HÌNH TƯỢNG NGƯỜI LÍNH TRONG VĂN HỌC
(kenhsinhvien.vn) Một tác phẩm văn học chỉ thực sự sống khi nó phản ánh được con người và thực trạng của thời đại một cách cao đẹp.Và thơ ca cách mạng đã làm được điều đó khi những người nghệ sĩ ngôn từ đã xây lên một tượng đài bất tử về người lính Cụ Hồ.
Từ nền văn hiến ngàn đời trang sử của dân tộc,hình ảnh người chiến sĩ hiện lên đầy hiên ngang khí chất.Bởi chính nhờ các anh đã làm nên hình hài,gấm vóc thân thương của đất trời Việt Nam.Qua hai cuộc chiến kháng Mỹ và chống Pháp hình ảnh của con người Việt Nam càng trở nên lớn lao và kì vĩ:
Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ
Anh chẳng để lại gì cho riêng
Anh trước lúc lên đường
Chỉ để lại cái dáng - đứng - Việt - Nam tạc vào thế kỷ
Anh là chiến sĩ Giải phóng quân.
Tên anh đã thành tên Đất Nước
Ôi anh Giải phóng quân
Từ dáng đứng của anh giữa đường băng Tân Sơn Nhất
Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân”
(Dáng đứng Việt Nam - Lê Anh Xuân)
Tình yêu Tổ Quốc của người lính đã trở thành một phần máu thịt không thể tách rời, như hơi thở, sự sống của chính các anh. Nó tiếp thêm cho các anh niềm tin, sức mạnh, vượt qua mọi bão giông, thử thách để chiến thắng kẻ thù:
Trường Sơn đông, nhớ Trường Sơn tây”Đất nước Việt Nam, người phải thật tự hào khi sinh ra những người con:
Những con người ấy mạnh mẽ trên chiến trường nhưng lại rất hào hoa yêu đời trong cuộc sống bình thường. Giản dị mà vẫn phi thường, hào hùng mà hào hoa. Nhà thơ Tố Hữu đã ghi lại vẻ đẹp lạc quan yêu đời của các anh:
Có thể nói, người lính là kết tinh của những vẻ đẹp rất Việt Nam. Lòng yêu nước, sự dũng cảm, niềm lạc quan yêu đời, tình đồng chí, đồng đội dù trong bất cứ hoàn cảnh nào những nét đẹp ấy vẫn luôn toả sáng.
Từ nền văn hiến ngàn đời trang sử của dân tộc,hình ảnh người chiến sĩ hiện lên đầy hiên ngang khí chất.Bởi chính nhờ các anh đã làm nên hình hài,gấm vóc thân thương của đất trời Việt Nam.Qua hai cuộc chiến kháng Mỹ và chống Pháp hình ảnh của con người Việt Nam càng trở nên lớn lao và kì vĩ:
"Kính chào Anh, con người đẹp nhất
Lịch sử hôn Anh, chàng trai chân đất
Sống hiên ngang bất khuất trên đời
Như Thạch Sanh của thế kỉ hai mươi”.
Các anh ra đi từ mọi miền Tổ Quốc,gạt đi nỗi nhớ nhà và những tình cảm cá nhân để về chung căn nhà mang tên chiến khu đầy thân thương và sẵn sàng dâng hiến đời xanh của mình cho đất nước cho Tổ Quốc:Lịch sử hôn Anh, chàng trai chân đất
Sống hiên ngang bất khuất trên đời
Như Thạch Sanh của thế kỉ hai mươi”.
Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ
Anh chẳng để lại gì cho riêng
Anh trước lúc lên đường
Chỉ để lại cái dáng - đứng - Việt - Nam tạc vào thế kỷ
Anh là chiến sĩ Giải phóng quân.
