Kiến thức phòng cháy chữa cháy (PCCC) căn bản 2024

Hiện nay các vụ cháy, nổ đã và đang gia tăng một cách chóng mặt trên địa bàn của cả nước và để lại không ít những thiệt hại về con người và tài sản. Vì vậy nếu chúng ta hiểu được phòng cháy chữa cháy là gì? các nguyên nhân, cách xử lý, phòng ngừa cháy nổ cơ bản thì sẽ giúp chúng ta chủ động hơn để đối với các nguy cơ hỏa hoạn. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về bài viết dưới đây để trang bị cho mình kiến thức phòng cháy chữa cháy nhé

PCCC Là Gì? Tầm Quan Trọng Của PCCC​

PCCC hay còn được gọi là "Phòng cháy và chữa cháy", bao gồm toàn bộ các biện pháp nhằm ngăn ngừa, hạn chế sự phát sinh và lan rộng của đám cháy, đồng thời tổ chức chữa cháy kịp thời và hiệu quả.

Mục tiêu cuối cùng của PCCC là bảo vệ tính mạng và tài sản của con người, giảm thiểu thiệt hại do hỏa hoạn gây ra.



Thực tế cho thấy, hỏa hoạn là một trong những tai nạn nguy hiểm nhất, gây ra những hậu quả nặng nề. Theo thống kê của Cục Cảnh sát PCCC và cứu nạn cứu hộ, mỗi năm Việt Nam ghi nhận hàng ngàn vụ cháy lớn nhỏ, gây thiệt hại hàng trăm tỷ đồng và cướp đi sinh mạng của nhiều người.

Chính vì vậy, việc trang bị kiến thức phòng cháy chữa cháy là vô cùng cần thiết, mang lại nhiều lợi ích thiết thực như:

• Bảo vệ tính mạng, sức khỏe: PCCC giúp bạn nhận biết và phòng ngừa các nguy cơ cháy nổ, đồng thời trang bị kỹ năng thoát hiểm và sơ cứu khi có hỏa hoạn, bảo vệ bản thân và những người xung quanh.
• Giảm thiểu thiệt hại về tài sản: Áp dụng các biện pháp PCCC giúp ngăn chặn đám cháy lan rộng, giảm thiểu thiệt hại về tài sản, bảo vệ thành quả lao động của bạn và cộng đồng.
• Nâng cao ý thức cộng đồng: Khi mỗi cá nhân đều có kiến thức PCCC, ý thức phòng ngừa và ứng phó với cháy nổ của cả cộng đồng sẽ được nâng cao, tạo nên một môi trường sống an toàn hơn.
• Đáp ứng yêu cầu pháp luật: Luật PCCC quy định rõ trách nhiệm của mỗi cá nhân và tổ chức trong việc đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy. Trang bị kiến thức PCCC giúp bạn thực hiện đúng quy định, tránh vi phạm pháp luật và các rủi ro liên quan.

Nguyên Nhân Cháy Nổ Thường Gặp​

Cháy nổ và các vụ hỏa hoạn có thể bùng phát từ nhiều nguồn gốc khác nhau, để lại những hậu quả nặng nề. Nhận diện được những "kẻ thù thầm lặng" này là bước tiên quyết để chúng ta chủ động phòng ngừa và bảo vệ an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng. Một số nguyên nhân cháy, nổ thường gặp:

Điện​

Mặc dù điện mang lại nhiều tiện ích cho chúng ta nhưng nguồn điện cũng tiềm ẩn nguy cơ gây cháy nổ cao nếu không được sử dụng và bảo dưỡng đúng cách. Các sự cố thường gặp bao gồm:

• Quá tải điện: Sử dụng quá nhiều thiết bị điện cùng lúc vượt quá khả năng chịu tải của dây dẫn, khiến dây nóng lên và gây cháy. Đặc biệt nguy hiểm khi sử dụng các thiết bị có công suất lớn như điều hòa, bếp điện,... cùng một lúc.

• Chập điện: Xảy ra khi hai dây điện trần chạm vào nhau, tạo ra tia lửa điện. Nguyên nhân có thể do dây điện bị hở, chuột cắn, hoặc thiết bị điện bị ẩm ướt.
  
  
• Đường dây điện lão hóa: Dây điện cũ, nứt vỡ hoặc bị oxi hóa theo thời gian dễ gây rò rỉ điện, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.

Thiết bị gas​

Rò rỉ khí gas từ bếp gas, bình gas mini hoặc đường ống dẫn gas là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây cháy nổ hiện nay.



Chỉ cần một tia lửa nhỏ cũng đủ để kích hoạt một vụ nổ lớn, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản.

