MÁY XÔNG MŨI HỌNG ĐIỀU TRỊ BỆNH TAI MŨI HỌNG

Khí dung (Aerosol) là một phương pháp điều trị tại chỗ thường dùng và khá hiệu quả trong điều trị một số bệnh lý tai mũi họng. Khí dung có nhiều kiểu khác nhau như khí dung bằng ống hít, khí dung bằng ống bóp, khí dung bằng ống xịt, khí dung bằng máy.

Trong bài này chúng tôi chỉ đề cập đến phương pháp khí dung bằng máy, đây là một phương pháp khá phổ biến hiện nay, có thể sử dụng ở bệnh viện, phòng khám hoặc ở gia đình....

Mục đích của máy xông mũi họng là đưa thuốc trực tiếp vào các hốc mũi, xoang, họng, thanh quản... dưới dạng những hạt thuốc rất nhỏ, chính vì vậy các loại thuốc dùng trong khí dung cần đạt những tiêu chuẩn như sức căng bề mặt nhỏ, tan trong nước.

Máy xông mũi họng hiện nay trên thị trường có nhiều loại, có loại phù hợp cho điều trị vùng mũi họng, có loại phù hợp với bệnh phế quản, phổi, tùy theo kích thước hạt thuốc, tốc độ dòng khí tạo ra.

Hạt thuốc càng nhỏ, càng có thể đi sâu hơn xuống đường hô hấp dưới. Máy xông mũi họng sử dụng trong tai mũi họng chỉ nên tạo những hạt thuốc có kích thước từ 10 đến 20 micron để hạn chế các lắng đọng thuốc không mong muốn ở đường hô hấp dưới như phế quản, phế nang. Vì vây khi mua máy rất cần tư vấn của các nhà chuyên môn.


Máy xông mũi họng được chỉ định để điều trị tại chỗ các bệnh tai mũi họng như viêm mũi mạn tính, cấp tính, các bệnh viêm xoang mạn tính, viêm họng, viêm thanh quản... Khi mũi xuất tiết nhiều, dịch mũi đặc quánh, hoặc do mũi bị polype, lệch vách ngăn mũi sẽ làm cản trở thuốc đi đến các vùng cần điều trị. Do vậy cần làm sạch mũi, họng, giải quyết những cản trở ở mũi trước khi khí dung.

Về thuốc, hiện nay ở các cơ sở y tế thường dùng phối hợp các loại: kháng sinh, kháng viêm, tinh dầu (có tính chất sát khuẩn, săng niêm mạc), thuốc co mạch... Các loại kháng sinh thường dùng ở các bệnh viện là Gentamycine, Chloramphenicol,hầu như không gây dị ứng, thuốc kháng viêm chủ yếu là nhóm Corticoide như Hydrocortisone, thuốc co mạch thường dùng là Ephedrin, Oxymetazoline.

Chỉ định dùng máy xông mũi họng cũng như phối hợp các nhóm thuốc cần theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Thông thường một đợt khí dung điều trị bệnh không nên kéo dài quá một tuần, sau đó tái khám để xem lại tình trạng bệnh lý. Trường hợp tự điều trị kéo dài sẽ có những tác dụng phụ của thuốc như gây độc cho thận, suy gan, bệnh gân xương, điếc tai. Thí dụ Gentamycine dùng thời gian dài, liều cao sẽ gây độc cho tai, Chloramphenicol dùng cho trẻ em sẽ gây suy tủy. Corticoide kéo dài có thể gây tác dụng phụ toàn thân như giữ nước, suy tuyến thượng thận.

Ngoài ra có thể xảy ra tác dụng phụ ngay sau khí dung như kích thích mũi gây cảm giác bỏng, rát, hắt hơi, ngạt tắc mũi do phản ứng dãn mạch khi dùng một lượng thuốc co mạch nhiều, loét niêm mạc mũi gây chảy máu...