- Tham gia
- 11/11/2008
- Bài viết
- 9.441
Mụn xuất hiện do tuyến bã ở da tiết quá nhiều bã nhờn, trong khi miệng nang lông bị bít kín do tăng sừng hóa. Chất bã nhờn ứ lại ở lỗ chân lông, tạo thành nhân mụn. Điều này tạo điều kiện cho vi khuẩn Propionibacterium acnes (sống ở lỗ chân lông) phát triển, gây viêm đỏ và tạo mủ.
Có thể làm giảm mụn bằng cách:
- Ăn uống điều độ, không lạm dụng những gia vị cay nóng như tiêu, ớt, hành, tỏi hoặc thức uống có tính kích thích như cà phê, trà.
- Ăn nhiều rau quả, trái cây để tăng cường chất bổ dưỡng và tránh táo bón.
- Tránh lo lắng, phiền muộn. Sự lạc quan, thoải mái trong cuộc sống là yếu tố quan trọng giúp cải thiện nhiều rối loạn, trong đó có chuyện nổi mụn.
- Rửa mặt hằng ngày khoảng 4-5 lần với nước thường hoặc nước pha muối (pha 1-2 muỗng cà phê muối ăn vào 1 lít nước).
- Nếu sử dụng loại xà phòng không thích hợp với da mặt, làm mụn nổi nhiều hơn thì cần tránh dùng loại đó.
- Luôn đội mũ khi ra nắng.
- Không nên thường xuyên mân mê, nặn bóp mụn vì dễ gây nhiễm trùng và có thể để lại sẹo xấu.
Khi mụn tiến triển dai dẳng và mức độ viêm nhiễm nặng, bệnh nhân cần dùng thuốc. Thuốc sẽ giải quyết 3 yếu tố chính dẫn đến mụn: sự tăng tiết bã nhờn, sự tăng sừng hóa của da tại miệng nang lông và sự phát triển bất thường của vi khuẩn P.acnes.
1. Thuốc điều trị toàn thân: Gồm các loại thuốc uống cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định vì thường phải dùng kéo dài (trong nhiều tháng), có thể gây tác dụng phụ. Chỉ dùng khi bị mụn loại nặng. Đó là:
- Kháng sinh loại uống: Tetracyclin, Minocyclin, Clin-damycin, Erythromycin.
- Isotretinoin: Là dẫn chất vitamin A dạng acid được dùng khi bị mụn trứng cá rất nặng. Lưu ý: Thuốc có thể gây quái thai ở phụ nữ mang thai.
- Nội tiết tố sinh dục: Chỉ dùng cho phụ nữ trưởng thành (dưới 16 tuổi không được dùng) khi có sự tăng tiết bã nhờn quá nhiều và các cách điều trị khác không đem lại kết quả. Hiện đã có loại thuốc vừa trị mụn vừa có tác dụng ngừa thai (Diane 35).
2. Thuốc điều trị tại chỗ: Là thuốc bôi; có loại chỉ chứa một hoạt chất với một tác động chuyên biệt nào đó, chẳng hạn như:
- Thuốc bôi chứa lưu huỳnh: Là thuốc cổ điển, có tác dụng giảm nhờn, sát trùng. Hiện nay rất ít được sử dụng vì các chế phẩm chứa lưu huỳnh có mùi hôi, gây khó chịu.
- Thuốc bôi chứa benzoyl peroxyd: Có tác dụng làm tiêu nhân mụn, diệt vi khuẩn P.acnes nhưng lại dễ gây kích ứng da. Cần tránh ra nắng khi bôi thuốc.
- Thuốc bôi chứa Retinoid: Retinoid là tên chung để chỉ các dẫn chất của vitamin A dạng acid. Retinoid dùng làm thuốc bôi ngoài da có tên là Tretinoin. Thuốc có tác dụng làm nhân mụn trồi lên và bật ra ngoài, đồng thời ngăn ngừa phát sinh nhân mụn mới.
Trước khi dùng loại thuốc tại chỗ, nên bôi thử trên vùng da mỏng ở mặt trước cẳng tay, để yên trong 6-8 giờ; nếu không thấy phản ứng gì đặc biệt mới bôi lên mặt. Riêng với biệt dược phối hợp Erythromycin và Tretinoin, phải thận trọng khi sử dụng, đọc kỹ bản hướng dẫn hoặc tư vấn dược sĩ, bác sĩ.
Nhiều loại thuốc trị mụn cần được bác sĩ chỉ định và hướng dẫn sử dụng. Vì vậy, nếu bị mụn trứng cá loại nặng, bệnh nhân nên đến khám ở bác sĩ chuyên khoa da liễu để được hướng dẫn, vì việc dùng thuốc trị mụn không đúng cách có thể làm cho mụn nổi nhiều hơn. Tuyệt đối không được dùng loại kem tự chế hoặc thuốc cortibion để trị mụn.
