Viêm đại tràng mạn là bệnh rất hay gặp. Có nhiều nguyên nhân gây bệnh nhưng thường xuất hiện sau khi nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh vật ở ruột hoặc do yếu tố thần kinh. Tỷ lệ mắc bệnh ở nhiều các nước đang và kém phát triển cao hơn do mức sống còn thấp nên điều kiện vệ sinh trong ăn uống tại đây ít được chú trọng. Đặc biệt những người trung và cao tuổi là đối tượng dễ mắc căn bệnh này.
Thế nào là viêm đại tràng mạn tính
Viêm đại tràng mạn tính (VDTMT) là quá trình viêm nhiễm gây tổn thương khu trú hoặc lan tỏa ở niêm mạc đại tràng với các mức độ nặng nhẹ khác nhau. VDTMT được chia thành 2 nhóm: có nguyên nhân và không rõ nguyên nhân.
- VĐTMT có nguyên nhân xuất hiện sau viêm đại tràng cấp tính do nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng, nhiễm nấm và nhiễm độc không được điều trị dứt điểm.
- VĐTMT không rõ nguyên nhân bao gồm: VĐTMT không đặc hiệu và bệnh Crohn (rất ít gặp ở nước ta).
Biểu hiện của bệnh
Triệu chứng lâm sàng:
Rối loạn đại tiện: Chủ yếu là phân nát, lỏng một hoặc nhiều lần trong ngày, phân có thể có nhầy máu hoặc không. Táo lỏng xen kẽ nhau (viêm đại tràng khu vực). Mót rặn, sau đi ngoài đau trong hậu môn.
Đau bụng: Xuất phát đau thường là ở vùng hố chậu hai bên hoặc vùng hạ sườn phải và trái (vùng đại tràng góc gan, góc lách). Đau lan dọc theo khung đại tràng. Đau thường quặn từng cơn, có khi đau âm ỉ. Khi đau thường mót đi ngoài, đi ngoài hoặc đánh hơi được thì giảm đau.Cơn đau dễ xuất hiện khi căng thẳng, lo lắng, ăn uống thất thường.
Ngoài hai triệu chứng chính như trên ta còn có thể gặp các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, đầy bụng, giảm trí nhớ, hay cáu gắt. Nếu bị bệnh nặng thì cơ thể gầy sút hốc hác.
Triệu chứng cận lâm sàng:
- Biểu hiện thiếu máu nhược sắc, bạch cầu tăng, tốc độ lắng máu cao.
- Xét nghiệm phân tìm hồng cầu, tế bào mủ, tế bào biểu mô ruột, ký sinh trùng, sự thay đổi về số lượng vi khuẩn; cấy phân tìm vi khuẩn gây bệnh; xét nghiệm các thành phần sinh hoá trong phân. Chụp X quang khung đại tràng để chẩn đoán phân biệt.
- Nội soi đại trực tràng: thường thấy hiện tượng viêm long niêm mạc, sức bền niêm mạc kém, có thể có các vết loét trợt, ổ loét được phủ lớp nhày trắng, xuất huyết, các ổ áp xe nhỏ, hình ảnh teo đét niêm mạc, các vết sẹo xen kẽ các tổn thương đang hoạt động.
- Sinh thiết đại tràng thấy hình ảnh viêm mạn tính, các tuyến tăng sinh hoặc thưa thớt, tuỳ theo hình thái bệnh lý có thể thấy tế bào tăng tiết nhày hoặc teo đét.
Thanh Tâm
Thế nào là viêm đại tràng mạn tính
Viêm đại tràng mạn tính (VDTMT) là quá trình viêm nhiễm gây tổn thương khu trú hoặc lan tỏa ở niêm mạc đại tràng với các mức độ nặng nhẹ khác nhau. VDTMT được chia thành 2 nhóm: có nguyên nhân và không rõ nguyên nhân.
- VĐTMT có nguyên nhân xuất hiện sau viêm đại tràng cấp tính do nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng, nhiễm nấm và nhiễm độc không được điều trị dứt điểm.
- VĐTMT không rõ nguyên nhân bao gồm: VĐTMT không đặc hiệu và bệnh Crohn (rất ít gặp ở nước ta).
Biểu hiện của bệnh
Triệu chứng lâm sàng:
Rối loạn đại tiện: Chủ yếu là phân nát, lỏng một hoặc nhiều lần trong ngày, phân có thể có nhầy máu hoặc không. Táo lỏng xen kẽ nhau (viêm đại tràng khu vực). Mót rặn, sau đi ngoài đau trong hậu môn.
Đau bụng: Xuất phát đau thường là ở vùng hố chậu hai bên hoặc vùng hạ sườn phải và trái (vùng đại tràng góc gan, góc lách). Đau lan dọc theo khung đại tràng. Đau thường quặn từng cơn, có khi đau âm ỉ. Khi đau thường mót đi ngoài, đi ngoài hoặc đánh hơi được thì giảm đau.Cơn đau dễ xuất hiện khi căng thẳng, lo lắng, ăn uống thất thường.
Ngoài hai triệu chứng chính như trên ta còn có thể gặp các triệu chứng như mệt mỏi, chán ăn, đầy bụng, giảm trí nhớ, hay cáu gắt. Nếu bị bệnh nặng thì cơ thể gầy sút hốc hác.
Triệu chứng cận lâm sàng:
- Biểu hiện thiếu máu nhược sắc, bạch cầu tăng, tốc độ lắng máu cao.
- Xét nghiệm phân tìm hồng cầu, tế bào mủ, tế bào biểu mô ruột, ký sinh trùng, sự thay đổi về số lượng vi khuẩn; cấy phân tìm vi khuẩn gây bệnh; xét nghiệm các thành phần sinh hoá trong phân. Chụp X quang khung đại tràng để chẩn đoán phân biệt.
- Nội soi đại trực tràng: thường thấy hiện tượng viêm long niêm mạc, sức bền niêm mạc kém, có thể có các vết loét trợt, ổ loét được phủ lớp nhày trắng, xuất huyết, các ổ áp xe nhỏ, hình ảnh teo đét niêm mạc, các vết sẹo xen kẽ các tổn thương đang hoạt động.
- Sinh thiết đại tràng thấy hình ảnh viêm mạn tính, các tuyến tăng sinh hoặc thưa thớt, tuỳ theo hình thái bệnh lý có thể thấy tế bào tăng tiết nhày hoặc teo đét.
Thanh Tâm