Tên anh đã thành tên Đất Nước
Ôi anh Giải phóng quân
Từ dáng đứng của anh giữa đường băng Tân Sơn Nhất
Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân”
(Dáng đứng Việt Nam - Lê Anh Xuân)
Tình yêu Tổ Quốc của người lính đã trở thành một phần máu thịt không thể tách rời, như hơi thở, sự sống của chính các anh. Nó tiếp thêm cho các anh niềm tin, sức mạnh, vượt qua mọi bão giông, thử thách để chiến thắng kẻ thù:
“ Những dũng sĩ đâm lê núi Thành
Mắt tìm thù sao bay rực rỡ
Rượt đuổi thù chân như chiến mã
Đâm chết thù sức núi dồn bay”
Các anh hiểu được trong hoàn cảnh của dân tộc thì “ hạnh phúc là đấu tranh”. Vì thế còn gì tự hào hơn khi các anh được gánh vác trên vai nghĩa vụ thiêng liêng :Mắt tìm thù sao bay rực rỡ
Rượt đuổi thù chân như chiến mã
Đâm chết thù sức núi dồn bay”
“Nếu được làm hạt giống để mùa sau
Nếu lịch sử chọn ta làm điểm tựa
Vui gì hơn làm người lính đi đầu
Trong đêm tối tim ta làm ngọn lửa”
Có thể nói lòng yêu nước là vẻ đẹp rất điển hình ở người lính. Lòng yêu nước của người lính đã làm đẹp thêm lòng yêu nước của con người Việt Nam. Đó là ý thức trách nhiệm của người con đối với đất nước:Nếu lịch sử chọn ta làm điểm tựa
Vui gì hơn làm người lính đi đầu
Trong đêm tối tim ta làm ngọn lửa”
“Đời cách mạng từ khi tôi đã hiểu
Dấn thân vô là phải chịu tù đày
Là gươm kề cổ súng kề vai
Là thân sống chỉ coi còn một nửa”
Cuộc sống nơi trận mạc bao giờ cũng vậy, khắc nghiệt vô cùng . Đó là nơi sự sống và cái chết không có ranh giới. Cái chết có thể diễn ra trong tích tắc và đến bất cứ lúc nào. Nhưng với các anh thì cuộc đời đẹp nhất là trên trận tuyến chống quân thù:Dấn thân vô là phải chịu tù đày
Là gươm kề cổ súng kề vai
Là thân sống chỉ coi còn một nửa”
Trường Sơn đông, nhớ Trường Sơn tây”
“Đất nước của những người con gái, con trai
Đẹp hơn hoa hồng rắn hơn sắt thép
Những cuộc chia ly không hề rơi nước mắt
Nước mắt chỉ dành cho ngày gặp mặt”
Chính lòng gan dạ, khí phách, quả cảm đã tạo nên sức mạnh mãnh liệt cho những người lính. Ta dễ hiểu vì sao chị Lý sau bao tra tấn dã man “ điện giật, dùi đâm, dao cắt, lửa nung” mà bọn giặc nhẫn tâm vẫn không giết nổi chị “ người con gái anh hùng”. Ta hiểu vì sao anh Trỗi sau bao đòn roi đau đớn từ chính quyền thực dân vẫn thà chết chứ không chịu bán nước. Đó là bởi một khi ý chí đã cứng hơn sắt thép thì không có gì lay chuyển nổi. So với độc lập tự do của tổ quốc thì cái chết với những người lính có là gì. Dũng cảm như chị Út “còn cái lai quần cũng đánh” gan dạ như cô du kích xóm Lai Vu bị “ rắn quấn bên chân” mà vẫn “ đánh quân thù”. Và cả :Đẹp hơn hoa hồng rắn hơn sắt thép
Những cuộc chia ly không hề rơi nước mắt
Nước mắt chỉ dành cho ngày gặp mặt”
“ Những nàng xuân rất dịu dàng
Hát câu quan họ chuyến đò ngang
