Căn cứ vào Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, Lawkey sẽ phân tích về các yếu tố cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản:
Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Tái phạm nguy hiểm;
đ) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
e) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
g) (Được bãi bỏ )
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
b)(Được bãi bỏ )
c) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Được bãi bỏ
c) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
II/. Về cấu thành tội phạm:
1. Chủ thể là bất cứ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự.
2. Khách thể là quyền sở hữu tài sản của người khác. Đối tượng tác động của tội phạm này là tài sản.
3. Về mặt khách quan:
Hành vi khách quan của "Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản" là hành vi dùng thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản. Dùng thủ đoạn gian dối là đưa ra thông tin giả (không đúng sự thật) nhưng làm cho người khác tin đó là thật và giao tài sản cho người phạm tội. Việc đưa ra thông tin giả có thể bằng nhiều hình thức khác như giả vờ vay, mượn, thuê để chiếm đoạt tài sản...
3. Về mặt chủ quan: Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả do hành vi của mình gây ra và mong muốn hậu quả đó xảy ra.
III/. Đối chiếu với nội dung bạn thắc mắc:
Theo thông tin bạn cung cấp cho chúng tôi bà A đã nhận số tiền 300 triệu của của gia đình bạn để xin việc cho chị gái bạn nhưng sau 2 năm bà A vẫn không xin được việc cho chị gái bạn. Khi gia đình bạn đòi lại số tiền 300 triệu thì bà A tuyên bố công khai là không trả thì hành vi của bà A có thể cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bởi vì bà A đã đưa ra những thông tin sai lệch nhằm để gia đình bạn tin đó là sự thật mặc dù bản thân bà A biết đó là thông tin giả nhưng mong muốn người khác tin đó là sự thật và hành vi lừa dối như vậy có thể được thực hiện qua lời nói. Bên cạnh đó, bà A còn có những hành vi giữ tài sản là số tiền 300 triệu mà đáng lẽ số tiền này phải được giao cho gia đình bạn. Vì vậy trong trường hợp này bà A có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
IV/. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình:
- Trước hết bạn cần làm đơn tố cáo và đề nghị khởi tố vụ án hình sự lên Cơ quan điều tra (Công an quận huyện) có thẩm quyền
Cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra những vụ án hình sự mà tội phạm xảy ra trên địa phận của mình. Trường hợp tội phạm được thực hiện tại nhiều nơi khác nhau hoặc không xác định được địa điểm xảy ra tội phạm thì việc điều tra thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra nơi phát hiện tội phạm, nơi bị can cư trú hoặc bị bắt.
Ngoài nội dung của đơn tố cáo bạn phải trình bày, bạn phải gửi kèm các tài liệu chứng cứ.
- Sau khi nhận đơn tố cáo của bạn cơ quan điều tra sẽ tiến hành điều tra nếu thấy dấu hiệu của tội phạm thì sẽ ra quyết định khởi tố vụ án hình sự. Nếu không có dấu hiệu của tội phạm thì cơ quan điều tra sẽ không ra quyết định khởi tố vụ án hình sự.
Xem thêm: Dịch vụ kế toán tại Hà Nội
Điều 174. Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản
1. Người nào bằng thủ đoạn gian dối chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 2.000.000 đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản mà còn vi phạm;
b) Đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 175 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm;
c) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;
d) Tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ;
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:
a) Có tổ chức;
b) Có tính chất chuyên nghiệp;
c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;
d) Tái phạm nguy hiểm;
đ) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;
e) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;
g) (Được bãi bỏ )
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
b)(Được bãi bỏ )
c) Lợi dụng thiên tai, dịch bệnh.
4. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:
a) Chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên;
b) Được bãi bỏ
c) Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp.
5. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.
II/. Về cấu thành tội phạm:
1. Chủ thể là bất cứ người nào có năng lực trách nhiệm hình sự.
2. Khách thể là quyền sở hữu tài sản của người khác. Đối tượng tác động của tội phạm này là tài sản.
3. Về mặt khách quan:
Hành vi khách quan của "Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản" là hành vi dùng thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản. Dùng thủ đoạn gian dối là đưa ra thông tin giả (không đúng sự thật) nhưng làm cho người khác tin đó là thật và giao tài sản cho người phạm tội. Việc đưa ra thông tin giả có thể bằng nhiều hình thức khác như giả vờ vay, mượn, thuê để chiếm đoạt tài sản...
3. Về mặt chủ quan: Lỗi của người phạm tội là lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả do hành vi của mình gây ra và mong muốn hậu quả đó xảy ra.
III/. Đối chiếu với nội dung bạn thắc mắc:
Theo thông tin bạn cung cấp cho chúng tôi bà A đã nhận số tiền 300 triệu của của gia đình bạn để xin việc cho chị gái bạn nhưng sau 2 năm bà A vẫn không xin được việc cho chị gái bạn. Khi gia đình bạn đòi lại số tiền 300 triệu thì bà A tuyên bố công khai là không trả thì hành vi của bà A có thể cấu thành tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Bởi vì bà A đã đưa ra những thông tin sai lệch nhằm để gia đình bạn tin đó là sự thật mặc dù bản thân bà A biết đó là thông tin giả nhưng mong muốn người khác tin đó là sự thật và hành vi lừa dối như vậy có thể được thực hiện qua lời nói. Bên cạnh đó, bà A còn có những hành vi giữ tài sản là số tiền 300 triệu mà đáng lẽ số tiền này phải được giao cho gia đình bạn. Vì vậy trong trường hợp này bà A có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản.
IV/. Để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của mình:
- Trước hết bạn cần làm đơn tố cáo và đề nghị khởi tố vụ án hình sự lên Cơ quan điều tra (Công an quận huyện) có thẩm quyền
Cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra những vụ án hình sự mà tội phạm xảy ra trên địa phận của mình. Trường hợp tội phạm được thực hiện tại nhiều nơi khác nhau hoặc không xác định được địa điểm xảy ra tội phạm thì việc điều tra thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra nơi phát hiện tội phạm, nơi bị can cư trú hoặc bị bắt.
Ngoài nội dung của đơn tố cáo bạn phải trình bày, bạn phải gửi kèm các tài liệu chứng cứ.
- Sau khi nhận đơn tố cáo của bạn cơ quan điều tra sẽ tiến hành điều tra nếu thấy dấu hiệu của tội phạm thì sẽ ra quyết định khởi tố vụ án hình sự. Nếu không có dấu hiệu của tội phạm thì cơ quan điều tra sẽ không ra quyết định khởi tố vụ án hình sự.
Xem thêm: Dịch vụ kế toán tại Hà Nội