- Tham gia
- 25/11/2012
- Bài viết
- 351
(kenhsinhvien.vn) Ra ngoài dạo bộ vào một ngày mùa thu đẹp trời, bất thình lình bạn trông thấy một con gấu. Và nó cũng đã nhìn thấy bạn. Làm sao đây?
Beth Pratt chắc chắn biết phải làm thế nào.
Một con gấu xám và con của nó đang đi qua đồng cỏ ở Vườn Quốc gia Yellowstone. Ảnh: Will Powers/SOPA Images/LightRocket, Getty Images
Cô từng đi bộ trên Đường mòn Gardiner Cổ trong Vườn Quốc gia Yellowstone, tận hưởng chuyến dạo chơi ngoài thiên nhiên hoang dã. Niềm hân hoan vụt tắt khi cô đụng độ một con gấu xám đang nhai những bông hoa.
“Tôi khựng lại. Nó đang đứng bằng hai chân sai và nhìn tôi chăm chăm. Tôi biết đó không phải là tư thế đe doạ,” cô chia sẻ. “Tôi không đùa đâu, nó huơ tay về phía tôi như thể muốn nói, ‘cứ đi đi’, và quay sang ăn tiếp.”
“Rồi tôi chậm rãi rời đi, nới rộng khoảng cách giữa tôi và nó, và cuộc chạm trán kết thúc tốt đẹp.”
Dù sao thì khi phải đối mặt với loài gấu, Pratt cũng có một vài kinh nghiệm hơn hẳn hầu hết chúng ta.
Cô là giám đốc điều hành vùng California của Liên đoàn Động vật Hoang dã Quốc gia đã hơn 10 năm. Cô cũng làm việc cho Yellowstone 7 năm, và từng bắt gặp 9 con gấu xám trong một ngày tại đó.
Cô là tác giả của “Khi sư tử núi là hàng xóm,” tác phẩm đề cập đến cách con người có thể cùng tồn tại với thiên nhiên hoang dã ở California. Và có một chương riêng về loài gấu.
Về sau, cô sống trên biên giới của Vườn quốc gia Yosemite, và gấu thường đi qua sân nhà cô, như con gấu được thấy trong cảnh quay trên vào cuối tháng 9.
Bạn có thể nghe thấy sự hào hứng trong tông giọng của Pratt khi cô chia sẻ sự thật và lời khuyên về loài gấu để đảm bảo những cuộc chạm trán giữa gấu và con người không còn nguy hiểm nữa mà trở nên vui vẻ hơn.
“Bắt gặp một con gấu hoang là một cảnh tượng đẹp. Tuyệt vời làm sao khi nhìn thấy chúng ngoài tự nhiên. Tôi chưa bao giờ trải qua chuyện gì tồi tệ với gấu. Điều tôi muốn mọi người cảm nhận là sự tôn trọng loài gấu chứ không phải sợ hãi. Loài vật này thường muốn tránh đụng độ.”
Gấu trên bản tin
Những vụ tấn công do gấu gây ra là rất hiếm, nhưng chúng vẫn xảy ra.
Đầu tháng này ở North Carolina, chú cún thả rông của một cặp đôi đã vô tình thu hút sự chú ý của một con gấu đen khi họ đi dã ngoại ở Blue Ridge Parkway, Vài ngày trước, một thợ săn đã bị một con gấu xám cái đang đi cùng đàn con tấn công ở Wyoming.
Cả hai trường hợp trên người bị tấn công đều sống sót. Nhưng ở Slovakia, một người đàn ông đã tử nạn sau khi bị gấu nâu tấn công hồi tháng 6.
Tất cả những tin tức trên cho thấy “hiếm” không đồng nghĩa với “không có”.
Tiệc dã thú
Một con gấu xám trưởng thành đang đi qua khu vực cắm trại và dã ngoại ở hồ Loiuse, Alberta, Canada. Đừng để thức ăn của bạn trở thành món ngon ở xứ sở của gấu. Ảnh: George Rose/Getty Images
Đây là thời điểm tốt nhất trong năm để tìm hiểu những sự thật và tính an toàn của loài gấu vì nhiều con gấu hiện đang trong giai đoạn ăn nhiều. “Đó là thời kì vào mùa thu khi gấu ăn mọi thứ để vỗ béo bản thân chuẩn bị cho giấc ngủ đông,” Pratt cho biết.
