Khớp gối là một khớp chịu lực lớn của cơ thể, vị trí nằm ở nông nên rất hay gặp chấn thương cũng như các bệnh lý về thoái hóa khớp gối.
Giới hạn khớp bao gồm phía trên là đầu dưới xương đùi, phía dưới là đầu trên xương chày, phía trước là xương bánh chè, phía sau liên quan với khoeo và các thành phần trong trám khoeo. Mỗi đầu xương được phủ bởi một lớp sụn khớp trơn láng, không có ma sát, giúp cho khớp cử động dễ dàng, ngoài ra còn có hai mảnh sụn chêm nằm xen kẽ giữa hai đầu xương. Bao hoạt dịch lót trong toàn bộ diện khớp giúp nuôi dưỡng và bảo vệ sụn khớp.
Khi khớp gối bị viêm, thoái hóa, lớp sụn khớp bị tổn thương, mất sự trơn láng mà trở nên xù xì nham nhở, tăng lắng đọng canxi, hình thành các gai xương cầu xương. Màng hoạt dịch cũng gây ra phản ứng viêm tiết ra nhiều dịch khớp, bao khớp dày lên. Tất cả làm cho khớp gối bị tổn thương, biến dạng và biểu hiện thành các triệu chứng trên lâm sàng như:
- Đau: đau nhức tại khớp gối, tăng lên khi đi lại vận động nhiều giảm khi nghỉ ngơi, đau nhiều về đêm và sáng, khi thay đổi thời tiết.
- Có tiếng động bất thường tại khớp khi vận động, bệnh nhân có thể cảm nhận được có tiếng “lục cục” tại khớp khi co duỗi chân.
- Dấu hiệu “phá gỉ khớp”: là dấu hiệu cứng khớp buổi sáng kéo dài 15-30 phút, bệnh nhân sau ngủ dậy thấy cứng khớp gối không co duỗi được, sau một lúc đi lại xoa bóp thì dễ chịu hơn.
- Hạn chế vận động, đi lại khó khăn, không leo cầu thang được.
+ Có thể thấy khớp gối biến dạng.
+ Trong đợt cấp khớp gối có thể sưng to, tràn dịch khớp gối nhiều,sưng nóng đỏ đau rõ.
Ngoài ra còn có những thay đổi trên các xét nghiệm cận lâm sàng như:
+ Xét nghiệm máu: có thể trong giới hạn cho phép, trong đợt viêm khớp cấp tính có thể có hội chứng viêm (bạch cầu tăng, tốc độ máu lắng tăng, yếu tố CRP,…).
+ Dịch khớp: có thể bình thường hoặc biểu hiện viêm trong đợt cấp.
+ X-quang khớp gối: hẹp khe khớp, đặc xương dưới sụn, hình ảnh gai xương, chồi xương.
Như vậy thoái hóa khớp gối là một bệnh lý bao gồm các yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng. Theo Hội thấp khớp học Mỹ ACR (American College of Rheumatology) có đề ra một số tiêu chuẩn chẩn đoán thoái hóa khớp gối như sau:
1. Đau khớp gối.
2. Gai xương (X-quang).
3. Dịch khớp là dịch thoái hóa.
4. Trên 38 tuổi.
5. Cứng khớp buổi sáng dưới 30 phút.
6. Lục cục khi cử động khớp.
Chẩn đoán xác định khi có yếu tố 1,2 hoặc 1,3,5,6 hoặc 1,4,5,6.
Bác sĩ Y Học Cổ Truyền - Vũ Thị Tươi
Giới hạn khớp bao gồm phía trên là đầu dưới xương đùi, phía dưới là đầu trên xương chày, phía trước là xương bánh chè, phía sau liên quan với khoeo và các thành phần trong trám khoeo. Mỗi đầu xương được phủ bởi một lớp sụn khớp trơn láng, không có ma sát, giúp cho khớp cử động dễ dàng, ngoài ra còn có hai mảnh sụn chêm nằm xen kẽ giữa hai đầu xương. Bao hoạt dịch lót trong toàn bộ diện khớp giúp nuôi dưỡng và bảo vệ sụn khớp.
Khi khớp gối bị viêm, thoái hóa, lớp sụn khớp bị tổn thương, mất sự trơn láng mà trở nên xù xì nham nhở, tăng lắng đọng canxi, hình thành các gai xương cầu xương. Màng hoạt dịch cũng gây ra phản ứng viêm tiết ra nhiều dịch khớp, bao khớp dày lên. Tất cả làm cho khớp gối bị tổn thương, biến dạng và biểu hiện thành các triệu chứng trên lâm sàng như:
- Đau: đau nhức tại khớp gối, tăng lên khi đi lại vận động nhiều giảm khi nghỉ ngơi, đau nhiều về đêm và sáng, khi thay đổi thời tiết.
- Có tiếng động bất thường tại khớp khi vận động, bệnh nhân có thể cảm nhận được có tiếng “lục cục” tại khớp khi co duỗi chân.
- Dấu hiệu “phá gỉ khớp”: là dấu hiệu cứng khớp buổi sáng kéo dài 15-30 phút, bệnh nhân sau ngủ dậy thấy cứng khớp gối không co duỗi được, sau một lúc đi lại xoa bóp thì dễ chịu hơn.
- Hạn chế vận động, đi lại khó khăn, không leo cầu thang được.
+ Có thể thấy khớp gối biến dạng.
+ Trong đợt cấp khớp gối có thể sưng to, tràn dịch khớp gối nhiều,sưng nóng đỏ đau rõ.
Ngoài ra còn có những thay đổi trên các xét nghiệm cận lâm sàng như:
+ Xét nghiệm máu: có thể trong giới hạn cho phép, trong đợt viêm khớp cấp tính có thể có hội chứng viêm (bạch cầu tăng, tốc độ máu lắng tăng, yếu tố CRP,…).
+ Dịch khớp: có thể bình thường hoặc biểu hiện viêm trong đợt cấp.
+ X-quang khớp gối: hẹp khe khớp, đặc xương dưới sụn, hình ảnh gai xương, chồi xương.
Như vậy thoái hóa khớp gối là một bệnh lý bao gồm các yếu tố lâm sàng và cận lâm sàng. Theo Hội thấp khớp học Mỹ ACR (American College of Rheumatology) có đề ra một số tiêu chuẩn chẩn đoán thoái hóa khớp gối như sau:
1. Đau khớp gối.
2. Gai xương (X-quang).
3. Dịch khớp là dịch thoái hóa.
4. Trên 38 tuổi.
5. Cứng khớp buổi sáng dưới 30 phút.
6. Lục cục khi cử động khớp.
Chẩn đoán xác định khi có yếu tố 1,2 hoặc 1,3,5,6 hoặc 1,4,5,6.
Bác sĩ Y Học Cổ Truyền - Vũ Thị Tươi