Đầu tư khôn ngoan với số tiền nhỏ

Không như những gì người ta thường nghĩ, thị trường chứng khoán không chỉ dành cho người giàu. Đầu tư là một trong những cách tốt nhất để tạo ra của cải và giúp bạn độc lập về tài chính. Chiến thuật đầu tư liên tục nhiều số tiền nhỏ có thể dẫn đến hiệu ứng quả cầu tuyết, đó là khi các hạt tuyết nhỏ phát triển dần về kích thước và động lượng, cuối cùng đạt tới tốc độ tăng trưởng lũy tiến. Để có sự thành công này, bạn phải thực hiện một chiến thuật phù hợp, kiên nhẫn, kỷ luật, và siêng năng. Các hướng dẫn dưới đây sẽ giúp bạn bắt đầu các khoản đầu tư nhỏ nhưng thông minh.

Phần 1: Chuẩn bị trước khi đầu tư

1. Xác định xem liệu đầu tư có phải là lựa chọn phù hợp với bạn không

Đầu tư vào thị trường chứng khoán thường có rủi ro, và tiền của bạn có thể sẽ mất mãi mãi. Trước khi đầu tư, bạn phải chắc rằng mình có thể trang trải cho các nhu cầu tài chính cơ bản trong trường hợp mất việc làm hoặc gặp hoàn cảnh khó khăn.

Bạn phải có 3-6 tháng tiền lương trong tài khoản tiết kiệm. Điều này nhằm đảm bảo nếu bạn cần dùng tiền gấp, bạn sẽ không phải bán cổ phiếu. Ngay cả những cổ phiếu tương đối "an toàn" cũng có thể dao động rất nhanh, và luôn có khả năng giá cổ phiếu sẽ giảm thấp hơn giá bạn mua khi cần bán.

Đảm bảo đáp ứng được các nhu cầu bảo hiểm. Trước khi phân bổ một phần thu nhập hằng tháng vào việc đầu tư, đảm bảo bạn đã mua các bảo hiểm cần thiết cho tài sản cũng như sức khỏe của mình.

Đừng bao giờ lệ thuộc vào tiền đầu tư để trang trải khi khó khăn, vì số tiền đầu tư sẽ dao động theo thời gian. Ví dụ, nếu bạn đầu tư tiền tiết kiệm vào thị trường chứng khoán trong năm 2008, và bạn phải nghỉ việc 6 tháng do bệnh tật, có thể bạn sẽ phải bán cổ phiếu với khoản lỗ 50% do giá cổ phiếu trên thị trường suy giảm vào thời điểm đó. Nếu có đủ tiền tiết kiệm và bảo hiểm, bạn sẽ trang trải được các nhu cầu cơ bản bất kể sự biến động của thị trường chứng khoán.

2. Chọn loại tài khoản phù hợp

Tùy vào nhu cầu đầu tư, bạn nên xem xét nhiều loại tài khoản khác nhau. Mỗi tài khoản tượng trưng cho một phương tiện để bạn nắm giữ khoản đầu tư.

Tài khoản bị đánh thuế là tài khoản mà tất cả thu nhập từ đầu tư sẽ bị đánh thuế trong năm bạn nhận được thu nhập. Do vậy, nếu bạn được thanh toán tiền lãi hay cổ tức, hoặc nếu bạn bán cổ phiếu để kiếm lời, bạn sẽ phải trả tiền thuế tương ứng. Tiền trong tài khoản này có sẵn để bạn rút mà không bị phạt, khác với các khoản đầu tư trong tài khoản thuế trả chậm.

Tài khoản Hưu trí Cá nhân (IRA) truyền thống cho phép bạn góp tiền đầu tư được khấu trừ thuế, nhưng hạn chế số tiền đầu tư. Tài khoản IRA không cho phép bạn rút tiền khi chưa tới tuổi nghỉ hưu (trừ khi bạn chịu trả tiền phạt). Bạn sẽ phải bắt đầu rút tiền khi đã đến 70 tuổi. Số tiền rút ra sẽ bị đánh thuế. Lợi ích của tài khoản IRA là tất cả các khoản đầu tư trong tài khoản có thể phát triển và gộp lại mà không chịu thuế. Ví dụ, nếu bạn đầu tư 20 triệu đồng vào cổ phiếu và nhận được cổ tức 5% (1 triệu mỗi năm), số tiền 1 triệu đó có thể tái đầu tư hoàn toàn mà không bị trừ thuế. Điều này có nghĩa bạn sẽ nhận được 5% trên số tiền 21 triệu vào năm tới. Điều đánh đổi đó là khả năng tiếp cận tiền sẽ hạn chế vì bạn sẽ bị phạt nếu rút sớm.