Cô cũng lưu ý rằng sư tử núi là loài khá kén ăn. Chứ không phải gấu.
“Gấu ăn mọi thứ: Kiến. Thú chết do bị xe tông. Hoa. Hạt. Và không may là thức ăn của con người cũng không ngoại lệ. Chúng rất thích thức ăn của ta do lượng calo dễ hấp thu.”
Kết hợp điều đó với thực tế rằng các vườn quốc gia đã ghi nhận khách tham quan kỷ lục vào năm 2021 và rồi từ chối đón tiếp du khách, thì bạn biết công thức tạo rắc rối tiềm năng rồi đấy.
“Nếu có quá nhiều người lai vãng, thì khả năng đụng độ và xung đột sẽ cao hơn. Điều đó khiến tôi có hơi lo lắng,” Pratt cho biết.
Phương án cốt yếu đang được dự trù, và đó là khi Pratt và những người có chuyên môn vào cuộc.
Nguyên tắc đầu tiên khi đụng độ gấu: Đừng chống trả
Chiến lược tốt nhất là đừng bao giờ để lâm vào tình huống nguy hiểm như dụ hoặc kích động gấu hoang. Việc cố cho gấu thức ăn hay tiếp cận gấu con là một cách cực kỳ tệ hại khi vừa chạm trán. Làm vậy chỉ gây thêm phiền phức.
Trang web của Dịch vụ Vườn Quốc gia Hoa Kỳ cho biết mỗi con gấu và mỗi cuộc đụng độ đều khác nhau, nhưng có một hướng dẫn chung hữu ích trong hầu hết các tình huống.
Đầu tiên, hãy giữ khoảng cách nếu bạn tình cờ gặp gấu. Đừng tiến lại gần chúng, giữ khoảng cách xa để chúng rời đi. Yellowstone cho biết bạn nên cách xa ít nhất 300 bộ (91 mét); Vườn Quốc gia Shenandoah ở Virginia thì đề xuất 200 bộ (61 mét) đối với gấu đen.
Bạn có thể phạm luật như những con gấu nếu bạn đến quá gần. Chỉ trong tuần này, một người phụ nữ đã bị bắt giam vào nhà tù liên bang 4 ngày và bị phạt tiền vì ở quá gần một con gấu xám và đàn con của nó ở Yellowstone.
Một con gấu xám có tên “399” đang đi cùng 4 đứa con của mình bên ngoài Jackson, Wyoming, tháng 6/2020. Gấu mẹ sống trong Vườn Quốc gia Grand Teton và rừng quốc gia Bridger-Teton. Một người bộ hành khôn ngoan sẽ không bao giờ xen vào giữa 399 và đàn con của nó. Ảnh: George Frey/Getty Images
Những mẹo khác:
- Thầm trấn an bản thân rằng mình là con người.
- Đi theo nhóm (chúng ta sẽ có mùi hơn và ồn ào hơn) và không đi trệch khỏi đường mòn.
- Nếu có con nhỏ hoặc chó, hãy bế chúng trên tay.
- Đừng xen vào đàn gấu con và gấu mẹ.
- Tránh nhìn trực diện và từ từ thoái lui sang một bên nếu có thể.
Pratt cho biết đừng hoảng hồn khi thấy gấu đứng bằng hai chân, đó không phải là động thái gây hấn.
Hầu hết những cuộc chạm trán đều hoà bình, Pratt chia sẻ. Có nhiều khi, người ta không biết mình đã ở rất gần gấu, như trong video trên Youtube này cho thấy 2 người leo lên từ một tầng hầm mà không để ý đến con gấu gần đó.
Nếu gấu vẫn cứ tiếp tục tiến về phía bạn thì sao?
Con gấu nâu này đang lang thang trong rừng Bavaria ở Neuschonau, Đức. Nếu gấu bắt đầu tiến về phía bạn, việc đứng yên là rất quan trọng. Bỏ chạy sẽ là một nước đi sai lầm. Ảnh: Ingo Geriach/Barcroft Media/Getty Images
Nếu gấu vẫn cứ khăng khăng tiến về phía bạn, bạn phải ra quyết định dứt khoát và nhanh chóng.
Đầu tiên là: Đứng yên đó cùng gấu.
