Tình yêu thời sinh viên là một thực tế không thể lãng tránh. Cũng đã có nhiều bài viết, nghiên cứu về vấn đề này và cho nhiều lời khuyên. Người thì nói chưa nên, vì nghề nghiệp chưa có, điều kiện đảm bảo cuộc sống chưa có, ra trường mỗi đứa một ngã, biết bao trắc trở, hãy dành thời gian cho học tập. Người thì nói, tình yêu là lẽ tự nhiên, nó là một phần của cuộc sống, một trải nghiệm lối sống, có sao đâu. Các bậc phụ huynh thì tỏ ra lo lắng, bỡi tình yêu thời @ đã để lại bao nhiêu câu chuyện khóc dở, mếu dở. Bỡi các bạn trẻ bây giờ dễ dãi, đơn giản quá, t.ình d.ục quá. Còn các cô tú, cậu tú thì đang trong giai đoạn bản lề của hoàn thiện nhân cách, chưa đủ bản lĩnh của người lớn, cảm tính, phổi bò, có khi liều mạng, không cần xét hậu quả. Đây đó vẫn có những kẻ sở khanh, hậu hoạ khôn lường. Đã có nhiều vụ án đau lòng có xuất xứ từ chuyện tình sinh viên. Vậy nên nhìn nó thế nào.
Trước hết, chuyện tình yêu trong giới sinh viên là một hiện thực không thể lẩn tránh. Tuyệt đại đa số sinh viên yêu khi đang học. Không yêu mới là chuyện dị thường. cũng chẳng có gì đáng trách bỡi giai đoạn này là gia đoạn thăng hoa của giới trẻ. Thời kỳ hoàng kim, phơi phới, rạng rỡ đến mức không thể che đậy được. Nhu cầu giao tiếp khác giới rất mạnh mẽ đến mức cuồng, sy. Bối cảnh thì thuận lợi, họ thoát ra khỏi sự kiểm soát của gia đình. Họ có môi trường giao tiếp mới, rất nhiều bạn bè, chẳng giống thời học trò. Lý lẻ yêu đương nhiều khi rất đơn giản, “chẳng lẽ nó có mà mình không có”. Không ngăn được, không h.ãm được.
Thứ hai, yêu đương nên biết, ảnh hưởng của nó đến bản thân là rất lớn. Có hai xu hướng tiến triển, một là tình yêu sẽ trở thành chất xúc tác để bạn trẻ học hành tốt hơn mỗi khi chuyện yêu đương vượt qua khỏi khái niệm t.ình d.ục tầm thường. Hai người sẽ trở thành đôi bạn học tập, nâng đỡ nhau để đạt đến mục tiêu chuyên môn cao - sinh kế của ngày mai.
Xu hướng thứ hai là, tình yêu sẽ phân tán tinh lực, lãng phí thời gian, tụt dốc lối sống, tình cảm bị động. Thực tế cho thấy xu hướng thứ hai nhiều hơn. Bỡi khi yêu người ta thường si mê, lú lẫn. Tâm trí luôn hướng về người yêu, đôi khi ở cùng ký túc xá mà mỗi ngày chưa nhìn thấy nhau là vướng mắc, chẳng yên. Lúc nào cũng muốn bên nhau, tìm mọi cách để làm đẹp lòng nhau nên học hành chểnh mãng. Tình phí không có thì phải xoay xở, đôi khi rớt vào vòng xoáy lô, đề, nói dối bố mẹ… Với những bạn đã nếm trái cấm thì ma lực của nó càng mạnh hơn, không cưỡng được.