Tài khoản Hưu trí Cá nhân Roth IRA không cho phép thực hiện các khoản đầu tư khấu trừ thuế, nhưng bạn có thể rút tiền mà không bị đánh thuế khi về hưu. Tài khoản Roth IRA không yêu cầu bạn phải rút tiền khi đến độ tuổi nào đó, do đó đây là cách tốt để chuyển nhượng của cải cho người thừa kế.

Bất kỳ tài khoản nào trên đây có thể là phương tiện đầu tư hiệu quả. Bạn nên dành thêm thời gian tìm hiểu về các lựa chọn trước khi quyết định.

3. Thực hiện chiến thuật trung bình hóa chi phí đầu tư

Nghe thì phức tạp, nhưng thật ra ý nghĩa của chiến thuật này chỉ đơn giản là với việc đầu tư một số tiền như nhau mỗi tháng, giá mua bình quân của bạn sẽ phản ánh giá cổ phiếu bình quân theo thời gian. Trung bình hóa chi phí đầu tư sẽ giảm rủi ro cho bạn, vì việc đầu tư các số tiền nhỏ theo định kỳ sẽ giảm khả năng bạn vô tình đầu tư trước khi thị trường tụt dốc. Đó là lý do chính bạn nên lên kế hoạch đầu tư định kỳ hằng tháng. Ngoài ra, chiến thuật này cũng có thể giảm chi phí vì khi cổ phiếu rớt giá, khoản đầu tư hằng tháng sẽ giúp bạn mua vào nhiều cổ phiếu với giá thấp hơn.
Đầu tư vào cổ phiếu nghĩa là bạn mua cổ phiếu với một giá cụ thể. Nếu bạn đầu tư 10 triệu đồng mỗi tháng, và cổ phiếu bạn muốn mua có giá 100 nghìn đồng/cổ phiếu, bạn có thể mua được 100 cổ phiếu.

Với việc đầu tư một số tiền cố định vào cổ phiếu mỗi tháng (ví dụ 10 triệu đồng), bạn có thể giảm giá cổ phiếu mua vào và kiếm được nhiều tiền hơn khi giá cổ phiếu tăng (vì chi phí giảm).

Nguyên nhân là vì khi giá cổ phiếu giảm, số tiền 10 triệu hằng tháng có thể mua nhiều cổ phiếu hơn, và khi giá tăng thì 10 triệu đó sẽ mua được ít hơn. Kết quả cuối cùng là giá mua bình quân sẽ giảm theo thời gian.

Điều quan trọng cần lưu ý là tình trạng ngược lại cũng có thể xảy ra nếu giá cổ phiếu liên tục tăng, số tiền đầu tư định kỳ sẽ mua được số cổ phiếu ngày càng ít hơn, và giá mua bình quân sẽ tăng theo thời gian. Tuy nhiên, cổ phiếu của bạn cũng sẽ tăng giá nên bạn vẫn có lời. Mấu chốt là phải có phương pháp đầu tư nghiêm túc theo định kỳ, bất kể giá tăng hay giảm, và tránh "dự đoán thị trường".

Sau khi thị trường chứng khoán tụt dốc, và trước khi nó phục hồi (tốc độ phục hồi chậm hơn tụt dốc), bạn nên cân nhắc tăng số tiền đầu tư vào quỹ hưu trí 401k vài phần trăm. Như vậy bạn sẽ lợi dụng được thời gian giá cổ phiếu thấp và không phải làm gì khác ngoài việc ngừng đầu tư thêm vài năm sau đó.

Việc đầu tư số tiền nhỏ theo định kỳ cũng đảm bảo rằng bạn sẽ không đầu tư số tiền lớn nào trước khi thị trường tụt dốc, do đó rủi ro sẽ giảm.