Đối với gấu xám (một phân loài của gấu nâu) và gấu đen, “đừng chạy. Vì gấu có thể chạy nhanh hơn bất kỳ ai,” Pratt cảnh báo. “Cũng đừng leo lên cây. Chúng cũng leo cây giỏi hơn bạn.”
Một số mẹo:
- Làm ồn bằng cách hét lên, khua nồi đánh chảo hoặc thổi tù và để doạ gấu bỏ đi.
- Khiến bản thân bạn trông càng to lớn càng tốt bằng cách huơ tay.
Pratt cho biết bạn có thể đe doạ hoặc lừa chúng để thoát khỏi tình thế bị gấu bám đuôi, tuỳ thuộc vào loài gấu và tình huống gặp phải.
Nhưng nếu gấu vẫn sẽ tấn công thì sao?
Giờ thì bạn đang ở trong tình thế cực kỳ hiếm gặp, bạn đã gây chú ý với con gấu đó. Nó sẽ không bỏ đi đâu. Nó sẽ bắt đầu tiến đến chỗ bạn vừa hậm hực vừa mau chóng. Bạn nghĩ mình bị tấn công là cái chắc. Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Một quyết định sống còn lúc này là nhận diện loài gấu, vì chiến lược của bạn sẽ thay đổi tuỳ theo loài.
Nghiên cứu vẻ mặt này. Đây là mặt của một con gấu đen. Nếu bạn đang bị gấu đen tấn công, đừng giả chết. Hãy đấu lại. Ảnh: Friso Gentsch/picture alliance/dpa/Getty Images
Nếu đó là gấu đen, NPS và Pratt có một thông điệp rõ ràng: Đừng chạy. Đừng giả chết.
“Bạn nên đứng lên như gấu đen. Nhìn nó càng hùng hổ càng tốt. Quẳng đồ vật lại gần nó chứ đừng quẳng trúng. Hãy làm sao cho con gấu đen đó thấy sợ bạn. Cho nó thấy bạn là một gã to xác. Nhặt gì đó lên, hét vào mặt nó. Nếu nó tấn công, hãy chống trả, nhằm vào mặt nó mà đánh.”
Tình huống sẽ khác đi đối với gấu xám
“Nếu bạn đang đối phó với một con gấu xám không chịu lùi bước và sắp xảy ra xung đột, bạn nên làm ngược lại. Bạn nên giả chết.
“Hãy hành động càng ít đe doạ càng tốt đối với gấu xám. Giả chết với nó nếu thấy nó bắt đầu tấn công. Gập người vào tư thế bào thai. Hai tay ôm cổ. Nằm sấp. Khi bạn làm vậy, 99% gấu xám sẽ bỏ đi.”
NPS bổ sung thêm: “Bất động cho đến khi gấu rời khỏi khu vực. Chống trả lại thường sẽ làm tăng tính nghiêm trọng của những vụ tấn công như thế. Tuy nhiên nếu gấu vẫn tấn công, hãy chống trả hết sức.”
Đánh trả một con gấu xám là hạ sách cuối cùng, Pratt gọi đó là “được ăn cả ngã về không”, khi mọi phương sách khác đều thất bại.
Một ngoại lệ của nguyên tắc này là: Nếu bạn đang cắm trại trong lều và bị tấn công, nghĩa là có khả năng gấu xem bạn là thức ăn. NPS và Pratt cho rằng đây là thời điểm để chống trả.
Làm thế nào để phân biệt gấu đen và gấu xám?
Trước hết, hãy tìm hiểu về khu vực của bạn và đọc kỹ về những loài gấu ở đó.
Ở Bắc Mỹ, gấu xám có phạm vi phân bố giới hạn hơn rất nhiều so với gấu đen. Ở 48 tiểu bang vùng hạ, chúng sống tại Washington, Montana, Idaho và Wyoming. Và cả ở Alaska. Chúng cũng sinh sống ở những khu vực phía tây Canada rộng lớn.
Gấu đen có lãnh thổ rộng hơn. Liên đoàn Động vật Hoang dã Quốc gia cho biết chúng có thể được tìm thấy ở 40 tiểu bang Hoa Kỳ, nhiều nơi ở Canada và cả những khu vực phía bắc Mexico.
