Làm thế nào để đối phó với những người kém thông minh

Có thể khó chịu khi phải đối phó với những người kém thông minh hơn bạn. Bạn có thể cảm thấy rằng bạn liên tục phải trả lời các câu hỏi. Thật không may, bạn không thể làm gì để thay đổi trí thông minh của họ. Tuy nhiên, bạn có thể thay đổi cách bạn tương tác với họ và nhận thức về họ. Một số thay đổi nhỏ từ phía bạn có thể khiến việc đối phó với những người kém thông minh trở thành một nhiệm vụ dễ dàng hơn nhiều.

Phần 1: Lịch sự
1. Đừng hét vào mặt

Một trong những điều tồi tệ nhất bạn có thể làm khi tiếp xúc với những người kém thông minh hơn bạn là cho họ biết rằng bạn nghĩ họ thật ngu ngốc. Điều này sẽ chỉ khiến họ tức giận, có nghĩa là họ sẽ không lắng nghe bạn. Nếu bạn muốn giao tiếp hiệu quả với mọi người, đừng bao giờ nói với họ rằng bạn nghĩ họ ngu ngốc (hoặc xúc phạm họ theo bất kỳ cách nào khác).
Nếu bạn cảm thấy thất vọng với một người dường như không hiểu điều gì đó, hãy thử hỏi họ những gì bạn có thể làm để giúp họ hiểu, thay vì xúc phạm họ vì họ không có khả năng. Ví dụ, bạn có thể nói, "Tôi thấy bạn đang vật lộn để hiểu vấn đề toán học này. Tôi có thể giúp bạn không?"

2. Hãy tìm những điểm mạnh của họ

Mọi người đều giỏi một thứ gì đó, vì vậy hãy cố gắng hiểu tài năng của người khác. Một người có thể kém thông minh hơn bạn, nhưng có kỹ năng người tốt hơn hoặc là người đánh máy nhanh hơn. Nhận ra rằng tất cả các kỹ năng này đều quan trọng và có giá trị sẽ giúp bạn đánh giá cao người khác hơn.

Khuyến khích người đó bằng cách chỉ ra điểm mạnh của họ và khen ngợi họ, ngay cả khi họ đang vật lộn với những thứ khác. Ví dụ, bạn có thể nói: "Tôi biết bạn đang gặp khó khăn khi làm quen với hệ thống máy tính, nhưng bạn đã làm rất tốt khi tương tác với khách hàng ngày hôm nay."

3. Hãy biết cảm thông

Dù ý nghĩ trong đầu là gì, bạn vẫn nên luôn luôn đối xử với người khác theo cách mà mình mong muốn được đối xử. Hãy tử tế, bất kể bản thân cảm thấy thế nào. Nó sẽ giúp bạn dễ dàng hòa hợp hơn với ai đó.
Nếu cảm thấy đó là nhiệm vụ quá khó khăn, hãy dành chút thời gian nhìn thế giới qua đôi mắt người khác. Có thể bạn sẽ nhận ra được tài năng rất riêng của họ và hiểu rằng thật chẳng dễ dàng chút nào khi phải làm việc với người thông minh hơn.
Đừng khơi mào tranh luận dù thật sự tin rằng phần sai thuộc về đối phương. Trong hầu hết trường hợp, nó không hề hiệu quả mà chỉ khiến bạn thêm nản lòng mà thôi. Nếu thấy cần nêu quan điểm, thay vì thẳng thừng: "Bạn sai rồi, phải làm thế này ________", bạn có thể nói: "Theo mình thì ________ nhưng ý kiến bạn cũng thú vị đấy".

4. Suy nghĩ cẩn thận trước khi nói về vấn đề

Đôi khi, không đề cập gì đến trí thông minh của người khác là điều tốt nhất nên làm, kể cả trong trường hợp buộc phải làm việc cùng họ. Hãy chắc là bạn đã cân nhắc lợi, hại thật sự cẩn thận.
Nếu làm việc cùng người đó, trước khi đưa ra nhận xét, đừng quên cân nhắc phản ứng sẽ có từ cấp trên. Nếu cảm thấy cho dù phản ứng đó tiêu cực thế nào thì việc này cũng vẫn đáng để thử, hãy tiếp cận tình huống với những bằng chứng cụ thể thay vì ý kiến chủ quan.
Nếu là bạn học và chung nhóm với người đó, hãy làm tương tự khi trao đổi với giáo viên của bạn - bám vào bằng chứng, sự kiện.
Ví dụ, bạn có thể nói: "Em nhận thấy X gặp rất nhiều khó khăn trong việc vận hành hệ thống và nó thật sự có thể làm chậm tiến độ của cả nhóm. Trung bình mỗi thành viên hoàn thành 15 nhiệm vụ trong lúc X chỉ làm được sáu hay bảy mà thôi. Em nghĩ đào tạo thêm hoặc phân công lại nếu được sẽ có lợi hơn cho X".