4. Tìm hiểu về tái đầu tư

Tái đầu tư là một khái niệm cơ bản trong đầu tư, nói về một loại cổ phiếu (hay bất kỳ tài sản nào) tạo ra thu nhập dựa trên số thu nhập được tái đầu tư.

Ví dụ sau sẽ giải thích khái niệm này. Giả sử bạn đầu tư 20 triệu đồng vào cổ phiếu mỗi năm, và số cổ phiếu đó mang về cổ tức 5% mỗi năm. Cuối năm thứ nhất bạn sẽ có 21 triệu. Trong năm thứ hai, số cổ phiếu cũng sinh ra cổ tức 5% nhưng bây giờ 5% được tính trên số tiền 21 triệu. Kết quả là bạn nhận được 1.050.000 đồng cổ tức, nhiều hơn 50 nghìn so với năm đầu.

Theo thời gian con số này sẽ tăng lên rất nhiều. Bạn chỉ cần để số tiền 20 triệu trong tài khoản có cổ tức 5%, thì sau 40 năm bạn sẽ nhận được hơn 140 triệu. Nếu bạn góp thêm 20 triệu mỗi năm thì con số này sẽ là 2 tỷ 660 triệu sau 40 năm. Nếu bạn bắt đầu góp 10 triệu mỗi tháng trong 2 năm thì số tiền bạn thu được là 16 tỷ sau 40 năm.

Nên nhớ đây chỉ là một ví dụ, chúng ta giả sử giá trị cổ phiếu và cổ tức không thay đổi. Trên thực tế, giá cổ phiếu có thể tăng hay giảm và số tiền bạn thu được có thể nhiều hoặc ít hơn đáng kể sau 40 năm.

Phần 2: Chọn các khoản đầu tư tốt

1. Tránh chỉ tập trung vào một vài loại cổ phiếu

Khái niệm không bỏ tất cả trứng vào một rổ rất quan trọng trong đầu tư. Ban đầu, bạn nên tập trung đa dạng hóa các khoản đầu tư, nghĩa là dùng tiền đầu tư vào nhiều loại cổ phiếu khác nhau.

Nếu chỉ mua một loại cổ phiếu, bạn sẽ gặp rủi ro là giá cổ phiếu đó có thể rớt mạnh. Nếu bạn mua nhiều loại cổ phiếu của nhiều ngành nghề khác nhau thì rủi ro sẽ giảm.

Ví dụ, nếu giá dầu giảm và cổ phiếu của dầu rớt giá 20%, cổ phiếu bán lẻ của bạn có thể tăng giá vì khách hàng chi nhiều tiền hơn cho xăng dầu khi giá mặt hàng này giảm. Cổ phiếu ngành công nghệ thông tin có thể giữ nguyên giá. Kết quả cuối cùng là danh mục đầu tư ít bị tác động tiêu cực.
Có một cách hay để đa dạng hóa, đó là đầu tư vào một sản phẩm có thể đáp ứng yêu cầu đa dạng hóa danh mục đầu tư. Ví dụ như các quỹ tương hỗ hay quỹ hoãn đổi danh mục (ETF). Do khả năng đa dạng hóa tức thì nên các quỹ này là lựa chọn tốt cho người mới đầu tư.

2. Tìm hiểu các lựa chọn đầu tư

Có nhiều hình thức đầu tư khác nhau để bạn chọn. Tuy nhiên, vì bài viết này tập trung vào chứng khoán nên có ba cách cơ bản để bạn tiếp cận thị trường chứng khoán.

Cân nhắc đầu tư vào quỹ hoán đổi danh mục ETF. Quỹ hoán đổi danh mục là một danh mục đầu tư thụ động cho cổ phiếu và/hoặc trái phiếu để đạt được một số mục tiêu. Thường thì mục tiêu này sẽ mô phỏng theo các chỉ số lớn hơn (như S&P 500 hay NASDAQ). Nếu bạn đầu tư vào một quỹ ETF mô phỏng theo chỉ số S&P 500, nghĩa là bạn đang mua cổ phiếu của 500 công ty, do đó sự đa dạng hóa là rất lớn. Một trong những lợi ích của quỹ ETF là phí đầu tư thấp. Việc quản lý các quỹ này rất đơn giản nên khách hàng không phải trả nhiều tiền cho dịch vụ.