Vì vậy giả sử bạn đang ở Quebec, dãy Appalachian, dãy Ozark, California hoặc ngay cả những vùng thuộc Florida, thì đó sẽ là gấu đen. Nhưng nếu bạn đang ở Yellowstone hoặc Vườn Quốc gia Glacier chẳng hạn, thì đó có thể là gấu đen hoặc gấu xám. Đó là khi việc biết cách phân biệt nhanh ngoại hình của gấu trở nên cấp thiết.
Bạn không thể dựa vào màu lông. Gấu đen có thể đen, nâu, nâu vàng, vàng óng, xám xanh hoặc trắng, theo Bear.org.
Gấu xám ở bên trái. Bạn thấy cái bướu chứ? Đó là một cách để phân biệt gấu xám và gấu đen, vì gấu đen không có bướu phía sau cổ. Ảnh: Getty Images
Một trong những cách hay nhất để phân biệt là tìm bướu trên vai. Gấu xám có bướu. Còn gấu đen thì không.
Pratt cho biết hình dạng khuôn mặt cũng có khác biệt. “Với tôi mặt gấu đen trông cưng hơn một chút, tròn tròn, với chiếc mũi thẳng. Mặt gấu xám trông giống loài săn mồi hoang dã hơn và có dạng lõm.”
Trang web này của NPS có nhiều cách hữu ích hơn để phân biệt chúng.
Sự thật thú vị: Có 8 loài gấu có thể được tìm thấy trên khắp thế giới, từ Sri Lanka nhiệt đới đến những vùng lạnh giá của Nga, Na Uy và Canada. Những trang web của châu Âu như Bear Watching Slovenia cung cấp nhiều mẹo về an toàn tương tự như của người Bắc Mỹ.
Bình xịt gấu và vũ khí
Một số người thích mang theo bình xịt gấu và/hoặc vũ khí khi mạo hiểm vào lãnh thổ của loài gấu.
Pratt là người cẩn tắc vô ưu và cho rằng nên thực hành sử dụng chúng trước khi ra hoang dã. NPS có một video hữu ích và mẹo vặt dạy cách dùng bình xịt để xua gấu.
Pratt khuyên nên cẩn trọng hơn khi mang theo súng, nhất là khi bạn thiếu kinh nghiệm. “Đuổi gấu xám đi bằng một phát súng sẽ rất khó. Bạn cần có nhiều kinh nghiệm dùng súng để đảm bảo an toàn.”
Một nghiên cứu của Đại học Brigham Young năm 2008 phát hiện ra rằng bình xịt có hiệu quả hơn súng. Và bình xịt không gây tổn thương vĩnh viễn cho gấu.
Một số người thì thích mang theo chuông đuồi gấu trên đường đi, hy vọng tiếng ồn sẽ xua đuổi loài vật này. Nhưng dịch vụ của vườn quốc gia cho rằng “Tiếng hét, tiếng vỗ tay và tiếng nói chuyện là những cách hiệu quả hơn để cảnh báo gấu về sự hiện diện của bạn.”
Lưu ý cho người cắm trại
Nếu bạn sử dụng xe hơi cho chuyến cắm trại qua đêm, đừng cất thức ăn trong xe. Ảnh: George Rose/Getty Images
Nếu bạn cắm trại ngoài trời qua đêm, bạn cần cân nhắc thêm một điểm nữa.
Kyle Patterson, chuyên viên quản lý và nhân viên công vụ tại Vườn Quốc gia Rocky Mountain, cho biết một số cách để ngăn gấu đói ăn đến gần.
Patterson khuyên nên sử dụng tủ trữ thực phẩm nếu có ở khu cắm trại và khu vực dã ngoại. Ngoài ra, “tránh cất thức ăn và đồ nguội trong xe. Nếu bạn phải cất, hãy cất thức ăn trong hộp kín khí trong cốp xe hoặc nơi ngoài tầm nhìn. Hãy đóng kín hết cửa sổ xe.”
Những mẹo và lưu ý khác:
- Đừng cất thức ăn trong lều hoặc xe xếp cắm trại ở khu cắm trại hoặc trong xe ở đầu đường.
- Đừng để thức ăn, đồ nguội hoặc dụng cụ bếp bẩn lung tung. Kiểm lâm vườn quốc gia có thể tịch thu chúng và phạt bạn.
