- Tham gia
- 11/11/2008
- Bài viết
- 9.441
Bất cứ ai xem qua mật mã và cách “giải mật” của teen cũng chép miệng: “Bó tay, chỉ có teen mới hiểu nổi. Chẳng biết các bạn tuổi teen học ở đâu ra!”.
Càng đi vào thế giới ngôn ngữ teen, càng nhận thấy cấp độ “quái” không chỉ đơn giản theo kiểu thay thế các nguyên âm và phụ âm lẫn nhau mà nay đã biến thể phức tạp hơn, nhìn vào trông như... mật mã!
Siêu mật mã
Minh chứng cho tình trạng này là một đoạn “mật ngữ” được lan truyền trên các diễn đàn học sinh, kèm theo lời thách “đố ai hiểu được”. Chúng tôi trích đoạn đầu và nhờ đến phần mềm V2V dịch hộ. Kết quả (xem ảnh): Dù bản dịch của V2V chưa hoàn thiện, song vẫn đọc được và được hiểu thế này: “Vài điều muốn nói.
Có những điều không thể biết trước được, bởi cái viễn cảnh khi đó diễn ra quá hoàn hảo, quá đẹp khiến lầm tưởng sẽ có một mối tình dài lâu, hai năm cũng là một khoảng thời gian quá dài, thật sự mãn nguyện với điều này. Nhưng mọi thứ chẳng bao giờ “bằng phẳng” cả. Những khó khăn cùng cực, những bi quan, đau khổ, mất niềm tin, những lo toan, mất mát...
Cuối cùng là những giọt nước mắt, là những điều luôn gắn liền với mỗi con người. Có ai đó nói rằng: “Chỉ khi nào bạn đau khổ đến 99% thì lúc đó bạn sẽ đón nhận được 1% niềm hạnh phúc...” mới hiểu được giá trị đích thực của cuộc sống. Chẳng lẽ thật sự nghiệt ngã đến như vậy?”.
Bất cứ ai xem qua cách viết và kết quả “giải mật” như trên cũng há hốc: “Bó tay, quả là... siêu mật mã, chỉ có teen mới hiểu nổi. Chẳng biết chúng học ở đâu ra!”.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, không có tổ chức, cá nhân nào “dạy” lớp trẻ cách viết như vậy mà điều đó được hình thành và nâng cấp theo thời gian, từ chỗ dùng nguyên - phụ âm để thay thế lẫn nhau đến việc dùng các ký hiệu (symbols) hoặc các ký tự đặc biệt (special characters) để thay cho nhiều nguyên - phụ âm, theo thời gian trở thành quy ước chung và được công nhận.
Các thành viên trên diễn đàn teenviet... cung cấp cho chúng tôi một bảng “ngôn ngữ bất quy tắc” sau: A = Cl; B = 3 hoặc ß; C = (; D = ]); E = F_; G = (¬; H = †|; I = ]; K = ]<; L = ]_; M = /v\; N = ]\[; O = º; P = ]º; QU = v\/; R = Pv; S = §; T = †; U = µ; V = v; W = v\/; X = ><; Y = ¥. Nhìn vào đã thấy hoa mắt, làm sao có thể nhớ nổi những quy ước này!
Lắp ghép vô tội vạ
Không chỉ tiếng Việt, tiếng nước ngoài cũng được tuổi teen sử dụng thoải mái, vô tư trên không gian mạng. Những “no star where” (không sao đâu), “no table” (miễn bàn), “lemon question” (chanh hỏi = chảnh)... được cho là lạ của một thời nay đã “xưa rồi Diễm”, nhường chỗ cho những cụm từ và câu “sáng tạo” hơn, quái dị hơn.
Trên một diễn đàn học tập được lập bởi một nhóm học sinh phía Bắc, có đoạn hai thành viên tán gẫu với nhau:
- Meoiumanga: Chiều nay bị dò bài, không thuộc. Ugly tiger quá!
- PandaUc: No have spend, chuyện đó bình thường mà.
- Meoiumanga: Bài dồn dập thế này thì give me beg two word soldier black peace...
...