Phần 2: Giúp đỡ họ trong học tập

1. Làm quen và điều chỉnh cho phù hợp với phong cách học của người đó

Mỗi người đều có cách học riêng và chúng ta lại thường coi đó là biểu hiện của sự kém thông minh. Nó hoàn toàn không đúng. Thay vì vậy, hãy hỏi để biết cách học của họ là gì và có những điều chỉnh cần thiết.
Một số câu hỏi có thể dùng để xác định phong cách học của ai đó gồm: "Theo bạn, cách tốt nhất để theo dõi tiến độ dự án là gì? Bạn có lên danh sách không? Biểu đồ thì sao? Bạn làm tốt với máy ghi âm chứ?", "Khi không biết đánh vần một từ, bạn sẽ làm thế nào? Đọc to, viết xuống và ngắm nghía xem đã đúng chưa hay dùng tay nguệch ngoạc và đánh vần chay?", "Với bạn, đâu là cách tốt nhất để tiếp nhận thông tin mới? Ghi chép, nhẩm lại hay tự mình thử nghiệm? Bạn nhớ kỹ hơn khi tự đọc hay được nghe?".
Bạn cũng có thể tự mình quan sát. Chẳng hạn như, phải chăng người đó bồn chồn và mất tập trung khi phải ngồi yên làm việc nhưng lại chú tâm và vui sướng với những nhiệm vụ cần đến xúc giác và hoạt động? Phải chăng họ thích phát biểu nhưng lại sợ đọc và nghiên cứu?
Với người học bằng thị giác, hãy dùng biểu đồ, danh sách, thẻ ghi nhớ và ghi chú dưới dạng viết.
Với người học bằng thính giác, hãy thảo luận, ghi âm và dùng các thiết bị ghi nhớ khác.
Với người học thông qua vận động và tiếp xúc, hãy dùng phương pháp phân vai hoặc thực nghiệm.

2. Khuyến khích câu hỏi

Để giúp đỡ người kém thông minh hơn trong việc học tập, hãy chắc là họ có thể thoải mái đặt câu hỏi. Nếu cảm thấy bị đe dọa bởi sự thông minh vượt trội của bạn, nhiều khả năng đối phương sẽ ngại hỏi, sợ bộc lộ sự thiếu hiểu biết qua việc đó và vì vậy, khó lòng học thêm điều gì.Do đó, hãy luôn thể hiện rằng bạn có thể và sẵn lòng trả lời bất kỳ câu hỏi nào, đánh giá hay phán xét là điều không bao giờ có.
Nếu cần giải thích dài, thi thoảng bạn nên tạm ngừng và tìm hiểu liệu họ có thắc mắc nào hay không. Thay vì chờ đợi thật lâu, hỏi ngay sẽ dễ hơn rất nhiều.

3. Cho họ chút thời gian

Một số người có thể sẽ cần nhiều thời gian hơn để làm quen với môi trường mới, nhất là khi dường như ai ai cũng thông minh hơn. Nếu phải hợp tác cùng người kém thông minh hơn ở trường hay nơi làm việc, hãy rộng lượng và cho họ thêm chút thời gian để làm quen. Có lẽ một khi đã thích nghi, họ thật sự có thể đóng góp thật nhiều.
Hãy tử tế, tạo điều kiện giúp người mới thích nghi dễ dàng hơn. Khi nhận thấy ai đó rơi lại phía sau, hãy cân nhắc đề nghị: "Bạn có muốn mình giúp không? Mình sẽ rất vui nếu có thể giúp bạn. Chưa quen thì hệ thống này khá rối rắm đấy".

4. Giúp họ tìm thấy điểm mạnh của họ

Đôi khi mọi người không hoàn toàn chắc chắn những gì họ đang có và không giỏi. Nếu bạn bị mắc kẹt khi làm việc với một người có vẻ không thông minh do thiếu năng lực trong một lĩnh vực cụ thể, hãy xem liệu bạn có thể nghĩ ra cách để giao cho họ một công việc khác không. Ví dụ, nếu bạn đang làm việc trong một dự án nghiên cứu và họ đang thực hiện một công việc thu thập dữ liệu khủng khiếp, hãy thử đề nghị bạn hoàn thành việc thu thập dữ liệu trong khi họ phân tích nó. Bạn có thể thấy rằng họ có năng lực hơn nhiều trong nhiệm vụ mới này.
Hãy tốt nhất có thể khi đề xuất chuyển đổi. Có thể đơn giản là bày tỏ rằng bạn muốn có cơ hội thử công việc họ đang làm, vì vậy bạn không phải mạo hiểm xúc phạm họ bằng cách nói với họ rằng họ đang làm một công việc tồi tệ.

