Nước sông Hồng có màu lạ do đâu?

(Vfej.vn) - Trước việc nước sông Hồng có màu và mùi bất thường, các cơ quan chức năng của các địa phương đã tích cực truy tìm nguyên nhân. Mới đây nhất, Cục Cảnh sát Môi trường (C49, Bộ CA) cũng đã có văn bản đề nghị làm rõ vấn đề này.
Những ngày đầu xuân vừa qua, người dân địa phương tại 2 tỉnh Lào Cai, Yên Bái bất ngờ thấy dòng sông Hồng chảy trên địa bàn 2 tỉnh này không còn khoác màu áo hồng; thay vào đó là một màu nước lờ nhờ, xanh xám kèm theo mùi hôi tanh khác thường.

Trên mặt sông từng đám bọt trắng xóa nối đuôi nhau kéo thành vệt dài. Hai bên bờ sông những triền cát còn được phủ lên rất nhiều váng màu rỉ sắt, khi nước cạn đóng két thành từng mảng. Dưới lòng sông, tại những vụng nước lặng thấy một lớp màu bột trắng đang ngưng lại, tụ thành vệt bám theo những đám rêu dưới làn nước chảy.

Những người dân sống bằng nghề nông ở xã Vạn Hòa (TP Lào Cai) cho biết, khoảng 2 tháng nay, nước sông Hồng bốc mùi tanh tưởi, thum thủm như khoai thối.

Một hộ dân sống ở xã Vạn Hóa phàn nàn, gia đình bà trồng gần hai sào rau, mùa cạn phải bơm nước từ sông Hồng lên tưới cho rau, nhưng mấy ngày gần đây không hiểu sao nước sông Hồng lại nhớt và hôi, khi bơm lên nước sùi bọt trắng như nước xà phòng. Chưa năm nào nước sông Hồng như vậy, nên gia đình bà không dám lấy nước sông tưới cho rau nữa…

Đi dọc bờ sông Hồng đoạn chảy qua TP Lào Cai mùi hôi thối và tanh tưởi bốc lên dữ dội, buổi sáng ra công viên Thủy Hoa phía trên cầu Cốc Lếu mùi càng nặng hơn.

Suốt chặng đường dọc bờ sông Hồng từ TP Lào Cai lên Trịnh Tường, Lũng Pô dài mấy chục cây số, màu nước lờ nhờ chẳng khác màu nước chảy qua TP Lào Cai. Còn mùi hôi thì chỗ nặng chỗ nhẹ tùy theo luồng gió thổi.

Cục Cảnh sát Môi trường có văn bản gửi UBND tỉnh Lào Cai đề nghị các ngành chức năng phối hợp với phía Trung Quốc nắm tình hình các cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc huyện Hà Khẩu, huyện Kim Bình, tỉnh Vân Nam để kiểm soát các cơ sở xả thải ra thẳng môi trường.

Trao đổi với báo chí, bà Nông Bích Thủy, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường Lào Cai đưa ra Bảng thống kê kết quả quan trắc môi trường nước sông Hồng do Trạm Thủy văn Lào Cai đo năm 2010 - 2011.

Ngày 15/2/2010, độ pH là 7,6 nước không có mùi. Ngày 15/2/2011 cũng ở vị trí đó, độ pH đo được là 8,0 xuất hiện mùi tanh yếu. Sau khi phân tích kết quả mẫu nước mấy ngày qua, bà Thủy cho biết: Độ pH từ 7 - 8 trong giới hạn cho phép. Tuy nhiên, kết quả phân tích nước sông Hồng trong mấy ngày qua cho thấy, hàm lượng chất hữu cơ trong nước có chiều hướng gia tăng, mặc dù thượng nguồn sông Hồng phía Việt Nam không có nhà máy chế biến thực phẩm nào, còn nhà máy tuyển quặng Sinh Quyền thì sử dụng hồ thải tuần hoàn, đến nay chưa có nước thải ra sông…


Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Lào Cai, trong thời gian vừa qua khi phát hiện nước sông Hồng có màu, mùi bất thường, các cơ quan bảo vệ môi trường tỉnh này đã tiến hành khảo sát dọc theo sông Hồng từ thành phố Lào Cai lên đến thượng nguồn, thuộc xã A Mú Sung, huyện Bát Xát điểm đầu tiên sông Hồng từ tỉnh Vân Nam - Trung Quốc chảy vào Việt Nam qua địa phận tỉnh Lào Cai.

Đánh giá cảm quan nước sông Hồng có màu xanh, dòng chảy xiết do đầu nguồn lòng sông hẹp. Tại vị trí cách Trạm biên phòng A Mú Sung 10 km xuôi về phía hạ lưu trên bãi bồi ven sông bắt đầu xuất hiện các vệt bùn xám có mùi tanh giống mùi đã phát hiện ở khu vực thành phố Lào Cai. Ngoài ra, nhiều điểm dọc tuyến sông xuất hiện bột trắng khô, trong nước có dịch nhầy, và xơ bã thực vật.