Nhẹ nhàng tay cấy bên sông ấy
Súng khoác trên lưng chẳng ngỡ ngàng”
Làm sao quên được hình ảnh chị Sáu kiêu hùng đi giữa hai hàng lính với cái chết thoảng hương nhài, làm sao quên những Bế Văn Đàn, nhữngPhan Đình Giót, những La Văn Cầu :
“Những đồng chí, thân chôn làm giá súng
Đầu bịt lỗ châu mai
Băng mình qua núi gai thép
Ào ào như vũ bão
Những đồng chí chèn lưng cứu pháo
Nát thân, nhắm mắt còn ôm”
Hình ảnh của các anh là biểu tượng ngời sáng cho lòng quả cảm, tinh thần hiên ngang, bất khuất. Một nhà văn nước ngoài từng nói “ Ở Việt nam có bao nhiêu bông hoa đẹp, là có bấy nhiêu anh hùng”. Các anh là những bông hoa như vậy, những bông hoa kiên cường mọc lên từ những vùng sỏi đá, cằn khô. Nhựa sống của nó là ý chí và lòng dũng cảm phi thường.Hát câu quan họ chuyến đò ngang
Nhẹ nhàng tay cấy bên sông ấy
Súng khoác trên lưng chẳng ngỡ ngàng”
Làm sao quên được hình ảnh chị Sáu kiêu hùng đi giữa hai hàng lính với cái chết thoảng hương nhài, làm sao quên những Bế Văn Đàn, nhữngPhan Đình Giót, những La Văn Cầu :
“Những đồng chí, thân chôn làm giá súng
Đầu bịt lỗ châu mai
Băng mình qua núi gai thép
Ào ào như vũ bão
Những đồng chí chèn lưng cứu pháo
Nát thân, nhắm mắt còn ôm”
Những con người ấy mạnh mẽ trên chiến trường nhưng lại rất hào hoa yêu đời trong cuộc sống bình thường. Giản dị mà vẫn phi thường, hào hùng mà hào hoa. Nhà thơ Tố Hữu đã ghi lại vẻ đẹp lạc quan yêu đời của các anh:
“ Mĩ thua nguỵ chạy đường cùng
Xe tăng như xác bọ hung đen bờ
Mấy anh lính trẻ măng tơ
Nghêu ngao gõ bát hát chờ cơm sôi”
Cuộc sống của họ gian khổ thiếu thốn “ áo anh rách vai, quần tôi có vài mảnh vá” nhưng họ không thiếu thốn tình người:Xe tăng như xác bọ hung đen bờ
Mấy anh lính trẻ măng tơ
Nghêu ngao gõ bát hát chờ cơm sôi”
“Đồng đội ta là hớp nước uống chung
Nắm cơm bẻ nửa
Là chia nhau một trưa nắng một chiều mưa
Chia khắp anh em một mẩu tin nhà
Chia nhau đứng trong chiến hào chật hẹp
Chia nhau cuộc đời, chia nhau cái chết”
Chia nhau là để cộng vào, để nhân lên gấp bội tình yêu thương ấy.Chỉ một cái bắt tay qua cửa kính vỡ rồi mã thôi sao thân thương đến thế. Chung với nhau một bữa cơm nhà mà ấm áp biết bao tình người:Nắm cơm bẻ nửa
Là chia nhau một trưa nắng một chiều mưa
Chia khắp anh em một mẩu tin nhà
Chia nhau đứng trong chiến hào chật hẹp
Chia nhau cuộc đời, chia nhau cái chết”
“Bếp Hoàng Cầm ta chạy giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình ấy”
Những người lính đã vượt qua gian khổ như thế đó, bằng tình người và bằng cả trái timChung bát đũa nghĩa là gia đình ấy”
Có thể nói, người lính là kết tinh của những vẻ đẹp rất Việt Nam. Lòng yêu nước, sự dũng cảm, niềm lạc quan yêu đời, tình đồng chí, đồng đội dù trong bất cứ hoàn cảnh nào những nét đẹp ấy vẫn luôn toả sáng.