Mẹo để giảm đau hàm

Đau hàm có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm tình trạng rạn nứt, trẹo, viêm khớp, áp-xe răng và rối loạn khớp thái dương hàm (TMJ). Quan trọng là bạn cần đi khám để được chẩn đoán chuyên khoa ngay khi xảy ra bất cứ vấn đề nào về xương hàm. Đau hàm có thể là triệu chứng của các bệnh lý nghiêm trọng như đau tim hoặc đau thắt ngực. Biết về các nguyên nhân gây đau hàm có thể giúp ích cho việc điều trị và tránh tình trạng sưng, khó khăn khi nhai và cử động bị hạn chế.

Phương pháp 1: Chữa đau hàm do nghiến răng


1. Hiểu về các nguyên nhân gây nghiến răng

Tật nghiến răng không chỉ do một nguyên nhân duy nhất. Các bác sĩ đã xác định có nhiều yếu tố khiến người ta nghiến răng ban ngày hoặc ban đêm, gồm có:
Đau ta
Mọc răng ở trẻ em
Các cảm xúc khó chịu (stress, bức xúc, giận dữ, lo âu)
Cá tính riêng (tính tranh đua cao, hung hăng)
Thói quen bộc phát, thường xảy ra khi cố gắng tập trung hoặc đối phó với các tình huống căng thẳng
Răng hàm trên và hàm dưới mọc lệch (còn gọi là lệch khớp cắn)
Các biến chứng liên quan đến giấc ngủ, bao gồm chứng ngưng thở
Các biến chứng do các bệnh thoái hóa gây ra như bệnh múa giật Huntington và bệnh Parkinson


2. Điều trị răng

Nếu tật nghiến răng diễn ra lâu ngày gây đau hàm trầm trọng, bạn có thể nhờ nha sĩ tư vấn các phương pháp để ngăn chặn tật nghiến răng, hoặc ít nhất cũng giảm được các tác động của tật nghiến răng.

Sử dụng máng bảo vệ hàm. Dụng cụ này đặc biệt hữu ích nếu bạn nghiến răng ban đêm. Máng bảo vệ hàm được thiết kế để ngăn ngừa nghiến răng có thể tách hàm trên và hàm dưới, giúp giảm đau và tổn thương do nghiến răng.

Chỉnh răng mọc lệch. Với các trường hợp nghiến răng cực kỳ nghiêm trọng, bác sĩ có thể đề nghị bạn đeo niềng chỉnh răng hoặc phẫu thuật răng miệng để chỉnh hình cho hai hàm răng.

Khám răng định kỳ. Bạn có thể giảm tần suất nghiến răng và đau hàm nếu được nha sĩ theo dõi và chữa tật nghiến răng.


3. Điều trị các nguyên nhân tiềm ẩn gây nên tật nghiến răng

Nếu cảm xúc mãnh liệt hoặc các sự cố về hành vi gây tật nghiến răng và dẫn đến đau hàm nghiêm trọng, có lẽ bạn cần nghĩ đến việc xử lý các nguyên nhân cảm xúc và hành vi.

Sử dụng các bài tập kiểm soát stress như thiền hoặc chế độ tập luyện nghiêm ngặt.

Dùng các liệu pháp điều trị các vấn đề như lo âu, giận dữ hoặc căng thẳng.

Với các trường hợp nặng, bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc. Thông thường tật nghiến răng không được điều trị bằng thuốc, tuy nhiên có một số thuốc kê toa như thuốc giãn cơ có thể giúp giảm căng và dịu đau.


4. Thay đổi lối sống

Một số thay đổi trong lối sống có thể giúp giảm nghiến răng và phòng ngừa đau hàm nếu nguyên nhân gây nghiến răng có liên quan tới stress hoặc lo âu.

Cố gắng kiểm soát stress. Tìm ra điều gì có thể giúp bạn bình tâm lại, bất kể là nghe nhạc êm dịu, tập thể dục cường độ cao hoặc thư thái ngâm mình trong bồn tắm. Thực hành việc giải tỏa stress hàng ngày, đặc biệt là trước khi đi ngủ.