- Bỏ rác vào thùng rác gấu không moi được.
Gấu được cho ăn về sau thường sẽ khó bỏ thói quen và cần phải loại bỏ, Patterson cho biết. “Gấu được cho ăn sẽ chết chắc.” (“A fed bear is a dead bear.”)
Quyết định là ở chúng ta
Pratt nhấn mạnh điều đó phụ thuộc vào những người có trách nhiệm với loài vật này.
“Gấu chỉ là gấu. Chúng ta mới là mối nguy lớn đối với chúng. Gấu tấn công người rất hiếm gặp. Và trường hợp tử vong thậm chí còn hiếm hơn,” cô nói.
“Mạng sống của loài gấu bị đe doạ nhiều hơn so với chúng ta trong những lần đụng độ. Tôi muốn mọi người có những trải nghiệm tuyệt vời và kỳ thú ngoài tự nhiên. Tôi muốn mọi người cảm thấy yên tâm về những cuộc chạm trán này.”
Beth Pratt chắc chắn biết phải làm thế nào.
Cô từng đi bộ trên Đường mòn Gardiner Cổ trong Vườn Quốc gia Yellowstone, tận hưởng chuyến dạo chơi ngoài thiên nhiên hoang dã. Niềm hân hoan vụt tắt khi cô đụng độ một con gấu xám đang nhai những bông hoa.
“Tôi khựng lại. Nó đang đứng bằng hai chân sai và nhìn tôi chăm chăm. Tôi biết đó không phải là tư thế đe doạ,” cô chia sẻ. “Tôi không đùa đâu, nó huơ tay về phía tôi như thể muốn nói, ‘cứ đi đi’, và quay sang ăn tiếp.”
“Rồi tôi chậm rãi rời đi, nới rộng khoảng cách giữa tôi và nó, và cuộc chạm trán kết thúc tốt đẹp.”
Dù sao thì khi phải đối mặt với loài gấu, Pratt cũng có một vài kinh nghiệm hơn hẳn hầu hết chúng ta.
Cô là giám đốc điều hành vùng California của Liên đoàn Động vật Hoang dã Quốc gia đã hơn 10 năm. Cô cũng làm việc cho Yellowstone 7 năm, và từng bắt gặp 9 con gấu xám trong một ngày tại đó.
Cô là tác giả của “Khi sư tử núi là hàng xóm,” tác phẩm đề cập đến cách con người có thể cùng tồn tại với thiên nhiên hoang dã ở California. Và có một chương riêng về loài gấu.
Về sau, cô sống trên biên giới của Vườn quốc gia Yosemite, và gấu thường đi qua sân nhà cô, như con gấu được thấy trong cảnh quay trên vào cuối tháng 9.
Bạn có thể nghe thấy sự hào hứng trong tông giọng của Pratt khi cô chia sẻ sự thật và lời khuyên về loài gấu để đảm bảo những cuộc chạm trán giữa gấu và con người không còn nguy hiểm nữa mà trở nên vui vẻ hơn.
“Bắt gặp một con gấu hoang là một cảnh tượng đẹp. Tuyệt vời làm sao khi nhìn thấy chúng ngoài tự nhiên. Tôi chưa bao giờ trải qua chuyện gì tồi tệ với gấu. Điều tôi muốn mọi người cảm nhận là sự tôn trọng loài gấu chứ không phải sợ hãi. Loài vật này thường muốn tránh đụng độ.”
Gấu trên bản tin
Những vụ tấn công do gấu gây ra là rất hiếm, nhưng chúng vẫn xảy ra.
Đầu tháng này ở North Carolina, chú cún thả rông của một cặp đôi đã vô tình thu hút sự chú ý của một con gấu đen khi họ đi dã ngoại ở Blue Ridge Parkway, Vài ngày trước, một thợ săn đã bị một con gấu xám cái đang đi cùng đàn con tấn công ở Wyoming.
Cả hai trường hợp trên người bị tấn công đều sống sót. Nhưng ở Slovakia, một người đàn ông đã tử nạn sau khi bị gấu nâu tấn công hồi tháng 6.
Tất cả những tin tức trên cho thấy “hiếm” không đồng nghĩa với “không có”.
