- Tham gia
- 25/11/2012
- Bài viết
- 351
(kenhsinhvien.vn) Từ đầu năm nay, nhiều sự hào hứng, nghi hoặc, giễu cợt và nhầm lẫn đã xuất hiện xoay quanh khái niệm metaverse.
Chiếc siêu máy tính này sẽ được sử dụng trong một dự án siêu vũ trụ (metaverse) do EU tài trợ để tìm hiểu cách bộ não con người hoạt động. Ảnh: REUTERS.
Đối với một số người, metaverse khiến họ thêm bối rối về một thế giới thực tế tăng cường (AR) và thực tế hỗn hợp vốn khó lòng hiểu rõ. Nhưng đối với những người có hiểu biết, siêu vũ trụ là một dấu mốc trong thế giới thực tế mở rộng; một thế giới đang tiến tới “cuộc sống thứ hai” mà nhiều người đã dự đoán từ lâu.
Những tin tức về một số công ty công nghệ hàng đầu thế giới đang ráo riết phát triển siêu máy tính AI càng củng cố thêm dự đoán ấy.
Nhưng sự xuất hiện của siêu máy tính sẽ có ý nghĩa gì với siêu vũ trụ và thực tế ảo, và làm cách nào chúng ta có thể quản trị nó một cách có trách nhiệm?
SIÊU MÁY TÍNH LÀ GÌ?
Nói đơn giản, siêu máy tính là máy tính có mức hiệu suất rất cao. Hiệu suất đó vượt xa bất kỳ máy tính xách tay hay máy tính để bàn nào đang được bán và có thể được sử dụng để xử lý lượng dữ liệu khổng lồ và đúc kết ra những hiểu biết thấu đáo quan trọng từ nó. Những siêu máy tính này là sự sắp xếp song song rất nhiều máy tính, hay những đơn vị xử lý, có thể thực hiện những phép tính điện toán phức tạp nhất.
Bất cứ khi nào nghe về siêu máy tính, thì có thể bạn cũng nghe về thuật ngữ FLOPS - “floating point operations per second” (số phép toán điểm phù động mỗi giây). FLOPS là phương pháp đo hiệu suất quan trọng cho những bộ xử lý cao cấp này.
Về bản chất, những con số động là những con số có dấu thập phân, bao gồm những con số rất dài. Những số thập phân này là chìa khoá khi xử lý lượng dữ liệu lớn hoặc thực hiện những phép tính phức tạp trên máy tính, và đó là lúc FLOPS vào cuộc với vai trò là một đơn vị đo. Nó sẽ cho biết một máy tính hoạt động như thế nào khi quản lý những phép tính phức tạp ấy.
THỊ TRƯỜNG SIÊU MÁY TÍNH
Thị trường siêu máy tính dự kiến sẽ phát triển với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm vào khoảng 9,5% từ năm 2021 đến năm 2026. Việc tăng cường áp dụng điện toán đám mây và công nghệ đám mây sẽ thúc đẩy sự phát triển ấy, cũng như nhu cầu về các hệ thống có thể xử lý những bộ dữ liệu lớn hơn để đào tạo và vận hành AI.
Ngành công nghiệp này đã bùng nổ trong những năm gần đây, với những thành tựu bước ngoặt giúp xây dựng lợi ích công cộng, và những công ty trên thế giới hiện đang nỗ lực để vươn lên và vượt mặt đối thủ trong các dự án về siêu máy tính của riêng mình.
Năm 2008, Roadrunner của IBM là siêu máy tính đầu tiên phá vỡ giới hạn 1 petaflop, nghĩa là nó có thể xử lý một triệu tỷ phép tính mỗi giây. Theo một nghiên cứu, siêu máy tính Fugaku đặt tại Trung tâm Khoa học Máy tính RIKEN ở Kobe, Nhật Bản là máy tính nhanh nhất thế giới. Nó có khả năng xử lý 442 petaflop mỗi giây.
SIÊU MÁY TÍNH AI CỦA META
Cuối tháng 1/2022, Meta đã thông báo trên mạng xã hội rằng công ty sẽ phát triển một siêu máy tính AI. Nếu dự đoán của Meta là sự thật, thì một ngày nào đó siêu máy tính của Meta sẽ trở thành siêu máy tính nhanh nhất thế giới.
Mục đích duy nhất của siêu máy tính ấy là chạy những thuật toán AI thế hệ tiếp theo.