TS Nguyễn Hữu Đức, Sức Khoẻ & Đời Sống
Có thể làm giảm mụn bằng cách:
- Ăn uống điều độ, không lạm dụng những gia vị cay nóng như tiêu, ớt, hành, tỏi hoặc thức uống có tính kích thích như cà phê, trà.
- Ăn nhiều rau quả, trái cây để tăng cường chất bổ dưỡng và tránh táo bón.
- Tránh lo lắng, phiền muộn. Sự lạc quan, thoải mái trong cuộc sống là yếu tố quan trọng giúp cải thiện nhiều rối loạn, trong đó có chuyện nổi mụn.
- Rửa mặt hằng ngày khoảng 4-5 lần với nước thường hoặc nước pha muối (pha 1-2 muỗng cà phê muối ăn vào 1 lít nước).
- Nếu sử dụng loại xà phòng không thích hợp với da mặt, làm mụn nổi nhiều hơn thì cần tránh dùng loại đó.
- Luôn đội mũ khi ra nắng.
- Không nên thường xuyên mân mê, nặn bóp mụn vì dễ gây nhiễm trùng và có thể để lại sẹo xấu.
Khi mụn tiến triển dai dẳng và mức độ viêm nhiễm nặng, bệnh nhân cần dùng thuốc. Thuốc sẽ giải quyết 3 yếu tố chính dẫn đến mụn: sự tăng tiết bã nhờn, sự tăng sừng hóa của da tại miệng nang lông và sự phát triển bất thường của vi khuẩn P.acnes.
1. Thuốc điều trị toàn thân: Gồm các loại thuốc uống cần được bác sĩ chuyên khoa chỉ định vì thường phải dùng kéo dài (trong nhiều tháng), có thể gây tác dụng phụ. Chỉ dùng khi bị mụn loại nặng. Đó là:
- Kháng sinh loại uống: Tetracyclin, Minocyclin, Clin-damycin, Erythromycin.
- Isotretinoin: Là dẫn chất vitamin A dạng acid được dùng khi bị mụn trứng cá rất nặng. Lưu ý: Thuốc có thể gây quái thai ở phụ nữ mang thai.
- Nội tiết tố sinh dục: Chỉ dùng cho phụ nữ trưởng thành (dưới 16 tuổi không được dùng) khi có sự tăng tiết bã nhờn quá nhiều và các cách điều trị khác không đem lại kết quả. Hiện đã có loại thuốc vừa trị mụn vừa có tác dụng ngừa thai (Diane 35).
2. Thuốc điều trị tại chỗ: Là thuốc bôi; có loại chỉ chứa một hoạt chất với một tác động chuyên biệt nào đó, chẳng hạn như:
- Thuốc bôi chứa lưu huỳnh: Là thuốc cổ điển, có tác dụng giảm nhờn, sát trùng. Hiện nay rất ít được sử dụng vì các chế phẩm chứa lưu huỳnh có mùi hôi, gây khó chịu.
- Thuốc bôi chứa benzoyl peroxyd: Có tác dụng làm tiêu nhân mụn, diệt vi khuẩn P.acnes nhưng lại dễ gây kích ứng da. Cần tránh ra nắng khi bôi thuốc.
- Thuốc bôi chứa Retinoid: Retinoid là tên chung để chỉ các dẫn chất của vitamin A dạng acid. Retinoid dùng làm thuốc bôi ngoài da có tên là Tretinoin. Thuốc có tác dụng làm nhân mụn trồi lên và bật ra ngoài, đồng thời ngăn ngừa phát sinh nhân mụn mới.
Trước khi dùng loại thuốc tại chỗ, nên bôi thử trên vùng da mỏng ở mặt trước cẳng tay, để yên trong 6-8 giờ; nếu không thấy phản ứng gì đặc biệt mới bôi lên mặt. Riêng với biệt dược phối hợp Erythromycin và Tretinoin, phải thận trọng khi sử dụng, đọc kỹ bản hướng dẫn hoặc tư vấn dược sĩ, bác sĩ.
Nhiều loại thuốc trị mụn cần được bác sĩ chỉ định và hướng dẫn sử dụng. Vì vậy, nếu bị mụn trứng cá loại nặng, bệnh nhân nên đến khám ở bác sĩ chuyên khoa da liễu để được hướng dẫn, vì việc dùng thuốc trị mụn không đúng cách có thể làm cho mụn nổi nhiều hơn. Tuyệt đối không được dùng loại kem tự chế hoặc thuốc cortibion để trị mụn.
TS Nguyễn Hữu Đức, Sức Khoẻ & Đời Sống