Tiệc dã thú
Đây là thời điểm tốt nhất trong năm để tìm hiểu những sự thật và tính an toàn của loài gấu vì nhiều con gấu hiện đang trong giai đoạn ăn nhiều. “Đó là thời kì vào mùa thu khi gấu ăn mọi thứ để vỗ béo bản thân chuẩn bị cho giấc ngủ đông,” Pratt cho biết.
Cô cũng lưu ý rằng sư tử núi là loài khá kén ăn. Chứ không phải gấu.
“Gấu ăn mọi thứ: Kiến. Thú chết do bị xe tông. Hoa. Hạt. Và không may là thức ăn của con người cũng không ngoại lệ. Chúng rất thích thức ăn của ta do lượng calo dễ hấp thu.”
Kết hợp điều đó với thực tế rằng các vườn quốc gia đã ghi nhận khách tham quan kỷ lục vào năm 2021 và rồi từ chối đón tiếp du khách, thì bạn biết công thức tạo rắc rối tiềm năng rồi đấy.
“Nếu có quá nhiều người lai vãng, thì khả năng đụng độ và xung đột sẽ cao hơn. Điều đó khiến tôi có hơi lo lắng,” Pratt cho biết.
Phương án cốt yếu đang được dự trù, và đó là khi Pratt và những người có chuyên môn vào cuộc.
Nguyên tắc đầu tiên khi đụng độ gấu: Đừng chống trả
Chiến lược tốt nhất là đừng bao giờ để lâm vào tình huống nguy hiểm như dụ hoặc kích động gấu hoang. Việc cố cho gấu thức ăn hay tiếp cận gấu con là một cách cực kỳ tệ hại khi vừa chạm trán. Làm vậy chỉ gây thêm phiền phức.
Trang web của Dịch vụ Vườn Quốc gia Hoa Kỳ cho biết mỗi con gấu và mỗi cuộc đụng độ đều khác nhau, nhưng có một hướng dẫn chung hữu ích trong hầu hết các tình huống.
Đầu tiên, hãy giữ khoảng cách nếu bạn tình cờ gặp gấu. Đừng tiến lại gần chúng, giữ khoảng cách xa để chúng rời đi. Yellowstone cho biết bạn nên cách xa ít nhất 300 bộ (91 mét); Vườn Quốc gia Shenandoah ở Virginia thì đề xuất 200 bộ (61 mét) đối với gấu đen.
Bạn có thể phạm luật như những con gấu nếu bạn đến quá gần. Chỉ trong tuần này, một người phụ nữ đã bị bắt giam vào nhà tù liên bang 4 ngày và bị phạt tiền vì ở quá gần một con gấu xám và đàn con của nó ở Yellowstone.
Những mẹo khác:
- Thầm trấn an bản thân rằng mình là con người.
- Đi theo nhóm (chúng ta sẽ có mùi hơn và ồn ào hơn) và không đi trệch khỏi đường mòn.
- Nếu có con nhỏ hoặc chó, hãy bế chúng trên tay.
- Đừng xen vào đàn gấu con và gấu mẹ.
- Tránh nhìn trực diện và từ từ thoái lui sang một bên nếu có thể.
Pratt cho biết đừng hoảng hồn khi thấy gấu đứng bằng hai chân, đó không phải là động thái gây hấn.
Hầu hết những cuộc chạm trán đều hoà bình, Pratt chia sẻ. Có nhiều khi, người ta không biết mình đã ở rất gần gấu, như trong video trên Youtube này cho thấy 2 người leo lên từ một tầng hầm mà không để ý đến con gấu gần đó.
Nếu gấu vẫn cứ tiếp tục tiến về phía bạn thì sao?
Nếu gấu vẫn cứ khăng khăng tiến về phía bạn, bạn phải ra quyết định dứt khoát và nhanh chóng.
Đầu tiên là: Đứng yên đó cùng gấu.
Đối với gấu xám (một phân loài của gấu nâu) và gấu đen, “đừng chạy. Vì gấu có thể chạy nhanh hơn bất kỳ ai,” Pratt cảnh báo. “Cũng đừng leo lên cây. Chúng cũng leo cây giỏi hơn bạn.”
Một số mẹo:
- Làm ồn bằng cách hét lên, khua nồi đánh chảo hoặc thổi tù và để doạ gấu bỏ đi.
