Nhang ngải cứu có thể chữa bệnh?

Tự dùng nhang ngải cứu chữa bệnh đau lưng có nên và an toàn không?
Hỏi:

Gần đây tôi thấy nhiều người mua nhang ngải cứu về tự chữa bệnh bằng cách hơ trước các huyệt ở lưng. Họ cho rằng cách này có thể chữa khỏi đau cơ, khớp, mỏi lưng, mất ngủ… Tôi cũng muốn mua về cho mẹ tôi chữa chứng mất ngủ và đau lưng, không biết có nên không? Và tự dùng ở nhà có an toàn không? Bác sĩ tư vấn giúp tôi.


Đáp: Cứu ngải là một phương pháp điều trị đã được lưu truyền lâu đời trong dân gian. Bản chất là dùng sức nóng và hơi thuốc của nhang ngải tác động lên huyệt để kích thích tạo nên phản ứng của cơ thể nhằm mục đích phòng và trị bệnh.
Cứu ngải thường được chỉ định để điều trị các chứng bệnh thuộc thể “Hàn” (bệnh do nhiễm lạnh, theo Đông y) như là huyết áp thấp, tiêu chảy kèm theo có nôn mửa, tay chân lạnh, tình trạng đau nhức khi gặp thời tiết lạnh...

Có hai cách cứu ngải, là điếu ngải và mồi ngải. Điếu ngải là cuốn ngải thành điếu, đốt đầu điếu rồi hơ lên huyệt ở khoảng cách 2 cm cho đến khi thấy nóng ấm dễ chịu là được. Mồi ngải là đặt một nhúm thuốc ngải lên vị trí huyệt (có thể đặt trên một lát gừng mỏng, gọi là cứu gián tiếp) rồi đốt cháy cho đến 1/2 hoặc 2/3 thì thay mồi ngải khác, đến khi chỗ cứu cảm thấy ấm nóng và có quầng đỏ là được. Hệ thống huyệt vị sử dụng trong cứu ngải cơ bản giống như trong châm cứu chung.

Cứu ngải không được áp dụng cho các bệnh lý thể “nhiệt” và có thể gây bỏng da vùng cứu nếu làm không đúng cách, vì vậy cần hết sức chú ý khi thực hiện ở những vùng có liên quan đến thẩm mỹ (mặt) hoặc ở gần các khớp, vì có thể bị bỏng gây ra sẹo xấu hay sẹo co rút. Nếu bạn không thật sự chắc chắn về kỹ thuật thì tốt nhất là nên đưa mẹ đến các cơ sở y học dân tộc để được chẩn đoán bệnh và điều trị có kết quả tốt nhất.
PGS.TS Nguyễn Trọng Lưu
Trưởng khoa Vật lý Trị liệu BV Quân Đội TW 108