Dù biết tiếng Anh nhưng chúng tôi đã phải mất vài phút để hiểu các thành viên này nói gì. “Ugly tiger” nghĩa là “xấu hổ” (ugly = xấu, tiger = con hổ); “no have spend” nghĩa là “không có chi” (no = không, have = có, spend = chi, ví dụ như chi tiền!). Đến câu cuối thì chúng tôi đành chịu, hỏi ai cũng không biết nhưng sau một hồi lang thang trên mạng lại bắt gặp lời giải nghĩa từ blog của một học sinh, là: “Cho em xin hai chữ binh huyền (bình) yên”. Hóa ra, give = cho, me = tôi, beg = xin, two = hai, word = chữ, soldier = binh (lính), black = đen (huyền) peace = yên (ở đây chữ “bình” được chiết thành “binh - huyền”, vì vậy sinh ra thêm hai chữ “soldier black”). Quả thật, vã mồ hôi vẫn hiểu không hết cách nói tiếng Anh của teen.
Đó là những cách nối ghép lạ và ít phổ biến. Thế hệ 9X giờ đây đã quen dùng những câu được cho là cửa miệng, được biến hóa bằng lối dịch “từ theo từ” (word by word) như: Like is afternoon: Thích thì chiều; No four go: Vô tư đi; Know die now: Biết chết liền; No dare where: Không dám đâu...
Nhiều thành ngữ (idioms) cũng được teen chế tác bằng cách dùng từ đồng âm (khác nghĩa) phăng loạn xì ngầu, chẳng hạn: Hổ phụ sinh hổ tử - Lân mẫu xuất lân nhi lẽ ra nguyên gốc phải là Like father, like son nhưng các teen biến thành Tiger minor birth tiger die; Thương ai thương cả đường đi, nguyên gốc phải là Love me, love my dog thì các teen diễn thành Love who love all sugar go... (trong tiếng Anh, sugar là đường ăn, chứ không phải đường đi!).
Ngoài ra, còn có những câu nực cười khác như là Sugar you you go, sugar me me go (Đường em em đi, đường tôi tôi đi); thậm chí tên một loại bột ngọt (mì chính) cũng được lồng ghép vào cụm từ “đường đường chính chính” để trở thành “sugar sugar ajinomoto ajinomoto”...! Phản cảm hơn, teen còn nghĩ ra những cách nói khá ngượng miệng, như “I wanna toilet kiss u”, tức là “Anh muốn cầu hôn em”.
Tuần trước, chúng tôi gửi thư điện tử (e-mail) cho một học sinh lớp 9, từng là tài năng tin học ở TPHCM, đề nghị được viết bài về cậu ta. Ít hôm sau, học sinh này trả lời thư, tôi đọc... toét mắt vẫn không hiểu nổi: “><jn lÔo~j méy hem ney 3m b4.n thj wóa, hok kó tjme tr4? loj* em4jl”. Chúng tôi đành gửi thư lần nữa, nhờ giải thích và được cậu ta cho “đáp án”: “Xin lỗi mấy hôm nay em bận thi quá không có thời gian trả lời email”, kèm theo lời giải thích: “Ngôn ngữ tuổi teen mà anh!”.
Choáng vì ngôn ngữ
Tràn ngập, biến dị
Đây không phải là trường hợp cá biệt. Hiện nay, kiểu sử dụng ngôn ngữ như trên xuất hiện tràn lan ở hầu hết các diễn đàn (forum), nhật ký trực tuyến (blog), nhất là khi tán gẫu (chat) qua mạng. Đối tượng sử dụng chủ yếu là giới trẻ, thuộc nhóm tuổi teen, trong đó phần lớn là học sinh phổ thông.
Chúng tôi thử đăng ký làm thành viên để tham gia diễn đàn www.4rum.4t... Vừa đăng nhập, đập vào mắt tôi là dòng chữ động chạy cắt ngang trang chủ tại mục Thông điệp yêu thương, trong đó có lời của nick pethuong301: “Tui là mem mới đêy. Xynk vừa đủ, sexy đủ xài, làm wen nhoa” (Tôi là thành viên mới đây. Xinh vừa đủ, gợi cảm đủ xài, làm quen nha).
