Các sản phẩm mây tre đan ở Phú Vinh hiện nay là gì?

Nằm dọc theo quốc lộ 6A ngay đoạn nối liền giữa Hà Nội với khu vực các tỉnh miền núi phía Bắc. Cách trung tâm thành phố về hướng Tây Nam khoảng 27km. Làng mây tre đan Phú Vinh nổi tiếng với nghề đan mây tre vô cùng nổi tiếng có lịch sử tồn tại hơn 400 năm. Với tên gọi ban đầu là Phú Hoa Trang với ý nghĩa là trời phú cho nhân dân đôi bàn tay lụa bởi người dân nơi đây có bàn tay khéo léo, điệu nghệ, rất giỏi đan mây lát tre, các sản phẩm mây tre đan ở Phú Vinh không chỉ nổi tiếng trong nước mà còn chinh phục ở nhiều thị trường khó tính trên thế giới.

Không chạy theo xu hướng phát triển sản phẩm hàng loạt​

Làng nghề Phú Vinh không sử dụng các trang thiết bị máy móc hiện đại mà vẫn giữ nguyên cách làm thủ công, “gia truyền”, bởi theo ông, sự tinh tế của từng sợi mây , sợi nan được xử lý bằng tay sẽ tạo ra sản phẩm có độ “nuột” hơn. Đồng thời, ông không ngừng cải tiến mẫu mã sản phẩm mang phong cách hiện đại, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.

Một làng nghề mây tre đan với gần 60 sản phẩm được công nhận OCOP. “Để làm ra một sản phẩm đẹp, có sức mạnh cạnh tranh, ngoài đôi bàn tay khéo léo, ta cần có trí tuệ để sáng tạo, phải trao gửi tình cảm vào chính sản phẩm ta làm. Tuyệt đối không được dễ dãi.”

Trên quy trình giữ lửa làng nghề, mỗi người một cách, mỗi gia đình một con đường riêng, nhưng đều chung một mục tiêu là nơi giữ sức sống cho làng nghề Phú Vinh, để lịch sử của Phú Vinh không chỉ là 400 năm mà còn dài hơn nữa. Con đường mà họ đi là con đường tất yếu của những người yêu nghề, luôn trăn trở với làng nghề mà mình đã chọn.

Ở một góc nhìn khác, Phú Vinh sở hữu sự phát triển vững chắc hiện nay là do sản phẩm của làng đã xuất khẩu được sang nước ngoài. Theo thống kê của UBND xã Phú Nghĩa, riêng số lượng hàng xuất khẩu sang Trung Quốc, Nhật Bản và một số nước châu Âu đã sử dụng tới 60% tổng sản phẩm của làng, còn trong nước sử dụng 40%.

Nét đặc sắc của sản phẩm mây tre đan Phú Vinh ​

Nhờ vào đôi bàn tay khéo léo của các nghệ nhân, những sản phẩm mây tre đan được tạo ra vô cùng tỉ mỉ, đan tết hoa văn độc đáo, tinh xảo vô cùng đẹp mắt. Để có được sản phẩm như vậy, người thợ phải hiểu rõ nguyên liệu làm và cẩn thận từ khâu chọn mua, xử lý nguyên liệu, chế tác.



Phú Vinh được coi là làng nghề duy nhất ở Việt Nam có kỹ thuật xâu xiên sử dụng chất liệu sợi mây. Đây là kỹ thuật đỉnh cao của nghệ thuật đan lát Việt nam. Vì vậy có những sản phẩm tưởng chừng như nghệ nhân “thêu” bằng tay.

Kỹ thuật chế biến mây cũng đòi hỏi nhiều kinh nghiệm. Cây mây phải cắt thành đoạn 3m, nắn thẳng rồi mới đem đi lấy mấu. Công đoạn chẻ mây đòi hỏi tay nghề cao, chú ý sao cho các sợi mây phải thật đều. Để tạo sợi mây theo một cỡ, nếu cây nhỏ được chẻ làm tư, làm sáu thì cây lớn hơn phải chẻ làm bảy hoặc chín. Kỹ thuật chẻ lẻ nan sợi mây, tre này chính là một sự sáng tạo quý báu.