- Khiến bản thân bạn trông càng to lớn càng tốt bằng cách huơ tay.
Pratt cho biết bạn có thể đe doạ hoặc lừa chúng để thoát khỏi tình thế bị gấu bám đuôi, tuỳ thuộc vào loài gấu và tình huống gặp phải.
Nhưng nếu gấu vẫn sẽ tấn công thì sao?
Giờ thì bạn đang ở trong tình thế cực kỳ hiếm gặp, bạn đã gây chú ý với con gấu đó. Nó sẽ không bỏ đi đâu. Nó sẽ bắt đầu tiến đến chỗ bạn vừa hậm hực vừa mau chóng. Bạn nghĩ mình bị tấn công là cái chắc. Nhưng chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo?
Một quyết định sống còn lúc này là nhận diện loài gấu, vì chiến lược của bạn sẽ thay đổi tuỳ theo loài.
Nếu đó là gấu đen, NPS và Pratt có một thông điệp rõ ràng: Đừng chạy. Đừng giả chết.
“Bạn nên đứng lên như gấu đen. Nhìn nó càng hùng hổ càng tốt. Quẳng đồ vật lại gần nó chứ đừng quẳng trúng. Hãy làm sao cho con gấu đen đó thấy sợ bạn. Cho nó thấy bạn là một gã to xác. Nhặt gì đó lên, hét vào mặt nó. Nếu nó tấn công, hãy chống trả, nhằm vào mặt nó mà đánh.”
Tình huống sẽ khác đi đối với gấu xám
“Nếu bạn đang đối phó với một con gấu xám không chịu lùi bước và sắp xảy ra xung đột, bạn nên làm ngược lại. Bạn nên giả chết.
“Hãy hành động càng ít đe doạ càng tốt đối với gấu xám. Giả chết với nó nếu thấy nó bắt đầu tấn công. Gập người vào tư thế bào thai. Hai tay ôm cổ. Nằm sấp. Khi bạn làm vậy, 99% gấu xám sẽ bỏ đi.”
NPS bổ sung thêm: “Bất động cho đến khi gấu rời khỏi khu vực. Chống trả lại thường sẽ làm tăng tính nghiêm trọng của những vụ tấn công như thế. Tuy nhiên nếu gấu vẫn tấn công, hãy chống trả hết sức.”
Đánh trả một con gấu xám là hạ sách cuối cùng, Pratt gọi đó là “được ăn cả ngã về không”, khi mọi phương sách khác đều thất bại.
Một ngoại lệ của nguyên tắc này là: Nếu bạn đang cắm trại trong lều và bị tấn công, nghĩa là có khả năng gấu xem bạn là thức ăn. NPS và Pratt cho rằng đây là thời điểm để chống trả.
Làm thế nào để phân biệt gấu đen và gấu xám?
Trước hết, hãy tìm hiểu về khu vực của bạn và đọc kỹ về những loài gấu ở đó.
Ở Bắc Mỹ, gấu xám có phạm vi phân bố giới hạn hơn rất nhiều so với gấu đen. Ở 48 tiểu bang vùng hạ, chúng sống tại Washington, Montana, Idaho và Wyoming. Và cả ở Alaska. Chúng cũng sinh sống ở những khu vực phía tây Canada rộng lớn.
Gấu đen có lãnh thổ rộng hơn. Liên đoàn Động vật Hoang dã Quốc gia cho biết chúng có thể được tìm thấy ở 40 tiểu bang Hoa Kỳ, nhiều nơi ở Canada và cả những khu vực phía bắc Mexico.
Vì vậy giả sử bạn đang ở Quebec, dãy Appalachian, dãy Ozark, California hoặc ngay cả những vùng thuộc Florida, thì đó sẽ là gấu đen. Nhưng nếu bạn đang ở Yellowstone hoặc Vườn Quốc gia Glacier chẳng hạn, thì đó có thể là gấu đen hoặc gấu xám. Đó là khi việc biết cách phân biệt nhanh ngoại hình của gấu trở nên cấp thiết.
Bạn không thể dựa vào màu lông. Gấu đen có thể đen, nâu, nâu vàng, vàng óng, xám xanh hoặc trắng, theo Bear.org.
Một trong những cách hay nhất để phân biệt là tìm bướu trên vai. Gấu xám có bướu. Còn gấu đen thì không.