Thứ ba, sai lầm về nhận thức khi yêu. Những sai lầm đó bộc lộ qua mấy điểm:
-Lầm tưởng có cảm tình với tình yêu. Đôi khi bạn thích một điều gì đó và vô tình bắt gặp cái đó ở người kia. Có khi rất đơn giản, đó là búi tóc đuôi sam ngúng nguẩy, đó là cái cách đi vừa đi vừa nhảy, đó là cách nói chuyện mà mắt nhìn xuống chân di di vạt cỏ, đó là một nụ cười lóe lên sau ánh đèn… Nhiều lý do để bạn bị vướng vào lưới tình, khi mà đã có sẵn lực hút của khác giới. Thế là bạn yêu, yêu là yêu chứ biết đi về đâu. Thời trẻ tôi cũng đã từng như thế, mơ mộng và cảm tính. Nhưng thời ấy của chúng tôi khác bây giờ, chẳng ai bày dạy cho tôi cả. Còn bây giờ bạn có cả một thế giới thông tin, sao không đọc nó.
- Coi tình yêu như phương thuốc giải sầu, an ủi tâm hồn trống vắng. Hoặc chạy theo mốt, họ có mình cũng phải có chứ kém cạnh gì. Cái cách mà chỉ đề làm vừa lòng mọi người mà thôi. Có một thời người ta đã quan niệm tình yêu sinh viên là VLC, chữ viết tắt của từ “vui là chính”. Lối sống đó đã làm nhiều bạn chết dở vì sau khi chia tay, tai tiếng cứ theo mãi, “ế”. Có bạn sau khi ra trường đã chạy trốn khỏi nơi mà có nhiều người biết mình. Chuyện tình yêu tránh sao khỏi sự ganh gét, đố kị, ấy là chưa nói đến tình địch. Đàn ông thì thường hẹp hòi về chuyện trinh tiết. Sao bạn không nghĩ rằng, nhỡ ra có ai đó làm lộ thông tin về quá khứ của mình với người yêu mới? Hơn nữa, tôi xin tiết lộ với bạn một bí mật thế này, chỉ riêng ở Huế có một nghĩa địa chôn cất 42.000 sinh linh nhỏ bé chưa được làm người, không ai săn sóc hương khói. Tuyệt đại bộ phận những sinh linh đó là vô thừa nhận. Bạn có động lòng trắc ẩn không? Tôi chưa nói đến hậu quả vô sinh mà sau này nhiều người phải ân hận suốt đời!
Thứ tư, thời kỳ hợp lý cho yêu đương. Hơi duy tâm một tý, nhưng nên thế. Bạn nên biết rằng, đời sinh viên có 3 giai đoạn phát triển đáng lưu ý. Gia đoạn 1, là giai đoạn của năm đầu. Có thể gọi nó là giai đoạn quá độ, thích ứng. Bạn phải làm quen với lối sống tự lập, xa bố mẹ, sống tập thể, lệ thuộc vào nhau, làm quen với phương pháp học tập mới (tự học là chính), làm quen với khí hậu, sinh họat, ăn uống… Đặc biệt là bạn phải tự mình giải quyết lấy, trong lúc vừa thoát khỏi đời học sinh phổ thông, còn rất ngỡ ngàng, thậm chí lo sợ. Giai đoạn 2, là giai đoạn từ năm thứ 2 đến năm thứ 4. Đây là giai đoạn phát triển khá ổn định, khẩn trương, sôi nổi, vững vàng về tâm sinh lý, hình thành ý thức nghề nghiệp. Gai đoạn thứ 3 là giai đoạn chuẩn bị tốt nghiệp ra trường, toan tính cho tương lai.
Tôi không khuyên bạn yêu vào lúc nào, nhưng nên tránh vào năm đầu. Khi đó ta còn non nớt lắm, dễ tổn thương. Tôi chỉ khuyên bạn nên hiểu sự khác nhau giữa tình bạn khác giới và tình yêu. Yêu là có mục đích để xây dựng gia đình, để đi đến hôn nhân. Ta sẽ gắn bó cả đời với nó, nên phải tỉnh táo. Vậy nên làm gì để chủ động cho vấn đề yêu đương.