Cân nhắc đầu tư vào quỹ tương hỗ được quản lý chủ động. Quỹ tương hỗ được quản lý chủ động sử dụng tiền của nhiều nhà đầu tư để mua một nhóm các cổ phiếu hay trái phiếu, theo một chiến lược hay mục tiêu nào đó. Một trong những lợi ích của quỹ tương hỗ là phương thức đầu tư chuyên nghiệp. Các quỹ này được các nhà đầu tư chuyên nghiệp giám sát, họ đầu tư tiền một cách đa dạng và sẽ ứng phó với các thay đổi trên thị trường (như lưu ý trên đây). Đây là điểm khác biệt chính giữa quỹ tương hỗ và quỹ ETF quỹ tương hỗ có các nhà quản lý chủ động chọn cổ phiếu để mua theo một chiến lược, trong khi quỹ ETF chỉ đơn giản là mô phỏng theo một chỉ số. Một khuyết điểm là chi phí tham gia quỹ tương hỗ cao hơn quỹ ETF, vì bạn phải trả thêm chi phí cho dịch vụ quản lý chủ động.

Cân nhắc đầu tư vào cổ phiếu riêng lẻ. Nếu bạn có thời gian, kiến thức và thích nghiên cứu cổ phiếu thì cổ phiếu riêng lẻ có thể mang lại lợi nhuận lớn. Nên nhớ, khác với quỹ tương hỗ hay quỹ ETF có độ đa dạng hóa cao, danh mục đầu tư cổ phiếu riêng lẻ ít đa dạng hóa hơn và có rủi ro cao hơn. Để giảm rủi ro này, bạn nên tránh đầu tư quá 20% danh mục đầu tư vào một cổ phiếu. Điều này sẽ phần nào mang lại sự đa dạng hóa tương tự như quỹ tương hỗ hay quỹ ETF.

3. Tìm một nhà môi giới hay công ty quỹ tương hỗ có thể đáp ứng nhu cầu của bạn

Sử dụng dịch vụ môi giới hay công ty quỹ tương hỗ để họ đại diện cho bạn đầu tư. Bạn cần tập trung vào cả chi phí và giá trị dịch vụ mà họ mang lại.

Ví dụ, có một số loại tài khoản cho phép bạn gửi tiền và thực hiện giao dịch mua với phí hoa hồng rất thấp. Điều này rất phù hợp với những ai đã biết cách đầu tư.

Nếu cần được tư vấn chuyên sâu về đầu tư, bạn nên chọn một công ty có phí hoa hồng cao để nhận được dịch vụ khách hàng chất lượng cao.

Với số lượng công ty môi giới đầu tư nhiều như hiện nay thì chắc hẳn bạn sẽ tìm được một nơi tính phí hoa hồng thấp, nhưng vẫn đáp ứng được yêu cầu dịch vụ của bạn.

Mỗi nhà môi giới có chính sách về giá khác nhau. Chú ý kỹ thông tin chi tiết của sản phẩm mà bạn dự định sử dụng thường xuyên.

4. Mở tài khoản

Bạn điền vào đơn khai thông tin cá nhân để sử dụng khi cần đặt lệnh giao dịch và trả thuế. Ngoài ra, bạn sẽ chuyển tiền vào tài khoản sử dụng để thực hiện các khoản đầu tư đầu tiên.

Phần 3: Tập trung vào tương lai

1. Hãy kiên trì

Trở ngại lớn nhất khiến các nhà đầu tư không thấy được ảnh hưởng mạnh mẽ của hiện tượng tái đầu tư đề cập trên đây chính là thiếu kiên nhẫn. Thật sự thì rất khó để người ta ngồi đó nhìn số dư tài khoản tăng lên một cách chậm chạp, và đôi khi sẽ bị lỗ trong ngắn hạn.

Hãy cố nhắc mình nhớ rằng bạn đang chơi một trò chơi dài. Bạn không nên xem việc không thu được các khoản lời lớn trước mắt là dấu hiệu thất bại. Ví dụ, nếu bạn mua một loại cổ phiếu, bạn nên biết giá của nó sẽ dao động dẫn đến lời hoặc lỗ. Thường thì cổ phiếu sẽ rớt giá trước khi tăng. Nhớ rằng bạn đang sở hữu một phần của doanh nghiệp nào đó, và bạn không nên mất tinh thần nếu giá của cây xăng bạn sở hữu giảm suốt một tuần hay một tháng, cũng đừng chán nản nếu giá cổ phiếu của bạn dao động. Tập trung theo dõi lợi nhuận của các công ty theo thời gian để đánh giá thành công hay thất bại của họ, và giá cổ phiếu sẽ diễn biến theo đó.

