Các nhà khoa học vừa phát hiện gen đầu tiên có ảnh hưởng đến chiều cao của con người. Gen này đã ảnh hưởng đến chiều cao bằng cách điều tiết sự phát triển của các tế bào trong cơ thể...
“Chiều cao là một đặc điểm “đa gen” điển hình, góp phần vào việc một người sẽ cao hơn hay thấp hơn so với người khác”.
Theo các chuyên gia Anh và Mỹ, nếu béo phì phát sinh do sự tác động đồng thời giữa 2 yếu tố gen và môi trường, thì 90% việc cao hay thấp của con người lại được quyết định bởi yếu tố gen; 10% còn lại là do các yếu tố dinh dưỡng, môi trường và lối sống.
HMGA2: Một trong những gien đầu tiên được phát hiện
Sau khi sàng lọc, phân tích và đánh giá DNA của khoảng 35.000 người, nhóm nghiên cứu đã xác định gen mang tên HMGA2 có ảnh hưởng đến chiều cao của con người – mà cụ thể là 2 biến thể của gen này: biến thể “C” (cytosine), tức gen “cao”, và biến thể “T” (thymine), tức gen “thấp”.
Mỗi người trong chúng ta đều mang 2 phiên bản của mỗi gen – một từ cha và một từ mẹ. Những cá nhân thừa hưởng 2 phiên bản HMGA2 có chứa biến thể “C” từ cả cha lẫn mẹ sẽ cao hơn 1 cm so với người mang 2 phiên bản chứa “T”, và ngược lại. Nhưng nếu chỉ có 1 phiên bản “C” được di truyền từ cha hoặc mẹ thì mức cao hơn chỉ là 0,5 cm.
Trong nghiên cứu này, các chuyên gia nhận thấy khoảng 1/4 người châu Âu mang 2 phiên bản “C”, và khoảng 1/4 có 2 phiên bản “T”.
Trưởng nhóm nghiên cứu, tiến sĩ Tim Frayling thuộc Trường Y khoa Peninsula ở Exeter, England, cho biết “chiều cao là một đặc điểm “đa gen” điển hình, nói cách khác, có nhiều gen góp phần vào việc một người sẽ cao hơn hay thấp hơn so với người khác”.
Theo tiến sĩ Tim, gen HMGA2 chỉ giải thích được 0,3% sự khác biệt về chiều cao. Ông nói: “Nghiên cứu này không thể giải thích đầy đủ về việc tại sao có người cao đến 1,92 mét, trong khi có người chỉ cao 1,45 mét. HMGA2 chỉ là gen đầu tiên trong rất nhiều gien – có thể đến hàng trăm mà chúng tôi sẽ tiếp tục khám phá”.
Bước kế tiếp của nhóm nghiên cứu sẽ là giải thích cơ chế tác động của gen HMGA2. Họ tin rằng gen này đã ảnh hưởng đến chiều cao bằng cách điều tiết sự phát triển của các tế bào trong cơ thể.
Góp phần dự báo về chiều cao và bệnh tật
Thừa kế về mặt di truyền từ lâu đã được biết là mang tính quyết định về chiều cao của mỗi cá nhân, mọi người đều biết rằng một đứa trẻ có cả cha lẫn mẹ cao thì đứa trẻ đó cũng sẽ cao.
Tuy nhiên, giới y học quan tâm đến gien “cao” hay gen “thấp” không phải vì sự tò mò, mà chính vì những gen đó giúp họ mở rộng kiến thức liên quan đến bệnh tật của con người xuất phát từ gen.
Theo số liệu thống kê, người cao hơn thường có nguy cơ mắc phải một số bệnh ung thư như tuyến liền liệt, bàng quang, phổi và có thể cả chứng loãng xương. Điều đó ám chỉ rằng những gen điều tiết sự nhân bản của tế bào có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của tế bào ung thư.
Tương tự, thống kê cũng cho thấy mối liên hệ giữa chiều cao “khiêm tốn” với nguy cơ tăng nhẹ đối với về bệnh tim. Ông Joel Hirschhorn, giáo sư di truyền học của Trường Y khoa Harvard (Mỹ) phát biểu: “Đây là bằng chứng thuyết phục đầu tiên về việc DNA có khả năng ảnh hưởng đến các biến thể gen điều tiết chiều cao của con người”.
Ông giải thích: “Do chiều cao là một đặc điểm phức tạp, có liên quan đến nhiều yếu tố di truyền và không di truyền, phát hiện này đã cung cấp cho chúng ta những kiến thức quý giá về ảnh hưởng của gen đối với những vấn đề phức tạp khác, như tiểu đường, ung thư và các bệnh khác của con người”.
Về triển vọng của nghiên cứu này, ông Joel nói: “Xác định được những gien ảnh hưởng đến chiều cao, trong tương lai chúng ta có thể giúp các bậc cha mẹ biết trước chiều cao của con trong phạm vi được dự báo từ gen của họ, cùng với các bệnh tật có liên quan đến chiều cao”.