Dạo một vòng diễn đàn, mục nào cũng bắt gặp những kiểu nói “hiểu chết liền”, như: “Bữ4 h kó 4 ka’j sjh nhu*.t òi, nhu*n muh dzuj vj đc kon p4.n moj*”; “mu*ng wé hok bj ở l4j lúp”... Tôi phải vừa đọc vừa đoán nghĩa là: “Bữa giờ có 4 cái sinh nhật rồi, nhưng mà vui vì được con bạn mời”, “mừng quá không bị ở lại lớp”. Nếu thành viên nào tham gia diễn đàn mà không hiểu những kiểu nói này sẽ chán và chóng rút lui. Vì thế, ai cũng theo đuôi dùng loại ngôn ngữ này.
Tại các diễn đàn của học sinh Trường THPT M.Đ.C ở TP Hải Phòng, T.N.T ở Hà Nội hay L.Q.Đ ở TPHCM..., ngôn ngữ @ được dùng tá lả. Các chủ đề học sinh bàn luận khá lành mạnh, chủ yếu là học tập hoặc trao đổi về cuộc sống, tuy nhiên ngôn ngữ được dùng thì không thể hiểu nổi.
Một đoạn đối thoại trên diễn đàn học sinh Trường THPT L.Q.Đ:
- Oceangirl: “ss đâu ùi,cả thèng red iu wí của em nữa!!!!sao bỏ fam zậy hở???nhớ ss zới red wá àh...
- Pelove: chèo cháu iu
- Bony: chèo nhá
- All: chèo bạn nghen... iu bạn lém!”
Phải dùng phần mềm để dịch
Phải dùng phần mềm để dịch tiếng Việt sang... tiếng Việt
Sau nhiều ngày dạo các trang web học trò và diễn đàn tuổi teen, chúng tôi cũng dần nắm được “quy luật” của ngôn ngữ @, đại loại A = 4, E = 3, i = j, iế = ít, không = hok, q = w, a = oa, ao = eo, c = k, b = p, ăng = eng... Cũng trên cơ sở này mà Dương Đăng Trúc Khuyên, một nữ sinh Trường THPT Trần Đại Nghĩa (TPHCM) viết thành công phần mềm để... dịch ngôn ngữ @, đặt tên là V2V (Việt sang Việt).
Những ai bắt gặp những câu, đoạn hội thoại kiểu teen mà không hiểu thì đưa vào phần mềm này sẽ được... dịch sang tiếng Việt giúp, dù bản dịch còn vài lỗi nhỏ về bỏ dấu, viết hoa... nhưng trực quan, đọc được.
Tuy nhiên, phần mềm V2V vẫn không theo kịp tốc độ biến dạng của ngôn ngữ teen. Càng về sau, có rất nhiều cách dùng quái đản, V2V phiên bản đầu không dịch chính xác được, buộc tác giả phải tiếp tục nghiên cứu và nâng cấp lên phiên bản 1.3, đến nay là 1.4.
Từ thế giới ảo vào thế giới thực
Kiểu dùng ngôn ngữ như thế được phổ biến bởi sự trợ giúp của bàn phím máy vi tính hoặc phím bấm điện thoại di động. Thế nhưng, đáng lo hơn, loại ngôn ngữ biến thái này còn tiêm nhiễm vào tập vở, bài làm của học sinh. Trên diễn đàn webtretho dành cho các bà mẹ, một người lo lắng: “Tôi tình cờ xem tập vở môn văn của cháu, thấy rối tinh rối mù, nhiều đoạn không đọc được. Nào ngèy maj (ngày mai), ja trj nh4^n v4(n (giá trị nhân văn), b4?n ~ (bản ngã)..., phải đoán già đoán non mới hiểu được. Thế này thì có viết văn hay đến mấy cũng như không!”.
Một phụ huynh khác chia sẻ: “Con trai tôi học lớp 9, chép bài toàn dùng tiếng lóng, như rùi (rồi), oy (ôi), hẽm bít (không biết), wé đeo khổ (quá đau khổ). Thỉnh thoảng, nó nói chuyện điện thoại với bạn bè cũng phát âm theo cách viết quá dị đó... Chẳng rõ nhà trường có biết để chấn chỉnh không”.
Quả thật, lo lắng của các bậc làm cha làm mẹ là có cơ sở, bởi không chỉ sử dụng để tán gẫu hay trao đổi qua tin nhắn, các trang web hay diễn đàn vốn rất nghiêm túc của các trường vẫn cho phép hiển thị ngôn ngữ @ kiểu này, vô hình trung tiếp tay cho học sinh làm vẩn đục sự trong sáng của tiếng Việt.
