Thi văn trong trường phổ thông, ĐH-CĐ: Đề “mở ép”, bài thi “thảm họa”

gaconueh2005

Thành viên thân thiết
Thành viên thân thiết
Tham gia
3/3/2013
Bài viết
4.056
“Phong trào” ra đề mở được khởi xướng và cổ vũ từ Bộ GDĐT, với việc đưa đề nghị luận vào cả những cuộc thi mang tính toàn quốc như thi tốt nghiệp THPT, thi tuyển sinh ĐH, CĐ với tần suất ngày càng nhiều trong vài năm trở lại đây.

888384-huy-4567.jpg

Đề văn mở được đưa vào cả những cuộc thi mang tính toàn quốc như thi tốt nghiệp THPT, thi tuyển sinh ĐH, CĐ

Mục đích của việc đưa đề mở nhằm hạn chế việc học tủ, học vẹt, đồng thời phát huy tính sáng tạo của học sinh… Tuy nhiên, việc mở đề văn cũng đã thể hiện mặt trái mà nếu không sớm khắc phục, đề mở sẽ là nguyên nhân chính của việc ra đời những bài văn “thảm họa”.

Từ những đề thi hay

Đề thi học kỳ II môn văn của khối 11 trường THPT Hà Nội - Amsterdam ngày 3.5 đang gây sốt trong giới học sinh. Đề bài vô cùng đặc biệt bởi sự xuất hiện của một câu nghị luận xã hội liên quan tới ca khúc "Instant Karma" của John Lennon. Câu hỏi nghị luận 3 điểm này như sau: “Phải chăng chúng ta đều tỏa sáng, như mặt trăng, như những vì sao và như mặt trời… Đó là lời trong một bài hát nổi tiếng của John Lennon, thành viên của ban nhạc huyền thoại The Beatles. Bằng một bài văn nghị luận khoảng 400 từ, anh (chị) hãy bày tỏ suy nghĩ của mình về thông điệp mà người nghệ sĩ muốn gửi gắm trong câu hát ấy”.

Có thể có học sinh còn chưa biết tới ca khúc "Instant Karma", nhưng cách ra đề bài câu nghị luận xã hội này rất đáng chú ý. Giáo viên ra đề đã dùng cụm từ "bày tỏ suy nghĩ" thay vì "nêu ý kiến", "trình bày ý kiến", "trình bày suy nghĩ", "trình bày quan điểm" như vô vàn những bài nghị luận xã hội khác. Chữ "bày tỏ" dùng ở đây đầy tính thúc đẩy sức sáng tạo, đem tới cảm giác thoải mái, sự tự do trong cách suy luận và viết cho học sinh. Chắc chắn học sinh sẽ không cảm thấy gò bó và khó khăn trong việc hoàn thành bài thi này.

Đề văn độc đáo này ngay lập tức nhận được sự quan tâm của rất nhiều bạn trẻ. Đa số cư dân mạng đều bày tỏ sự yêu thích bằng những ý kiến như “hay", "sáng tạo"...

Trước đó, bài văn “Nghĩ về đồng tiền” của học sinh Nguyễn Trung Hiếu đã gây xúc động mạnh cho bạn đọc cũng xuất phát từ một đề văn mở của cô giáo Đặng Thị Nguyệt Anh Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam. Giáo viên này vốn nổi tiếng vì những đề văn thực sự sáng tạo, bất ngờ như: “Do một lỗi lầm nào đó, em bị phạt phải biến thành một con chuột (hoặc vẹt, gián, chó sói...) trong 3 ngày. Trong khoảng thời gian đó, em đã trải qua những sự việc nào, rút ra bài học gì? Vì sao em mong chóng được trở lại làm người?”, hay các đề mở rất ngắn như: Hãy viết bài văn nghị luận về chủ đề liên quan đến đời sống văn hóa, xã hội: “Hoa hậu có cần tốt nghiệp THPT?”, “Bàn về đồng phục học đường”, “Tại sao không?”, “Phải chăng tôi đã sai?”…

Những năm vừa qua ngành giáo dục đẩy mạnh đổi mới thi cử, mà một trong những nội dung là đổi mới cách ra đề, rõ rệt nhất là đối với đề văn. Tuy nhiên, những đề văn mở gây được tiếng vang như trên không nhiều.

