Bệnh nhân ung thư thường trải qua 5 giai đoạn cảm xúc: phủ nhận, phẫn nộ, thương lượng, trầm cảm và chấp nhận. Khi bệnh tiến triển đến giai đoạn cuối, hầu hết bệnh nhân đều nhận thức rõ sự không thể tránh khỏi của tình trạng sức khỏe. Tuy nhiên, một số người có thể cảm thấy lo lắng, sợ hãi và cần sự hỗ trợ từ các chuyên gia tâm lý để vượt qua những cảm xúc này, nhằm có được sự điều trị và chăm sóc tâm lý kịp thời.
Nếu cần lời khuyên, hãy tham khảo lời khuyên từ chuyên gia tư vấn tâm lý online trên ứng dụng Askany nhé.
1. Giai Đoạn Phủ Nhận
Phủ nhận là phản ứng đầu tiên mà nhiều bệnh nhân ung thư trải qua khi họ được chẩn đoán mắc bệnh. Trong trường hợp ung thư giai đoạn cuối, phản ứng này thậm chí còn mạnh mẽ hơn. Họ có thể không muốn tin rằng mình đang phải đối mặt với cái chết gần kề, và thậm chí có thể từ chối điều trị hoặc tìm kiếm những phương pháp điều trị không hiệu quả. Sự phủ nhận giúp bệnh nhân giảm bớt sự sợ hãi tột cùng, một cơ chế tự vệ trong tâm trí giúp họ tiếp tục sống mà không bị suy sụp hoàn toàn.
2. Giai Đoạn Phẫn Nộ
Khi sự thật không thể phủ nhận nữa, nỗi phẫn nộ bắt đầu xuất hiện. Bệnh nhân cảm thấy bất công khi phải đối mặt với cái chết khi họ còn nhiều ước mơ, hoài bão chưa thể thực hiện. Phẫn nộ có thể hướng về bệnh tật, về những người xung quanh, hoặc thậm chí là về chính bản thân mình. Giai đoạn này là lúc bệnh nhân trải qua những cảm xúc tiêu cực mạnh mẽ nhất, và đôi khi là sự nổi loạn, chối bỏ sự thật.
3. Giai Đoạn Thương Lượng
Khi nỗi phẫn nộ dịu đi, một số bệnh nhân bước vào giai đoạn thương lượng. Họ bắt đầu hy vọng rằng có thể thay đổi số phận của mình, tìm kiếm những phương pháp điều trị thần kỳ hoặc tự thuyết phục mình rằng mình có thể sống lâu hơn nếu làm theo những chỉ dẫn đặc biệt nào đó. Những suy nghĩ như
"Nếu tôi thay đổi thói quen ăn uống, có thể tôi sẽ sống lâu hơn" hoặc
"Nếu tôi làm theo những chỉ dẫn của bác sĩ này, tôi sẽ khỏi bệnh" có thể xuất hiện.
4. Giai Đoạn Trầm Cảm
Khi nhận thức về cái chết trở nên rõ ràng hơn, bệnh nhân thường rơi vào trạng thái trầm cảm. Họ cảm thấy tuyệt vọng và mất niềm tin vào cuộc sống. Đây là thời gian bệnh nhân cảm thấy cô đơn nhất, cảm giác bất lực khi không thể kiểm soát được tình trạng sức khỏe của mình. Những cảm xúc như sự buồn bã, sợ hãi, lo lắng về tương lai của người thân có thể bao trùm họ. Trong giai đoạn này, sự hỗ trợ tâm lý là vô cùng quan trọng, giúp bệnh nhân không bị sa lầy vào nỗi buồn và tuyệt vọng.
5. Giai Đoạn Chấp Nhận
Cuối cùng, sau khi trải qua những cảm xúc mãnh liệt, nhiều bệnh nhân ung thư dần dần bước vào giai đoạn chấp nhận. Đây là giai đoạn mà họ bắt đầu hiểu và chấp nhận sự thật rằng cái chết là điều không thể tránh khỏi. Thay vì tiếp tục chiến đấu với nó, bệnh nhân bắt đầu tìm kiếm sự bình an trong tâm hồn. Họ có thể dành thời gian bên gia đình, trò chuyện với những người thân yêu, hoàn thành những công việc chưa xong, và tìm cách để ra đi trong thanh thản.
Những Nỗi Lo Lắng Và Sợ Hãi
Trong suốt hành trình này, bệnh nhân ung thư sắp chết không chỉ phải đối mặt với nỗi sợ về cái chết mà còn phải lo lắng về những điều chưa hoàn thành trong cuộc sống. Họ có thể lo lắng về gia đình mình, về những người sẽ phải đối mặt với mất mát và đau thương. Nỗi lo về việc không thể hoàn thành những ước mơ, hoặc không thể để lại một dấu ấn nào trong cuộc sống này cũng khiến họ cảm thấy nặng nề.
Sự Cần Thiết Của Hỗ Trợ Tâm Lý
Những cảm xúc và suy nghĩ này không phải là điều mà bệnh nhân có thể tự mình vượt qua một cách dễ dàng. Chính vì thế, việc cung cấp sự hỗ trợ tâm lý cho bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối là vô cùng quan trọng. Các liệu pháp tâm lý có thể giúp bệnh nhân tìm thấy sự bình an trong tâm hồn, giảm bớt nỗi lo sợ và lo lắng, đồng thời hỗ trợ họ trong việc đối mặt với cái chết một cách tích cực hơn.
Kết Luận
Tâm lý người ung thư sắp chết là một hành trình đầy thử thách, vừa đau đớn vừa thấm đẫm cảm xúc. Mỗi giai đoạn trong quá trình này đều có thể giúp bệnh nhân hiểu và chấp nhận cái chết theo cách riêng của mình. Việc đồng hành và hỗ trợ bệnh nhân trong những thời khắc khó khăn này không chỉ giúp họ vượt qua nỗi đau mà còn giúp người thân tìm thấy cách để đối diện với mất mát một cách mạnh mẽ hơn.