Càng đi vào thế giới ngôn ngữ teen, càng nhận thấy cấp độ “quái” không chỉ đơn giản theo kiểu thay thế các nguyên âm và phụ âm lẫn nhau mà nay đã biến thể phức tạp hơn, nhìn vào trông như... mật mã!
Siêu mật mã
Minh chứng cho tình trạng này là một đoạn “mật ngữ” được lan truyền trên các diễn đàn học sinh, kèm theo lời thách “đố ai hiểu được”. Chúng tôi trích đoạn đầu và nhờ đến phần mềm V2V dịch hộ. Kết quả (xem ảnh): Dù bản dịch của V2V chưa hoàn thiện, song vẫn đọc được và được hiểu thế này: “Vài điều muốn nói.
Có những điều không thể biết trước được, bởi cái viễn cảnh khi đó diễn ra quá hoàn hảo, quá đẹp khiến lầm tưởng sẽ có một mối tình dài lâu, hai năm cũng là một khoảng thời gian quá dài, thật sự mãn nguyện với điều này. Nhưng mọi thứ chẳng bao giờ “bằng phẳng” cả. Những khó khăn cùng cực, những bi quan, đau khổ, mất niềm tin, những lo toan, mất mát...
Cuối cùng là những giọt nước mắt, là những điều luôn gắn liền với mỗi con người. Có ai đó nói rằng: “Chỉ khi nào bạn đau khổ đến 99% thì lúc đó bạn sẽ đón nhận được 1% niềm hạnh phúc...” mới hiểu được giá trị đích thực của cuộc sống. Chẳng lẽ thật sự nghiệt ngã đến như vậy?”.
Bất cứ ai xem qua cách viết và kết quả “giải mật” như trên cũng há hốc: “Bó tay, quả là... siêu mật mã, chỉ có teen mới hiểu nổi. Chẳng biết chúng học ở đâu ra!”.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, không có tổ chức, cá nhân nào “dạy” lớp trẻ cách viết như vậy mà điều đó được hình thành và nâng cấp theo thời gian, từ chỗ dùng nguyên - phụ âm để thay thế lẫn nhau đến việc dùng các ký hiệu (symbols) hoặc các ký tự đặc biệt (special characters) để thay cho nhiều nguyên - phụ âm, theo thời gian trở thành quy ước chung và được công nhận.
Các thành viên trên diễn đàn teenviet... cung cấp cho chúng tôi một bảng “ngôn ngữ bất quy tắc” sau: A = Cl; B = 3 hoặc ß; C = (; D = ]); E = F_; G = (¬; H = †|; I = ]; K = ]<; L = ]_; M = /v\; N = ]\[; O = º; P = ]º; QU = v\/; R = Pv; S = §; T = †; U = µ; V = v; W = v\/; X = ><; Y = ¥. Nhìn vào đã thấy hoa mắt, làm sao có thể nhớ nổi những quy ước này!
Lắp ghép vô tội vạ
Không chỉ tiếng Việt, tiếng nước ngoài cũng được tuổi teen sử dụng thoải mái, vô tư trên không gian mạng. Những “no star where” (không sao đâu), “no table” (miễn bàn), “lemon question” (chanh hỏi = chảnh)... được cho là lạ của một thời nay đã “xưa rồi Diễm”, nhường chỗ cho những cụm từ và câu “sáng tạo” hơn, quái dị hơn.
Trên một diễn đàn học tập được lập bởi một nhóm học sinh phía Bắc, có đoạn hai thành viên tán gẫu với nhau:
- Meoiumanga: Chiều nay bị dò bài, không thuộc. Ugly tiger quá!
- PandaUc: No have spend, chuyện đó bình thường mà.
- Meoiumanga: Bài dồn dập thế này thì give me beg two word soldier black peace...
...