Một là, bạn cần bồi dưỡng cho mình năng lực đón nhận tình yêu. Ai cũng vậy thôi, trước khi “tỏ tình” thường người ta đã có “cảm tình”. Là một người khác giới rất dễ nhận biết điều này. Nếu ai đó có những cử chỉ, hành vi “quá ngưỡng” của tình bạn đối với mình thì đó là tình yêu. Cũng cần nói rõ một chút, cốt lõi của tình bạn khác giới là sự hiểu nhau, thông cảm, tin cậy, bình đẳng. Còn côt lõi của tình yêu là tình cảm, là vướng mắc, chẳng yên. Tình bạn thì có xu hướng mở rộng, tình yêu thì đóng kín. Tình bạn là xác lập địa vị bình đẳng, còn tình yêu là nhất thể hóa. Đã yêu thì nhất định sẽ đi đến tỏ tình. Việc này được ghi nhận như là một dấu ấn của tình yêu. Với đa số chúng ta thì nó rất trọng đại. Vì vậy, cần có hiểu biết về tình yêu và hiểu được bản thân mình để đón nhận nó.
Hai là, bạn cần bồi dưỡng cho mình năng lực cự tuyệt tình yêu. Một người đứng trước sự tỏ tình của người khác thường có một trong hai cử chỉ. Hoặc là đón nhận nó trong niềm hân hoan hạnh phúc, hoặc chọn một cách ứng phó phù hợp để từ chối. Nói là phù hợp vì chẳng ai nỡ phủ phàng với tình yêu. Chẳng ai thiếu tế nhị khi làm người khác thất vọng, thậm chí bi quan. Để từ chối thì phải có hiểu biết. Hiểu biết về hạnh phúc gia đình, hiểu biết về bối cảnh cuộc sống. Năng lực cự tuyệt tình yêu bao gồm hành vi cự tuyệt một cách có lý trí loại tình yêu không hy vọng hoặc không đáng tiếp nhận. Bằng phương thức cự tuyệt phù hợp, xác đáng. Cũng cần nói thêm rằng, với tình yêu không nên vô tâm, đơn giản khi vứt bỏ nó. Bạn cần lưu ý rằng đừng làm tổn thương người khác. Muốn vậy phải có lý lẻ thuyết phục một cách ôn hòa với thái độ tôn trọng người khác. Khi chưa có sự chuẩn bị hiểu biết cho yêu đương thì tốt nhất bạn cần dũng cảm nói “không” với nó. Bạn ứng xử được như vậy tức là đã có năng lực cự tuyệt tình yêu rồi.
Ba là, bạn cần bồi dưỡng cho mình năng lực chịu đựng thất tình. Thực tế cho thấy tình huống này thường gặp phải. Nhất là trong bối cảnh ngày nay, nhiều bạn có quan niệm quá “cấp tiến” trong yêu đương. Nhiều chuyện đau lòng đã xảy ra. Nói nôm na, thất tình là việc trong quá trình yêu đương bị cắt đứt giữa chừng. Về hình thức thì đó là sự chia ly giữa hai người. Về chủ quan thì có sự mất mát tình cảm, trạng thái tinh thần bi thương, sầu muộn, thất vọng, bế tắc. Năng lực chịu đựng sự thất tình biểu hiện ở thái độ ứng xử chính xác khi bị thất tình vẫn có hành vi có lý trí và đạo đức. Cần hiểu rằng, thất tình không phải là thất bại mà tuyệt vọng. Đôi khi bạn cảm thấy bất mãn, bất cần đời sau khi thất tình đẫn đến hành động ngu ngốc. Tôi vẫn nhớ một câu rất hay từ người cha của mình khi tôi thất tình “Con ạ, làm gì có chuyện con yêu người ta hơn cả bản thân mình. Nếu không có con thì làm gì có tình yêu”. Thất tình càng không phải là thất chí, thất đức. Sau thất tình không phải vì thế mà nản lòng, tiêu cực, mất đi ý chí phấn đấu. Mình không vươn lên tức là mình không đáng trọng, mà mình không còn là người đáng trọng thì làm gì có tình yêu. Càng không thể coi người mình yêu là kẻ thù rồi dùng thủ đoạn vô đạo đức để trả thù. Lúc này mà ích kỷ, nhỏ nhen là mầm mống của hành vi vô đạo đức. Chỉ có sự cao thượng mới đáng trân trọng.