Giai đoạn đầu tiên trong quá trình chế tạo đã hoàn tất, và đến cuối năm 2022 giai đoạn thứ hai dự kiến sẽ hoàn thành. Vào lúc đó, siêu máy tính của Meta sẽ chứa khoảng 16.000 CPU tổng, và công ty hứa hẹn chiếc siêu máy tính này sẽ có thể đào tạo hệ thống AI với hơn một nghìn tỷ thông số trên những bộ dữ liệu lớn như exabyte, hoặc một ngàn petabyte.
Dù những con số này rất ấn tượng, nhưng điều này có ý nghĩa gì đối với tương lai của AI?
SIÊU VŨ TRỤ VÀ SIÊU MÁY TÍNH: THẾ GIỚI PHÍA TRƯỚC
Meta đã hứa hẹn một loạt các công dụng hoàn toàn mới của siêu máy tính của mình, từ chơi game cực nhanh đến dịch thuật liên tục một lượng lớn các văn bản, hình ảnh và video khó cùng một lúc, hãy tưởng tượng một nhóm người đồng thời nói nhiều ngôn ngữ, và có thể giao tiếp với nhau không đứt quãng. Nó cũng có thể được dùng để quét một lượng lớn hình ảnh hoặc video để kiểm tra nội dung có hại, hoặc nhận dạng một khuôn mặt trong một đám đông khổng lồ.
Siêu máy tính này cũng sẽ là chìa khoá trong việc phát triển các mô hình AI đời kế tiếp, nó sẽ tiếp năng lượng cho Metaverse, và nó sẽ là nền tảng cho công nghệ siêu vũ trụ trong tương lai.
Nhưng tác động của tất cả sức mạnh này nghĩa là cần có những cân nhắc nghiêm túc về đạo đức cho việc sử dụng siêu máy tính của Meta nói riêng và siêu máy tính nói chung.
ĐẠO ĐỨC VÀ AI
Những công nghệ mới luôn đòi hỏi những cuộc hội đàm xã hội về cách sử dụng và không nên sử dụng. Về khía cạnh này siêu máy tính này cũng vậy.
Tuy AI rất thông minh trong việc giải quyết một số vấn đề lớn và phức tạp trên thế giới, nhưng vẫn còn có một số sai sót. Những sai sót này không phải do thuật toán của AI gây ra, mà chúng là kết quả trực tiếp của dữ liệu được đưa vào hệ thống AI.
Nếu dữ liệu đưa vào hệ thống có thiên kiến, thì kết quả tính toán của AI chắc chắn sẽ có thiên kiến, và nếu siêu vũ trụ và thực tế ảo thực sử trở thành một “cuộc sống thứ hai” thì chúng ta có nhất thiết phải mang theo những sai sót, định kiến và thiên kiến của cuộc sống thứ nhất vào không?
Tuổi đời của AI cũng mang đến những câu hỏi quan trọng về quyền riêng tư của con người và quyền riêng tư về suy nghĩ của chúng ta.
Để xử lý những mối lo ngại này, chúng ta phải nghiêm túc kiểm tra tương tác của mình với AI. Khi ta xem xét các cấu trúc đạo đức của AI, ta phải đảm bảo việc sử dụng nó là minh bạch, hợp lý, không thiên kiến và có trách nhiệm.
Chúng ta phải giải thích được vì sao một phép tính hoặc quy trình nhất định được khởi phát ngay từ ban đầu, chính xác điều gì đã xảy ra khi AI chạy nó, đảm bảo không có thành kiến ban đầu của con người chống lại bất kỳ nhóm hoặc ý tưởng nào, và rõ ràng về người sẽ chịu trách nhiệm cho các kết quả của một phép tính.
Vẫn còn phải xem liệu những siêu máy tính và những công ty sản xuất chúng có đảm bảo rằng 4 lĩnh vực quan trọng này sẽ được giải quyết thống nhất và minh bạch hay không. Nhưng vấn đề sẽ trở nên cấp bách hơn khi họ tiếp tục dùng nhiều quyền lực và tầm ảnh hưởng lên cuộc sống của chúng ta, cả trên mạng và ngoài đời thực.
Sự bùng nổ của kỷ nguyên siêu máy tính sẽ thúc đẩy kỷ nguyên điện toán song song và sử dụng các ví dụ với tốc độ suy nghĩ. Chúng ta sẽ thấy được một tương lai nơi tổ hợp siêu máy tính và phần mềm thông minh vận hành trên một đám mây kết hợp, cung cấp một phần quy trình tính toán cho máy tính lượng tử, một dạng điện toán mà các chuyên gia tin rằng có khả năng vượt trội hơn cả những siêu máy tính nhanh nhất.