Pratt cho biết hình dạng khuôn mặt cũng có khác biệt. “Với tôi mặt gấu đen trông cưng hơn một chút, tròn tròn, với chiếc mũi thẳng. Mặt gấu xám trông giống loài săn mồi hoang dã hơn và có dạng lõm.”
Trang web này của NPS có nhiều cách hữu ích hơn để phân biệt chúng.
Sự thật thú vị: Có 8 loài gấu có thể được tìm thấy trên khắp thế giới, từ Sri Lanka nhiệt đới đến những vùng lạnh giá của Nga, Na Uy và Canada. Những trang web của châu Âu như Bear Watching Slovenia cung cấp nhiều mẹo về an toàn tương tự như của người Bắc Mỹ.
Bình xịt gấu và vũ khí
Một số người thích mang theo bình xịt gấu và/hoặc vũ khí khi mạo hiểm vào lãnh thổ của loài gấu.
Pratt là người cẩn tắc vô ưu và cho rằng nên thực hành sử dụng chúng trước khi ra hoang dã. NPS có một video hữu ích và mẹo vặt dạy cách dùng bình xịt để xua gấu.
Pratt khuyên nên cẩn trọng hơn khi mang theo súng, nhất là khi bạn thiếu kinh nghiệm. “Đuổi gấu xám đi bằng một phát súng sẽ rất khó. Bạn cần có nhiều kinh nghiệm dùng súng để đảm bảo an toàn.”
Một nghiên cứu của Đại học Brigham Young năm 2008 phát hiện ra rằng bình xịt có hiệu quả hơn súng. Và bình xịt không gây tổn thương vĩnh viễn cho gấu.
Một số người thì thích mang theo chuông đuồi gấu trên đường đi, hy vọng tiếng ồn sẽ xua đuổi loài vật này. Nhưng dịch vụ của vườn quốc gia cho rằng “Tiếng hét, tiếng vỗ tay và tiếng nói chuyện là những cách hiệu quả hơn để cảnh báo gấu về sự hiện diện của bạn.”
Lưu ý cho người cắm trại
Nếu bạn cắm trại ngoài trời qua đêm, bạn cần cân nhắc thêm một điểm nữa.
Kyle Patterson, chuyên viên quản lý và nhân viên công vụ tại Vườn Quốc gia Rocky Mountain, cho biết một số cách để ngăn gấu đói ăn đến gần.
Patterson khuyên nên sử dụng tủ trữ thực phẩm nếu có ở khu cắm trại và khu vực dã ngoại. Ngoài ra, “tránh cất thức ăn và đồ nguội trong xe. Nếu bạn phải cất, hãy cất thức ăn trong hộp kín khí trong cốp xe hoặc nơi ngoài tầm nhìn. Hãy đóng kín hết cửa sổ xe.”
Những mẹo và lưu ý khác:
- Đừng cất thức ăn trong lều hoặc xe xếp cắm trại ở khu cắm trại hoặc trong xe ở đầu đường.
- Đừng để thức ăn, đồ nguội hoặc dụng cụ bếp bẩn lung tung. Kiểm lâm vườn quốc gia có thể tịch thu chúng và phạt bạn.
- Bỏ rác vào thùng rác gấu không moi được.
Gấu được cho ăn về sau thường sẽ khó bỏ thói quen và cần phải loại bỏ, Patterson cho biết. “Gấu được cho ăn sẽ chết chắc.” (“A fed bear is a dead bear.”)
Quyết định là ở chúng ta
Pratt nhấn mạnh điều đó phụ thuộc vào những người có trách nhiệm với loài vật này.
“Gấu chỉ là gấu. Chúng ta mới là mối nguy lớn đối với chúng. Gấu tấn công người rất hiếm gặp. Và trường hợp tử vong thậm chí còn hiếm hơn,” cô nói.
“Mạng sống của loài gấu bị đe doạ nhiều hơn so với chúng ta trong những lần đụng độ. Tôi muốn mọi người có những trải nghiệm tuyệt vời và kỳ thú ngoài tự nhiên. Tôi muốn mọi người cảm thấy yên tâm về những cuộc chạm trán này.”
Dịch bởi Kenhsinhvien.vn
(Theo CNN Travel)
(Theo CNN Travel)