Tránh caffeine và các chất kích thích. Thử uống cà phê hoặc trà đã khử caffeine, hoặc tốt nhất là uống trà thảo mộc có tác dụng thư giãn vào buổi tối. Tránh hút thuốc lá và uống rượu bia buổi tối để có một đêm ngon giấc hơn và ít nghiến răng hơn.

Phương pháp 2: Chữa đau hàm do áp-xe răng


1. Hiểu nguyên nhân gây áp-xe răng

Áp-xe là tình trạng nhiễm khuẩn tại vị trí có dây thần kinh, thường là do sâu răng lâu ngày không điều trị.Các triệu chứng gồm:
Cảm giác đau nhói kéo dài trong răng
Nhạy cảm với sự thay đổi nhiệt độ, như thức ăn hay đồ uống nóng hoặc lạnh
Đau khi nhai, ăn hoặc uống
Bị sưng bên mặt có răng áp-xe
Sưng hoặc viêm hạch quanh hàm


2. Điều trị áp-xe

Nếu nghi ngờ bị áp-xe, nhất thiết bạn phải đến nha sĩ càng sớm càng tốt. Tùy vào độ nghiêm trọng của tình trạng áp-xe, nha sĩ sẽ đưa ra một số cách điều trị để ngăn chặn ổ áp-xe lây lan. Mọi thủ thuật phải do nha sĩ có giấy phép và kinh nghiệm thực hiện.

Phương pháp dẫn lưu áp-xe có thể được áp dụng. Nha sĩ sẽ dùng dụng cụ vô trùng rút mủ ra khỏi nơi nhiễm trùng trong môi trường y tế được kiểm soát. Nhắc lại là bạn không được tự thực hiện bất cứ thủ thuật nào tại nhà.

Lấy tủy răng có thể là lựa chọn tốt nhất. Lấy tủy răng là phẫu thuật loại bỏ mô bệnh trong chân răng và dẫn lưu áp-xe. Thủ thuật này giúp nha sĩ điều trị nhiễm trùng mà vẫn bảo tồn răng cho bạn.

Nha sĩ có thể đề nghị nhổ chiếc răng bị nhiễm trùng. Phương pháp này thường được áp dụng khi tình trạng nhiễm trùng khiến chiếc răng không còn cứu được. Sau khi nhổ răng, nha sĩ sẽ dẫn lưu áp-xe và điều trị nhiễm trùng.

Bạn sẽ được kê toa thuốc kháng sinh để ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan sang các răng khác hoặc sang hàm. Thuốc kháng sinh được chỉ định sử dụng kết hợp với các cách điều trị khác.

Điều quan trọng là cần giữ vệ sinh răng miệng để ngăn ngừa áp-xe. Mỗi ngày bạn nên dùng chỉ nha khoa, đánh răng hai lần, hạn chế ăn ngọt và khám răng định kỳ.


3. Giảm đau

Sau khi đến nha sĩ để điều trị nhiễm trùng, bạn có thể thực hiện một số việc tại nhà để giảm đau do áp-xe răng.

Hòa một thìa cà phê muối vào 240 ml nước ấm. Dùng dung dịch này súc miệng sau mỗi bữa ăn và trước khi đi ngủ để giúp giảm viêm và ngăn ngừa nhiễm trùng.

Uống thuốc giảm đau. Các thuốc giảm đau không kê toa như acetaminophen và ibuprofen có thể dùng để giảm viêm và đau.Uống đúng theo liều lượng khuyến nghị trên nhãn, vì thuốc giảm đau nếu dùng quá nhiều sẽ làm tổn thương gan và gây nên những vấn đề sức khỏe khác.

Dùng gạc lạnh. Để giảm đau và viêm ở miệng và hàm, quấn gạc lạnh trong mảnh vải và chườm lên vùng đau trên mặt trong 20 phút, sau đó nghỉ 20 phút. Không dùng gạc nóng chữa răng bị áp-xe, do sức nóng có thể lây lan nhiễm trùng.