Biết yêu, biết đón nhận tình yêu, biết cự tuyệt nó khi chưa có sự chuẩn bị cần thiết và biết vững vàng khi bị thất thình là những phẩm chất tôt của tuổi trẻ. Bạn nên học. Có lẽ thời cơ tốt cho tình yêu là khi bạn có sự từng trãi xã hội, ổn định tâm, sinh lý, độc lập về kinh tế.
Trước hết, chuyện tình yêu trong giới sinh viên là một hiện thực không thể lẩn tránh. Tuyệt đại đa số sinh viên yêu khi đang học. Không yêu mới là chuyện dị thường. cũng chẳng có gì đáng trách bỡi giai đoạn này là gia đoạn thăng hoa của giới trẻ. Thời kỳ hoàng kim, phơi phới, rạng rỡ đến mức không thể che đậy được. Nhu cầu giao tiếp khác giới rất mạnh mẽ đến mức cuồng, sy. Bối cảnh thì thuận lợi, họ thoát ra khỏi sự kiểm soát của gia đình. Họ có môi trường giao tiếp mới, rất nhiều bạn bè, chẳng giống thời học trò. Lý lẻ yêu đương nhiều khi rất đơn giản, “chẳng lẽ nó có mà mình không có”. Không ngăn được, không h.ãm được.
Thứ hai, yêu đương nên biết, ảnh hưởng của nó đến bản thân là rất lớn. Có hai xu hướng tiến triển, một là tình yêu sẽ trở thành chất xúc tác để bạn trẻ học hành tốt hơn mỗi khi chuyện yêu đương vượt qua khỏi khái niệm t.ình d.ục tầm thường. Hai người sẽ trở thành đôi bạn học tập, nâng đỡ nhau để đạt đến mục tiêu chuyên môn cao - sinh kế của ngày mai.
Xu hướng thứ hai là, tình yêu sẽ phân tán tinh lực, lãng phí thời gian, tụt dốc lối sống, tình cảm bị động. Thực tế cho thấy xu hướng thứ hai nhiều hơn. Bỡi khi yêu người ta thường si mê, lú lẫn. Tâm trí luôn hướng về người yêu, đôi khi ở cùng ký túc xá mà mỗi ngày chưa nhìn thấy nhau là vướng mắc, chẳng yên. Lúc nào cũng muốn bên nhau, tìm mọi cách để làm đẹp lòng nhau nên học hành chểnh mãng. Tình phí không có thì phải xoay xở, đôi khi rớt vào vòng xoáy lô, đề, nói dối bố mẹ… Với những bạn đã nếm trái cấm thì ma lực của nó càng mạnh hơn, không cưỡng được.
Thứ ba, sai lầm về nhận thức khi yêu. Những sai lầm đó bộc lộ qua mấy điểm:
-Lầm tưởng có cảm tình với tình yêu. Đôi khi bạn thích một điều gì đó và vô tình bắt gặp cái đó ở người kia. Có khi rất đơn giản, đó là búi tóc đuôi sam ngúng nguẩy, đó là cái cách đi vừa đi vừa nhảy, đó là cách nói chuyện mà mắt nhìn xuống chân di di vạt cỏ, đó là một nụ cười lóe lên sau ánh đèn… Nhiều lý do để bạn bị vướng vào lưới tình, khi mà đã có sẵn lực hút của khác giới. Thế là bạn yêu, yêu là yêu chứ biết đi về đâu. Thời trẻ tôi cũng đã từng như thế, mơ mộng và cảm tính. Nhưng thời ấy của chúng tôi khác bây giờ, chẳng ai bày dạy cho tôi cả. Còn bây giờ bạn có cả một thế giới thông tin, sao không đọc nó.