Hóa chất dễ cháy​

Xăng dầu, cồn, dung môi,... là những chất lỏng dễ cháy thường được sử dụng trong công nghiệp và đời sống.



Nếu các loại hoá chất dễ cháy này không được bảo quản đúng cách, chúng có thể bốc hơi tạo thành hỗn hợp nguy hiểm, dễ bắt lửa khi gặp nguồn nhiệt hoặc tia lửa điện.

Sự bất cẩn của con người​

• Hút thuốc lá: Tàn thuốc chưa tắt hẳn có thể rơi vào vật liệu dễ cháy như giấy, vải, chăn ga gối đệm,... gây hỏa hoạn âm ỉ, khó phát hiện và khó kiểm soát.
  
  
• Đốt vàng mã, đốt rác không đúng nơi quy định: Việc đốt vàng mã, đốt rác ở nơi không an toàn, gần nhà cửa, khu dân cư, cây cối,... có thể gây cháy lan nhanh chóng, khó kiểm soát.
  
  
• Sử dụng thiết bị điện, gas không đúng cách: Để thiết bị điện hoạt động quá công suất, sử dụng bếp gas khi có rò rỉ, không tắt bếp sau khi sử dụng,... là những hành động bất cẩn thường gặp, tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ cao.
  
  
• Để trẻ em chơi đùa với lửa: Trẻ em chưa ý thức được sự nguy hiểm của cháy nổ do vậy rất dễ gây ra những tai nạn đáng tiếc khi chơi đùa với diêm, bật lửa, nến,...

Kỹ năng thoát hiểm khi xảy ra các vụ hỏa hoạn​

Sở hữu kỹ năng thoát hiểm khi có hỏa hoạn là điều tối quan trọng, giúp bạn bảo vệ bản thân và những người xung quanh trong tình huống nguy cấp. Dưới đây là một số các kỹ năng nhận biết cháy nổ và kỹ năng thoát hiểm khi có hoả hoạn xảy ra:

Nhận biết các dấu hiệu cháy nổ​

• Mùi khét: Mùi khét đặc trưng của nhựa, cao su cháy là dấu hiệu đầu tiên cảnh báo nguy cơ hỏa hoạn. Do vậy hãy luôn chú ý đến những mùi bất thường, đặc biệt ở những khu vực có nhiều thiết bị điện hoặc vật liệu dễ cháy.
• Khói: Khói xuất hiện bất thường, kèm theo mùi khét, đây có thể là dấu hiệu của đám cháy đang âm ỉ, có thể xảy ra cháy, nổ
• Tiếng nổ: Tiếng nổ lớn, tiếng kính vỡ,... có thể báo hiệu cho chúng ta biết là đám cháy đang bùng phát mạnh. Hãy nhanh chóng xác định vị trí tiếng nổ và tìm cách thoát hiểm.
• Hệ thống báo cháy: Chuông báo cháy, đèn báo cháy hoạt động là tín hiệu cảnh báo rõ ràng nhất. Khi nghe thấy chuông báo cháy hoặc thấy đèn báo cháy sáng, hãy bình tĩnh và thực hiện theo hướng dẫn thoát hiểm.

Phương án thoát hiểm an toàn​

Để có thể thoát hiểm một cách an toàn, chúng ta cần phải lưu ý một số vấn đề với từng loại công trình như:
Nhà ở

• Xác định trước các lối thoát hiểm: Cửa chính, cửa sổ, ban công,...
• Lập kế hoạch thoát hiểm cho từng phòng, đảm bảo mọi người trong gia đình đều biết và hiểu rõ.
• Tập luyện thoát hiểm thường xuyên, đặc biệt là vào ban đêm, để ghi nhớ đường đi và phản xạ nhanh khi có sự cố.

Chung cư

• Sử dụng cầu thang bộ thoát hiểm: Tuyệt đối không sử dụng thang máy khi có cháy, vì thang máy có thể bị mất điện hoặc kẹt lại.
• Tìm hiểu vị trí các cửa thoát hiểm, khu vực tập kết an toàn của tòa nhà.
• Không chen lấn, xô đẩy khi thoát hiểm, hãy bình tĩnh và di chuyển theo hướng dẫn của lực lượng chức năng.

Văn phòng

• Tuân thủ hướng dẫn thoát hiểm của tòa nhà, di chuyển theo chỉ dẫn của nhân viên PCCC hoặc biển báo chỉ dẫn.
• Tập trung tại điểm tập kết an toàn đã được quy định.
• Không quay lại tòa nhà khi chưa có sự cho phép của lực lượng chức năng.

