Dầu nhiệt luyện kim loại

Dầu nhiệt luyện kim loại, còn gọi là dầu tôi kim loại, là một loại dầu chuyên dụng được sử dụng trong quá trình nhiệt luyện kim loại, đặc biệt là thép. Mục đích chính của loại dầu này là kiểm soát nhiệt độ và làm nguội nhanh các chi tiết kim loại sau khi nung nóng để làm tăng độ cứng, độ bền, và các tính chất cơ học khác.

Công Dụng Chính​

• Kiểm soát tốc độ làm nguội: Dầu tôi giúp làm nguội kim loại ở tốc độ chậm và ổn định hơn so với nước. Điều này rất quan trọng để tránh gây ra các vết nứt, biến dạng hoặc nứt vỡ do sốc nhiệt.
• Tăng độ cứng: Dầu tôi giúp kim loại đạt được cấu trúc tinh thể mong muốn (chẳng hạn như martensite trong thép), từ đó tăng đáng kể độ cứng và khả năng chống mài mòn.
• Cải thiện bề mặt: Dầu tôi chất lượng cao giúp bề mặt chi tiết sau khi nhiệt luyện sáng hơn, không bị bám cặn cacbon hoặc các cặn bẩn khác, giảm thiểu công đoạn làm sạch sau này.
• Chống oxy hóa: Dầu có chứa các phụ gia chống oxy hóa giúp bảo vệ bề mặt kim loại không bị gỉ sét trong quá trình làm nguội.

Phân Loại​

Dầu nhiệt luyện thường được phân loại dựa trên thành phần và tốc độ làm nguội:

• Dầu tôi thông thường: Được pha chế từ dầu gốc khoáng tinh chế, có tốc độ làm nguội vừa phải. Loại này phù hợp cho các loại thép có khả năng tôi luyện tốt.
• Dầu tôi nhanh: Chứa các phụ gia đặc biệt để tăng tốc độ làm nguội, thích hợp cho các loại thép hợp kim thấp hoặc thép cacbon cần tôi cứng mạnh.
• Dầu tôi sáng: Có các phụ gia giúp bề mặt sản phẩm sau khi tôi sáng bóng, không bị ám màu, rất quan trọng đối với các chi tiết yêu cầu thẩm mỹ cao.
• Dầu tôi gốc nước (polyme): Là dung dịch pha nước, có khả năng tôi nhanh hơn dầu thông thường và giảm nguy cơ cháy nổ. Tuy nhiên, chúng có thể gây gỉ sét nếu không có chất ức chế gỉ.
• Dầu tôi chân không: Dầu tổng hợp hoặc đặc biệt được sử dụng trong môi trường chân không, cho phép tôi luyện các chi tiết phức tạp mà không bị biến dạng và đảm bảo bề mặt cực kỳ sạch.

Cách Chọn Dầu Nhiệt Luyện​

Để chọn được loại dầu tôi phù hợp, bạn cần xem xét một số yếu tố quan trọng:

• Vật liệu: Mỗi loại kim loại và hợp kim khác nhau sẽ yêu cầu tốc độ làm nguội khác nhau. Ví dụ, thép cacbon thường cần dầu tôi nhanh, trong khi thép hợp kim có thể sử dụng dầu tôi chậm hơn.
• Hình dạng và kích thước chi tiết: Các chi tiết có hình dạng phức tạp hoặc kích thước lớn dễ bị nứt hoặc biến dạng nếu làm nguội quá nhanh. Dầu tôi có tốc độ làm nguội chậm và ổn định hơn sẽ là lựa chọn an toàn.
• Nhiệt độ hoạt động và điểm chớp cháy: Dầu tôi cần có điểm chớp cháy cao hơn nhiệt độ hoạt động để đảm bảo an toàn, tránh nguy cơ bốc cháy trong quá trình tôi.
• Độ nhớt: Độ nhớt của dầu ảnh hưởng đến tốc độ làm nguội. Dầu có độ nhớt thấp sẽ có tốc độ làm nguội nhanh hơn.
• Tính chất khác: Các đặc tính như khả năng chống oxy hóa, chống tạo cặn, và độ bền nhiệt của dầu cũng rất quan trọng, vì chúng ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của dầu và chất lượng sản phẩm cuối cùng.