Bệnh nhân N.T.N (77 tuổi, Ân Thi, Hưng Yên) phát hiện ĐTĐ tuyp 2 và tăng áp huyết cách đây 8 năm, bệnh nhân từng bị tai biến huyết mạch não 7 lần. Cách đây 5 tháng, bà N. Xuất hiện các triệu chứng đau nhức, giảm vận động bàn chân 2 bên. Ngoài ra gần đây dấu hiệu đau nhức, giảm vận động bàn chân 2 bên tăng lên, sau khi được người nhà đưa tới khám tại BV Nội tiết Trung ương, bà N. Được đề nghị nhập viện vào khoa Tim mạch.
Sau khi thăm khám và chỉ định làm các xét nghiệm, chụp chiếu cho kết quả: Đường máu 10,11 mmol/l; HbA1c 9, 9%; Creatinine 64 mol/l; Mức lọc cầu thận 34,3. Siêu âm mạch chi dưới xơ vữa tản mác nội mạc, đo ABI để tầm soát bệnh động mạch chi dưới. Bà N. Được chẩn đoán: Bệnh động mạch ngoại biên/ ĐTĐ tuyp 2, rối loàn chuyển hóa lipid, bệnh thận mạn thời đoạn 3, biến chứng tâm thần ngoại vi.
Bà N. Được theo dõi và điều trị tại khoa Tim mạch, BV Nội tiết Trung ương phê chuẩn việc kiểm soát đường huyết, kiểm soát huyết áp, điều trị rối loạn mỡ máu, chống ngưng tập tiểu cầu kép, tăng tuần hoàn ngoại vi.
ngày nay, sau 10 ngày điều trị đường huyết của bà N. Đã được kiểm soát tốt, chân hết sưng, hết nóng đỏ, mạch mu chân và mạc chầy sau bắt rõ, bệnh nhân đã tự đi lại (lúc vào viện bệnh nhân phải ngồi xe lăn).
Bệnh nhân N.T.N đang được điều trị tại khoa Tim mạch BV Nội tiết Trung ương.
70% trường hợp ĐTĐ tử vong đều tác động đến tim mạch
Theo các thầy thuốc, bệnh ĐTĐ và tim mạch có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, đường huyết càng cao thì thời gian mắc bệnh ĐTĐ càng lâu, rủi ro mắc các biến chứng tim mạch càng lớn và một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở bệnh nhân ĐTĐ chính là bệnh tim và đột quỵ.
Theo BS.CKII Trần Thị Kim Oanh, Trưởng khoa Tim mạch, BV Nội tiết Trung ương cho biết, càng ngày càng có nhiều trường hợp biến chứng do ĐTĐ, trong đó phổ biến và rất hay gặp là các biến chứng tác động đến bệnh lý tim mạch như trường hợp của bà N. Theo số liệu gần đây nhất, có tới khoảng 70% các trường hợp ở bệnh nhân ĐTĐ tử vong đều liên quan đến tim mạch. Chính do vậy, việc hiểu biết đặc điểm về bệnh lý cũng như những mô tả lâm sàng của bệnh sẽ góp phần phòng ngừa, hạn chế sự tiến triển của bệnh tim mạch ở các bệnh nhân ĐTĐ.
BS. Kim Oanh cũng cho biết thêm, bệnh ĐTĐ là duyên do gây nên tổn thương sớm ở tế bào nội mạc, làm rối loạn chức năng nội mạc mạch máu. Khi chức năng nội mạc bị rối loạn các phân tử mỡ dễ dàng chui qua lớp nội mạc vào trong, kết hợp với tăng khả năng kết dính và xuyên thành của tế bào bạch cầu vào trong lớp nội mạc hình thành mảng xơ vữa gây hẹp lòng mạch.
tuy nhiên, khi lớp nội mạc huyết quản bị tổn thương, sẽ tạo cơ hội thuận lợi cho sự co mạch phối hợp với sự kết dính của tiểu cầu, hình thành nên cục huyết khối trong lòng mạch gây tắc mạch cấp tính gây nên các cơn đau thắt ngực không ổn định, nhồi máu cơ tim, nhồi máu não... Doạ đe nghiêm trọng tính mệnh người bệnh, tổn thương huyết mạch não sẽ dẫn đến tai biến huyết quản não, nhồi máu não... Tổn thương ở động mạch chi sẽ dẫn đến biểu lộ viêm tắc động mạch chi, (đi cà nhắc cách hồi), hoại tử chi, cắt cụt chi...
Có nhiều nguyên tố làm nặng nề thêm biến chứng tim mạch ở bệnh nhân ĐTĐ như: Tuổi cao, Tăng huyết áp; Rối loạn lipid máu; Béo phì; hút thuốc lá; Ít vận động; Tiền sử gia đình có người bị nhồi máu cơ tim. Khi các nhân tố này phối hợp với ĐTĐ sẽ làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch lên nhiều lần. Trong số các nguyên tố làm tăng mức độ nặng nề của biến chứng tim mạch thì có 2 nhân tố không thể ảnh hưởng được đó là tuổi cao và tiền sử gia đình; các nhân tố còn lại đều có thể liên quan làm đổi thay được. Chính vì thế, khi điều trị bệnh ĐTĐ không bao giờ được bỏ quên tác động vào các nhân tố nguy cơ này, đặc biệt là thói quen hút thuốc lá, ít vận động"- BS. Kim Oanh san sẻ.
