài năng ông : chất thơ – vốn hiếm thấy ở tiểu thuyết của ông.
Truyện Tấn công vào cối xay gió có một số phận hơi đặc biệt. Nó được xuất bản bằng tiếng Nga ở Nga trước, vào năm 1874 rồi mới in ở Pháp năm 1880 trong tập truyện của nhiều tác giả có nhan đề chung là Những buổi tối ở Medăng.
Nhiều nhà văn nổi tiếng Pháp đã từng viết về cuộc chiến tranh Pháp – Phổ thời cuối thế kỷ XIX. Nếu chỉ so sánh với những truyện đã dịch ở Việt nam (ví dụ: Ván bi-a của A. Đôđê, Viên mỡ bò của Môpaxăng), ta đã thấy nét khác biệt của câu truyện này. Các nhà văn ấy, cũng như Dôla, đều nêu lên hình ảnh của những con người bình thường, bé nhỏ, bị khai thác trong một cuộc chiến tranh phi nghĩa, để rồi bị bỏ rơi, đơn độc trước sự độc ác của kẻ thù. Tuy nhiên, trong Tấn công vào cối xay gió, nhân vật chính là người lao động chiến đầu để bảo vệ tình yêu, hạnh phúc, và danh dự của chính họ giữa một khung cảnh thiên nhiên hùng tráng và trong lành. Bởi thế, trong khi thiên nhiên vẫn mang màu sắc huyền thoại – như ở nhiều tác phầm khác của Dôla– nhưng ở đây nó không phải là một lực lượng nghiền nát con người. Nó hòa hợp với con người thành một khúc ca bi tráng, xanh ngắt rừng cây và đẫm long lanh giọt ngọc của dòng sông, suối. Phong vị cổ sơ của vùng Loren cùng những néi dân tộc, những cá tính khác nhau, những con người của những giai làng và xứ sở khác nhau khắc họa những bộ mặt đậm nét : kiên nghị trầm tĩnh hoặc say mê nông nổi ; lịch sự, ích kỷ, phù phiếm hoặc cứng nhắc lạnh lùng, tàn ác...
Ngày nay, trong khi các nhà nghiên cứu xô viết nhấn mạnh giá trị của loại văn tư liệu, ghi chép ở thế kỷ XX, truyện ngắn này còn được coi như một trong những đóng góp đầu tiên chứng minh rằng những tư liệu lịch sử về con người có thể trở thành kiệt tác của chủ nghĩa hiện thực.
LỜI GIỚI THIỆU
Cho tới nay, dù không được xếp vào hàng những nhà văn xuất sắc nhất, nhưng Dôla vẫn là một trong mấy nhà văn Pháp được đọc nhiều nhất ở Pháp và nước ngoài. Tuy thế, trong nghiên cứu, người ta mới chỉ nói nhiều đến tiểu thuyết của Dôla, bộ Gia đình Rugêng Maca. Thực ra, ở một số truyện ngắn và truyện vừa, Dôla chẳng những ít tự nhiên chủ nghĩa hơn, mà còn bộc lộ ra một nét khác của tài năng ông : chất thơ – vốn hiếm thấy ở tiểu thuyết của ông.
Truyện Tấn công vào cối xay gió có một số phận hơi đặc biệt. Nó được xuất bản bằng tiếng Nga ở Nga trước, vào năm 1874 rồi mới in ở Pháp năm 1880 trong tập truyện của nhiều tác giả có nhan đề chung là Những buổi tối ở Medăng.
Nhiều nhà văn nổi tiếng Pháp đã từng viết về cuộc chiến tranh Pháp – Phổ thời cuối thế kỷ XIX. Nếu chỉ so sánh với những truyện đã dịch ở Việt nam (ví dụ: Ván bi-a của A. Đôđê, Viên mỡ bò của Môpaxăng), ta đã thấy nét khác biệt của câu truyện này. Các nhà văn ấy, cũng như Dôla, đều nêu lên hình ảnh của những con người bình thường, bé nhỏ, bị khai thác trong một cuộc chiến tranh phi nghĩa, để rồi bị bỏ rơi, đơn độc trước sự độc ác của kẻ thù. Tuy nhiên, trong Tấn công vào cối xay gió, nhân vật chính là người lao động chiến đầu để bảo vệ tình yêu, hạnh phúc, và danh dự của chính họ giữa một khung cảnh thiên nhiên hùng tráng và trong lành. Bởi thế, trong khi thiên nhiên vẫn mang màu sắc huyền thoại – như ở nhiều tác phầm khác của Dôla– nhưng ở đây nó không phải là một lực lượng nghiền nát con người. Nó hòa hợp với con người thành một khúc ca bi tráng, xanh ngắt rừng cây và đẫm long lanh giọt ngọc của dòng sông, suối. Phong vị cổ sơ của vùng Loren cùng những néi dân tộc, những cá tính khác nhau, những con người của những giai làng và xứ sở khác nhau khắc họa những bộ mặt đậm nét : kiên nghị trầm tĩnh hoặc say mê nông nổi ; lịch sự, ích kỷ, phù phiếm hoặc cứng nhắc lạnh lùng, tàn ác...
Ngày nay, trong khi các nhà nghiên cứu xô viết nhấn mạnh giá trị của loại văn tư liệu, ghi chép ở thế kỷ XX, truyện ngắn này còn được coi như một trong những đóng góp đầu tiên chứng minh rằng những tư liệu lịch sử về con người có thể trở thành kiệt tác của chủ nghĩa hiện thực.
ĐẶNG ANH ĐẠO