2. Duy trì nhịp độ

Tập trung vào nhịp độ đầu tư của bạn. Thực hiện theo số tiền và tần suất đầu tư bạn đã xác định trước đó, và để số tiền đầu tư tăng dần.

Bạn nên lợi dụng thời điểm giá giảm! Chiến thuật trung bình hóa chi phí đầu tư là chiến thuật đúng và đã được áp dụng để tạo ra của cải trong dài hạn. Hơn nữa, hôm nay giá cổ phiếu càng rẻ thì cơ hội giá của nó tăng vào ngày mai càng cao.

3. Hãy cập nhật thông tin và nhìn về tương lai

Trong thời đại ngày nay, với những công nghệ có thể cung cấp thông tin cho bạn tức thời, thật khó để bạn nhìn về tương lai nhiều năm sau trong khi liên tục theo dõi số dư đầu tư. Tuy nhiên, những người có thể thực hiện việc này thì quả cầu tuyết của họ sẽ tăng dần kích cỡ và tốc độ, đến khi giúp họ đạt được mục tiêu tài chính.

4. Theo đuổi con đường đã chọn

Trở ngại lớn thứ hai để đạt được hiệu ứng tái đầu tư là mong muốn thay đổi chiến thuật của nhà đầu tư, khi họ theo đuổi lợi nhuận trước mắt bằng cách đầu tư vào cổ phiếu có giá mới tăng cao, hay bán cổ phiếu vừa mới rớt giá. Điều đó thật sự trái ngược với những gì các nhà đầu tư thành công làm.

Nói cách khác, bạn đừng theo đuổi lợi nhuận. Các khoản đầu tư đang có lợi nhuận rất cao có thể sẽ xoay đầu nhanh chóng và gây ra lỗ. "Theo đuổi lợi nhuận" thường sẽ dẫn tới thảm họa. Kiên nhẫn theo đuổi chiến lược ban đầu, với điều kiện bạn đã cân nhắc kỹ về nó.

Không thay đổi lập trường và không liên tục mua rồi bán cổ phiếu. Lịch sử cho thấy bán cổ phiếu khi giá lên cao nhất bốn hay năm lần mỗi năm có thể sẽ là mấu chốt của việc lời hay lỗ. Bạn sẽ không nhận ra những ngày đó đến khi chúng đã qua.
Tránh dự đoán thị trường. Ví dụ, bạn rất muốn bán khi cảm thấy thị trường có thể xuống dốc, hoặc tránh đầu tư thêm vì bạn cảm thấy nền kinh tế đang suy thoái. Nghiên cứu chứng minh rằng phương pháp hiệu quả nhất chính là đầu tư với nhịp độ ổn định và sử dụng chiến thuật trung bình hóa chi phí đầu tư đã thảo luận trên đây.

Nghiên cứu cho thấy những người chỉ đơn giản áp dụng chiến thuật trung bình hóa chi phí đầu tư và chịu đầu tư ổn định sẽ thu được kết quả tốt hơn nhiều những người cố gắng dự đoán thị trường, đầu tư một khoản lớn vào đầu mỗi năm hoặc tránh mua cổ phiếu. Lý do là vì người ta cần hơn một thập kỷ để tìm hiểu những cạm bẫy trong việc đầu tư cổ phiếu, như cảm xúc của nhà đầu tư khi thị trường trao đảo, thông tin bị phóng đại, một nhóm người được trả tiền để bán cổ phiếu và làm sai lệch thông tin để tạo ra viễn cảnh màu hồng nhưng thật sự chỉ là gian lận. Nhiều nhà môi giới sẽ không cho bạn biết rằng 99,9999% các công ty sẽ phá sản theo thời gian, do đó quỹ tương hỗ và phương pháp trung bình hóa chi phí đầu tư sẽ giúp bạn tránh tất cả các công ty kinh doanh kém mà không phải tốn công tìm hiểu hoặc chịu tổn thất.