- Coi tình yêu như phương thuốc giải sầu, an ủi tâm hồn trống vắng. Hoặc chạy theo mốt, họ có mình cũng phải có chứ kém cạnh gì. Cái cách mà chỉ đề làm vừa lòng mọi người mà thôi. Có một thời người ta đã quan niệm tình yêu sinh viên là VLC, chữ viết tắt của từ “vui là chính”. Lối sống đó đã làm nhiều bạn chết dở vì sau khi chia tay, tai tiếng cứ theo mãi, “ế”. Có bạn sau khi ra trường đã chạy trốn khỏi nơi mà có nhiều người biết mình. Chuyện tình yêu tránh sao khỏi sự ganh gét, đố kị, ấy là chưa nói đến tình địch. Đàn ông thì thường hẹp hòi về chuyện trinh tiết. Sao bạn không nghĩ rằng, nhỡ ra có ai đó làm lộ thông tin về quá khứ của mình với người yêu mới? Hơn nữa, tôi xin tiết lộ với bạn một bí mật thế này, chỉ riêng ở Huế có một nghĩa địa chôn cất 42.000 sinh linh nhỏ bé chưa được làm người, không ai săn sóc hương khói. Tuyệt đại bộ phận những sinh linh đó là vô thừa nhận. Bạn có động lòng trắc ẩn không? Tôi chưa nói đến hậu quả vô sinh mà sau này nhiều người phải ân hận suốt đời!
Thứ tư, thời kỳ hợp lý cho yêu đương. Hơi duy tâm một tý, nhưng nên thế. Bạn nên biết rằng, đời sinh viên có 3 giai đoạn phát triển đáng lưu ý. Gia đoạn 1, là giai đoạn của năm đầu. Có thể gọi nó là giai đoạn quá độ, thích ứng. Bạn phải làm quen với lối sống tự lập, xa bố mẹ, sống tập thể, lệ thuộc vào nhau, làm quen với phương pháp học tập mới (tự học là chính), làm quen với khí hậu, sinh họat, ăn uống… Đặc biệt là bạn phải tự mình giải quyết lấy, trong lúc vừa thoát khỏi đời học sinh phổ thông, còn rất ngỡ ngàng, thậm chí lo sợ. Giai đoạn 2, là giai đoạn từ năm thứ 2 đến năm thứ 4. Đây là giai đoạn phát triển khá ổn định, khẩn trương, sôi nổi, vững vàng về tâm sinh lý, hình thành ý thức nghề nghiệp. Gai đoạn thứ 3 là giai đoạn chuẩn bị tốt nghiệp ra trường, toan tính cho tương lai.
Tôi không khuyên bạn yêu vào lúc nào, nhưng nên tránh vào năm đầu. Khi đó ta còn non nớt lắm, dễ tổn thương. Tôi chỉ khuyên bạn nên hiểu sự khác nhau giữa tình bạn khác giới và tình yêu. Yêu là có mục đích để xây dựng gia đình, để đi đến hôn nhân. Ta sẽ gắn bó cả đời với nó, nên phải tỉnh táo. Vậy nên làm gì để chủ động cho vấn đề yêu đương.
Một là, bạn cần bồi dưỡng cho mình năng lực đón nhận tình yêu. Ai cũng vậy thôi, trước khi “tỏ tình” thường người ta đã có “cảm tình”. Là một người khác giới rất dễ nhận biết điều này. Nếu ai đó có những cử chỉ, hành vi “quá ngưỡng” của tình bạn đối với mình thì đó là tình yêu. Cũng cần nói rõ một chút, cốt lõi của tình bạn khác giới là sự hiểu nhau, thông cảm, tin cậy, bình đẳng. Còn côt lõi của tình yêu là tình cảm, là vướng mắc, chẳng yên. Tình bạn thì có xu hướng mở rộng, tình yêu thì đóng kín. Tình bạn là xác lập địa vị bình đẳng, còn tình yêu là nhất thể hóa. Đã yêu thì nhất định sẽ đi đến tỏ tình. Việc này được ghi nhận như là một dấu ấn của tình yêu. Với đa số chúng ta thì nó rất trọng đại. Vì vậy, cần có hiểu biết về tình yêu và hiểu được bản thân mình để đón nhận nó.