“Chiều cao là một đặc điểm “đa gen” điển hình, góp phần vào việc một người sẽ cao hơn hay thấp hơn so với người khác”.
Theo các chuyên gia Anh và Mỹ, nếu béo phì phát sinh do sự tác động đồng thời giữa 2 yếu tố gen và môi trường, thì 90% việc cao hay thấp của con người lại được quyết định bởi yếu tố gen; 10% còn lại là do các yếu tố dinh dưỡng, môi trường và lối sống.
HMGA2: Một trong những gien đầu tiên được phát hiện
Sau khi sàng lọc, phân tích và đánh giá DNA của khoảng 35.000 người, nhóm nghiên cứu đã xác định gen mang tên HMGA2 có ảnh hưởng đến chiều cao của con người – mà cụ thể là 2 biến thể của gen này: biến thể “C” (cytosine), tức gen “cao”, và biến thể “T” (thymine), tức gen “thấp”.
Mỗi người trong chúng ta đều mang 2 phiên bản của mỗi gen – một từ cha và một từ mẹ. Những cá nhân thừa hưởng 2 phiên bản HMGA2 có chứa biến thể “C” từ cả cha lẫn mẹ sẽ cao hơn 1 cm so với người mang 2 phiên bản chứa “T”, và ngược lại. Nhưng nếu chỉ có 1 phiên bản “C” được di truyền từ cha hoặc mẹ thì mức cao hơn chỉ là 0,5 cm.
Trong nghiên cứu này, các chuyên gia nhận thấy khoảng 1/4 người châu Âu mang 2 phiên bản “C”, và khoảng 1/4 có 2 phiên bản “T”.
Trưởng nhóm nghiên cứu, tiến sĩ Tim Frayling thuộc Trường Y khoa Peninsula ở Exeter, England, cho biết “chiều cao là một đặc điểm “đa gen” điển hình, nói cách khác, có nhiều gen góp phần vào việc một người sẽ cao hơn hay thấp hơn so với người khác”.
Theo tiến sĩ Tim, gen HMGA2 chỉ giải thích được 0,3% sự khác biệt về chiều cao. Ông nói: “Nghiên cứu này không thể giải thích đầy đủ về việc tại sao có người cao đến 1,92 mét, trong khi có người chỉ cao 1,45 mét. HMGA2 chỉ là gen đầu tiên trong rất nhiều gien – có thể đến hàng trăm mà chúng tôi sẽ tiếp tục khám phá”.
Bước kế tiếp của nhóm nghiên cứu sẽ là giải thích cơ chế tác động của gen HMGA2. Họ tin rằng gen này đã ảnh hưởng đến chiều cao bằng cách điều tiết sự phát triển của các tế bào trong cơ thể.
Góp phần dự báo về chiều cao và bệnh tật
Thừa kế về mặt di truyền từ lâu đã được biết là mang tính quyết định về chiều cao của mỗi cá nhân, mọi người đều biết rằng một đứa trẻ có cả cha lẫn mẹ cao thì đứa trẻ đó cũng sẽ cao.
Tuy nhiên, giới y học quan tâm đến gien “cao” hay gen “thấp” không phải vì sự tò mò, mà chính vì những gen đó giúp họ mở rộng kiến thức liên quan đến bệnh tật của con người xuất phát từ gen.
Theo số liệu thống kê, người cao hơn thường có nguy cơ mắc phải một số bệnh ung thư như tuyến liền liệt, bàng quang, phổi và có thể cả chứng loãng xương. Điều đó ám chỉ rằng những gen điều tiết sự nhân bản của tế bào có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của tế bào ung thư.
Tương tự, thống kê cũng cho thấy mối liên hệ giữa chiều cao “khiêm tốn” với nguy cơ tăng nhẹ đối với về bệnh tim. Ông Joel Hirschhorn, giáo sư di truyền học của Trường Y khoa Harvard (Mỹ) phát biểu: “Đây là bằng chứng thuyết phục đầu tiên về việc DNA có khả năng ảnh hưởng đến các biến thể gen điều tiết chiều cao của con người”.
Ông giải thích: “Do chiều cao là một đặc điểm phức tạp, có liên quan đến nhiều yếu tố di truyền và không di truyền, phát hiện này đã cung cấp cho chúng ta những kiến thức quý giá về ảnh hưởng của gen đối với những vấn đề phức tạp khác, như tiểu đường, ung thư và các bệnh khác của con người”.
Về triển vọng của nghiên cứu này, ông Joel nói: “Xác định được những gien ảnh hưởng đến chiều cao, trong tương lai chúng ta có thể giúp các bậc cha mẹ biết trước chiều cao của con trong phạm vi được dự báo từ gen của họ, cùng với các bệnh tật có liên quan đến chiều cao”.