Dù biết tiếng Anh nhưng chúng tôi đã phải mất vài phút để hiểu các thành viên này nói gì. “Ugly tiger” nghĩa là “xấu hổ” (ugly = xấu, tiger = con hổ); “no have spend” nghĩa là “không có chi” (no = không, have = có, spend = chi, ví dụ như chi tiền!). Đến câu cuối thì chúng tôi đành chịu, hỏi ai cũng không biết nhưng sau một hồi lang thang trên mạng lại bắt gặp lời giải nghĩa từ blog của một học sinh, là: “Cho em xin hai chữ binh huyền (bình) yên”. Hóa ra, give = cho, me = tôi, beg = xin, two = hai, word = chữ, soldier = binh (lính), black = đen (huyền) peace = yên (ở đây chữ “bình” được chiết thành “binh - huyền”, vì vậy sinh ra thêm hai chữ “soldier black”). Quả thật, vã mồ hôi vẫn hiểu không hết cách nói tiếng Anh của teen.
Đó là những cách nối ghép lạ và ít phổ biến. Thế hệ 9X giờ đây đã quen dùng những câu được cho là cửa miệng, được biến hóa bằng lối dịch “từ theo từ” (word by word) như: Like is afternoon: Thích thì chiều; No four go: Vô tư đi; Know die now: Biết chết liền; No dare where: Không dám đâu...
Nhiều thành ngữ (idioms) cũng được teen chế tác bằng cách dùng từ đồng âm (khác nghĩa) phăng loạn xì ngầu, chẳng hạn: Hổ phụ sinh hổ tử - Lân mẫu xuất lân nhi lẽ ra nguyên gốc phải là Like father, like son nhưng các teen biến thành Tiger minor birth tiger die; Thương ai thương cả đường đi, nguyên gốc phải là Love me, love my dog thì các teen diễn thành Love who love all sugar go... (trong tiếng Anh, sugar là đường ăn, chứ không phải đường đi!).
Ngoài ra, còn có những câu nực cười khác như là Sugar you you go, sugar me me go (Đường em em đi, đường tôi tôi đi); thậm chí tên một loại bột ngọt (mì chính) cũng được lồng ghép vào cụm từ “đường đường chính chính” để trở thành “sugar sugar ajinomoto ajinomoto”...! Phản cảm hơn, teen còn nghĩ ra những cách nói khá ngượng miệng, như “I wanna toilet kiss u”, tức là “Anh muốn cầu hôn em”.
Tuần trước, chúng tôi gửi thư điện tử (e-mail) cho một học sinh lớp 9, từng là tài năng tin học ở TPHCM, đề nghị được viết bài về cậu ta. Ít hôm sau, học sinh này trả lời thư, tôi đọc... toét mắt vẫn không hiểu nổi: “><jn lÔo~j méy hem ney 3m b4.n thj wóa, hok kó tjme tr4? loj* em4jl”. Chúng tôi đành gửi thư lần nữa, nhờ giải thích và được cậu ta cho “đáp án”: “Xin lỗi mấy hôm nay em bận thi quá không có thời gian trả lời email”, kèm theo lời giải thích: “Ngôn ngữ tuổi teen mà anh!”.
Tràn ngập, biến dị
Đây không phải là trường hợp cá biệt. Hiện nay, kiểu sử dụng ngôn ngữ như trên xuất hiện tràn lan ở hầu hết các diễn đàn (forum), nhật ký trực tuyến (blog), nhất là khi tán gẫu (chat) qua mạng. Đối tượng sử dụng chủ yếu là giới trẻ, thuộc nhóm tuổi teen, trong đó phần lớn là học sinh phổ thông.
Chúng tôi thử đăng ký làm thành viên để tham gia diễn đàn www.4rum.4t... Vừa đăng nhập, đập vào mắt tôi là dòng chữ động chạy cắt ngang trang chủ tại mục Thông điệp yêu thương, trong đó có lời của nick pethuong301: “Tui là mem mới đêy. Xynk vừa đủ, sexy đủ xài, làm wen nhoa” (Tôi là thành viên mới đây. Xinh vừa đủ, gợi cảm đủ xài, làm quen nha).