Phần 3: Tránh phán xét

1. Nhận ra rằng khuyết tật không phải lúc nào cũng có nghĩa là trí thông minh thấp

Mọi người có thể nói khác nhau, đi khác nhau hoặc không nói gì trong khi có trí thông minh trung bình hoặc trên trung bình. Chỉ vì ai đó nói rất chậm hoặc tránh giao tiếp bằng mắt không tự động có nghĩa là họ kém thông minh.
Một số người khuyết tật bị thiểu năng trí tuệ. Một số thì không. Thay vì đưa ra các giả định, hãy tìm hiểu họ như một người, và đáp ứng nhu cầu của họ.

2. Nhận ra những cạm bẫy của trí thông minh cao

Mặc dù trí thông minh nói chung là một điều tốt, nhưng cũng có những lợi ích cho việc kém thông minh hơn, vì vậy đừng viết tắt một người kém thông minh là vô dụng. Ví dụ, những người kém thông minh có xu hướng hiệu quả hơn những người thông minh cao, có lẽ vì họ có thể tập trung vào một nhiệm vụ lâu hơn. Những người kém thông minh hơn cũng có thể rất chăm chỉ, bởi vì họ đã quen với việc phải làm việc chăm chỉ hơn ở trường

3. Xem lại thiếu sót của bản thân

Trước khi vội vàng kết luận ai đó kém thông minh hơn bạn, hãy dừng ít phút và nhìn nhận lại chính mình. Có thể vấn đề thuộc về bạn chứ không nằm ở ai khác cả.
Thật sai lầm khi kết luận rằng ai đó kém thông minh hơn chỉ đơn giản vì dường như họ không thể hiểu bạn đang yêu cầu hay chỉ dẫn điều gì. Vấn đề có thể nằm ở chỗ bạn đã truyền đạt ra sao. Có thể xuất phát điểm của hai bạn không đồng nhất. Có thể bạn đã nói chuyện quá chuyên môn và tự cho rằng đối phương sẵn có nền tảng giống bạn. Có thể khoa học thật dễ dàng với bạn nhưng đó lại là thử thách với người kia - người thật tuyệt trong giao tiếp và sử dụng ngôn từ. Hãy cố truyền đạt thật đơn giản và đừng cho rằng những gì có vẻ thật hiển nhiên với bạn cũng sẽ rõ ràng với người khác.
Người thông minh dưới mức trung bình thường tự thấy mình đạt mức trung bình hay thậm chí trên trung bình. Nghĩa là rất có khả năng bạn đã thổi phồng trí thông minh của chính bạn khi so sánh với những người cùng trang lứa. Hãy nhớ đến điều này trước khi khẳng định ai đó thật ngu ngốc

4. Ngừng cố khẳng định sự vượt trội của bản thân

Kể cả khi thông minh hơn, không ngừng thể hiện sẽ chẳng đem lại lợi ích gì cho bạn. Nó không chỉ khiến người khác khó chịu mà còn có thể cản đường thành công của bạn. Hãy bớt thể hiện và rồi có lẽ, bạn sẽ hòa hợp hơn với mọi người và thăng tiến nhanh hơn trong sự nghiệp.

5. Coi đó là một bài học

Nếu phải làm việc cùng người kém thông minh hơn và chẳng thể làm gì để thoát khỏi tình cảnh ấy, bạn sẽ gặt hái được nhiều điều khi nỗ lực hết mình. Học cách phối hợp tốt với người khó làm việc chung là một kỹ năng tuyệt vời cần cho bất kỳ ai và vì vậy, hãy xem đây là một trải nghiệm hữu ích.
Nhớ rằng than phiền về người bạn học hay đồng nghiệp kém thông minh cũng rất tốn sức và có lẽ sẽ khiến bạn cảm thấy tồi tệ hơn về tình huống đó. Vì vậy, hẳn là nó cũng chẳng đáng để làm đâu.
Nỗ lực hết mức để che dấu bất kỳ sự coi thường nào. Khi biết bạn không thích họ, đối tác cũng sẽ chẳng thích gì bạn nữa và điều đó chỉ làm gia tăng tính khó khăn trong việc hợp tác mà thôi.