Phương pháp 3: Chữa đau hàm do viêm khớp thái dương hàm (TMJ)


1.Hiểu nguyên nhân gây các vấn đề về khớp thái dương hàm (TMJ)

Chứng rối loạn khớp thái dương hàm có thể do viêm khớp do chấn thương (traumatic arthritis), viêm xương khớp (osteoarthritis) hoặc thấp khớp (rheumatoid arthritis). Viêm xương khớp là bệnh phổ biến ở người trên 50 tuổi. Mọi dạng viêm TMJ gây cứng, đau, chói tai, sưng và hạn chế phạm vi vận động.


2. Chẩn đoán viêm TMJ

Trước khi điều trị viêm TMJ, điều quan trọng là phải xác định bệnh, chính xác là bệnh viêm khớp. Trong hầu hết trường hợp, phương pháp chụp X-quang hoặc chụp cắt lớp vi tính (CT scan) có thể xác định viêm TMJ khi quan sát tình trạng xẹp và có gai ở lồi cầu (phần lồi lên hình tròn ở đầu xương). Trường hợp ngoại lệ là chứng viêm khớp do chấn thương, thông thường không phát hiện được bằng phương pháp chụp X-quang, trừ khi có dịch ứ đọng hoặc xuất huyết gây giãn rộng khe khớp thì có thể quan sát bằng X-quang.

Các chẩn đoán về chứng đau đầu như đau đầu cụm, đau nửa đầu, viêm động mạch thái dương và đột quỵ cần phải được loại trừ trước khi chẩn đoán viêm TMJ, đặc biệt là khi có các triệu chứng đau đầu.


3. Điều trị viêm khớp thái dương hàm do chấn thương

Tuy không thể chữa khỏi bệnh viêm khớp, nhưng bạn có thể áp dụng một số liệu pháp giúp giảm đau hàm liên quan đến viêm khớp.

Nhiều bác sĩ đề nghị sử dụng thuốc kháng viêm không chứa steroid để điều trị các triệu chứng viêm TMJ do chấn thương.

Ăn thức ăn mềm để tránh phải cử động hàm nhiều.

Chườm gạc ấm. Chườm trong 20 phút, sau đó bỏ gạc ra và tập cử động hàm bằng cách mở hàm và ngậm hàm, sau đó cử động sang hai bên. Lặp lại phương pháp này 3 đến 5 lần mỗi ngày khi cần.

Thử đeo máng bảo vệ miệng. Dụng cụ này có thể giúp một số bệnh nhân giảm đau hoặc giảm cảm giác khó chịu.


4. Điều trị đau TMJ do viêm xương khớp

Dạng viêm khớp này có thể rất đau, đặc biệt là khi hai hàm bắt đầu chuyển động lại gần nhau. Bạn có thể áp dụng một số bước để giảm đau và chữa các triệu chứng.

Đeo máng bảo vệ miệng hoặc hàm nâng khớp cắn. Các bệnh nhân viêm TMJ có thể đeo các dụng cụ này cả ngày và đêm để giảm đau và khó chịu.

Chườm gạc ấm trong 20 phút, sau đó bỏ gạc ra và tập cử động hàm bằng cách mở hàm và ngậm hàm, sau đó cử động sang hai bên.

Ăn thức ăn mềm. Tránh các thức ăn cứng hoặc giòn.

Thử uống thuốc giảm đau không cần toa như acetaminophen hoặc ibuprofen để giảm đau và viêm khi đau nhiều.