Trước mắt còn phải xem kỷ nguyên này sẽ cung cấp cho thế hệ tiếp theo trải nghiệm siêu vũ trụ thế nào.
Chiếc siêu máy tính này sẽ được sử dụng trong một dự án siêu vũ trụ (metaverse) do EU tài trợ để tìm hiểu cách bộ não con người hoạt động. Ảnh: REUTERS.
Đối với một số người, metaverse khiến họ thêm bối rối về một thế giới thực tế tăng cường (AR) và thực tế hỗn hợp vốn khó lòng hiểu rõ. Nhưng đối với những người có hiểu biết, siêu vũ trụ là một dấu mốc trong thế giới thực tế mở rộng; một thế giới đang tiến tới “cuộc sống thứ hai” mà nhiều người đã dự đoán từ lâu.
Những tin tức về một số công ty công nghệ hàng đầu thế giới đang ráo riết phát triển siêu máy tính AI càng củng cố thêm dự đoán ấy.
Nhưng sự xuất hiện của siêu máy tính sẽ có ý nghĩa gì với siêu vũ trụ và thực tế ảo, và làm cách nào chúng ta có thể quản trị nó một cách có trách nhiệm?
SIÊU MÁY TÍNH LÀ GÌ?
Nói đơn giản, siêu máy tính là máy tính có mức hiệu suất rất cao. Hiệu suất đó vượt xa bất kỳ máy tính xách tay hay máy tính để bàn nào đang được bán và có thể được sử dụng để xử lý lượng dữ liệu khổng lồ và đúc kết ra những hiểu biết thấu đáo quan trọng từ nó. Những siêu máy tính này là sự sắp xếp song song rất nhiều máy tính, hay những đơn vị xử lý, có thể thực hiện những phép tính điện toán phức tạp nhất.
Bất cứ khi nào nghe về siêu máy tính, thì có thể bạn cũng nghe về thuật ngữ FLOPS - “floating point operations per second” (số phép toán điểm phù động mỗi giây). FLOPS là phương pháp đo hiệu suất quan trọng cho những bộ xử lý cao cấp này.
Về bản chất, những con số động là những con số có dấu thập phân, bao gồm những con số rất dài. Những số thập phân này là chìa khoá khi xử lý lượng dữ liệu lớn hoặc thực hiện những phép tính phức tạp trên máy tính, và đó là lúc FLOPS vào cuộc với vai trò là một đơn vị đo. Nó sẽ cho biết một máy tính hoạt động như thế nào khi quản lý những phép tính phức tạp ấy.
THỊ TRƯỜNG SIÊU MÁY TÍNH
Thị trường siêu máy tính dự kiến sẽ phát triển với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm vào khoảng 9,5% từ năm 2021 đến năm 2026. Việc tăng cường áp dụng điện toán đám mây và công nghệ đám mây sẽ thúc đẩy sự phát triển ấy, cũng như nhu cầu về các hệ thống có thể xử lý những bộ dữ liệu lớn hơn để đào tạo và vận hành AI.
Ngành công nghiệp này đã bùng nổ trong những năm gần đây, với những thành tựu bước ngoặt giúp xây dựng lợi ích công cộng, và những công ty trên thế giới hiện đang nỗ lực để vươn lên và vượt mặt đối thủ trong các dự án về siêu máy tính của riêng mình.
Năm 2008, Roadrunner của IBM là siêu máy tính đầu tiên phá vỡ giới hạn 1 petaflop, nghĩa là nó có thể xử lý một triệu tỷ phép tính mỗi giây. Theo một nghiên cứu, siêu máy tính Fugaku đặt tại Trung tâm Khoa học Máy tính RIKEN ở Kobe, Nhật Bản là máy tính nhanh nhất thế giới. Nó có khả năng xử lý 442 petaflop mỗi giây.
SIÊU MÁY TÍNH AI CỦA META
Cuối tháng 1/2022, Meta đã thông báo trên mạng xã hội rằng công ty sẽ phát triển một siêu máy tính AI. Nếu dự đoán của Meta là sự thật, thì một ngày nào đó siêu máy tính của Meta sẽ trở thành siêu máy tính nhanh nhất thế giới.
Mục đích duy nhất của siêu máy tính ấy là chạy những thuật toán AI thế hệ tiếp theo.
Giai đoạn đầu tiên trong quá trình chế tạo đã hoàn tất, và đến cuối năm 2022 giai đoạn thứ hai dự kiến sẽ hoàn thành. Vào lúc đó, siêu máy tính của Meta sẽ chứa khoảng 16.000 CPU tổng, và công ty hứa hẹn chiếc siêu máy tính này sẽ có thể đào tạo hệ thống AI với hơn một nghìn tỷ thông số trên những bộ dữ liệu lớn như exabyte, hoặc một ngàn petabyte.