Cũng theo báo cáo về kiểm định mẫu nước sông Hồng của Sở Tài nguyên và Môi trường Lào Cai thì các chỉ số COD, BOD5 vượt tiêu chuẩn cho phép tới nhiều lần. Tuy nhiên, báo cáo này không thể hiện các mẫu xét nghiệm hàm lượng chì và cadimi. Nhưng khi sông Hồng chảy về tới địa bàn tỉnh Yên Bái, Phòng Cảnh sát Môi trường tỉnh này đã khẳng định, sông Hồng bị đầu độc bằng chì và cadimi qua các mẫu xét nghiệm nước mặt sông Hồng.

Trước sự việc trên Cục Cảnh sát Môi trường (C49, Bộ CA) đã có văn bản gửi UBND tỉnh Lào Cai đề nghị chỉ đạo các ngành chức năng trên địa bàn tỉnh phối hợp với phía Trung Quốc nắm tình hình các cơ sở sản xuất kinh doanh thuộc huyện Hà Khẩu và huyện Kim Bình, tỉnh Vân Nam.

Ôi ngày xưa, nước sông Hồng còn đâu

Trước phản ánh của báo chí về hiện tượng dòng nước sông Hồng chảy qua thành phố Lào Cai, Yên Bái cạn nhanh và có nơi bị ô nhiễm nặng, Tổng cục Môi trường đã tiến hành xét nghiệm các mẫu nước ở các địa bàn tỉnh này.


Theo phản ánh của một số báo chí dòng nước sông Hồng chảy qua thành phố Lào Cai có hiện tượng nước cạn nhanh và có mùi khác lạ. Đặc biệt, khi mực nước sông Hồng giảm thấp, đoạn chảy qua thành phố Lào Cai, bờ sông lộ ra một số vệt váng bùn đỏ đậm mùi khó ngửi.

Trao đổi với PV, Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Bùi Cách Tuyến cho biết, trước sự việc này, Cục đang tiếp tục tiến hành các đợt điều tra, khảo sát và tiến hành quan trắc một số điểm trên sông Hồng tại tỉnh Lào Cai.



Ông Tuyến cung cấp, gần đây nhất ngày 25/2, đoàn khảo sát đã tiến hành lấy mẫu tại các điểm quan trắc từ điểm Lũng Pô - điểm giáp ranh Việt Nam và Trung Quốc, nơi con sông Hồng đổ vào Việt Nam - đến thành phố Lào Cai. Chiều dài toàn tuyến sông này khoảng 70 km.

Kết quả phân tích ban đầu từ 5 mẫu nước và 1 mẫu trầm tích đáy (lấy tại trạm thủy văn, trong thành phố Lào Cai) cho thấy, chất lượng nước tại suối Lũng Pô và suối Ngòi đạt QCVN 08:2008 loại A1 (sử dụng tốt cho mục đích sinh hoạt).

Đối với nước sông Hồng (tại 3 điểm quan trắc) cho thấy chất lượng nước bị ô nhiễm bởi thông số COD, tổng Fe, Pb và Tổng dầu, mỡ. Như vậy, chất lượng nước sông Hồng ở thời điểm lấy mẫu chưa bị ô nhiễm.

Tuy nhiên, cán bộ của Chi cục bảo vệ môi trường Lào Cai đều khẳng định, gần đây nước sông Hồng có màu khác hơn (ví dụ tại điểm Lũng Pô nước sông Hồng đục, có màu hơi vàng, khác màu hồng phù sa). Một đặc điểm nữa là ở các điểm đầu nguồn, nước sông đều có giá trị pH cao hơn mức cho phép (dao động trên 8).

Giá trị pH cao như vậy đã đo được từ nhiều đợt quan trắc của 2 năm gần đây. Ngoài ra, tại Trạm thủy văn Lào Cai, không khí xung quanh có mùi giống mùi xú uế, nước không có mùi, tuy nhiên khi lấy mẫu đất bên bờ trạm thủy văn thấy mùi thối.

Trước thông tin phòng Cảnh sát Môi trường (PC 49, CA tỉnh Yên Bái) vừa công bố kết quả phân tính kiểm định môi trường nước mặt sông Hồng tại địa bàn Yên Bái, cho thấy nước sông Hồng chảy qua địa phận tỉnh này bị nhiễm chì và Cadimi nghiêm trọng, ông Tuyến cho biết sẽ cử đoàn khảo sát xét nghiệm lại các mẫu nước giống như đã thực hiện tại Lào Cai.