5. Điều trị đauTMJ do thấp khớp

Cách điều trị đau khớp thái dương hàm do thấp khớp cũng tương tự như điều trị đau thấp khớp ở các khớp khác. Các liệu pháp thông thường bao gồm:
Thuốc kháng viêm không chứa steroid
Các bài tập cho hàm để duy trì phạm vi vận động khi ít đau nhất.
Gạc lạnh có thể giúp giảm đau và viêm. Chườm gạc lạnh lên vùng hàm bị đau trong 20 phút và nghỉ 20 phút.
Trong các trường hợp nghiêm trọng, các bác sĩ có thể đề nghị phẫu thuật để ngăn ngừa chứng thấp khớp hạn chế chức năng của hàm. Do rủi ro xảy ra các biến chứng, phương pháp phẫu thuật được cân nhắc như một giải pháp cuối cùng khi các cách điều trị thay thế khác đều thất bại.


6. Sử dụng thuốc điều trị tất cả các dạng viêm khớp thái dương hàm

Thuốc giảm đau có thể được dùng để giảm đau và viêm ở mọi dạng viêm TMJ. Tham khảo bác sĩ về các loại thuốc thích hợp nhất để chữa các triệu chứng trong trường hợp của bạn.

Các loại thuốc giảm đau kê toa và không kê toa đều có thể giúp giảm đau liên quan đến viêm khớp thái dương hàm.

Bác sĩ có thể chỉ định các thuốc giãn cơ trong thời gian ngắn (vài ngày đến vài tuần) để giảm đau và giúp hàm cử động dễ dàng hơn.

Bác sĩ cũng có thể đề nghị dùng thuốc an thần để giúp bạn dễ ngủ hơn vào ban đêm nếu cơn đau khiến bạn không ngủ được.

Liệu pháp tiêm thuốc cortisol được giám sát cũng có thể được bác sĩ đề nghị sử dụng để điều trị đau và viêm.

Phương pháp 4: Chữa đau hàm không rõ nguyên nhân


1. Thay đổi chế độ ăn

Tránh các thức ăn cứng và các thức ăn cần phải há to miệng, bao gồm quả hạch, kẹo cứng, các thức ăn nướng cứng, hoa quả và rau củ có kích thước to như nguyên cả quả táo không cắt nhỏ, cà rốt sống. Bạn cũng nên tránh nhai kẹo cao su và kẹo kéo.


2. Thay đổi cách ngủ

Nếu thường nằm nghiêng khi ngủ và bị đau hàm, có lẽ bạn cần nằm ngửa để giảm áp lực lên hàm.Bạn cũng có thể mua máng bảo vệ miệng để tránh nghiến răng khi ngủ, vì điều này có thể góp phần gây đau hàm mà lúc đó bạn không nhận ra.


3. Dùng thuốc giảm đau

Các loại thuốc giảm đau không kê toa như acetaminophen hoặc ibuprofen có thể giúp chữa viêm và các triệu chứng khác liên quan đến chứng đau hàm.


4. Thử dùng thuốc bôi tại chỗ

Các loại gel hoặc gạc có chứa benzocaine hoặc các thành phần hoạt chất tương tự bán ở hầu hết các hiệu thuốc có thể giúp giảm đau răng và hàm.


5. Tập luyện các cơ hàm

Tập mở hàm và ngậm hàm, sau đó cử động sang hai bên. Dần dần tăng tần suất luyện tập


6. Chườm gạc nóng hoặc lạnh

Thử dùng gạc nóng trước, nhưng nếu không có hiệu quả giảm đau, bạn hãy chuyển sang chườm gạc lạnh.

Đặt khăn dưới vòi nước ấm đến nóng. Vắt bớt nước.

Đợi cho khăn có nhiệt độ ấm dễ chịu mà không làm bỏng da và chườm lên vùng đau ở hàm. Chườm nóng khoảng 5 phút và lặp lại mỗi ngày nhiều lần.

Nếu gạc nóng không có hiệu quả, bạn hãy dùng gạc lạnh hoặc túi đá. Nên chườm lạnh 20 phút, sau đó nghỉ 20 phút. Nhớ dùng áo thun mỏng hoặc vải mỏng bọc ngoài túi đá để khỏi làm tổn thương da.

Bạn cũng có thể chườm lạnh và nóng luân phiên để thu được lợi ích tối đa. Chườm nóng 5 phút, sau đó chườm lạnh 5 phút