Các nan tre, mây được đem đi chuốt cho mượt mà rồi phơi thật khô. Để tạo sự đa dạng màu sắc cũng như đảm bảo độ bền, các sợi mây được nhúng vào nước lá cây sòi băm nhỏ đã nấu sôi. Cách tạo màu tự nhiên này không ảnh hưởng đến sức khỏe đồng thời đảm bảo độ bền màu lên đến 30 – 40 năm.

Qua sự tìm kiếm, học hỏi và sáng tạo không ngừng, các nghệ nhân tài hoa xứ mây đã thổi hơi thở của thời đại mới vào những sản phẩm tưởng tượng xưa cũ và quen thuộc, giúp mây tre đan Phú Vinh tiếp tục khẳng định vị trí và giá trị riêng của mình.

Từ những món đồ truyền thống phục vụ đời sống hằng ngày như dần, sàng, thúng,… các sản phẩm mây tre đan Phú Vinh ngày càng có thêm nhiều mẫu mã hiện đại như tranh phong cảnh, chân dung, hoành phi, rèm cửa, chao đèn,… đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường. Không dừng lại ở thị trường trong nước, các sản phẩm của làng mây tre đan Phú Vinh còn vươn ra thị trường quốc tế, được rất nhiều người ưa chuộng.



Tính đến cuối năm 2023, toàn huyện Chương Mỹ có khoảng 142 cơ sở chuyên sản xuất các sản phẩm mây tre giang đan và ước tính mỗi năm làng nghề sẽ cần tới 600 tấn mây, 700 tấn song, 500 nghìn cây tre, nứa, giang, 100 nghìn cây trúc… để phục vụ sản xuất.

Hiện nay, ngoài việc mở rộng phát triển sản xuất, người dân làng Phú Vinh cũng rất chú trọng tới việc dạy và truyền nghề cho thế hệ trẻ để tạo ra môi trường học tập, làm nghề giúp giữ gìn nghề truyền thống của “xứ mây” Hà Nội.

Các sản phẩm mây tre đan của làng nghề Phú Vinh​

Trước đây, các sản phẩm của làng mây tre đan Phú Vinh chủ yếu là các loại dần, sàng, thúng, mủng, túi, hộp… truyền thống để phục vụ đời sống hằng ngày.



Hiện nay, không chỉ dừng lại ở việc sử dụng các vật liệu và kĩ thuật truyền thống, các nghệ nhân Phú Vinh đã tìm cách để kết hợp mây, tre với các vật liệu khác cũng như tìm tòi thêm những kĩ thuật mới giúp tạo nên những sản phẩm độc đáo, tiêu biểu có thể kể đến như các sản phẩm gốm sứ quấn mây, các sản phẩm mây tre đan tạo hình 3D… Nhờ đó, sản phẩm của làng nghề đã trở nên phong phú hơn, trong đó có nhiều dòng sản phẩm đòi hỏi sự sáng tạo và kĩ thuật cao như:



Đồ trang trí: Tranh chân dung, tranh phong cảnh, câu đối, hoành phi, tượng động vật…

Đồ nội thất: Kệ, gi.ường, tủ, ghế đẩu, ghế sofa, chụp đèn, lồng đèn, rèm cửa, bình hoa, khung ảnh, lồng bàn màn tuyn, miếng lót cốc/bát/đĩa…

Đồ trang sức: vòng tay, vòng cổ, hoa tai…



So với các làng nghề khác, sản phẩm mây tre đan Phú Vinh có mẫu mã đẹp, tính ứng dụng cao và phù hợp với thị hiếu của khách hàng. Trong nhiều năm qua, các cơ sở sản xuất tại đây vẫn luôn trau dồi kiến thức, trao đổi kinh nghiệm với các nghệ nhân trong và ngoài nước qua các cuộc hội thảo về mây tre đan để sản phẩm ngày càng sáng tạo, hiện đại và hoàn thiện được những điểm yếu, từ đó đưa nghề truyền thống mây tre đan đến với các thị trường khó tính.

Xem thêm : >> Đi tìm phố chuyên bán đồ mây tre đan ở Hà Nội