Hai là, bạn cần bồi dưỡng cho mình năng lực cự tuyệt tình yêu. Một người đứng trước sự tỏ tình của người khác thường có một trong hai cử chỉ. Hoặc là đón nhận nó trong niềm hân hoan hạnh phúc, hoặc chọn một cách ứng phó phù hợp để từ chối. Nói là phù hợp vì chẳng ai nỡ phủ phàng với tình yêu. Chẳng ai thiếu tế nhị khi làm người khác thất vọng, thậm chí bi quan. Để từ chối thì phải có hiểu biết. Hiểu biết về hạnh phúc gia đình, hiểu biết về bối cảnh cuộc sống. Năng lực cự tuyệt tình yêu bao gồm hành vi cự tuyệt một cách có lý trí loại tình yêu không hy vọng hoặc không đáng tiếp nhận. Bằng phương thức cự tuyệt phù hợp, xác đáng. Cũng cần nói thêm rằng, với tình yêu không nên vô tâm, đơn giản khi vứt bỏ nó. Bạn cần lưu ý rằng đừng làm tổn thương người khác. Muốn vậy phải có lý lẻ thuyết phục một cách ôn hòa với thái độ tôn trọng người khác. Khi chưa có sự chuẩn bị hiểu biết cho yêu đương thì tốt nhất bạn cần dũng cảm nói “không” với nó. Bạn ứng xử được như vậy tức là đã có năng lực cự tuyệt tình yêu rồi.
Ba là, bạn cần bồi dưỡng cho mình năng lực chịu đựng thất tình. Thực tế cho thấy tình huống này thường gặp phải. Nhất là trong bối cảnh ngày nay, nhiều bạn có quan niệm quá “cấp tiến” trong yêu đương. Nhiều chuyện đau lòng đã xảy ra. Nói nôm na, thất tình là việc trong quá trình yêu đương bị cắt đứt giữa chừng. Về hình thức thì đó là sự chia ly giữa hai người. Về chủ quan thì có sự mất mát tình cảm, trạng thái tinh thần bi thương, sầu muộn, thất vọng, bế tắc. Năng lực chịu đựng sự thất tình biểu hiện ở thái độ ứng xử chính xác khi bị thất tình vẫn có hành vi có lý trí và đạo đức. Cần hiểu rằng, thất tình không phải là thất bại mà tuyệt vọng. Đôi khi bạn cảm thấy bất mãn, bất cần đời sau khi thất tình đẫn đến hành động ngu ngốc. Tôi vẫn nhớ một câu rất hay từ người cha của mình khi tôi thất tình “Con ạ, làm gì có chuyện con yêu người ta hơn cả bản thân mình. Nếu không có con thì làm gì có tình yêu”. Thất tình càng không phải là thất chí, thất đức. Sau thất tình không phải vì thế mà nản lòng, tiêu cực, mất đi ý chí phấn đấu. Mình không vươn lên tức là mình không đáng trọng, mà mình không còn là người đáng trọng thì làm gì có tình yêu. Càng không thể coi người mình yêu là kẻ thù rồi dùng thủ đoạn vô đạo đức để trả thù. Lúc này mà ích kỷ, nhỏ nhen là mầm mống của hành vi vô đạo đức. Chỉ có sự cao thượng mới đáng trân trọng.
Biết yêu, biết đón nhận tình yêu, biết cự tuyệt nó khi chưa có sự chuẩn bị cần thiết và biết vững vàng khi bị thất thình là những phẩm chất tôt của tuổi trẻ. Bạn nên học. Có lẽ thời cơ tốt cho tình yêu là khi bạn có sự từng trãi xã hội, ổn định tâm, sinh lý, độc lập về kinh tế.
