Hoa Tây Nguyên

Hình như mọi sự vật cây cỏ lá hoa và vô số thứ trên đời đều bắt đầu từ truyền thuyết tình yêu: Tình mẹ, tình cha, tình bè bạn. . . nhưng có lẽ tình yêu đôi lứa xuất hiện nhiều nhất trong những truyền thuyết. Từ khe suối núi đồi thung lũng to lớn đến các loài hoa lá cây cỏ nhỏ bé đều có truyền thuyết tình yêu ngự trị và lưu truyền.
Hoa DÃ QUỲ ( cúc quỳ ) ở Tây Nguyên cũng có một truyền thuyết bi thương.
Đi suốt con đường Trường Sơn, Kon-Tum Gia Lai, Daklak, Đà Lạt... Hoa rộn ràng đường qua thị trấn, làm giảm đi sự quạnh quẽ đìu hiu trên những cung đường vắng, điểm tô rạng rỡ cho rừng núi Tây nguyên bạt ngàn mênh mông sương phủ.
Có dịp đi qua con đường này, dù không vào mùa hoa, nhưng dã quỳ từng khóm nhỏ vẫn mộc mạc nở ven đường, tuy ít ỏi nhưng hoa đã nối dài sự tươi đẹp cho mùa nối tiếp mùa năm này qua năm khác.
Theo truyền thuyết, hoa dã quỳ mọc lên từ máu và nước mắt của chàng K‘Lang và nàng H’Linh, bộ tộc LaSiêng một thuở nào xa. Tình yêu của họ nở hoa và bất diệt cùng hoa, sau cái chết oan nghiệt vì hờn ghen của chàng LaRhin, con trai tộc trưởng LaSiêng. Mũi tên thù hận cắm vào hai trái tim thanh xuân, hai dòng máu đã quyện vào nhau thành truyền thuyết của hoa Dã Quỳ Tây nguyên thênh thang gió núi bàng bạc mây trời.
Một loài hoa có sức sống mạnh mẽ bất chấp thời tiết khắc nghiệt và môi sinh cằn cỗi. Hoa phơi phới ven đường, dưới lũng sâu, trên đèo cao, hoa mọc an nhiên tự tại, cho đi sự vui vẻ trẻ trung mà không nhận bất cứ sự chăm sóc ưu ái nào.
Hoa có 13 cánh vàng tươi, ( chiếm 90%, cũng có thể ít hay nhiều hơn nhưng tỉ lệ thấp ), nhuỵ thẫm màu hơn, quây quần vô số núm nhỏ chắc chiu hạt giống mùa sau. Hoa nở hết mình vào cuối thu đầu đông se lạnh.
Không sớm nở tối tàn như Phù dung, không kiêu sa đài các như hoa lan, hoa hồng, không dại khờ mộc mạc như hoa cúc, thạch thảo, hoa dã quỳ có vẻ đẹp riêng mạnh mẽ hào phóng, mang tươi vui rạng rỡ cho đời. Hoa như cô gái Tây nguyên vào độ xuân thì. Hoa tiếp hoa giữ vẻ rạng ngời thanh xuân trên màu xanh bình yên của lá.
Ở độ cao 1000m so với mực nước biển, thổ nhưỡng và khí hậu vùng cao thích hợp cho các loài cây trái và cơ man các loài hoa khoe sắc tỏa hương. Hoa cúc quỳ sinh ra và lớn lên an nhiên trên vùng cao nguyên bazan trù phú thách thức bão giông và gió nắng miền trung.
Có dịp đi đường Trường Sơn vào những ngày chớm đông, hoa cúc quỳ sẽ niềm nở chào đón suốt quãng đường dài mênh mang không dứt.
Hoa nở nụ cười xinh tươi rạng rỡ trong gió chuyển mùa.
Mùa này hoa nở suốt đường đèo Lò Xo, đường nối Gia Lai -Daklak đường 19, đường 14, đèo Khánh Vĩnh và những con đường ngoại thành Đalat. . .
Đà Lạt vào đông, hoa dã quỳ xôn xao trên khắp nẻo đường. Hoa cười tươi đón chào du khách. Hoa mộc mạc hiền lành, không phô trương tự phụ, bình thản an nhiên tô điểm cho vùng cao nguyên sương mù và gió lạnh. Hoa cho sắc màu tươi đẹp, mà không đòi hỏi sự chăm sóc ưu ái như các loài hoa khác.
Truyền thuyết về hoa buồn rượi nhưng hoa luôn trẻ trung xinh tươi mang tin yêu và sức sống cho đời
Hoa dã quỳ đã nở rồi anh ạ
Gió xôn xao từng cánh mỏng thanh xuân
Ngược Trường Sơn mưa lành lạnh đầu đông
Hoa vàng rực khắp núi đồi sung túc
Nhớ rưng rưng một lần qua Ngoạn Mục
Hoa dã quỳ tươi trong nắng chói chang
Khói bếp nhà ai ấm áp Di Linh
Ngút ngát xanh những đồi chè Cầu Đất
Và dã quỳ vẫn hồn nhiên chân chất
Như anh nghiêng bao chân thật về em
Tay ấm trong tay tìm lại thuở hoa niên
Bạt ngàn thắm hoa dã quỳ Đà Lạt
Mơ cùng anh thăm
Suối Vàng Suối Bạc
Mùa dã quỳ ngan ngát nở mênh mông
Hoa nở trong em
Hoa tươi thắm trong lòng
Ta đã có nhau trong đời dù không hò hẹn
Hoa dã quỳ vẫn rực vàng trong nắng
anh vẫn dịu dàng
và sâu nặng trong em
đanthanh