Học sinh tha hồ bịa

Từ khi đổi mới chương trình, sách giáo khoa, ngành GDĐT khuyến khích giáo viên ra đề theo hướng mở, phát huy tính sáng tạo của học sinh. Tuy nhiên, không ít học sinh đã biến sáng tạo thành… bịa chuyện, bất kể logic.

Từ “tiếng vang” của các bài văn gây xúc động của những học sinh có gia cảnh khó khăn, cộng với việc quan niệm đề mở là có thể thoải mái viết, nên không ít học sinh thay vì viết về hoàn cảnh thực, suy nghĩ thực đã tha hồ “tô vẽ” cho bài văn của mình với mục đích đạt điểm cao. Một giáo viên chủ nhiệm dạy văn lớp 10 kể lại “kỷ niệm” của lần ra đề bài đầu năm học. Vì muốn biết rõ hơn gia cảnh của học sinh, cô đã ra một đề bài cho các em nói về gia đình mình. Khi thu bài, cô “giật mình” phát hiện ra học sinh nửa lớp đã hóa… con nhà nghèo.

Phổ biến là bố mẹ là cán bộ, công nhân thu nhập thấp, hàng tháng chắt chiu tiền lương nuôi con ăn học. Mẹ bán rau, đi phụ việc hàng cơm, dọn dẹp… là sự lựa chọn tâm đắc thứ hai của học sinh. Có trường hợp cô muốn rớt nước mắt khi đọc thấy em H. mồ côi cả cha lẫn mẹ sau một tai nạn giao thông, hai chị em phải nương tựa vào bà nội. Có điều, khi xem sơ yếu lý lịch học sinh, thì H. vẫn đang ung dung sống tại khu chung cư ngay giữa thủ đô với bố, mẹ mở công ty tư nhân. Tất cả những học sinh tự nhận “nhà nghèo” đều có cuộc sống ngoài đời thực khác xa với những gì các em đưa vào bài văn của mình.

Với một đề văn mở làm trong quy mô nhỏ, giáo viên còn có thể biết được phần nào là suy nghĩ thật của học sinh. Còn với thi tốt nghiệp, thi đại học thì các thầy cô chỉ biết chấm. Đặc biệt, với những đề mở về quan niệm sống, lối sống, thì theo các giáo viên dạy văn, đa số đi theo “đường một chiều”, ca ngợi cái tốt chê bai cái xấu, dù tại sao lại xấu chắc không ít học sinh không thể lý giải.

Ngành cũng tự làm khó

Ngay cả các đề văn mở trong các kỳ thi quốc gia những năm qua như thi tốt nghiệp THPT, tuyển sinh ĐH, CĐ cũng gây tranh cãi. Đề thi tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2012 khối D yêu cầu học sinh bàn luận về “ngưỡng mộ thần tượng là nét đẹp văn hóa, nhưng mê muội thần tượng là thảm họa”, bên cạnh những ý kiến khen ngợi thì cũng không ít người cho rằng đề thi này chỉ dành cho những thí sinh có thần tượng thoải mái phóng bút làm bài. Còn những thí sinh chẳng may không thần tượng ai thì chỉ có nước bỏ qua, nhận trượt luôn. Tuy nhiên phổ biến hơn sẽ là… khẩn trương dựng lên cho mình một thần tượng. Nhưng nếu làm thế thì lại là không trung thực, giả dối. Mà nếu học sinh nào có “lỡ” thần tượng một nhân vật anh hùng, danh nhân văn hóa nào đó chắc cũng khó xoay sở với vế thứ hai của đề thi này - “say mê quá là thảm họa”.

Trong kỳ thi tốt nghiệp THPT được tổ chức một tháng trước đó, đã có câu hỏi mở trình bày ý kiến về “Thói dối trá là biểu hiện của sự suy thoái về đạo đức trong đời sống xã hội”. Không ít thí sinh, để được điểm cao, sẽ đi ngay theo… định hướng đã được đưa ra trong đề, bất luận đó có phải là suy nghĩ thật của bản thân hay không.
Nguồn :laodong.com.vn

“Éo le” cho chính ngành giáo dục, ngay sau khi kết thúc kỳ thi tốt nghiệp, những clip tố cáo tiêu cực thi cử ở hội đồng thi THPT dân lập Đồi Ngô được tung ra, nói lên sự dối trá ngay trong một kỳ thi bàn về sự trung thực.
Nguồn :laodong.com.vn
 
×
Quay lại
Top