BS. Kim Oanh khuyến cáo, việc kiểm soát tốt ĐTĐ có thể làm giảm các biến chứng tim mạch: Cụ thể là để giảm các biến chứng tim mạch ở bệnh nhân ĐTĐ người bệnh phải kiểm soát tốt đường huyết theo khuyến cáo của Hội ĐTĐ Việt Nam, điều trị các bệnh lý kèm theo như THA, điều trị các rối loàn chuyển hóa mỡ, hạn chế những thói quen không có lợi cho sức khỏe như hút thuốc lá, uống rượu, lười vận động, kiểm soát tốt cân nặng và có chế độ sinh hoạt hợp lý, khám định kỳ hàng tháng.
Sau khi thăm khám và chỉ định làm các xét nghiệm, chụp chiếu cho kết quả: Đường máu 10,11 mmol/l; HbA1c 9, 9%; Creatinine 64 mol/l; Mức lọc cầu thận 34,3. Siêu âm mạch chi dưới xơ vữa tản mác nội mạc, đo ABI để tầm soát bệnh động mạch chi dưới. Bà N. Được chẩn đoán: Bệnh động mạch ngoại biên/ ĐTĐ tuyp 2, rối loàn chuyển hóa lipid, bệnh thận mạn thời đoạn 3, biến chứng tâm thần ngoại vi.
Bà N. Được theo dõi và điều trị tại khoa Tim mạch, BV Nội tiết Trung ương phê chuẩn việc kiểm soát đường huyết, kiểm soát huyết áp, điều trị rối loạn mỡ máu, chống ngưng tập tiểu cầu kép, tăng tuần hoàn ngoại vi.
ngày nay, sau 10 ngày điều trị đường huyết của bà N. Đã được kiểm soát tốt, chân hết sưng, hết nóng đỏ, mạch mu chân và mạc chầy sau bắt rõ, bệnh nhân đã tự đi lại (lúc vào viện bệnh nhân phải ngồi xe lăn).
Bệnh nhân N.T.N đang được điều trị tại khoa Tim mạch BV Nội tiết Trung ương.
70% trường hợp ĐTĐ tử vong đều tác động đến tim mạch
Theo các thầy thuốc, bệnh ĐTĐ và tim mạch có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, đường huyết càng cao thì thời gian mắc bệnh ĐTĐ càng lâu, rủi ro mắc các biến chứng tim mạch càng lớn và một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở bệnh nhân ĐTĐ chính là bệnh tim và đột quỵ.
BS. Kim Oanh cũng cho biết thêm, bệnh ĐTĐ là duyên do gây nên tổn thương sớm ở tế bào nội mạc, làm rối loạn chức năng nội mạc mạch máu. Khi chức năng nội mạc bị rối loạn các phân tử mỡ dễ dàng chui qua lớp nội mạc vào trong, kết hợp với tăng khả năng kết dính và xuyên thành của tế bào bạch cầu vào trong lớp nội mạc hình thành mảng xơ vữa gây hẹp lòng mạch.
tuy nhiên, khi lớp nội mạc huyết quản bị tổn thương, sẽ tạo cơ hội thuận lợi cho sự co mạch phối hợp với sự kết dính của tiểu cầu, hình thành nên cục huyết khối trong lòng mạch gây tắc mạch cấp tính gây nên các cơn đau thắt ngực không ổn định, nhồi máu cơ tim, nhồi máu não... Doạ đe nghiêm trọng tính mệnh người bệnh, tổn thương huyết mạch não sẽ dẫn đến tai biến huyết quản não, nhồi máu não... Tổn thương ở động mạch chi sẽ dẫn đến biểu lộ viêm tắc động mạch chi, (đi cà nhắc cách hồi), hoại tử chi, cắt cụt chi...
Có nhiều nguyên tố làm nặng nề thêm biến chứng tim mạch ở bệnh nhân ĐTĐ như: Tuổi cao, Tăng huyết áp; Rối loạn lipid máu; Béo phì; hút thuốc lá; Ít vận động; Tiền sử gia đình có người bị nhồi máu cơ tim. Khi các nhân tố này phối hợp với ĐTĐ sẽ làm tăng nguy cơ biến chứng tim mạch lên nhiều lần. Trong số các nguyên tố làm tăng mức độ nặng nề của biến chứng tim mạch thì có 2 nhân tố không thể ảnh hưởng được đó là tuổi cao và tiền sử gia đình; các nhân tố còn lại đều có thể liên quan làm đổi thay được. Chính vì thế, khi điều trị bệnh ĐTĐ không bao giờ được bỏ quên tác động vào các nhân tố nguy cơ này, đặc biệt là thói quen hút thuốc lá, ít vận động"- BS. Kim Oanh san sẻ.
BS. Kim Oanh khuyến cáo, việc kiểm soát tốt ĐTĐ có thể làm giảm các biến chứng tim mạch: Cụ thể là để giảm các biến chứng tim mạch ở bệnh nhân ĐTĐ người bệnh phải kiểm soát tốt đường huyết theo khuyến cáo của Hội ĐTĐ Việt Nam, điều trị các bệnh lý kèm theo như THA, điều trị các rối loàn chuyển hóa mỡ, hạn chế những thói quen không có lợi cho sức khỏe như hút thuốc lá, uống rượu, lười vận động, kiểm soát tốt cân nặng và có chế độ sinh hoạt hợp lý, khám định kỳ hàng tháng.