Những điều cần tránh khi thoát hiểm​

• Không sử dụng thang máy: Thang máy có thể bị mất điện hoặc kẹt lại, khiến bạn mắc kẹt trong đám cháy.
• Không quay lại lấy đồ đạc: Tính mạng là quan trọng nhất, hãy ưu tiên thoát ra ngoài càng nhanh càng tốt.
• Không mở cửa có khói bốc ra: Khói độc có thể gây ngạt thở, hãy tìm lối thoát khác hoặc dùng khăn ướt bịt kín mũi, miệng để hạn chế hít phải khói.
• Không nhảy từ tầng cao xuống: Tìm cách báo hiệu cho lực lượng cứu hộ để được hỗ trợ.

Biện pháp phòng cháy và chữa cháy hiệu quả​

Phòng cháy hơn chữa cháy, việc chúng ta chủ động thực hiện các biện pháp phòng ngừa cháy nổ là cách tốt nhất để bảo vệ an toàn cho bản thân, gia đình và cộng đồng.



Dưới đây là những biện pháp phòng cháy chữa cháy hiệu quả bạn có thể áp dụng:

Lắp đặt hệ thống điện an toàn​

• Sử dụng dây điện, thiết bị điện có chất lượng, nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo tiêu chuẩn an toàn.
• Không tự ý lắp đặt, sửa chữa hệ thống điện nếu không có chuyên môn.
• Lắp đặt aptomat chống giật, chống quá tải cho hệ thống điện.

• Không để dây điện lòng thòng, tiếp xúc với vật liệu dễ cháy.
• Thường xuyên kiểm tra hệ thống điện, phát hiện và khắc phục kịp thời các hư hỏng, rò rỉ điện.

Sử dụng thiết bị điện, gas đúng cách​

• Không sử dụng quá nhiều thiết bị điện cùng lúc, tránh quá tải đường dây điện.
• Ngắt các thiết bị điện khi không cần thiết..
• Không để thiết bị điện ở chế độ chờ (standby) trong thời gian dài.
• Đặt bếp gas ở nơi thoáng khí, tránh xa vật liệu dễ cháy.
• Kiểm tra van gas, dây dẫn gas thường xuyên, đảm bảo không có rò rỉ.
• Tắt bếp và khóa van bình gas ngay sau khi sử dụng.

Đặt các vật liệu dễ cháy cách xa nguồn nhiệt​

• Không để đồ đạc, giấy tờ, quần áo,... gần bếp gas, lò sưởi, bàn là, ổ cắm điện,...
• Không phơi quần áo, đồ dùng trên dây điện.
• Không để xăng dầu, cồn, hóa chất dễ cháy gần nguồn lửa, nơi có nhiệt độ cao.

Thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng các thiết bị điện, gas​

• Kiểm tra định kỳ hệ thống điện, gas để phát hiện và khắc phục kịp thời các hư hỏng, rò rỉ.
• Vệ sinh, bảo dưỡng các thiết bị điện, gas theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
• Thay thế các thiết bị điện, gas đã cũ, hư hỏng.

Xây dựng và thực hiện kế hoạch phòng cháy và chữa cháy​

Đối với gia đình:

• Lập danh sách các số điện thoại khẩn cấp (cứu hỏa, công an, y tế,...).
• Trang bị bình chữa cháy phù hợp và hướng dẫn mọi người cách sử dụng.

• Xác định các lối thoát hiểm và tập luyện thoát hiểm thường xuyên.
• Hạn chế sử dụng nến, hương, đèn dầu,...

Đối với cơ quan, doanh nghiệp:

• Thành lập đội PCCC cơ sở, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên.
• Tổ chức tập huấn, diễn tập PCCC định kỳ cho cán bộ, nhân viên.

• Trang bị đầy đủ các phương tiện an toàn phòng cháy chữa cháy theo quy định.
• Kiểm tra, bảo dưỡng hệ thống phòng cháy, chữa cháy định kỳ.
• Lập phương án chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ và thường xuyên tổ chức thực tập định kỳ..

Qua các bài viết này AICA HPL hy vọng các bạn đã trang bị cho mình các kiến thức phòng cháy chữa cháy cơ bản từ đó bảo vệ bản thân, gia đình và cộng đồng khỏi những nguy cơ cháy nổ. Hãy chủ động phòng ngừa và trang bị cho mình những kỹ năng cần thiết để ứng phó kịp thời khi có sự cố xảy ra và hãy cùng nhau xây dựng một môi trường sống an toàn hơn.

bài viết hữu ích, cảm ơn bạn