Bỏ điểm sàn là tất yếu

(Dân trí) - Nhìn từ gốc tọa độ của biểu đồ phương thức tuyển sinh hiện nay, nhiều người sẽ ủng hộ việc duy trì điểm sàn với lý lẽ thuyết phục. Tuy nhiên, từ viễn cảnh giáo dục tiên tiến và thực tiễn nền giáo dục quốc tế, bỏ điểm sàn là một cách làm tất yếu. Đó là ý kiến góp ý về điểm sàn tuyển sinh ĐH, CĐ hiện nay của PGS.TS. Phạm Văn Điển - Phó Hiệu trưởng ĐH Lâm nghiệp Việt Nam, đang nghiên cứu tại ĐH Colorado - Hoa Kỳ.

Theo PGS.TS. Phạm Văn Điển, nhìn từ gốc tọa độ của biểu đồ phương thức tuyển sinh ở nước ta hiện nay, nhiều người sẽ ủng hộ việc duy trì điểm sàn với lý lẽ thuyết phục. Tuy nhiên, từ viễn cảnh của triết lý giáo dục tiên tiến và thực tiễn nền giáo dục quốc tế, bỏ điểm sàn là một cách làm tất yếu. Bỏ điểm sàn, hiểu rộng ra là bỏ cách tư duy và hành động đã cũ, để làm theo cách mới nhằm đem lại hiệu quả khác biệt.

PGS Phạm Văn Điển cho rằng, với quan điểm duy trì điểm sàn, Nhà nước kiểm soát đầu vào của các trường đại học nhờ một "màng lọc". Người đạt từ điểm sàn trở lên được coi là vượt qua màng lọc đó và có tấm vé hợp lệ để chọn trường hoặc được các trường xét chọn vào học. Xét cho cùng, việc định ra điểm sàn chỉ mang tính kỹ thuật thuần túy, chưa mang tính "quản lý vĩ mô" hay "giám sát" của cơ quan Nhà nước cấp trung ương. Và thực tế hiện nay, câu hỏi "Có nên duy trì điểm sàn hay không?" là nhằm giúp Bộ GD-ĐT lựa chọn hướng đi phù hợp. Nếu trả lời là có, tức là luẩn quẩn với vòng xoáy kỹ thuật mà năm nào cũng có sự điều chỉnh gấp gáp. Nếu trả lời là không, cả vai trò của Bộ GD-ĐT và của các trường đại học đều được nâng lên tầm cao mới.


Bỏ sàn nhưng có thể vẫn duy trì 3 chung

Với quan điểm bỏ điểm sàn, nhưng có thể vẫn duy trì kỳ thi ba chung, PGS Điển phân tích: “Trong trường hợp này, các trường sẽ tự chủ tuyển thí sinh dựa vào điểm của một hoặc một số môn thi nào đó phù hợp với yêu cầu của từng ngành đào tạo (chẳng hạn, ngành thiết kế nội thất cần căn cứ vào điểm của môn Vẽ mỹ thuật; ngành du lịch sinh thái có thể căn cứ vào điểm thi môn Địa lý), kết hợp với kiểm tra thêm kiến thức khác để xét chọn (nếu cần). Cách làm này sẽ giúp cho tất cả các môn học ở bậc phổ thông đều được chú trọng, đồng thời hạn chế sự cứng nhắc của khối thi, vốn là một nhân tố rào cản cho việc chọn ngành đối với nhiều thí sinh vì không phù hợp với sở trường, năng khiếu của họ”.

Về hướng bỏ điểm sàn, có thể bỏ luôn kỳ thi ba chung phức tạp và căng thẳng?. Theo PGS Điển, trong trường hợp này, các trường sẽ tự chủ xây dựng tiêu chí tuyển sinh cho từng ngành học, chủ động vận hành hoạt động tuyển sinh (trong một năm có thể tuyển sinh thành nhiều đợt - một hình thức giảm tải trong khi cho phép tăng qui mô và phù hợp với đào tạo theo tín chỉ). Các trường sẽ tổ chức đào tạo, phát triển các nguồn lực cần thiết, đồng thời chịu sự đánh giá, kiểm định chất lượng của các tổ chức độc lập và của các đối tượng sử dụng lao động. Chỉ sau thời gian ngắn, sẽ diễn ra đồng thời hai quá trình trái ngược nhau một cách ngoạn mục: một số trường bị đào thải, trường khác tiếp tục duy trì và vươn lên (và có thể một số trường lại bị đào thải sau khoảng thời gian nào đó - trái với mong đợi cho rằng, dùng điểm sàn để cứu các trường như hiện nay). Trường nào tồn tại và phát triển được sẽ là trường ĐH tự chủ về học thuật. Sức vươn và quá trình cạnh tranh, đào thải tiếp theo của những trường này chính là động lực cho sự hoàn thiện chính sách vĩ mô của Nhà nước. Mặt khác, vai trò vĩ mô chủ yếu của Bộ GD&ĐT là điều tiết chính sách vĩ mô nhằm tạo ra môi trường lành mạnh cho các trường phát triển, cạnh tranh, phân tầng và hội nhập.