Gãy xương cẳng chân

Mục tiêu

1. Xác định được cách chẩn đoán gãy thân xương cẳng chân
2. Kể được các biến chứng của gãy thân xương cẳng chân
3. Trình bày được các phương pháp sơ cứu và điều trị của gãy thân xương cẳng chân

1. Đại cương

1.1. Định nghĩa

Gãy xương cẳng chân là các trường hợp gãy thân xương chày từ dưới hailồi cầu đến trên mắt cá trong, có hoặc không kèm gãy xương mác từ cổ tới trênmắt cá ngoài.

1.2. Tần suất

Gãy thân xương cẳng chân khá phổ biến, chiếm tỷ lệ khoảng 20% tổng sốgãy xương và xảy ra ở nam nhiều hơn nữ.

1.3. Nguyên nhân

Có 2 cơ chế chính

1.3.1. Gãy do cơ chế trực tiếp:

Thường do tai nạn giao thông, tai nạn lao động, do vật nặng đè vào. Gãyxương xảy ra bất kỳ vị trí nào tùy nơi va chạm, dễ bị gãy hở từ ngoài vào vớimức độ nhiễm bẩn nặng.

Ngoài các nguyên nhân trên, tai nạn thể thao làm gãy xương chày là đặcđiểm của môn bóng đá.

1.3.2. Gãy do cơ chế gián tiếp

Ví dụ gãy do kẹt chân làm gập cẳng làm gãy xương thường gãy chéo, xoắn, nơi có cấu trúc xương yếu (chỗ nối 1/3 giữa và 1/3 dưới). Xương mác có thể gãy cao tận cổ xương. ổ gãy có đầu nhọn dễ chọc thủng da và làm gãy hở.

1.4. Vài yếu tố giải phẫu đáng chú ý

ư Màng liên xương: chắc, hạn chế sự di lệch của hai xương.

ư Bờ trước và mặt trong xương chày nằm sát dưới da không được cơ bảo vệ, mặt ngoài được các cơ duỗi che phủ nhưng cũng mỏng manh và trong khi đó mặt sau xương chày được khối cơ gấp bảo vệ và lực khối cơ này mạnh gấp 4 lần khối cơ duỗi. ở đầu xa xương chày các cơ đã chuyển thành gân cả mặt trước và sau, lớp mô mềm bảo vệ xương mỏng manh.

ư Về tuần hoàn: có 3 hệ thống nuôi dưỡng xương (hệ thống trong ống tủy,hành xương và màng xương). Động mạch chính nuôi xương chày là độngmạch nuôi tách ra từ động mạch chày sau, xuyên qua lỗ nuôi xương ở mặtsau, ở đoạn nối 1/3 trên và giữa, vào ống tủy để tiếp nối với hệ mạch hànhxương (chú ý: động mạch nuôi dễ bị thương tổn khi bị gãy xương ở vùng này).

1.5. Đường gãy và sự di lệch

Cần chụp một phim thẳng và phim nghiêng của toàn bộ cẳng chân.

1.5.1. Đường gãy

ư Gãy ngang: thường gặp khi gãy xương chày không kèm gãy xương mác.Dạng gãy này thường vững chắc sau khi nắn.
ư Gãy chéo: ổ gãy không vững sau khi nắn
ư Gãy xoắn: đường gãy xương mác thường ở cao và nối tiếp đường gãy
ư Gãy vụn: thường kèm theo thương tổn phức tạp phần mềm
ư Gãy hai ổ cối: thường do cơ chế trực tiếp, thương tổn phần mềm phứctạp.

1.5.2. Sự di lệch

ư Khi gãy một xương chày thường chỉ có di lệch ngang sang bên hoặc ratrước và sau.

2. Triệu chứng lâm sàng

2.1. Gãy kín có di lệch
2.1.1. Nếu đến sớm

ư Đau chói tại vùng gãy, bệnh nhân không đứng dậy được.
ư Nhìn thấy rõ sự di lệch với ngắn chi, bàn chân xoay ngoài, gập góc mở rasau.
.....
3.Biến chứng
4.Điều trị
5.Dự phòng
Các bạn có thể xem chi tiết bên dưới

tài liệu.....