Dù những con số này rất ấn tượng, nhưng điều này có ý nghĩa gì đối với tương lai của AI?
SIÊU VŨ TRỤ VÀ SIÊU MÁY TÍNH: THẾ GIỚI PHÍA TRƯỚC
Meta đã hứa hẹn một loạt các công dụng hoàn toàn mới của siêu máy tính của mình, từ chơi game cực nhanh đến dịch thuật liên tục một lượng lớn các văn bản, hình ảnh và video khó cùng một lúc, hãy tưởng tượng một nhóm người đồng thời nói nhiều ngôn ngữ, và có thể giao tiếp với nhau không đứt quãng. Nó cũng có thể được dùng để quét một lượng lớn hình ảnh hoặc video để kiểm tra nội dung có hại, hoặc nhận dạng một khuôn mặt trong một đám đông khổng lồ.
Siêu máy tính này cũng sẽ là chìa khoá trong việc phát triển các mô hình AI đời kế tiếp, nó sẽ tiếp năng lượng cho Metaverse, và nó sẽ là nền tảng cho công nghệ siêu vũ trụ trong tương lai.
Nhưng tác động của tất cả sức mạnh này nghĩa là cần có những cân nhắc nghiêm túc về đạo đức cho việc sử dụng siêu máy tính của Meta nói riêng và siêu máy tính nói chung.
ĐẠO ĐỨC VÀ AI
Những công nghệ mới luôn đòi hỏi những cuộc hội đàm xã hội về cách sử dụng và không nên sử dụng. Về khía cạnh này siêu máy tính này cũng vậy.
Tuy AI rất thông minh trong việc giải quyết một số vấn đề lớn và phức tạp trên thế giới, nhưng vẫn còn có một số sai sót. Những sai sót này không phải do thuật toán của AI gây ra, mà chúng là kết quả trực tiếp của dữ liệu được đưa vào hệ thống AI.
Nếu dữ liệu đưa vào hệ thống có thiên kiến, thì kết quả tính toán của AI chắc chắn sẽ có thiên kiến, và nếu siêu vũ trụ và thực tế ảo thực sử trở thành một “cuộc sống thứ hai” thì chúng ta có nhất thiết phải mang theo những sai sót, định kiến và thiên kiến của cuộc sống thứ nhất vào không?
Tuổi đời của AI cũng mang đến những câu hỏi quan trọng về quyền riêng tư của con người và quyền riêng tư về suy nghĩ của chúng ta.
Để xử lý những mối lo ngại này, chúng ta phải nghiêm túc kiểm tra tương tác của mình với AI. Khi ta xem xét các cấu trúc đạo đức của AI, ta phải đảm bảo việc sử dụng nó là minh bạch, hợp lý, không thiên kiến và có trách nhiệm.
Chúng ta phải giải thích được vì sao một phép tính hoặc quy trình nhất định được khởi phát ngay từ ban đầu, chính xác điều gì đã xảy ra khi AI chạy nó, đảm bảo không có thành kiến ban đầu của con người chống lại bất kỳ nhóm hoặc ý tưởng nào, và rõ ràng về người sẽ chịu trách nhiệm cho các kết quả của một phép tính.
Vẫn còn phải xem liệu những siêu máy tính và những công ty sản xuất chúng có đảm bảo rằng 4 lĩnh vực quan trọng này sẽ được giải quyết thống nhất và minh bạch hay không. Nhưng vấn đề sẽ trở nên cấp bách hơn khi họ tiếp tục dùng nhiều quyền lực và tầm ảnh hưởng lên cuộc sống của chúng ta, cả trên mạng và ngoài đời thực.
Sự bùng nổ của kỷ nguyên siêu máy tính sẽ thúc đẩy kỷ nguyên điện toán song song và sử dụng các ví dụ với tốc độ suy nghĩ. Chúng ta sẽ thấy được một tương lai nơi tổ hợp siêu máy tính và phần mềm thông minh vận hành trên một đám mây kết hợp, cung cấp một phần quy trình tính toán cho máy tính lượng tử, một dạng điện toán mà các chuyên gia tin rằng có khả năng vượt trội hơn cả những siêu máy tính nhanh nhất.
Trước mắt còn phải xem kỷ nguyên này sẽ cung cấp cho thế hệ tiếp theo trải nghiệm siêu vũ trụ thế nào.
Dịch bởi Kenhsinhvien.vn
(Theo World Economic Forum)
(Theo World Economic Forum)