Dạo một vòng diễn đàn, mục nào cũng bắt gặp những kiểu nói “hiểu chết liền”, như: “Bữ4 h kó 4 ka’j sjh nhu*.t òi, nhu*n muh dzuj vj đc kon p4.n moj*”; “mu*ng wé hok bj ở l4j lúp”... Tôi phải vừa đọc vừa đoán nghĩa là: “Bữa giờ có 4 cái sinh nhật rồi, nhưng mà vui vì được con bạn mời”, “mừng quá không bị ở lại lớp”. Nếu thành viên nào tham gia diễn đàn mà không hiểu những kiểu nói này sẽ chán và chóng rút lui. Vì thế, ai cũng theo đuôi dùng loại ngôn ngữ này.
Tại các diễn đàn của học sinh Trường THPT M.Đ.C ở TP Hải Phòng, T.N.T ở Hà Nội hay L.Q.Đ ở TPHCM..., ngôn ngữ @ được dùng tá lả. Các chủ đề học sinh bàn luận khá lành mạnh, chủ yếu là học tập hoặc trao đổi về cuộc sống, tuy nhiên ngôn ngữ được dùng thì không thể hiểu nổi.
Một đoạn đối thoại trên diễn đàn học sinh Trường THPT L.Q.Đ:
- Oceangirl: “ss đâu ùi,cả thèng red iu wí của em nữa!!!!sao bỏ fam zậy hở???nhớ ss zới red wá àh...
- Pelove: chèo cháu iu
- Bony: chèo nhá
- All: chèo bạn nghen... iu bạn lém!”
Phải dùng phần mềm để dịch
Sau nhiều ngày dạo các trang web học trò và diễn đàn tuổi teen, chúng tôi cũng dần nắm được “quy luật” của ngôn ngữ @, đại loại A = 4, E = 3, i = j, iế = ít, không = hok, q = w, a = oa, ao = eo, c = k, b = p, ăng = eng... Cũng trên cơ sở này mà Dương Đăng Trúc Khuyên, một nữ sinh Trường THPT Trần Đại Nghĩa (TPHCM) viết thành công phần mềm để... dịch ngôn ngữ @, đặt tên là V2V (Việt sang Việt).
Những ai bắt gặp những câu, đoạn hội thoại kiểu teen mà không hiểu thì đưa vào phần mềm này sẽ được... dịch sang tiếng Việt giúp, dù bản dịch còn vài lỗi nhỏ về bỏ dấu, viết hoa... nhưng trực quan, đọc được.
Tuy nhiên, phần mềm V2V vẫn không theo kịp tốc độ biến dạng của ngôn ngữ teen. Càng về sau, có rất nhiều cách dùng quái đản, V2V phiên bản đầu không dịch chính xác được, buộc tác giả phải tiếp tục nghiên cứu và nâng cấp lên phiên bản 1.3, đến nay là 1.4.
Từ thế giới ảo vào thế giới thực
Kiểu dùng ngôn ngữ như thế được phổ biến bởi sự trợ giúp của bàn phím máy vi tính hoặc phím bấm điện thoại di động. Thế nhưng, đáng lo hơn, loại ngôn ngữ biến thái này còn tiêm nhiễm vào tập vở, bài làm của học sinh. Trên diễn đàn webtretho dành cho các bà mẹ, một người lo lắng: “Tôi tình cờ xem tập vở môn văn của cháu, thấy rối tinh rối mù, nhiều đoạn không đọc được. Nào ngèy maj (ngày mai), ja trj nh4^n v4(n (giá trị nhân văn), b4?n ~ (bản ngã)..., phải đoán già đoán non mới hiểu được. Thế này thì có viết văn hay đến mấy cũng như không!”.
Một phụ huynh khác chia sẻ: “Con trai tôi học lớp 9, chép bài toàn dùng tiếng lóng, như rùi (rồi), oy (ôi), hẽm bít (không biết), wé đeo khổ (quá đau khổ). Thỉnh thoảng, nó nói chuyện điện thoại với bạn bè cũng phát âm theo cách viết quá dị đó... Chẳng rõ nhà trường có biết để chấn chỉnh không”.
Quả thật, lo lắng của các bậc làm cha làm mẹ là có cơ sở, bởi không chỉ sử dụng để tán gẫu hay trao đổi qua tin nhắn, các trang web hay diễn đàn vốn rất nghiêm túc của các trường vẫn cho phép hiển thị ngôn ngữ @ kiểu này, vô hình trung tiếp tay cho học sinh làm vẩn đục sự trong sáng của tiếng Việt.
Theo Người Lao Động
Shock
.
